Rok 2021 był spokojniejszy pod względem liczby zmian w prawie niż rok 2020. Ogłoszono prawie 20 tys. nowych aktów prawnych, czyli o 5 tysięcy mniej niż przed rokiem. Ustawa covidowa została zmieniona „tylko” 31 razy, rok wcześniej - aż 64 razy. Niepokojące jest skracanie procesu legislacyjnego, który potrafi trwać zaledwie 10 dni. Nadal zdarzają się przepisy bez vacatio legis albo z "wstecznym" wejściem w życie.

Kończymy tegoroczną edycję akcji Poprawmy prawo. Wskazujemy w niej problematyczne przepisy, które na pewno należy zmienić. Chodzi przede wszystkim o regulacje mające istotny wpływ na wymiar sprawiedliwości, prawników, podatki, pracę, działalność gospodarczą, zdrowie, oświatę, samorząd i administrację. Do akcji zaprosiliśmy także naszych Czytelników. Troje z nich otrzymało cenne nagrody za najlepsze zgłoszenia.

Instytucja obejścia prawa podatkowego nie może być utożsamiana z uprawnieniem organów podatkowych do ustalania rzeczywistej treści czynności cywilnoprawnej. Kwestionowanie ważnych czynności prawnych wymaga spełnienia ustawowych warunków i nie powinno być dokonywane tylko z uwagi na ewentualne korzyści podatkowe. Klauzula o unikaniu opodatkowania dotyczy tylko zdarzeń, które miały miejsce po jej wejście w życie.

Czworo nowych sędziów, w tym I prezes Małgorzata Manowska uzupełnia 7-osobowy skład Izby Cywilnej SN, który w poniedziałek rozpatrzy sprawę statusu nowych sędziów, po uzyskaniu odpowiedzi udzielonej przez Trybunał Sprawiedliwości UE na pytania skierowane przez skład, którego część przeszła już w stan spoczynku. Iustitia alarmuje, że to niedopuszczalne.

Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego oddaliła kasację od wyroku sądu dyscyplinarnego, w którym orzeczono o wydaleniu mecenasa z adwokatury. Organy samorządu wydały więc decyzję o skreśleniu go z listy adwokatów. Prawnik chciał podważyć to rozstrzygnięcie, więc wskazał wątpliwości związane ze statusem sędziów.

Zdaniem adwokatów stawki za pomoc prawną z urzędu są nie tylko niskie, ale i niesprawiedliwe. Dlatego wielu z nich domaga się, by sądy przyznawały im wynagrodzenie zgodnie ze stawkami dla pełnomocników z wyboru. Rzadko się to udaje, więc niektórzy proszą swoje izby o "wypisanie" z listy prawników gotowych na tzw. urzędówki.

Prezes sądu rejonowego odmówił udostępnienia przetworzonej informacji publicznej, ponieważ uznał, że związek zawodowy nie wykazał szczególnej istotności dla interesu publicznego. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu nie zgodził się z tym stanowiskiem i podkreślił, że organizacje te pełnią w społeczeństwie ważną funkcję oraz mają realne możliwości wykorzystania uzyskanych wiadomości.

Zgodnie z prawem pocztowym list polecony uznany przez politykę wewnętrzną Poczty Polskiej za paczkę, nie traci swojego statusu. O statusie przesyłki listowej decyduje, zgodnie z definicją legalną, jej zawartość. Jeżeli dana przesyłka jest przesyłką z korespondencją, to nadal jest listem poleconym - pisze adwokat Wojciech Łysek z kancelarii Dentons.

Związkowcy pracowników sądów i prokuratury zdecydowali o "zawieszeniu" "czerwonego miasteczka", w którym protestowali w pobliżu kancelarii premiera domagając się zwiększenia wynagrodzeń o 12 proc. i przeciwdziałania mobbingowi. Zapewniają jednak, że to nie oznacza zakończenie protestu. Przyczyną - jak informują - jest kolejna fala koronawirusa, narastają liczba zachorowań i szybkość jego rozprzestrzeniania się.

Tuż przed świętami Krajowa Rada Sądownictwa przyjęła uchwałę, że udział sędziego, z wykorzystaniem...

Obecnie wiele spraw, także w sądach odwoławczych, rozpoznaje się na posiedzeniach niejawnych, mając na względzie wprowadzone na czas pandemii przepisy. Sąd może więc szybciej wyrokować. Szybkość postępowania nie jest jednak jedyną istotną wartością - mówi sędzia Katarzyna Wręczycka z Sądu Okręgowego we Wrocławiu.

Samorządy, adwokaci, radcy i sędziowie jak co roku prowadzą zbiórki pieniędzy w ramach Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Wystawione są nie tylko e-skarbonki, można wziąć udział w licznych licytacjach, a tam do wyboru porady prawne, bilety VIP na koncert zespołu Coldplay, dzień w kancelarii, książki i albumy, portret Adwokota, ciasta, wizyta w winnicy, weekend na Mazurach.

W ramach działalności przed sądem metropolitalnym radca prawny, gdy jest jednocześnie adwokatem kościelnym, odpowiada za aktywność w życiu publicznym. Obwiniona reprezentuje zawód zaufania publicznego, który nakazuje zachowanie godności w każdej sytuacji życiowej - wskazała Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego i utrzymała w mocy karę finansową.

Wprowadzenie do Kodeksu karnego odrębnego przestępstwa tortur dowodziłoby, że ich eliminowanie wśród funkcjonariuszy jest dla państwa priorytetem, a dostęp do obrońcy już na wczesnym etapie zatrzymania działałby odstraszająco na rozważających użycie przemocy wobec osoby przesłuchiwanej - wskazuje Rzecznik Praw Obywatelskich. Ministerstwo Sprawiedliwości takiej konieczności nie widzi.

Policja zatrzymała znanego rapera za posiadanie niewielkiej ilości marihuany. Za taki czyn grozi grzywna, ograniczenie wolności lub kara pozbawienia wolności do roku - choć tego typu sprawy często umarza się od razu. Tymczasem ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii wymaga poprawy - w tym zdefiniowania pojęć "znaczna" i "niewielka" ilość narkotyku.

Resort sprawiedliwości ogłasza, że od 15 lutego br. rusza kolejna odsłona zajęć online dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Zapisać można się przez formularz na stronie ministerstwa. Tematy będą różne - od tych, dotyczących zawodów prawniczych do poruszających kwestię cyberprzemocy czy dziedziczenia.

"Nowi" sędziowie Izby Karnej Sądu Najwyższego uchylili postanowienie wydane przez Marka Pietruszyńskiego "starego" sędziego SN powołanego przez Radę Państwa PRL. Orzekli, że sędzia jako członek partii rządzącej był poddany w latach 80. XX wieku niekonstytucyjnej procedurze nominacyjnej. Gdy sprawa wróciła w styczniu br. ponownie do "starego" sędziego - Sądu Najwyższego, odmówił przyjęcia wniosku skazanego o wznowienie postępowania jako oczywiście bezzasadnego.

Najpóźniej w poniedziałek wraca praca zmianowa w prokuraturze. Sprzeciwiają się jej związki zawodowe, ale negatywnie ocenili to też wszyscy prokuratorzy regionalni. Już wcześniej miało to być sposobem na pierwszą falę koronawirusa. Mimo kilkukrotnych analiz oraz postulatów prokuratorów i pracowników prokuratury, dwie zmiany pozostały prawie rok, aż do końca maja 2021 r.

Ministerstwo Sprawiedliwości chce rozwiązać problem z księgami wieczystymi, dając notariuszom możliwość wpisywania do nich odrębnej własności i hipoteki. Pomysł chwalą deweloperzy, ale zdaniem referendarzy otworzy to puszkę Pandory, bo - jak mówią - notariusz nie da gwarancji, że wszystko zostanie skontrolowane, a błędy uderzą w bezpieczeństwo obrotu prawnego.

Postępowanie wywołane zażaleniem na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie zabezpieczenia umarza sąd, który wydał zaskarżone postanowienie, w składzie trzech sędziów - taką uchwałę w składzie trzech sędziów podjęła Izba Cywilna SN, odpowiadając na pytanie związane z rozstrzyganiem o kontaktach dziadków z wnukami.

Powołanie XXVIII Wydziału Cywilnego Sądu Okręgowego w Warszawie jest uzasadnione względami pragmatycznymi i ogromną społeczną wagą problemów związanych ze sprawami „frankowymi”, które stanowią obecnie większość spraw cywilnych. Wydział ten nie ma jednak żadnej autonomii, nie jest w jakimkolwiek zakresie wyodrębniony organizacyjnie czy finansowo.

Umożliwienie wykonania orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE odnoszących się do polskiego wymiaru sprawiedliwości, a w efekcie odblokowanie funduszy unijnych - to cel projektu ustawy, który przedstawili w czwartek przedstawiciele opozycji parlamentarnej oraz organizacji społecznych i politycznych, tworzących Porozumienie dla Praworządności.

Ogólnopolski Związek Zawodowy Kuratorów Sądowych, ze względu na gwałtowne rozprzestrzenianie się wariantu Omikron wirusa SARS-CoV- 2 i wzrastającą liczbę zachorowań wśród kuratorów sądowych, zwrócił się do prezesów sądów o zalecenia dla przewodniczących wydziałów. Chodzi m.in. o ograniczenie do niezbędnego minimum wywiadów środowiskowych i wydłużenie terminów na ich sporządzenie.

Potrzeba przemyślanych zmian w prawie, dzięki którym sprawy obywatela będą załatwiane szybciej. Słyszeliśmy obietnice, że sądy zostaną odpowiednio zreformowane, tymczasem obecnie borykamy się z dewastacją wymiaru sprawiedliwości - wskazuje sędzia dr Urszula Żółtak. I mówi, że mniejszy w pandemii napływ spraw do sądów, uderzy po niej ze zdwojoną siłą.

Na postanowienie sądu pierwszej instancji co do składu grupy wydane w postępowaniu grupowym przysługuje zażalenie do sądu drugiej instancji - orzekł w uchwale Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej, wyjaśniając wątpliwości dotyczące zażaleń poziomych. Wbrew temu co sugerował Sąd Okręgowy w Gdańsku, że rozpoznaje takie sprawy ten sam sąd w innym składzie.

Była analiza jest śledztwo - warszawska prokuratura okręgowa bada czy sędziowie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przekroczyli swoje uprawnienia w toku rozpoznawania skarg przeciwko Polsce. W grudniu do prokuratur rejonowych skierowano właśnie pismo z prośbą o przekazywanie kolejnych ewentualnych zawiadomień w tym zakresie, celem jest zbadanie czy sprawy się łączą.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej poinformował, że wyrok w sprawie mechanizmu warunkowości, zaskarżonego przez rządy Polski i Węgier, zostanie ogłoszony 16 lutego. Rzecznik generalny TSUE sugeruje, że Trybunał powinien oddalić te skargi na mechanizm warunkowości, uzależniający wypłatę środków unijnych od przestrzegania praworządności.

Elżbieta Karska, Aleksander Stępkowski i Agnieszka Szklanna to kandydaci z Polski do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, którzy zostali w środę ponownie odrzuceni przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy. Zgłoszeni zostali w grudniu po raz drugi przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych i teraz Polska ma jeszcze raz powtórzyć procedurę.

Kontakty z dzieckiem podobnie jak alimenty budzą w czasie rozwodów spore emocje. Choć teoretycznie jedno i drugie jest prawem dziecka i obowiązkiem rodziców, ustalenia w tym zakresie często przedłużają się w czasie a bywa, że stają kartą przetargową w konflikcie między byłymi partnerami. Prawnicy są zgodni jeśli chcemy utrzymać więź z dzieckiem, kwestia kontaktów trzeba uregulować jak najszybciej. Jeśli nie da się inaczej to na drodze sądowej.

Posiedzenia niejawne stają się w pandemii niepisaną normą. Prawnicy dostrzegają w tym nie tylko szansę na szybsze rozpatrywanie spraw, ale też uderzenie w prawo do sądu. Coraz więcej wątpliwości wiąże się też z koniecznością wnioskowania o uzasadnienie każdego rozstrzygnięcia sądu - i opłatą w wysokości 100 zł. Także sędziowie uważają, że coś tu zgrzyta.