Prawo cywilne - strona 18

Tradycyjna walka z sylwestrowym przedawnieniem

Prawo cywilne

Po dodaniu w 2018 r. do art. 118 kodeksu cywilnego zdania drugiego (przewidującego, że koniec terminu przedawnienia przypada co do zasady na ostatni dzień roku kalendarzowego), koniec roku jest tradycyjnie gorącym czasem dla wierzycieli i ich pełnomocników, którzy próbują przeciwdziałać przedawnieniu. Czynią oni to m.in. wnioskując o zawezwanie do próby ugodowej, co skutkuje zawieszeniem biegu przedawnienia przez czas postępowania pojednawczego. Zmiany tych dwóch regulacji skłaniają do refleksji - pisze dr Maciej Giaro.

27.12.2024

Prof. Olaś: Niedopracowana regulacja o zdalnych rozprawach generuje praktyczne problemy

Prawo cywilne

Wprowadzone do procedury cywilnej przepisy dotyczące rozpraw zdalnych rażą nieścisłością językowo-gramatyczną, rozwlekłością i zawiłością oraz błędną systematyką. Ustawodawca szalenie utrudnił próbę zrekonstruowania na ich podstawie sensownych i wzajemnie niesprzecznych norm prawnych, a w dalszej kolejności ich sprawne stosowanie. Przepisy te wymagają nowelizacji - wskazuje dr hab. Andrzej Olaś, profesor UJ, adwokat.

24.12.2024

Z prezentami dla kontrahentów i klientów trzeba zachować ostrożność

Prawo cywilne

Przedsiębiorca ponosi czasem odpowiedzialność za prezenty, które daje klientów i kontrahentom, więc wybór podmiotu, który przygotuje podarunek ma ogromne znaczenie. Szczególnie jeśli prezentem ma być żywność, warto nie przymykać oczu na to, z jakiego źródła ona pochodzi. Najpopularniejszymi firmowymi prezentami są: czekolady, alkohol, przetwory owocowe, a także gadżety firmowe, m.in. kubki termiczne, powerbanki.

24.12.2024

Porzucenie seniora w święta może być sprawą dla sądu

Prawo karne Prawo cywilne Prawo rodzinne

Wbrew obiegowej opinii posiadanie potomstwa nie gwarantuje szklanki wody na starość. Święta to trudny czas dla osób samotnych, ale i te, które teoretycznie powinny spędzić je w rodzinnym gronie, nie zawsze mają na to szansę. Co roku w grudniu do szpitali trafiają seniorzy, których rodziny nie chcą się nimi zajmować w tym czasie. Może mieć to skutki tak karne, jak i na gruncie prawa spadkowego.

24.12.2024

SN: Ustanowienie służebności przesyłu z problemami

Prawo cywilne Domowe finanse Energetyka

Zakład energetyczny nie mógł zasiedzieć służebności przesyłu. Posiadanie przedsiębiorstwa przesyłowego nie miało bowiem charakteru posiadania ‎w dobrej wierze, w konsekwencji czego nie minęło 30 lat, czyli termin konieczny do legalnego zasiedzenia tej służebności – orzekła Izba Cywilna Sądu Najwyższego.

24.12.2024

SN: Odesłanie do domu pomocy bez zgody pacjentki prawidłowe

Prawo cywilne

Choroba otępienna kobiety uniemożliwia jej samodzielne podjęcie decyzji. Zaburzenia psychiczne oraz niemożność samodzielnego poruszania się czynią konieczną całodobową opiekę, dlatego słusznie sąd drugiej instancji orzekł o umieszczeniu pacjentki w domu pomocy społecznej bez zgody chorej. Izba Cywilna uznała, że takie postanowienie sądu jest zgodne z prawem, bo rodzina nie chce i nie może się nią opiekować.

21.12.2024

SN: Nieważność ustalenia ojcostwa - najpierw kasacja

Prawo cywilne

W sprawie o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa przysługuje w pierwszej kolejności skarga kasacyjna - stwierdziła Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego. Prokurator nie wniósł jej jednak, choć był do tego uprawniony i termin ku temu nie upłynął w dacie inicjowania kontroli nadzwyczajnej, zaś podniesione przezeń zarzuty mogły stanowić również podstawę skargi kasacyjnej.

20.12.2024

Pełnomocnictwo medyczne w projekcie nie do końca takie, na jakie liczono

Prawo cywilne Pacjent

Z pierwszych zapowiedzi wynikało, że w projekcie ustawy zastępującej ubezwłasnowolnienie nową instytucją znajdzie się również pełnomocnictwo medyczne. Eksperci uważają jednak, że sformułowanie przepisów (o ile zostanie utrzymane) nie pozwoli na ustanowienie pełnomocnictwa tylko do niektórych czynności, np. medycznych, jak było to planowane. A taka instytucja jest w Polsce bardzo potrzebna - zarówno pacjentom, jak i lekarzom.

20.12.2024

SN: Odszkodowanie dla prezesa spółki po wygaśnięciu mandatu

Prawo cywilne Spółki

Umowa o pracę z prezesem spółki przewidywała wypłacenie odszkodowania, bez potrzeby spełnienia przez powoda dodatkowych warunków. Strony ustaliły w nim, że odszkodowanie nie będzie przysługiwać pracownikowi, jeżeli wygaśnięcie jego mandatu jako członka zarządu nastąpi z powodu okoliczności leżących po stronie pracownika, ale nie wtedy, gdy złoży sam rezygnację z funkcji. Sąd Najwyższy uznał, że prezes nie złamał w tej sytuacji zasad współżycia społecznego.

19.12.2024

SN: Zasiedzenie w dobrej wierze sieci wodociągowej

Samorząd terytorialny Prawo cywilne

Gmina objęła w posiadanie sieć wodociągową ponad 30 lat temu i działała w dobrej wierze. Dlatego spółdzielnia mieszkaniowa i jej następca prawny, które mają prawo użytkowania wieczystego na tym gruncie, nie mogą zasiedzeniu po 20 latach się sprzeciwić. Sąd Najwyższy przypomniał, że zasiedzenie służebności przesyłu może nastąpić, jeżeli okres zasiedzenia zakończył się po 3 sierpnia 2008 r., czyli po wprowadzeniu tej instytucji do kodeksu cywilnego.

16.12.2024

Prof. Załucki: Upowszechniajmy wiedzę o sporządzaniu testamentów

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości Domowe finanse

W Polsce niewiele osób sporządza testamenty. Być może pewnej liczby testamentów nie udaje się odnaleźć, ale na pewno część osób ich nie sporządza z uwagi na brak znajomości przepisów prawa spadkowego. W związku z tym sądy nieczęsto mają okazję, aby zajmować się wykładnią przepisów o formie testamentów. Tymczasem praktyka może wpłynąć na uelastycznienie przepisów w tym obszarze - wskazuje prof. Mariusz Załucki, sędzia Sądu Najwyższego.

14.12.2024

Pracodawca ma prawo wystąpić do sądu pracy, by pracownik wykonał ugodę, którą zawarł

Prawo cywilne Prawo pracy Poprawmy prawo

Do naszej akcji Poprawmy prawo zgłoszony został przepis kodeksu pracy, na podstawie którego niewykonana przez pracownika ugoda pozasądowa może zostać wykonana po nadaniu ugodzie klauzuli wykonalności. Zdaniem prawników przepis chroni pracodawcę przed skutkami niewykonanej przez pracownika ugody. Daje bowiem możliwość jej wyegzekwowania w trybie egzekucji sądowej. Przepis został jednak tak skonstruowany, że finalnie zabezpiecza interes również pracownika.

13.12.2024

Likwidacja ubezwłasnowolnienia coraz bliżej - projekt w opiniowaniu

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości

Ministerstwo Sprawiedliwości chciałoby, żeby w 2025 r. udało się przyjąć zmiany likwidujące instytucję ubezwłasnowolnienia. Gdyby tak się stało, od 2026 r. zastąpiłby ją model wspieranego podejmowania decyzji. Dotychczasowi opiekunowie osób ubezwłasnowolnionych staną się wówczas tymczasowymi kuratorami reprezentującymi, a po pięciu latach sąd zweryfikuje, czy rzeczywiście są potrzebni - zakłada to projekt noweli, który właśnie trafił do opiniowania.

12.12.2024

Zakaz pożyczek w kryptoaktywach wprowadzany na ostatnią chwilę

Prawo cywilne Finanse Prawo europejskie

Projektodawca powinien rozważyć uregulowanie udzielania i zaciągania pożyczek w kryptoaktywach, tymczasem wprowadza zakaz prowadzenia takiej działalności - zwróciło uwagę Ministerstwo Rozwoju i Technologii na ostatniej prostej prac nad projektem ustawy o rynku kryptoaktywów. Eksperci oceniają, że rozwiązanie to jest błędne i osłabi pozycję Polski jako rynku atrakcyjnego dla firm kryptowalutowych.

12.12.2024

Karolina Kędziora: Tożsamość płciowa na razie jeszcze bez kodeksowej ochrony

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości Prawo rodzinne

Na pewno wpisanie do kodeksu karnego osobnej przesłanki „tożsamość płciowa” zapewniałoby solidniejszą ochronę grupie osób transpłciowych, które są szczególnie narażone na przestępstwa motywowane uprzedzeniami. Również ze względu na potrzeby edukacyjne i dawanie przez państwo jasnego sygnału społeczeństwu – mówi Karolina Kędziora, radca prawny, członkini zarządu Polskiego Towarzystwa Prawa Antydyskryminacyjnego.

11.12.2024

SN: Skarga nadzwyczajna w sprawie zwolnienia dyscyplinarnego - oddalona

Prawo cywilne Prawnicy Prawo pracy

Sąd przeprowadził nieznany prawu dowód z zeznań stron na piśmie. Wyrok wydał zaś z udziałem ławnika wyznaczonego w dniu wyroku. Sąd Okręgowy nie dostrzegł tych naruszeń procedury - swój prawomocny wyrok wydał zatem z rażącym naruszeniem przepisów – uznał Rzecznik Praw Obywatelskich i złożył skargę nadzwyczajną. Jednak Sąd Najwyższy nie stwierdził, że doszło do rażącego złamania prawa i i utrzymał orzeczenie w mocy.

10.12.2024

SN: Błąd sądu, który nie zauważył, że kredyt jest konsumencki

Prawo cywilne Kredyty frankowe

Sąd Najwyższy w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych uchylił i przekazał do ponownego rozpoznania wyrok dotyczący kredytu frankowego. Orzeczenie zapadło na skutek skargi nadzwyczajnej rzecznika praw obywatelskich, który dopatrzył się naruszenia standardów europejskich w rozpoznaniu sporu o charakterze konsumenckim, w którym jedna strona jest wyraźnie słabsza.

09.12.2024

Wina zniknie ze spraw rozwodowych? MS analizuje

Prawo cywilne Wymiar sprawiedliwości Prawo rodzinne

Orzekanie o winie wydłuża rozwody, nasila konflikt między rozwodzącymi się małżonkami i negatywnie wpływa na ich małoletnie dzieci - wskazują nie tylko sędziowie, ale też część pełnomocników. Ministerstwo Sprawiedliwości, szukając sposobów na odciążenie sądów i usprawnienie procesów, analizuje więc także zmiany w tym zakresie - rozważane jest zarówno całkowite odejście od rozwodowej winy, jak i ograniczenia w orzekaniu o niej.

09.12.2024

SN: Bezprawne zasądzenie od dziecka zaległości za najem

Prawo cywilne Domowe finanse

Sąd rejonowy w sposób nieuzasadniony i niesprawiedliwy nałożył na nieletniego syna pozwanych lokatorów obowiązek solidarnej zapłaty należności czynszowych z tytułu zamieszkiwania w spornym lokalu – orzekła Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego. Tym samym podzieliła racje skarżącego rzecznika praw obywatelskich, że wyrok narusza zasady państwa prawa. Było to bezprawie judykacyjne, za które należy się poszkodowanemu odszkodowanie.

07.12.2024

Pieniądze na tantiemy dla pisarzy za wypożyczanie ich książek na przyszłe lata

Prawo cywilne Prawo autorskie

Pisarze otrzymują wynagrodzenie za wypożyczenia biblioteczne ich książek w wersji papierowej. Ale nie dostają wynagrodzenia za wypożyczenie wersji cyfrowej w postaci audiobooków i e-booków. Poprawka uwzględniająca te wypłaty nie przeszła. Nowela prawa autorskiego była konieczna, ponieważ kończy się 10-letni okres, na jaki zostały określone limity wydatków na ten cel.

06.12.2024