W niedzielę, 19 marca 2025 r., wchodzą w życie przepisy o uzupełniającym urlopie macierzyńskim przysługującym rodzicom, w sytuacji, gdy w początkowym okresie życia dziecka przebywało w szpitalu. Prawo do tego urlopu przysługiwać będzie nie tylko w razie urodzenia dziecka od dnia wejścia w życie tych przepisów, ale również wcześniej. Istotne jest to, by w takich sytuacjach 19 marca pracownica lub pracownik uprawnieni byli do korzystania lub korzystali z urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Marek Rotkiewicz
27.01.2025
Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne
Ubezpieczony starał się o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy. W toku procesu wykazano, że jest on obciążony schorzeniami ze strony układu neurologicznego. Jednakże okoliczność ta sama w sobie nie mogła być utożsamiana z niezdolnością do pracy zarobkowej.
Dorian Lesner
25.01.2025
Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne

ZUS rozpoczął wysyłkę deklaracji PIT za 2024 rok

Domowe finanse Emerytury i renty Ubezpieczenia społeczne
Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął wysyłkę około 10,4 mln deklaracji podatkowych PIT za 2024 rok. Formularze trafią do wszystkich, którzy w ubiegłym roku pobierali świadczenia z ZUS. Deklaracje będą wysyłane do końca lutego. Co ważne, w tym roku ZUS nie rozlicza świadczeniobiorców z nadpłatą podatku. Takie osoby otrzymają PIT 11A, a zwrot z tytułu nadpłaty podatku bezpośrednio z urzędu skarbowego.
Grażyna J. Leśniak
24.01.2025
Domowe finanse Emerytury i renty Ubezpieczenia społeczne

Jak (nie) działa przeciwdziałanie mobbingowi najlepiej widać… w administracji publicznej

Samorząd terytorialny Administracja publiczna Prawo pracy Sygnaliści
Na 1741 urzędów administracji publicznej, 1261 potwierdziło funkcjonowanie procedur ukierunkowanych na wzmacnianie kultury uczciwości. Najwięcej z nich, bo 1197 urzędów, zadeklarowało funkcjonowanie procedury ukierunkowanej na przeciwdziałanie mobbingowi lub dyskryminacji. Oznacza to, że taka procedura nie obowiązuje w niemal 1/3 urzędów zatrudniających członków korpusu. A to tylko wycinek administracji publicznej.
Grażyna J. Leśniak
24.01.2025
Samorząd terytorialny Administracja publiczna Prawo pracy Sygnaliści
Obowiązków pracowników powiatowych zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności wciąż przybywa, brakuje kadry, rośnie frustracja, bo od lat czują się pomijani w dyskusjach nad systemem i niedoceniani finansowo. W grudniu pracownicy zespołów powołali związek zawodowy, który ma zadbać o ich interesy zawodowe. Ministerstwo rodziny nie zauważa tego problemu, choć deklaruje otwartość na rozmowy.
Beata Dązbłaż
24.01.2025
Samorząd terytorialny Niepełnosprawność

We wtorek rząd zajmie się kolejną rewizją KPO

Administracja publiczna Rynek pracy
Stały Komitet Rady Ministrów zaakceptował w czwartek projekt rewizji Krajowego Planu Odbudowy. W przyszłym tygodniu ma on trafić pod obrady rządu. Zakłada m.in. zwiększenie budżetu Funduszu Wsparcia Energetyki o 1 mld zł oraz zmienia przyjęty przez poprzedni rząd nakaz oskładkowania każdej umowy cywilnoprawnej reformą Państwowej Inspekcji Pracy.
Robert Horbaczewski PAP
23.01.2025
Administracja publiczna Rynek pracy
Związkowcy i pracodawcy, członkowie Rady Dialogu Społecznego, w liście do szefa resortu rozwoju i technologii, apelują o zmianę przepisów dotyczących dokumentowania wydatkowania środków przeznaczonych na benefity żywieniowe. Dotyczy to w szczególności wymogu gromadzenia przez pracowników i pracodawców paragonów dokumentujących zakupy realizowane za pomocą kart przedpłaconych lub bonów.
Grażyna J. Leśniak
23.01.2025
Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne Finanse
Miało być uproszczenie jedynego w kodeksie pracy przepisu o mobbingu, a będzie wiele regulacji, nieprecyzyjnych i enigmatycznych pojęć. Ministerstwo chce szybko przyjąć zmiany, naginając regulamin prac rządu. Skróciło z 30 do 21 dni czas konsultacji z partnerami społecznymi twierdząc, że nieprzedstawienie opinii w tym terminie będzie traktowało jako pozytywną opinię. Mimo, że regulamin pracy Rady Ministrów mówi, że brak opinii oznacza rezygnację z jej przedstawienia.
Grażyna J. Leśniak
23.01.2025
Prawo pracy
Do 31 stycznia 2025 r. płatnicy mają obowiązek złożenia dokumentów PIT-11, PIT-R, PIT-8C i PIT-40A/11A za 2024 rok. W formularzach przesyłanych do urzędów skarbowych płatnicy powinni wpisać prawidłowe dane, w tym dane rejestracyjne podatników. Resort przypomina, że nie ma możliwości przesłania informacji z nieprawidłowym identyfikatorem podatkowym PESEL albo NIP.
Patrycja Rojek-Socha
22.01.2025
Domowe finanse PIT
Czy przez pojęcie "dopóki postępowanie wszczęte w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia nie zostanie zakończone" należy rozumieć moment kończący postępowanie, czyli dzień, w którym orzeczenie sądowe staje się prawomocne? Czy też tym momentem jest dzień wydania orzeczenia przez sąd, który orzekał jako ostatni w sprawie – na to pytanie odpowie siedmioro sędziów Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego.
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
22.01.2025
Prawo pracy
W 2024 roku przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 8265,92 zł, natomiast licząc bez wypłaty nagród z zysku, było nieco niższe i wyniosło 8264,85 zł - wynika z danych opublikowanych w środę przez GUS. Oznacza to, że w obu przypadkach wynagrodzenia te były wyższe o 821 zł, w porównaniu z rokiem 2023.
Grażyna J. Leśniak
22.01.2025
Domowe finanse Prawo pracy Rynek pracy
Ustalając harmonogramy na poszczególne okresy rozliczeniowe czasu pracy lub na ich części, pracodawca kierować się musi wymiarem czasu pracy oraz minimalną liczbą dni wolnych od pracy. Obie te wartości przypisane są do okresu rozliczeniowego, a nie do miesiąca (okresu harmonogramowego).
Marek Rotkiewicz
22.01.2025
Prawo pracy

Wcześniejsze emerytury a naruszenie standardów konstytucyjnych

Finanse publiczne Domowe finanse Emerytury i renty Ubezpieczenia społeczne
Wprowadzenie do porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej stanowi przykład naruszenia szeregu standardów konstytucyjnych. Chodzi m.in. o zasadę zaufania obywatela do państwa i prawa, zasadę bezpieczeństwa prawnego, a także kwestię równości wobec prawa i niedyskryminacji – pisze dr Andrzej Hańderek, radca prawny z Krakowa.
Andrzej Hańderek
22.01.2025
Finanse publiczne Domowe finanse Emerytury i renty Ubezpieczenia społeczne
Międzyzakładowa Organizacja Związkowa NSZZ “Solidarność” Pracowników Sądownictwa i Prokuratury zwróciła się do Głównego Inspektora Pracy o pilną interwencję w sprawie nieprawidłowości związanych z organizacją dyżurów pracowniczych. Związkowcy alarmują o systematycznym naruszaniu prawa do odpoczynku oraz braku właściwej rekompensaty za czas pozostawania w dyspozycji pracodawcy. Jak podkreślają, problem dotyka pracowników sądów powszechnych i prokuratury w całym kraju.
Patrycja Rojek-Socha
22.01.2025
Wymiar sprawiedliwości
Rząd dostrzega problem wcześniejszych emerytów i podziela opinię o konieczności podjęcia stosownych działań legislacyjnych. W Kancelarii Prezesa Rady Ministrów prace prowadził zespół roboczy, który analizował zagadnienia prawne i faktyczne dotyczące sytuacji osób, które przed 6 czerwca 2012 r. przeszły na wcześniejszą emeryturę – przekazał minister Maciej Berek. Poinformował, że MRPiPS przygotuje projekt ustawy gwarantującej ubezpieczonym prawo do świadczeń emerytalnych zgodnych ze standardem konstytucyjnym.
Grażyna J. Leśniak
21.01.2025
Domowe finanse Emerytury i renty Ubezpieczenia społeczne
Do 15 lutego publiczne muzea mogą wnioskować o uczestnictwo w programie finansowanym ze środków unijnych, w ramach którego będą się mogły przygotować do zatrudniania osób z niepełnosprawnościami lub odbywania przez nie staży, praktyk i wolontariatu. Program potrwa dziewięć miesięcy, a w jego efekcie powstaną modele zatrudniania osób z niepełnosprawnościami w instytucji. W przyszłym roku będą mogły skorzystać z niego także inne instytucje kultury.
Beata Dązbłaż
21.01.2025
Prawo pracy Niepełnosprawność Rynek pracy

Zaległości finansowe emerytów maleją, ale średnie zadłużenie rośnie

Domowe finanse Emerytury i renty Ubezpieczenia społeczne
O 903,2 mln zł zmalało w ciągu ostatnich 12 miesięcy łączne zadłużenie seniorów. Obecnie wynosi ono 5,65 mld zł. Coroczna waloryzacja świadczeń oraz wypłata tzw. 13. i 14. emerytury pomagają częściowo uwolnić się od zaległości, ale nie rozwiązują w pełni problemów finansowych starszych osób. Z danych Krajowego Rejestru Długów wynika bowiem, że wzrosło średnie zadłużenie. Jednego konsumenta w dojrzałym wieku obarcza średnio 19 tys. zł nieuregulowanych zobowiązań finansowych.
Grażyna J. Leśniak
21.01.2025
Domowe finanse Emerytury i renty Ubezpieczenia społeczne
Resort pracy chce uregulować maksymalną temperaturę dla pracy wykonywanej w pomieszczeniach i na otwartej przestrzeni. W tym celu pracodawcy będą musieli ustalać... tempo metabolizmu pracowników, a to oznacza, że będą zbierać dane o ich wzroście, wadze i wieku, bo te informacje są niezbędne według Polskich Norm. Może to naruszać przepisy o ochronie danych osobowych, a przedsiębiorcy mówią wprost: projekt nie uwzględnia realiów gospodarczych.
Grażyna J. Leśniak
21.01.2025
Prawo pracy BHP RODO

Samorządowcy chcą zmienić prawo - kilkadziesiąt ustaw do poprawki

Samorząd terytorialny Finanse samorządów Poprawmy prawo
Od ustaw systemowych, poprzez oświatę, energetykę, zdrowie, ochronę środowiska do przepisów dotyczących rzecznika konsumenta i IPN. Pakiet zmian kilkudziesięciu ustaw, które mają poprawić działalność samorządów terytorialnych, trafił do MSWiA. Samorządowcy liczą, że na początku lutego, podczas komisji wspólnej, rząd zadeklaruje, które z tych postulatów zamierza zrealizować. Niektóre propozycje są jak gorący kartofel.
Robert Horbaczewski
21.01.2025
Samorząd terytorialny Finanse samorządów Poprawmy prawo
Resort zdrowia wspólnie ze Światową Organizacją Zdrowia (WHO) i Komisją Europejską (DG SANTE) rozpoczęło realizację międzynarodowego programu European Nursing Action. Ma on pomóc rozwiązać problem niedoboru pielęgniarek w Unii Europejskiej i państwach stowarzyszonych: zachęcać nowe osoby do wyboru pielęgniarstwa i zatrzymać te, które już w nim pracują.
Inga Stawicka
20.01.2025
Zawody medyczne
Zmiana definicji „właściwego starosty”, podwyższenie limitu wartości rzeczy znalezionej, wprowadzenie norm dotyczących sposobu postępowania ze znalezionymi dokumentami zawierającymi dane osobowe oraz z rzeczami niebezpiecznymi dla życia i zdrowia, a także uproszczenia proceduralne - zakłada projekt nowelizacji ustawy o rzeczach znalezionych oraz ustawy Kodeks cywilny. Będą też nowe obowiązki dla zarządców budynków i przewoźników.
Robert Horbaczewski
20.01.2025
Zgodnie z zapowiedzią, resort pracy chce zmienić definicję mobbingu. Opublikowany w poniedziałek projekt przewiduje, że mobbing będzie oznaczał zachowania polegające na uporczywym nękaniu pracownika. Przy czym uporczywość nękania to powtarzalne, nawracające lub stałe zachowanie. Mobbingiem będzie w szczególności upokarzanie lub uwłaczanie, zastraszanie czy zaniżanie oceny przydatności zawodowej pracownika.
Grażyna J. Leśniak
20.01.2025
Prawo pracy
500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
Robert Horbaczewski
20.01.2025
Samorząd terytorialny Wybory
Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców interweniował w dwóch sprawach dotyczących przedwczesnych działań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wobec przedsiębiorców, którzy skorzystali z ulgi „Mały ZUS Plus” (MZ+). W efekcie działań rzecznika ZUS anulował wystawione upomnienia, zawiesił egzekucję należności oraz umorzył wszczęte postępowania.
Renata Krupa-Dąbrowska
20.01.2025
Małe i średnie firmy Finanse
Od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie pobiera się opłaty, jeżeli dochodzenie danej wierzytelności mieści się w zakresie działalności tego Zakładu, określonej w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, a koszty postępowania egzekucyjnego obciążają dłużnika. Opłaty tej nie pobiera się także w każdym wypadku, w którym postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte przed upływem dwóch lat od powstania tytułu egzekucyjnego obejmującego daną wierzytelność - orzekła Izba Cywilna SN.
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
20.01.2025
Uproszczenie przepisów o pracy zdalnej, w tym uchylenie: przepisu nakazującego ustalanie wykonywania pracy zdalnej w porozumieniu zawartym ze związkami zawodowymi, regulaminie, porozumieniu z pracownikiem lub poleceniu, zakazu dyskryminacji pracownika wykonującego pracę zdalną jako zbędnego i dodatkowej informacji dla pracowników wykonujących pracę zdalną - zaproponował Czytelnik, w ramach naszej akcji Poprawmy prawo. Prawnicy twierdzą jednak, że ci pracodawcy, którzy pochylili się nad właściwym wdrożeniem pracy zdalnej, nie mają problemów z jej stosowaniem.
Grażyna J. Leśniak
20.01.2025
Prawo pracy Poprawmy prawo
Organ rentowy wskazał, że ubezpieczona otrzyma świadczenie rehabilitacyjne z tytułu wypadku, jeśli będzie posiadała dowody potwierdzające, że zdarzenie było wypadkiem przy pracy. Pierwotnie nie zostało ono tak zakwalifikowane w protokole. Tym samym dopiero sądowe ustalenie, że zdarzenie było wypadkiem przy pracy umożliwiło dokończenie postępowania o przyznanie świadczenia.
Dorian Lesner
18.01.2025
Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne

„Żadna praca” na orzeczeniu o niepełnosprawności nie jest zakazem pracy

Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne Niepełnosprawność
Wiele osób wciąż błędnie interpretuje zapisy w orzeczeniu o niepełnosprawności dotyczące pracy. Przestarzałe sformułowania, jak np. „niezdolny do pracy”, „żadna praca” czy „warunki pracy chronionej”, często wprowadzają w błąd same osoby z niepełnosprawnościami, które obawiają się, że nie mogą podjąć zatrudnienia. Co gorsza, błędnie niejednokrotnie rozumieją je także lekarze medycyny pracy. W rzeczywistości jednak zapisy te nie zabraniają pracy, a żeby osoba z niepełnosprawnością mogła ją podjąć, wystarczy dostosowane stanowisko pracy i odpowiednie wsparcie.
Beata Dązbłaż
18.01.2025
Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne Niepełnosprawność

RPO z uwagami do rządowego projektu ustawy o asystencji

Samorząd terytorialny Niepełnosprawność
Niewystarczająca liczba godzin wsparcia asystenta osoby z niepełnosprawnością, zróżnicowanie w dostępie do usługi dzieci i dorosłych czy wykluczenie osób powyżej 65. roku życia z możliwości skorzystania ze wsparcia asystenta to niektóre uwagi zgłoszone przez rzecznika praw obywatelskich do rządowego projektu ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami. Rzecznik zwraca też uwagę na konieczność zmiany systemu orzeczniczego i jego ujednolicenia.
Beata Dązbłaż
17.01.2025
Samorząd terytorialny Niepełnosprawność
Wnioski rodziców o uzupełniający urlop macierzyński pracodawca będzie przechowywał w części B dokumentacji pracowniczej, razem z wnioskami pracownika o udzielenie urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego, urlopu ojcowskiego lub urlopu wychowawczego. Nowe przepisy w tym zakresie mają wejść w życie razem z ustawą wprowadzającą ten urlop dla rodziców wcześniaków, czyli 19 marca 2025 r.
Grażyna J. Leśniak
17.01.2025
Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne