Nie określenie przez sąd w wyroku czasu obowiązywania zakazu zbliżania się do ofiary sprawiłoby, że...

Od 14 marca obowiązują przepisy, zgodnie z którymi pijany kierowca może stracić samochód. Skonfiskowane auto musi mieć jednak komunikacyjne ubezpieczenie OC, mimo że istnieje znikome ryzyko, że poruszanie się nim wyrządzi komuś szkodę. Problem w tym, że przepisy nie określają, kto odpowiada za zakup polisy OC takiego pojazdu od momentu zabezpieczenia go przez policję, do czasu orzeczenia przepadku przez sąd. Zmian nie skonsultowano z rynkiem ubezpieczeń.

Za życia spadkodawcy i przyszłego spadkobiercy może być zawarta umowa, której skutkiem będzie zrzeczenie się dziedziczenia. Warunkiem jest to, że zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego. Na mocy takiego dokumentu spadkobierca, który go podpisał zostanie wyłączony od dziedziczenia ustawowego i straci prawo do żądania zachowku, do którego mógłby być uprawniony. Obejmuje to też jego zstępnych.

Małgorzata Manowska, I prezes Sądu Najwyższego, żąda blisko 400 tysięcy od Skarbu Państwa, SN i Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury w ramach zapłaty za okres, gdy była dyrektorem KSSiP. Na to stanowisko została powołana w 2016 roku przez ówczesnego ministra Zbigniewa Ziobrę, gdy była jeszcze sędzią Sądu Apelacyjnego w Warszawie.

Sędzia Sądu Najwyższego Józef Iwulski, orzekający w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych przeszedł 14 marca 2024 r. w stan spoczynku. Sędzia miał uchylony immunitet przez nielegalną Izbę Dyscyplinarną SN na wniosek prokuratora IPN w Krakowie, ale do tej pory nie postawiono mu zarzutów karnych.

Od 14 marca br. obowiązują zmiany dla radców prawnych, adwokatów ale też biegłych, zgodnie z którymi osoby wykonujące te zawody muszą mieć konta w portalu informacyjnym sądu. Opór w tym zakresie może skończyć się dla prawnika nawet dyscyplinarką, bo sądy nie wykluczają, że o niedopełnieniu tego obowiązku będą zawiadamiać organy samorządu. Konkretnych sankcji w przepisach jednak brakuje. Co ważne, pismo sądowe umieszczone w portalu, po 14 dniach będzie uznawane za doręczone.

Sejm pracuje nad nową definicją gwałtu - z przepisu mają zniknąć znamiona przymusu, podstępu i groźby bezprawnej. Do czynu dojdzie, jeżeli sprawca nie uzyska świadomej i dobrowolnej zgody drugiej strony. Pomysł już rozgrzał fora internetowe, pojawiają się komentarze - również prawników - że od wejścia w życie zmiany każdy akt seksualny będzie potencjalnym przestępstwem. Ale też takie, że jest ona konieczna, choć warto rozważyć wprowadzenie dodatkowego kwalifikowanego typu przestępstwa.

15 marca przypada już ósmy Dzień Edukacji Prawnej, który jest zwieńczeniem całorocznej akcji edukacyjnej prowadzonej przez sędziów ze Stowarzyszenia Sędziów Polskich z „Iustitia” i ich partnerów. Celem jest promocja wiedzy prawniczej, rozbudzenie zainteresowania, w szczególności dzieci i młodzieży, tematyką prawa, a także przybliżenie instytucji wymiaru sprawiedliwości.

Skarga prof. Pawła Grzegorczyka, sędziego Sądu Najwyższego, została przyjęta do rozpoznania przez Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu. Teraz polski rząd ma obowiązek przedstawić swoje stanowisko: czy decyzja prezydenta o odmowie uwzględnienia odwołania w sprawie orzekania w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej ingeruje w niezawisłość sędziowską skarżącego.

Pączkujące sprawy kredytów złotowych opartych o stawkę referencyjną WIBOR potrzebują jasnego sygnału ze strony TSUE, że do oceny zasadności podnoszonych przez kredytobiorców roszczeń ma zastosowanie dyrektywa 93/13. A sama legalność wprowadzania stawki referencyjnej w danym kraju członkowskim, czy też na poziomie międzynarodowym, nie zwalnia z obowiązku takiego jej inkorporowania do umowy, który nie naruszałby praw konsumentów - pisze adwokat dr Kacper Rożek z kancelarii Góralska Rożek Adwokaci, członek stowarzyszenia adwokackiego Defensor Iuris.

Jako sędzia gospodarcza widzę, że poziom wiedzy prawnej stron jest wysoki. Jednak pytania o prawo na spotkaniach z dziećmi mnie zatrważają. Pytają m.in. o to czy cała klasa może zostać ukarana za to, co zrobiła jedna osoba albo czy za złe zachowanie można je ukarać złą oceną z konkretnego przedmiotu. To pokazuje jak wiele jeszcze jest do zrobienia - mówi w Dniu Edukacji Prawnej sędzia Katarzyna Orłowska-Mikołajczyk, prezeska Fundacji Edukacja Prawnej "Iustitia".

Sędzia Wojciech Postulski otrzymał rekomendację na stanowisko dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Jest to decyzja specjalnego Zespołu, który przez trzy dni oceniał i wysłuchiwał w sumie 10 osób kandydujących. Teraz kandydatura sędziego zostanie przedstawiona ministrowi sprawiedliwości Adamowi Bodnarowi.

Jako znaki towarowe mają być z założenia rejestrowane oznaczenia, które będą następnie realnie używane w obrocie. Nieuzasadnione są zatem przesadnie szerokie zgłoszenia znaków dla towarów i usług, których pod tą marką uprawniony nie oferuje i nie zamierza oferować w niedalekiej przyszłości. Takie nadmiernie obszerne rejestracje mijają się z założeniami oraz celem unijnych i krajowych regulacji w zakresie ochrony znaków towarowych. 

Premier Donald Tusk powołał na stanowisko prokuratora krajowego Dariusza Korneluka, który uzyskał najlepszy wynik w konkursie zorganizowanym zarządzeniem Ministra Sprawiedliwości. Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Jan Grabiec poinformował, że prezydent nie wyraził opinii w sprawie tej zmiany. Zgodnie z przepisami wystąpienie o taką opinię jest wymagane, ale nie jest ona wiążąca.

Tylko około 10 procent zarządzonych kontroli operacyjnych kończy się uzyskaniem jakiegokolwiek dowodu, a sądy akceptują niemal wszystkie wnioski. Dlatego komisja śledcza powinna odpowiedzieć: kto i kiedy dokonał akredytacji systemu Pegasus i na podstawie jakich dokumentów? Kto w CBA podejmował decyzję o zastosowaniu tego systemu - twierdzi dr Adam Behan z UJ, stały doradca sejmowej komisji śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości czynności podejmowanych m.in. z wykorzystaniem Pegasusa.

Zmiany na wyższych stanowiskach w służbie cywilnej odbywają się bez procedury konkursowej. MF twierdzi, że ustawa o KAS nie daje obecnie możliwości wyłonienia kandydata na stanowiska kierownicze w drodze konkursu. I zapewnia, że przy nowelizacji ustawy będzie rozważana możliwość wprowadzenia procedury konkursowej. Sytuację analizuje też Kancelaria Premiera. Zmiana prawa jest konieczna, bo problem występuje także w urzędach państwowych, sądach i prokuraturze - wskazują prawnicy.

Przed zmianami kodeksu karnego, do 2023 roku, oddalenie się skazanego, który nie był pilnowany przez konwojenta, z miejsca pracy - nie było ucieczką karaną pozbawieniem wolności do dwóch lat – orzekła Izba Karna Sądu Najwyższego. Uniewinniła więc osadzonego, który za samowolne oddalenie się z miejsca pracy wykonywanej poza zakładem karnym został skazany na pół roku pozbawienia wolności.

E-rozprawy, a konkretnie rozprawy hybrydowe, stają się już stałym, a nie covidowym, elementem postępowań w sprawach cywilnych. Równocześnie od 14 marca obowiązuje przepis, zgodnie z którym strona będzie mogła sprzeciw się przesłuchaniu świadka w formie zdalnej, nawet jeśli on sam o to wcześniej zawnioskował. Regulacja budzi duże wątpliwości wśród sędziów, bo jak podkreślają jest dobrym narzędziem do obstrukcji procesowej.

Sąd Najwyższy umorzył sprawę zawieszenia sędziów Wojciecha Maczugi i Rafała Lisaka w związku z prowadzonym przeciwko nim od 2019 r. postępowaniem dyscyplinarnym. Miało to związek z tym, że pod koniec lutego umorzono postępowania z uwagi na brak skargi oskarżyciela. Do tej sprawy włączył się bowiem w miejsce rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych Piotra Schaba – sędzia Włodzimierz Brazewicz z Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, ustanowiony do tej sprawy przez ministra sprawiedliwości Adama Bodnara.

Blokując konta i grupy Społecznej Inicjatywy Narkopolityki (SIN), Meta naruszyła dobra osobiste organizacji. Sąd wydał właśnie wyrok, jeszcze nieprawomocny, w sprawie prowadzonej przez Fundację Panoptykon, potwierdzając tym samym, że platformy internetowe nie mogą blokować jak chcą i kogo chcą. A osoby zablokowane mają prawo do sądu we własnym kraju. Zobowiązał do przywrócenia zablokowanych treści i publicznych przeprosin za niesłuszne zablokowanie kont i grup na Facebooku i Instagramie.

Sędziego nie można represjonować za wyrażone przez niego poglądy prawne, niezależnie czy wyrażone w orzeczeniu czy w przestrzeni publicznej – orzekł Sąd Najwyższy w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej i podkreślił, że konstytucja nie odbiera sędziom prawa wypowiadania się w istotnych sprawach. Dlatego uznał za słuszne uniewinnienie sędziego, który był ścigany dyscyplinarnie za podpisanie się pod apelem do OBWE w sprawie wyborów.

Zmniejszenie liczby osób przebywających w więzieniach to dobra zapowiedź zmian w polityce karnej. Przy niskiej przestępczości, mamy mnóstwo osadzonych. Ale obok zamian w pracy prokuratury, sądów i sędziów, także penitencjarnych, potrzebne jest społeczne zrozumienie, że surowe kary nie są skutecznym sposobem rozwiązywania problemów społecznych – twierdzi prof. Monika Płatek z Uniwersytetu Warszawskiego. 

Nowe prawo ma przymusić dyrektorów szpitali do egzekwowania obowiązku lekarzy uprzedniego powiadamiania na piśmie o zamiarze korzystania z klauzuli sumienia. Jednocześnie kodeks pracy nie pozwala odmówić zatrudnienia pracownika ze względu na jego wyznanie czy pogląd na aborcję. Dlatego, aby zabezpieczyć prawo kobiety do aborcji w szpitalu, do którego się zgłosi, konieczne może być wyłączenie klauzuli sumienia w publicznych podmiotach leczniczych.

Wzrost o co najmniej 20 proc. maksymalnych miesięcznych stawek wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników Regionalnych Izb Obrachunkowych - zakłada nowelizacja rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów. Zaproponowane maksymalne stawki nie powodują jednak automatycznych wzrostów wynagrodzeń zasadniczych pracowników. Ten wzrost nastąpił bowiem na podstawie ustawy budżetowej.

Dowody uzyskane w sposób niezgodny z prawem to od lat w Polsce sprawa kontrowersyjna. Kiedyś były dopuszczalne, w 2013 roku zostały zakazane, ale po dojściu w 2015 roku do władzy Zjednoczonej Prawicy wróciły do procedury karnej. Teraz temat wraca, bo zmiany postuluje Naczelna Rada Adwokacka. Kiedy miałoby to nastąpić, na razie nie wiadomo - prace legislacyjne jeszcze nie zostały podjęte.

Mimo krytyki i apeli o nowelizację, od 14 marca pijany kierowca będzie mógł straci samochód. O przepadku decydować będzie sąd, gdy zawartość alkoholu we krwi przekroczy 1,5 promila. Przy spowodowaniu wypadku ta granica będzie niższa - do konfiskaty wystarczy powyżej 0,5 promila alkoholu we krwi, a jeśli kierowca nie będzie właścicielem auta, w grę wchodzić będzie jego równowartość. Eksperci wieszczą wzrost opłat za leasing i ubezpieczenia, ale też wskazują niekonstytucyjność przepisów.

Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze, zajmujący się ściganiem zbrodniarzy wojennych i przeciwko ludzkosci wybrał na trzyletnią kadencję prezesa trybunału japońską sędzię Tomoko Akane. Jest ona jedną z trojga sędziów, którzy w 2023 roku wydali nakaz aresztowania Władimira Putina za zbrodnie wojenne na Ukrainie. Drugim z nich był Rosario Salvatore Aitala, a trzecim - Sergio Gerardo Ugalde Godinez z Kostaryki.

Osoby po aplikacji notarialnej mogą zdawać egzamin wyłącznie w izbie, w której odbyły aplikację. Natomiast kandydaci, którzy przystępują do egzaminu notarialnego na podstawie alternatywnych kryteriów, mogą go zdawać w izbie zgodnej z miejscem zamieszkania. Zdaniem RPO sytuacja wszystkich kandydatów powinna być równa, a obie grupy powinny mieć możliwość zdawania egzaminu w dowolnie wybranej izbie notarialnej.

Nie wszystkie potrzeby różnych grup osób z niepełnosprawnościami uwzględniono w dwóch projektach Ministerstwa Sprawiedliwości – zwraca uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich. W szczególności chodzi o osoby głuche i z ADHD. Rzecznik zwraca także uwagę, że projektowane zmiany powinny również dotyczyć osób, które nie posiadają prawnie orzeczonej niepełnosprawności, a mają widoczne szczególne potrzeby.

Wyrażam solidarność z prezesem Sądu Apelacyjnego w Warszawie sędzią Piotrem Schabem i jego zastępcami oraz wzywam Ministra Sprawiedliwości do powstrzymania się od działań łamiących prawo i godzących ostatecznie w dobro obywateli – napisała w swoim oświadczeniu dr hab. Małgorzata Manowska, pierwsza Prezes SN. Podziela ona pogląd, że odwołanie prezesa Schaba nie wywołało skutków prawnych. Każdy z sędziów, który podejmie próbę objęcia funkcji – popełni przestępstwo i delikt dyscyplinarny.