Do RPO wpłynęło pismo Polskiego Towarzystwa Historii Prawa dotyczące ograniczenia wolności badań naukowych w konsekwencji zmian zasad udostępniania materiałów archiwalnych po wejściu w życie ustawy z 25 lutego 2016 r. o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. Chodzi o wydłużenie czasu, jaki trzeba odczekać przed uzyskaniem dostępu do archiwów.
Przepisy Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce wprowadziły ograniczenie czasowe, dotyczące odebrania tytułu naukowego. Jako że wcześniej go nie było, doprowadziło to do nierównego traktowania osób, wobec których takie postępowanie wznowiono przed wejściem w życie Ustawy 2.0. Resort edukacji rozważy zmiany w tym zakresie.
Stypendium socjalne może otrzymać student znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej, którego miesięczny dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 1294,4 zł netto. Stypendium rektora może otrzymać student, który uzyskał wyróżniające wyniki w nauce, osiągnięcia naukowe lub artystyczne, lub osiągnięcia sportowe we współzawodnictwie co najmniej na poziomie krajowym - wskazuje MEiN.
Resort sprawiedliwości ogłosił wstępne wyniki egzaminów na aplikacje - w tym roku zdającym poszło dużo lepiej niż w 2022 r., zdawalność wyniosła ok. 60 proc. Przyszli radcowie minimalnie lepiej poradzili sobie z egzaminem niż przyszli adwokaci, różnica wyniosła 1 pkt. proc. Jeżeli chodzi o wszystkich zdających egzaminy wstępne, to najwyższą zdawalność odnotowało na egzaminie wstępnym na aplikację komorniczą - wyniosła tam 87 proc.
Uczelnie będą mogły waloryzować opłaty za studia - ich wzrost możliwy będzie jednak tylko raz w roku. Zmiany dotyczące opłat obejmą też postępowanie w sprawie nadania stopnia doktora. Osoba, która ukończyła kształcenie w szkole doktorskiej, nie będzie ponosiła kosztów postępowania w sprawie nadania stopnia doktora wyłącznie wówczas, gdy podmiot doktoryzujący będzie tożsamy z podmiotem, w którym ukończyła ona to kształcenie.
Ponad 350 uczelni i ponad 1,2 mln studentów rozpoczyna nowy rok akademicki. Ministerstwo Edukacji i Nauki zapowiada dodatkowe środki na subwencję dla uczelni i umiędzynarodowienie polskiej nauki. Większa liczba studentów będzie mogła otrzymać stypendia socjalne, trwa też nabór wniosków na 840 stypendiów za znaczące osiągnięcia naukowe lub artystyczne związane ze studiami lub znaczące osiągnięcia sportowe.
W sobotę, 30 września odbędą się egzaminy na aplikację radcowską i adwokacką - rozpoczną się o godzinie 11 i zostaną przeprowadzane w trzynastu komisjach egzaminacyjnych. W tym roku aplikanci mogli zgłaszać swoje kandydatury drogą elektroniczną - poprzez radcowski system EWNAR, a jeśli chodzi o aplikację adwokacką - elektroniczny System Obsługi Adwokatury. Tegorocznych aplikantów czeka wiele zmian.
W roku akademickim 2023/2024 większa liczba studentów w trudnej sytuacji materialnej będzie mogła otrzymać stypendium socjalne - wynika to ze zmiany algorytmu przyznawania tego świadczenia. O stypendium socjalne będzie mógł ubiegać się student, którego miesięczny dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 1 294,40 zł netto.
Ochrona dziedzictwa i konserwacja zabytków przestanie być dyscypliną naukową - na tej liście zagościła na krótko, bo dodano ją jesienią 2022 r. Resort nauki zdecydował się na zmiany, bo okazało się, że żaden podmiot nie zdobył w ewaluacji na tyle wysokiej oceny, by mieć uprawnienia do kształcenia doktorów w ramach tej dyscypliny. Bez tej zmiany zablokowane są też wybory do Rady Doskonałości Naukowej. Rozporządzenie opublikowano w Dzienniku Ustaw.
Odgórny zakaz wykorzystywania narzędzi bazujących na AI nie jest i nie będzie skuteczny. Środowisko akademickie nie może udawać, że problem nie istnieje, należy więc stworzyć odpowiednie standardy korzystania z aplikacji opartych na AI. Problematyczne jest natomiast wykrywanie, czy ktoś korzystał z Chata GPT, bo nie ma skutecznych programów, które wykrywałyby jego użycie.
Uzupełnienie listy czasopism punktowanych i podwyższenie punktacji niektórym z nich służy dowartościowaniu publikacji wyników takich badań w języku polskim - wyjaśnia wiceminister nauki Włodzimierz Bernacki, tłumacząc zmiany w wykazie czasopism. Wyjaśnia też, że kierował się sugestiami przedstawicieli środowiska naukowego. Wbrew tym deklaracjom wykaz - łagodnie mówiąc - spotkał się raczej ze sceptyczną oceną naukowców. Interweniować zamierza też RPO.
Komisja Dyscyplinarna Uniwersytetu Warszawskiego wydała decyzję o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego wobec działacza Oskara S., który poprzez publikacje w mediach społecznościowych podał dane mogące zidentyfikować ofiarę pedofila. Po śmierci chłopca Oskar S. usunął tweeta, później ogłosił, że nie żałuje swoich wpisów. Grozi mu kara wydalenia z uczelni.
Od 1 października 2023 r. wysokość miesięcznego dochodu na osobę w rodzinie studenta, uprawniająca do ubiegania się o stypendium socjalne, będzie jednakowa dla studentów we wszystkich uczelniach. Z tego powodu resort nauki przygotował nowelizację rozporządzenia dotyczącego wyliczania wysokości środków na pokrycie kosztów stypendium socjalnego.
Ministerstwo kultury zmieni i rozszerzy wykaz bibliotek naukowych. Zmiana dotyczy przede wszystkim Biblioteki Filmoteki Narodowej, placówka zostanie dodana do wykazu bibliotek naukowych, po zaopiniowaniu wniosku przez Krajową Radę Biblioteczną. Obecnie wykaz liczy 33 pozycje. Rozporządzenie opublikowano w Dzienniku Ustaw.
W prowadzonych programach studiów uczelnie muszą uwzględniać wnioski z analizy zgodności efektów uczenia się z potrzebami rynku pracy oraz wnioski z analizy wyników monitoringu karier studentów i absolwentów - wskazuje resort nauki w odpowiedzi na pytanie, czy zamierza wymóc na uczelniach tworzenie strategicznych kierunków studiów jak ten, dotyczący energetyki jądrowej.
Wyłoniono beneficjentów drugiego rozstrzygnięcia w programie „Społeczna odpowiedzialność nauki II” w modułach „Popularyzacja nauki” i „Wsparcie dla bibliotek naukowych”. Łącznie 164 projekty otrzymają dofinansowanie w kwocie ponad 42 mln zł. Mają wyrównywać szanse edukacyjne i docierać do tych części kraju, w których do tej pory aktywność akademicko-naukowa nie istniała.
Po ogłoszeniu wykazu komunikatem z dnia 21 grudnia 2021 r. wpłynęło wiele zgłoszeń. Wskazywano na zbyt niską punktację czasopism oraz na brak w wykazie uznanych, wartościowych periodyków, wnoszących istotny wkład w rozwój tych dyscyplin. Minister, sporządzając wykaz, uwzględnił projekt przygotowywany przez Komisję Ewaluacji Nauki oraz wnioski i sugestie środowiska naukowego - odpowiada resort edukacji na pytanie Prawo.pl.
Gotowy projekt całkowicie reformujący system grantowy będzie przedmiotem prac rządu, jak ufam, jeszcze tej jesieni - zapowiedział minister Przemysław Czarnek. To reakcja na doniesienia mediów narodowych o grancie Narodowego Centrum Nauki, który przeznaczono na badania pt. "Trans kobiecość i sadomasochizm/BDSM. Związki i napięcia w polu produkcji płci".
Celem pierwszego konkursu w programie „Regionalna Inicjatywa Doskonałości” (RID) jest umocnienie znaczenia działalności uczelni w grupach dyscyplin naukowych lub artystycznych, dla których w danym regionie ogłoszono konkurs. W ramach tej edycji wyróżniono 11 regionów: 6 obejmujących poszczególne województwa oraz 5 obejmujących po dwa sąsiadujące województwa.
Przedmiotem programu jest wsparcie podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki w tworzeniu wybitnie uzdolnionym absolwentom studiów pierwszego stopnia lub studentom po ukończeniu trzeciego albo czwartego roku jednolitych studiów magisterskich warunków rozwoju przez umożliwienie im prowadzenia badań naukowych albo twórczości artystycznej pod kierunkiem opiekuna naukowego albo artystycznego.