Za naruszenie ciszy wyborczej grozi kara grzywny nawet do miliona złotych. Nie można w tym czasie prowadzić agitacji wyborczej, czyli publicznie zachęcać do głosowania. Zakaz obowiązuje od północy w piątek do zamknięcia lokali wyborczych w niedzielę 12 lipca.
Rzecznik Praw Obywatelskich uważa, że przez fakt, iż nie doszło do debaty przed drugą turą wyborów prezydenckich, obywatele RP pozbawieni zostali możliwości obiektywnego zapoznania się z programem i wizją prezydentury obu kandydatów. Apeluje o wypracowanie wspólnego standardu i formatu debat prezydenckich.
Do końca pracy urzędów 10 lipca można jeszcze zawnioskować o zaświadczenie o prawie do głosowania, które uprawnia do oddania głosu w dowolnym lokalu wyborczym. Do tego dnia możliwość zgłoszenia zamiaru wyborów w formie korespondencyjnej mają osoby, które rozpoczęły kwarantannę lub izolację po 7 lipca.
Kodeks wyborczy nie określa terminów wyznaczenia mężów zaufania i obserwatorów społecznych, może się więc to odbyć przed wyborami i nawet w dniu głosowania. Osoby te pełnią ważną funkcję kontroli wyborów i mogą być obecne w lokalu wyborczym oraz rejestrować działania komisji. Powinny posiadać specjalne zaświadczenie od podmiotu, który ich wyznaczył.
Głosowanie korespondencyjne polega na wypełnieniu dostarczonego przez pocztę pakietu wyborczego. W drugiej turze termin na wrzucenie koperty zwrotnej do skrzynki nadawczej upływa 10 lipca. Jeśli zabraknie czasu, można w dniu wyborów przynieść pakiet do komisji wyborczej, ale nie należy go samemu wrzucać do urny.
Seniorzy, niepełnosprawni, kobiety w ciąży i osoby z małymi dziećmi zagłosują bez stania w kolejce do lokalu wyborczego. Szczegółów oraz tego, co robić w spornych w sytuacjach, rząd już nie dookreśli. W sytuacjach nieoczywistych nikt nie będzie miał też prawa weryfikować, czy dana osoba faktycznie ma prawo do pierwszeństwa w kolejce.
Weszło w życie rozporządzenie, które tworzy nowe obwody głosowania w Zjednoczonych Emiratach Arabskich oraz w państwie Kuwejt. Powodem nowelizacji są zmiany sytuacji epidemicznej w obu krajach i umożliwienie oddania głosu grupie zamieszkujących tam obywateli polskich.
Weszło w życie rozporządzenie, które zapewnia pierwszeństwo w lokalach wyborczych osobom powyżej 60. roku życia, kobietom w ciąży, osobom z dzieckiem do lat 3 oraz osobom z orzeczeniem o niepełnosprawności. Wprowadzenie tej zmiany przed drugą turą głosowania budzi wątpliwości.
Poczta Polska pozyskała dane milionów obywateli z rejestru PESEL i przetwarzała je w celu organizacji wyborów prezydenckich, które miały się odbyć 10 maja. Zdaniem Fundacji Panoptykon zrobiła to nielegalnie, bo bez podstawy prawnej, dlatego do sądu trafił właśnie pozew zarzucający poczcie naruszenie prawa do ochrony danych.
7 lipca o 23.59 mija termin na dopisanie się do spisu wyborców dla osób, które chcą głosować poza swoim stałym obwodem. Dopisać się można także bez wizyty w urzędzie, przez internet, ale wyborcy, którzy zmienili spis wyborców w pierwszej turze, nie mają możliwości dopisania się teraz do innego.
Poczta Polska otrzymała blisko 194 tys. pakietów do doręczenia przed drugą turą wyborów - poinformowała w poniedziałek spółka, która jest w Polsce tzw. operatorem wyznaczonym. Jak poinformowano, jest to ponad 20 tys. więcej, niż doręczonych w pierwszej turze. Osoby na kwarantannie karty do głosowania otrzymają najpóźniej dwa dni przed wyborami.
Od lat zauważamy, że są problemy z tajnością - Polacy nie przykładają wagi do tego, że powinni oddawać głos w sposób tajny. Członkowie komisji wyborczej też często nie interesują się tym. Ludzie stawiają znak X, kładąc kartę na urnach, parapetach, nie przejmując się, że ktoś może zobaczyć, jak głosują – mówi Weronika Czaplewska
Orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazuje, że wybory mogą być unieważnione tylko wtedy, gdy naruszenia procedury wyborczej mogły mieć wpływ na wynik głosowania. Ograniczenie zakresu protestu i kontroli wyborów przez Sąd Najwyższy wyłącznie do niektórych czynności przebiegu głosowania lub tylko do jednej tury jest niedopuszczalne.
Wielu wyborców nie ma świadomości, że po dopisaniu się do spisu wyborców przed pierwszą turą, są w tym spisie również w drugiej i powinni zagłosować w tym samym miejscu. Jeśli tego nie planują, powinni pobrać zaświadczenie o prawie do głosowania. Ale tylko tam, gdzie oddali głos w pierwszej turze. Jeśli ktoś się dopisał w odległym miejscu, ma problem.
Głosowanie w sezonie urlopowym to poważny problem organizacyjny, bo w wielu miejscowościach tysiące turystów dopisały się do spisów wyborców lub przyszły głosować z zaświadczeniami. Gminy muszą zadbać, by nie zabrakło kart do głosowania, bo podczas pierwszej tury liczba wyborców była często dwa razy większa niż głosujących mieszkańców. Podobne problemy mogą pojawić się 12 lipca.
Członkowie komisji wyborczych nie muszą płacić podatku dochodowego od otrzymanych wynagrodzeń. Zgodnie z prawem, jest to dieta związana z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich. Zwolnienie z podatku dotyczy kwot do trzech tysięcy złotych.
Obostrzenia sanitarne i nowe zasady wyborów w czasie pandemii znacznie spowalniały pracę komisji wyborczych. Konieczne było pilnowanie liczby osób w lokalu, a obowiązek ciągłego dezynfekowania wyłączał jednego członka z merytorycznych zadań. Wątpliwości budziło postępowanie z pakietami wyborczymi, znowu były problemy z dopisanymi do spisu przez internet i brakowało kart.
PKW podsumowała głosowanie w wyborach Prezydenta RP 2020, podając we wtorek rano dane z wszystkich obwodów. Ubiegający się o drugą kadencję prezydent Andrzej Duda uzyskał w I turze wyborów największe poparcie w 13 województwach, a kandydat KO Rafał Trzaskowski w trzech. Rekordowa frekwencja wyniosła ostatecznie 64,51 proc.
Chęć głosowania korespondencyjnego można zgłosić tylko dziś do północy. Pakiet wyborczy dostaniemy jednak tylko na ten sam adres, co przed pierwszą turą. Może to być sporym utrudnieniem dla urlopowiczów. Za to do spisu wyborców można dopisać się w innym miejscu. Najbezpieczniejszą opcją jest uzyskanie zaświadczenie o prawie do głosowania,
Głosowanie na kartach bez pieczęci, niedostarczenie na czas pakietów za granicą czy naruszenia procedury w komisjach wyborczych - to tylko niektóre okoliczności mogące stanowić podstawę do złożenia protestów wyborczych do Sądu Najwyższego. W czasie pandemii drastycznie skrócono termin na złożenie protestów - z 14 dni do trzech - od ogłoszenia wyników przez PKW.
