Gdy na skutek wyboru nowych sędziów Trybunał Konstytucyjny stanie się ponownie instytucją w pełni niezależną i bezstronną, to może w nim dojść do postępowań w sprawie ustaw najbardziej dotkniętych deformacjami, które doprowadziły do kryzysu praworządności – twierdzi prof. Marek Safjan, były prezes Trybunału Konstytucyjnego. Jednak trochę studzi nadzieje na przywrócenie w ten sposób porządku konstytucyjnego, bo jego zdaniem i tak konieczne by było uchwalenie i wejście w życie nowych ustaw.

Destabilizacja orzecznicza w sądach powszechnych w kwestii sposobu rozliczeń w sprawach frankowych po czerwcowym wyroku TSUE może być czynnikiem, który wpływa na niektórych kredytobiorców jako element skłaniający do zawarcia ugody. Banki też coraz chętniej porozumiewają się z kredytobiorcami, choć tu motywacją jest raczej duże ryzyko przegranej w sądzie.

Rzecznik dyscyplinarny sędziów sądów powszechnych Joanna Halina Raczkowska, po uzyskaniu pozytywnej opinii właściwych kolegiów, odwołała z funkcji zastępców rzecznika dyscyplinarnego przy sądach okręgowych i apelacyjnych siedem osób. Uzasadniono, że decyzje o odwołaniu zostały podjęte, gdyż dalsze pełnienie funkcji zastępcy rzecznika dyscyplinarnego przez tych sędziów zagraża prawidłowemu funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości i nie da się pogodzić z dobrem wymiaru sprawiedliwości.

Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego Jacek Chlebny (na zdjęciu) przedłożył Prezydentowi, opracowany w Naczelnym Sądzie Administracyjnym, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, z prośbą o skorzystanie z inicjatywy ustawodawczej. Projekt ten ma wprowadzić uchwały pilotażowe i ograniczyć jawność rozpraw.

Główne polskie rzeki mogłyby uzyskać osobowość prawną - to pozwoliłoby lepiej chronić przyrodę, ułatwiło planowanie przestrzenne, rozwiązałoby problemy żeglugi śródlądowej i przeciwpowodziowych inwestycji. Nie byłby to polski precedens ani wynalazek, gdyż na świecie jest już kilkaset takich przypadków, choć próba objęcia takimi regulacjami rzeki Ganges w Indiach okazała się niewypałem. Czy Marszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty wyjmie z parlamentarnej zamrażarki projekt, pod którym sam podpisał się pół roku temu?

Coraz więcej małżonków decyduje się m.in. na rozdzielność majątkową. Jak podkreślają notariusze, to dobre rozwiązanie np. wtedy, gdy prowadzą firmy i chcą być niezależni w finansowych decyzjach. Warto jednak pamiętać o kilku istotnych kwestiach - po pierwsze, rozdzielność obowiązuje na przyszłość i od momentu jej podpisania, a w przypadku śmierci współmałżonka, jeśli nie sporządził testamentu, nie zmienia kolejności dziedziczenia ustawowego. Tak więc małżonek dziedziczy, a jeśli jest testament i został w nim ze spadku wykluczony, może ubiegać się o zachowek.

Komisja Finansów Publicznych przyjęła poprawkę do budżetu na 2026 r., zakładającą zmniejszenie wydatków w sądach o w sumie 165 mln zł, w tym ponad 94 mln z funduszu wynagrodzeń pracowników sądów. Związki zawodowe nie kryją swojego oburzenia, podkreślając, że to oznacza, iż pracownicy nie będą mogli liczyć na podwyżki wynagrodzeń wyższe niż 3 proc. Dodają również, że taka decyzja godzi w stabilność funkcjonowania sądów. Pojawiają się też głosy o konieczności przeprowadzenia akcji protestacyjnej.

Sąd Apelacyjny w Warszawie orzekł, że autorskie prawa majątkowe do historycznego znaku graficznego „Solidarność” należą do NSZZ „Solidarność”. Taką wiadomość przekazał Piotr Duda, przewodniczący Komisji Krajowej związku. Wyrok jest prawomocny i kończy toczący się od 2022 r. spór. Twórca grafiki nie może udzielać licencji ani żadnych zezwoleń dotyczących jej wykorzystywania.

Każdy sędzia będzie mógł wybierać członków Krajowej Rady Sądownictwa, dysponować będzie 15 głosami. Kandydat będzie musiał mieć 10-letni staż sędziowski, co najmniej 5-letni w danym sądzie. Nie będą mogli kandydować obecni sędziowie/członkowie KRS. Za przeprowadzenie wyborów odpowiadać będzie PKW, a samorządy prawnicze będą mogły zgłaszać swojego kandydata - projekt nowej ustawy o KRS jest już w opiniowaniu, jest na to 10 dni.

Działania służb w państwie prawa nie mogą stanowić zagrożenia dla demokratycznego ustroju i powinny one podlegać efektywnej, a nie wyłącznie iluzorycznej kontroli – uznali uczestnicy konferencji zorganizowanej w czwartek w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Jak podkreślano, obowiązujący system niejawnej inwigilacji wymaga całościowego przemodelowania, a obecna koalicja rządząca, mimo zapowiedzi, tego nie dokonała, ograniczając się jedynie do kosmetycznych zmian.

Szykanowanie I prezes Sądu Najwyższego przez obu ostatnich ministrów sprawiedliwości w postaci uporczywych wniosków o uchylenie immunitetu i licznych gróźb Kolegium SN odebrało jako atak na niezależność tego sądu. Kolegium podjęło uchwałę w sprawie „ataków władzy wykonawczej” wobec pierwszego prezesa Sądu Najwyższego.

Prokurator nieumyślnie potrącił pieszą na pasach. Postępowanie dyscyplinarne trwało dziewięć lat. W tym czasie prokurator dwa razy został uniewinniony przez Sąd Dyscyplinarny przy Prokuratorze Generalnym, zaś sąd karny warunkowo umorzył postępowanie. Sąd Najwyższy uznał, że prokurator powinien odznaczać się szczególną ostrożnością i wymierzył mu najłagodniejszą karę - upomnienia.

Pary jednopłciowe potrzebują możliwości sformalizowania swojego związku. Brak jakiejkolwiek prawnej instytucji, która im to umożliwia, łamie Europejską Konwencję Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Tymczasem, mimo obietnic, rząd nie kwapi się do uchwalenia zmian. Obecnie partnerzy tej samej płci nie mogą uregulować wielu kwestii związanych ze wspólnym życiem, na co zwracają uwagę m.in. pomagający im w zabezpieczeniu codziennych spraw notariusze.

Prokurator krajowy ma opracować wytyczne obligujące prokuratorów do każdorazowego badania, czy w konkretnych okolicznościach udział w składzie sądu sędziego powołanego przy udziale KRS ukształtowanej po nowelizacji z grudnia 2017 r. nie narusza wymogów wynikających z Konstytucji i wiążących Polskę umów międzynarodowych. Prokuratorzy już wskazują, że to "uwikłanie" prokuratorów w walkę między politykami i ryzyko uderzenia w sędziowską niezawisłość.

Siedem lat trwał w Łodzi proces trzech oskarżonych o próbę wyłudzenia kamienic i udziałów w nieruchomościach. Właśnie zapadły wyroki skazujące na bezwzględne pozbawienie wolności, wysokie grzywny i przepadek nielegalnie zdobytego majątku.

Obciążenie hipotekami przymusowymi należących do byłego ministra sprawiedliwości nieruchomości oraz zajęcie środków na jego rachunku bankowym – tak prokuratura prowadząca śledztwo dotyczące nadużyć przy Funduszu Sprawiedliwości, dokonała zabezpieczenia majątkowego.

Ocena prawna dokonana przez sąd odwoławczy nie wiąże sądu I instancji ponownie rozpoznającego sprawę, jeżeli uzna on, że te wskazówki są sprzeczne z wykładnią dyrektywy 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich – uznał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, rozpatrując pytanie prejudycjalne w jednej z polskich spraw frankowych. Co więcej, przed takim zignorowaniem wytycznych wyższej instancji sąd krajowy nie musi występować do TSUE, jeśli jest pewny swojego poglądu co do prokonsumenckiej wykładni przepisów.

Trybunał Konstytucyjny uznał, że nowelizacja ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, którą Sejm uchwalił w 2024 r., jest niezgodna z Konstytucją. Przepisy miały wrócić do wyboru 15 sędziów/członków KRS przez sędziów, a nie przez Sejm. Prezydent Andrzej Duda podnosił wątpliwości konstytucyjne w zakresie tego, że regulacja zakładała utratę mandatów obecnych sędziowskich członków KRS po wyborze nowych oraz że sędziowie powołani przy jej udziale nie mogliby kandydować do Rady.

Termin do uchylenia się od złożonego oświadczenia z powodu błędu biegnie od chwili wykrycia błędu, a więc od momentu, kiedy spadkobierca dowiedział się o faktach dotyczących spadku. Nieznajomość przedmiotu spadku czy nieznajomość prawa spadkowego, będące wynikiem niedołożenia należytej staranności w ustaleniu rzeczywistego stanu majątku, nie mogą być uznane za błąd istotny – orzekł Sąd Najwyższy.

Nowe technologie i sztuczna inteligencja na dobre zagościły w kancelariach adwokackich. Dlatego w Naczelnej Radzie Adwokackiej powstaje już druga edycja "Dobrych Praktyk dotyczących cyberbezpieczeństwa w działalności kancelarii adwokackich i pracy adwokatów". Obszerny dokument ma być swoistym przewodnikiem po zasadach i procedurach. Nie będzie jednak ostatni, bo już trwają prace nad standardami dotyczącymi korzystania z AI. Planowany jest też dokument dotyczący ewentualnej odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Państwa członkowskie na mocy art. 23c rozporządzenia 2016/1011/UE (tzw. rozporządzenia BMR) uzyskały jedynie kompetencje do wyznaczenia zamiennika lub zamienników dla tego wpisanego do wykazu kluczowych wskaźników referencyjnych. Oznacza to, że środki wykonawcze mogą przyjmować tylko w tym zakresie – pisze prof. Marcin Górski, kierownik Katedry Europejskiego Prawa Konstytucyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.

Ministerstwo Sprawiedliwości chce podwyższyć o 40 proc. wysokość zwrotu kosztów zamieszkania dla sędziów delegowanych poza stałe miejsce pracy. Uzasadnia to koniecznością urealnienia tych świadczeń, które - jak wskazuje - nie były podwyższane od 2016 r. Projekt jest już w opiniowaniu. O tyle samo ma wzrosnąć wysokość miesięcznego ryczałtu.

Immunitet formalny zgodnie z Konstytucją i ustawą Prawo o prokuraturze oraz ustawą Prawo o ustroju sądów wojskowych przysługuje osobom posiadającym status prokuratora lub sędziego – taką uchwałę podjęła Izba Karna Sądu Najwyższego. Uznała przy tym, że uchwała Izby Odpowiedzialności Zawodowej w tej sprawie nie obowiązuje i nie ma mocy zasady prawnej, bo podjęły ją osoby nieuprawnione.

Podczas uroczystej gali zwieńczającej XIV edycję konkursu Rising Stars Prawnicy - liderzy jutra 2025 r. zaprezentowano nowe narzędzie Wolters Kluwer Polska - LEX Expert AI. Chodzi o zaawansowany czat oparty na generatywnej sztucznej inteligencji (GenAI), stworzony specjalnie dla prawników pracujących z przepisami polskiego prawa. Nowe narzędzie ma skrócić czas researchu prawniczego: pozwala zadawać pytania w języku naturalnym i umożliwia pogłębianie analizy w formie konwersacji, dostarczając merytoryczne i precyzyjne odpowiedzi. To, co istotne, każda z nich opiera się wyłącznie na zweryfikowanych i unikalnych zasobach Systemu Informacji Prawnej LEX.

Ministerstwo Sprawiedliwości chce rozwiązać problem ze statusem sędziów powołanych od 2017 r., także tych, którzy w międzyczasie przeszli w stan spoczynku. Tzw. ustawa praworządnościowa zakłada w najlepszym przypadku obniżenie świadczenia, w najgorszym - jego utratę i nabycie prawa do emerytury lub renty. Prawnicy przypominają kazus ustawy dezubekizacyjnej i podkreślają, że jeśli przepisy wejdą w życie, to będą skutkować pozwami, a nawet orzeczeniami ETPCz, co z kolei obciąży podatników.

Dr Ewa Hofmańska, prezeska i współzałożycielka Fundacji Sunflowers, realizującej Projekt Sunflowers, którego celem jest m.in. zbieranie informacji o dowodach zbrodni prawa międzynarodowego popełnionych w Ukrainie i szkodach poniesionych w związku z trwającą tam wojną, została laureatką III edycji Nagrody im. Ewy Bieńkowskiej. Nagrodę wręczono podczas gali wieńczącej konkurs Rising Stars Prawnicy – liderzy jutra 2025.

Prezydent Karol Nawrocki podpisał nowelizację prawa o ustroju sądów powszechnych. Daje ona asesorom uprawnienia do orzekania w sądach rodzinnych. Ma to być remedium na problemy kadrowe w wydziałach rodzinnych, które trwają od lat i prowadzą do przewlekłości postępowań - co z kolei uderza w dobro dziecka i stabilność rodziny.

Bogate doświadczenie zawodowe, kompleksowe wykształcenie, precedensowe sprawy toczące się nie tylko pod polskimi sądami, ale i europejskimi trybunałami, a dotyczące praw człowieka czy choćby katastrof ekologicznych. Do tego biegłość w korzystaniu z AI i nowych technologii - to cechy wyróżniające tegorocznych zwycięzców konkursu Rising Stars Prawnicy - liderzy jutra. Na podium stanęli: adwokat Jarosław Jagura (I miejsce), radca prawny Aleksandra Chrulska (II miejsce) oraz adwokat Konrad Kaczyński (III miejsce).

Strona rządowa na spotkaniu ze związkowcami zadeklarowała dalsze prace nad uchwaleniem ustawy regulującej status pracowników prokuratury, w tym asystentów. Miałaby ona jednak wejść w życie dopiero w... 2027 r. Tymczasem asystenci prokuratorów nie kryją coraz większego rozczarowania, jak podkreślają, różnicami w wynagrodzeniach ich i asystentów sędziów. Pojawił się postulat jednorazowej nagrody w wysokości 12 tys. zł, który miałby być swoistym wyrównaniem. Wraca też propozycja powiązania wynagrodzenia asystentów z prokuratorskimi.

Słuszne prezes sądu okręgowego zawiesił w czynnościach sędzię do momentu wydania przez Sąd Najwyższy uchwały 6 listopada 2025 r., czyli dzień po wypadku. Sąd Najwyższy zezwolił tą uchwałą na pociągniecie do odpowiedzialności sędziego za prowadzenie samochodu, będąc w stanie nietrzeźwości. Zbiegły się tu jednocześnie dwie przerwy w wykonywaniu pracy orzeczniczej. Z tego powodu SN uchylił pierwsze zarządzenie.