W jednym z największych ukraińskich serwisów prawniczych LexInform pojawił się baner: Правова система Польщі – допомога українцям, czyli System Prawny w Polsce - Pomoc dla Ukraińców. Każdy, kto w niego kliknie, zostanie przekierowany do specjalnego miejsca w serwisie Prawo.pl z artykułami o przepisach ważnych dla osób uciekających do naszego kraju przed wojną.

Nieogłoszenie ustnie wyroku przez sędziego oznacza, że w ogóle on nie zapadł. Dokument opatrzony nazwą „wyrok”, nawet jeżeli zostanie włączony do akt sprawy, nie wywołuje skutków prawnych, w tym w szczególności nie uprawnia stron postępowania do wniesienia środka odwoławczego albo nadzwyczajnego środka zaskarżenia - orzekł Sąd Najwyższy w Izbie Karnej.

Specustawa zakładająca m.in. uproszczoną legalizację pobytu obywateli Ukrainy, którzy przedostali się do Polski szukając schronienia przed wojną, nie obejmuje osób, które ubiegają się o status uchodźcy. Można jednak - zgodnie z jej zapisami taki wniosek lub deklarację wycofać. Urząd do Spraw Cudzoziemców informuje, że wystarczy zrobić to pisemnie.

Uciekinierzy z Ukrainy niecierpliwie czekali na polską specustawę legalizującą ich pobyt. Problem w tym, że obejmuje ona głównie tych, którzy przedostali się bezpośrednio ze swojej ojczyzny. Spod jej działania wyłączeni są np. rodzice dziecka z ukraińskim obywatelstwem, którzy sami go nie mają. Polscy urzędnicy zapewniają, że działa tu ochrona czasowa, ale jej przepisy - zdaniem prawników - są nieprecyzyjne.

Adwokat, która dopuściła się nieobyczajnego czynu w zakładzie karnym, musi ponieść konsekwencje. Została więc przez sądy korporacyjne zawieszona w czynnościach zawodowych na dwa lata, a Izba Dyscyplinarna uznała, że kara jest zgodna z prawem. - Więzienie to nie miejsce, w którym można dopuszczać się czynów o charakterze seksualnym - dodał sędzia sprawozdawca.

Społeczeństwo wyedukowane nie ma obaw. Może też wpływać na rządzących, np. wyrażając swoje zdanie podczas protestów, gdy sprzeciwia się uchwaleniu określonych przepisów. Z tego względu tak ważne są działania edukacyjne w zakresie prawa, które mogą podejmować także sędziowie - podkreśla sędzia Monika Ciemięga z Sądu Rejonowego w Opolu, ze Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia”.

Rosja, która następniego dnia po napaści na Ukrainę została zawieszona w prawach członka Rady Europy, złożyła oświadczenie o wystąpieniu z tej organizacji. Uznawane jest to za posunięcie wyprzedzające prawdopodobne wykluczenie Rosji z Rady Europy w wyniku jej agresji na Ukrainę. Rada Europy skupia prawie wszystkie państwa Europy oraz kilka państw spoza tego kontynentu.

Adwokatka Anna Jaczun, aktywistka współpracująca z Grupą Granica, która koordynuje zespół prawników udzielających pomocy prawnej migrantom na granicy polsko-białoruskiej, została laureatką konkursu Adwokatka Roku 2021. Doceniono ją za profesjonalizm, sprawczość, wrażliwość i determinację w działaniu na rzecz ochrony praw i wolności człowieka.

Wprowadzone w 2017 roku zmiany w funkcjonowaniu Krajowej Rady Sądownictwa oraz przedwczesne zakończenie mandatu ówczesnego członka KRS stanowią naruszenie Europejskiej Konwencji Praw Człowiek - stwierdziła we wtorek po raz kolejny Wielka Izba Europejskiego Trybunału Praw Czławieka. Tymczasem Trybunał Konstytucyjny po raz kolejny orzeka, że takie wyroki ETPC są sprzeczne z polską konstytucją.

Obywatel został ukarany grzywną za hodowlę owiec na swej nieruchomości w Warszawie, wbrew obowiązującemu zakazowi. Sąd wydał wyrok w trybie nakazowym, czyli bez wysłuchania ani jego, ani świadków, oparł się na materiale zebranym przez Straż Miejską. Według składającego kasację RPO, tryb ten możliwy jest jednak tylko wobec braku jakichkolwiek wątpliwości, a w tej sprawie były istotne wątpliwości.

Konieczne jest pilne podjęcie rzeczywistych działań zmierzających do zakończenia kryzysu praworządności w Polsce. Ma on daleko idące skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i polityczne. W obliczu zagrożeń i wyzwań stojących obecnie przed Polską, zwłaszcza w związku z agresją Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie, jego dalsza eskalacja jest niebezpieczna i nie leży w polskim interesie narodowym.

Sejmowe prace nad zmianami dotyczącymi Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego rozpoczną się najpewniej w przyszłym tygodniu. Jak twierdzi Marek Ast, poseł PiS i szef sejmowej komisji sprawiedliwości, wiodącym ma być projekt prezydenta, a propozycja Solidarnej Polski zostanie potraktowana „odrębnie”.

Alimenty i świadczenia o tzw. quasi-alimentacyjnym charakterze nie są ustalane według sztywnych wyliczeń. Ważna jest np. sytuacja dziecka, któremu się należą - choćby to, czy wymaga leczenia, czy jest uzdolnione i potrzebuje indywidualnego toku nauczania. Pomóc może w tym mediacja, ale często do ugody prowadzi wyboista droga.

Zawiadomienie o przestępstwie składamy w najbliższym komisariacie policji lub jednostce prokuratury. Może być złożone ustnie lub pisemnie i co ważne nie dotyczy to tylko osób pokrzywdzonych. Może je złożyć każdy, kto posiada informacje, że doszło do złamania prawa. Trzeba tylko pamiętać o jednym - za fałszywe zawiadomienie grozi nawet do 2 lat pozbawienia wolności.

Wojna, która toczy się obecnie w Ukrainie, pokazała nam, jak istotne jest członkostwo Polski w Unii Europejskiej oraz obecność w NATO. Obrazuje też konsekwencje braku praworządności w Rosji i negowania orzeczeń międzynarodowych trybunałów. A wiedza o tym jest bezspornie priorytetem, jeśli chodzi o edukację prawną młodych Polaków - mówi sędzia Marta Kożuchowska-Warywoda, prezes Fundacji Edukacji Prawnej Iustitia.

„Łączy nas praworządność” – to hasło tegorocznego Dnia Edukacji Prawnej, który jak co roku, obchodzony jest 15 marca. Jak podkreślają organizatorzy, to hasło nabiera szczególnego znaczenia w sytuacji toczącej się poza naszymi granicami wojny oraz sporów o praworządność dotyczących naszego kraju. Z uwagi na ciągle trwającą pandemię, działania edukacyjne przeprowadzone są przede wszystkim online.

Faktyczna likwidacja niezależności prokuratorów, fasadowa zmiana ustroju prokuratury, ręczne sterowanie śledztwami, karne delegacje prokuratorów, nagrody i awanse dla wybranych – takie najkrótsze podsumowanie dorobku prokuratury w ostatnich sześciu latach wyłania się z raportu przygotowanego przez Helsińską Fundację Praw Człowieka. Prezentacja raportu odbyła sie w poniedziałek.

Wojna na Ukrainie pokazuje, jak ważne dla naszego bezpieczeństwa są traktaty międzynarodowe – przynależność Polski do NATO i Unii Europejskiej. Na webinariach 15 marca porozmawiamy o tym, po co nam NATO oraz UE. Powiemy też, dlaczego system sądownictwa europejskiego jest tak dla nas Polaków i dla każdego demokratycznego społeczeństwa taki ważny - mówi mówi Elżbieta Piotrowska-Albin, wiceprezes Fundacji Edukacji Prawnej Iustitia.

O tym, że Ukrainie i Ukraińcom trzeba pomagać, nie należy nikogo uczciwego i rozsądnego przekonywać. Zatem uchwalenie ustawy mającej pomóc już ponad milionowi uchodźców, to oczywista konieczność. I dobrze się stało, że taka ustawa w kilka dni została uchwalona. Nie ma jednak nic paskudniejszego niż dbałość o własne interesy przy okazji udzielania pomocy ofiarom - piszą adwokaci Jacek Dubois i Krzysztof Stępiński.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego, stwierdzający, że przepis Konwencji o ochronie praw człowieka w zakresie, w którym umożliwia Europejskiemu Trybunałowi Praw Człowieka kontrolę statusu sędziów krajowych, jest niezgodny z polską konstytucją, jest kolejnym gorszącym przykładem orzecznictwa naruszającego Konstytucję - oceniają sędziowie TK w stanie spoczynku.

Zryw serca wielu Polaków nadal trwa. Chętnie wspieramy obywateli Ukrainy, którzy przed wojną chronią się w Polsce, dość chętnie wspomagamy ich również miejscem w swoim domu. Prawnicy podkreślają jednak, że to działalność charytatywna i nie ma co się na nią powoływać np. w swoich sprawach sądowych, choćby ubiegając się o zwolnienie z kosztów.

Wśród osób, które przedostają się do Polski z Ukrainy, uciekając przed wojną, jest także wielu prawników, głównie prawniczek. Chciałyby pracować dalej w zawodzie, o czym świadczą liczne posty i zapytania pojawiające się w mediach społecznościowych. Mimo jednak tego, że i polskie kancelarie szukają prawników z językiem ukraińskim, sytuacja wcale nie jest prosta. Samorządy adwokacki i radcowski zapewniają jednak, że są gotowe do pomocy.

Przyjęcie przez Krajową Radę Sądownictwa za decydujące kryterium „orzekania w sądzie” w sytuacji, gdy pozostali kandydaci legitymują się innym doświadczeniem zawodowym, w ocenie Sądu Najwyższego ma charakter dyskryminujący. A ponadto - prezentacja na wideokonferencji nie może być decydującym kryterium - orzekła Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego.

Obowiązująca już ustawa o pomocy dla obywateli Ukrainy, którzy schronili się w Polsce przed wojną, zawiera też furtkę dla tych, którzy po przekroczeniu granicy złożyli wnioski o status uchodźcy lub zadeklarowali ich złożenie. Będą mogli skorzystać z uproszczonej legalizacji pobytu na 18 miesięcy, jeśli wycofają taki wniosek lub deklaracje.

Naczelna Rada Adwokacka wezwała konstytucyjne organy RP do niezwłocznego wstrzymania procedury wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa. Tymczasem na stronach sejmowych jest wykaz sędziów - kandydatów wskazanych przez klub poselski oraz prezydium Sejmu, a na nim m.in. byli wiceministrowie sprawiedliwości Anna Dalkowska, Łukasz Piebiak, przewodniczący i 11 obecnych członków KRS.

Rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie możliwości oceniania przez ETPC statusu polskich sędziów jest kolejnym krokiem prowadzącym do wykluczenia Polski z europejskiej wspólnoty prawnej i do pozbawienia obywateli konwencyjnie gwarantowanego prawa do rzetelnego procesu przed niezależnym od politycznych nacisków sądem - wskazują w swoich stanowiskach Naczelna Rada Adwokacka i Krajowa Rada Radców Prawnych.

Polską granicę przekraczają tysiące ukraińskich dzieci, część z nich bez rodziców, pod opieką cioć, babć lub znajomych. Są sygnały, że sytuację mogą wykorzystywać handlarze ludźmi, problemy mogą być również np. z zapisem do szkoły. Zgodnie ze specustawą, która czeka na podpis prezydenta w takich sytuacjach ustanawiany będzie tymczasowy opiekun, w pierwszej kolejności spośród krewnych.

Pojawia się coraz więcej informacji o tym, że sytuacje obywatelek Ukrainy i ukraińskich dzieci, uciekających przed wojną próbują wykorzystywać grupy przestępcza zajmujące się handlem ludźmi. Specustawa, która wkrótce ma wejść w życie, zakłada wyższe kary m.in. za organizowanie handlu ludźmi, nakłanianie do prostytucji, czerpanie z niej korzyści, ale też choćby stosowanie przemocy w celu utrudniania korzystania z mieszkania.

Rozwodzący się małżonkowie nie otrzymają zwrotu połowy opłaty wniesionej od pozwu lub separację, w razie orzeczenia na zgodny wniosek stron bez orzekania o winie. W uzasadnieniu rządowego projektu ustawy nowelizującej Kodeks rodzinny ma to sprzyjać szybkiemu zakończeniu tych spraw. Argument ten nie jest jednak trafny, bo to kara za rozstanie bez kłótni - mówią prawnicy, choć brak zwrotu 300 zł nikogo od rozwodu nie odstraszy.

Ataki ze strony rosyjskich najeźdźców mają znamiona ludobójstwa. Musimy zrobić wszystko, żeby odpowiedzieli za to przed międzynarodowymi trybunałami - powiedział w piątek w Sejmie prezydent Andrzej Duda. Czy istotne, strzelanie do cywilnej ludności jest ludobójstwem? Eksperci prawa międzynarodowego uważają, że głównym problemem przy ustalaniu zbrodni ludobójstwa jest udowodnienie zamiaru sprawcy.