- Różnicowanie sytuacji adwokatów świadczących pomoc prawną z urzędu i radców Prokuratorii Generalnej RP, poprzez określenie różnej wysokości opłat za takie same sprawy i w takich samych postępowaniach, narusza zasadę równości wyrażoną w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP i zasadę zakazu dyskryminacji wynikającą z art. 32 ust. 2 Konstytucji RP - podkreślił Rosati. Jego kolejne pismo do premiera to efekt, jak wskazał, lektury rozporządzenia z 21 czerwca 2023 r., zmieniającego rozporządzenie w sprawie osób prawnych zastępowanych przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej oraz opłat ponoszonych za usługi prawne świadczone przez Prokuratorię Generalną RP, a także opłat za przeprowadzenie postępowania przed Sądem Polubownym przy Prokuratorii Generalnej RP. Prokuratoria z kolei - w oświadczeniu przesłanym Prawo.pl to dementuje.
Tu warto przypomnieć, że na początku czerwca prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej wystąpiło do premiera, by złożył, na podstawie art. 149 ust. 2 Konstytucji RP, wniosek do Rady Ministrów o uchylenie w całości rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.
Czytaj: Radcy Prokuratorii Generalnej zaprzeczają, by ich stawki były wyższe niż adwokatów czy radców>>
Czytaj: MS chce zwiększyć stawki za urzędówki, ale najpierw oszacuje możliwości finansowe>>
Pomoc prawna ma zapewniać równość obywateli wobec prawa
Prezes NRA w swoim piśmie przypomina, że pomoc prawna ma służyć ochronie faktycznej równości obywateli wobec prawa. - Równość ta, będąca standardem demokratycznego państwa prawnego, zostaje zniweczona, gdy sytuacja materialna obywatela uniemożliwia mu faktyczne dochodzenie swoich praw lub ochronę swoich interesów przez sąd - pisze.
Zobacz też: Przyznanie wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną z urzędu - PROCEDURA krok po kroku >>
Powołuje się przy tym na orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, który wskazywał, że prawo pomocy prawnej z urzędu ma rangę konstytucyjną oraz wynikającą z wiążących Polskę międzynarodowych standardów ochrony praw człowieka i nie dotyczy tylko spraw karnych, ale wszystkich spraw rozpoznawanych przez sądy, co z kolei wiąże się z gwarancją realizacji prawa do sądu.
Dodaje, że aktualnie w systemie prawnym, biorąc pod uwagę rozporządzenie wydane przez premiera RP i rozporządzenie wydane przez ministra sprawiedliwości, istnieje niczym nieuzasadnione zróżnicowanie opłat za świadczenie pomocy prawnej za takie same czynności i w takich samych sprawach.
Czytaj: Adwokatura chce uchylenia rozporządzenia dotyczącego stawek "za urzędówki">>
I przytacza opłaty za usługi prawne dla Prokuratorii za wykonywanie zastępstwa osoby zastępowanej w sprawach majątkowych w pierwszej instancji, w których wartość przedmiotu sprawy wynosi:
- do 5000 zł – uiszcza się opłatę w wysokości 900 zł,
- powyżej 5000 zł do 10 000 zł – uiszcza się opłatę w wysokości 3600 zł,
- powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – uiszcza się opłatę w wysokości 7200 zł,
- powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – uiszcza się opłatę w wysokości 10 800 zł,
- powyżej 200 000 zł do 2 000 000 zł – uiszcza się opłatę w wysokości 21 600 zł,
- powyżej 2 000 000 zł do 5 000 000 zł – uiszcza się opłatę w wysokości 30 000 zł,
- powyżej 5 000 000 zł do 10 000 000 zł – uiszcza się opłatę w wysokości 50 000 zł,
- powyżej 10 000 000 zł – uiszcza się opłatę w wysokości 70 000 zł.
Z kolei zgodnie z par. 8 rozporządzenia z 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu stawki opłaty wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy:
- do 500 zł ‒ 60 zł;
- powyżej 500 zł do 1500 zł ‒ 180 zł;
- powyżej 1500 zł do 5000 zł ‒ 600 zł;
- powyżej 5000 zł do 10 000 zł ‒ 1200 zł;
- powyżej 10 000 zł do 50 000 zł ‒ 2400 zł;
- powyżej 50 000 zł do 200 000 zł ‒ 3600 zł;
- powyżej 200 000 zł do 2 000 000 zł ‒ 7200 zł;
- powyżej 2 000 000 zł do 5 000 000 zł ‒ 10 000 zł;
- powyżej 5 000 000 zł ‒ 16 600 zł.
- Zróżnicowanie stawek opłat w dwóch wymienionych wyżej aktach wykonawczych wskazuje, że prawodawca wyodrębnia dwa rodzaje pomocy prawnej: udzielonej dla osób prawnych zastępowanych przez Prokuratorię Generalną RP oraz udzielone przez adwokatów z urzędu w ramach tzw. prawa ubogich dla osób szczególnie potrzebujących tej pomocy. Oznacza to sytuację, w której władza wykonawcza deprecjonuje pomoc prawną dla osób najbardziej tego potrzebujących - wskazuje.
Czytaj też: Zwrot wydatków ponoszonych przez pełnomocnika z urzędu oraz przez stronę - LINIA ORZECZNICZA >>
"Z wyboru", "z urzędu"? Stawki powinny być takie same i realne
Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej postuluje, aby dla urzeczywistnienia konstytucyjnej zasady równości w dostępie do pomocy prawnej, adwokaci świadczący pomoc prawną z wyboru i z urzędu byli traktowani jednakowo.
- Konsekwencją tego powinno być ustalenie, na podstawie obowiązujących przepisów prawa, wynagrodzenia adwokatów ustanawianych z urzędu i z wyboru na równym poziomie z opłatami wskazanymi przez rozporządzenie Premiera RP dla radców Prokuratorii - dodaje.
Czytaj:
TK: stawki za "urzędówki" niezgodne z Konstytucją, MS zapowiada wzrost>>
Krople drążą skałę - po wyrokach TK bliżej do wyższych "urzędówek">>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
