17 lutego 2024 roku obchodzimy pierwszy ustawowy Dzień Służby Cywilnej. Z tej okazji Prezes Rady Ministrów Donald Tusk wystosował list do wszystkich członków korpusu służby cywilnej. Zapewnił w nim, że rząd z całą determinacją będzie pracował nad podniesieniem prestiżu i wzmocnieniem służby cywilnej. Dwa dni wcześniej, 15 lutego, premier odwołał Dobrosława Dowiata-Urbańskiego ze stanowiska Szefa Służby Cywilnej, o czym poinformowano w piątek.

Pracodawca nie wykonał w całości nakazu wypłaty pracownikom zaległych wynagrodzeń. Inspektor pracy nałożył więc na niego grzywnę w celu przymuszenia. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wskazał, że działania organu stanowiły konsekwencję trwającego niewykonania obowiązku, a trudna sytuacja finansowa pracodawcy nie mogła zostać uznana za podstawę odstąpienia od zastosowania grzywny w celu przymuszenia.

Z najnowszego raportu Najwyższej Izby Kontroli wynika, że proces usamodzielnienia osób opuszczających pieczę zastępczą zaczyna się zbyt późno. Wsparcie jest natomiast niewystarczające. Najniższa skuteczność pomocy dotyczy mieszkań. W skrajnych przypadkach gminy i powiaty proponowały opuszczającym pieczę zastępczą nawet pobyt w noclegowni lub schronisku dla bezdomnych. Izba rekomenduje zmianę przepisów i złożyła w tej sprawie dwa wnioski w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Czy gmina może sprzedać węgiel poniżej kosztów zakupu? RIO w Kielcach odpowiada burmistrzowi jednej z gmin, że regionalne izby obrachunkowe nie mają kompetencji, by odpowiedzieć na to pytanie. Izba wskazuje jednak kierunek interpretacyjny Ministerstwa Aktywów Państwowych zaaprobowany przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych.

Byłym funkcjonariuszom służby celnej, którzy po reformie przeszli do Krajowej Administracji Skarbowej i następnie przyjęli nowe warunki zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, stając się pracownikami KAS, przysługuje prawo do odprawy pieniężnej z tytułu zakończenia służby. Do takiego wniosku doszedł niedawno Sąd Najwyższy w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

Do limitu umów na czas określony nie wchodzą umowy zawarte w czterech grupach celów lub okoliczności wskazanych w Kodeksie pracy ale także umowy okresowe, których zastosowanie jest narzucone przez przepisy lub wynika ze specyfiki danej sytuacji związanej z dotowanym zatrudnieniem ze środków publicznych. Na ten temat również w Legal Alert.

Szczegółowe sprawdzenie, jak działa dom pomocy społecznej czy zakład opiekuńczo-leczniczy, w którym chce się umieścić bliską osobę, ale i dokładne zapoznanie się z umową i regulaminem ośrodka – to kluczowe według Rzecznika Praw Pacjenta (RPP) kwestie przy wyborze placówki.

Wyborca nie otrzyma karty do głosowania, jeśli w spisie wyborców przy jego nazwisku ktoś inny podpisał się przez pomyłkę, a żaden członek komisji tego wcześniej nie zauważył. Szef PKW zapewnia, że przed najbliższymi wyborami urzędnicy wyborczy, przeprowadzający szkolenia dla obwodowych komisji wyborczych, będą zwracali szczególną uwagę na tę kwestię.

Pracownica służby cywilnej nie złożyła oświadczenia lustracyjnego, więc jej stosunek pracy wygasł z mocy prawa. Organ uznał ją za bezrobotną, ale odmówił przyznania prawa do zasiłku, ponieważ uznał, że do ustania zatrudnienia doszło z winy pracownicy. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach nie podzielił tego poglądu i wskazał, że organ nie był uprawniony do takiej oceny, ponieważ winę można ustalić wyłącznie na podstawie świadectwa pracy.

Unia Europejska od lat stara się wzmacniać zasadę równości wynagrodzeń kobiet i mężczyzn - za taką samą pracę lub pracę takiej samej wartości. Cel ten ma pomóc szybko osiągnąć najnowsza dyrektywa, która przewiduje m.in. jawność informacji dotyczących stawek wynagrodzeń na danych stanowiskach i otwarte raportowanie lub informowanie pracowników o poziomach płac – piszą Iwona Smolak i Paweł Piotrowski z kancelarii Gardocki i Partnerzy.

W 2023 r. padły kolejne niechlubne rekordy w ilości tworzonego prawa. Po raz kolejny zwiększyła się liczba ogłoszonych nowych aktów prawnych – łącznie było ich aż 143 155. Przynajmniej raz zmieniono 31 968 aktów, co daje wzrost aż o 26,9 proc. w porównaniu do 2022 r. W żadnej dziedzinie prawa nie zabrakło też przykładów przepisów sprzecznych, niejasnych czy też luk prawnych, które wymagają pilnej poprawy. Wskazujemy je w raporcie "Poprawmy prawo".

Samorząd terytorialny w Polsce został poważnie osłabiony. Jego wzmocnienie wymaga reform nie tyle w nim samym, co w administracji rządowej, która zamiast odbierać samorządom kolejne kompetencje, powinna się skoncentrować na strategicznych problemach państwa – mówi prof. Irena Lipowicz z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, redaktor „Systemu Prawa Samorządu Terytorialnego”.

Stopa bezrobocia rejestrowanego w końcu stycznia 2024 r., według wstępnych danych, wyniosła 5,4 proc. i jest niższa od stopy bezrobocia sprzed roku (tj. z końca stycznia 2023 r.) o 0,1 punktu proc. Początek bieżącego roku wygląda więc pod tym względem lepiej niż początek roku ubiegłego – podało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Zaświadczenie o byciu sygnalistą nie będzie obligatoryjne, ale fakultatywne, a ochrona sygnalisty będzie od momentu zgłoszenia przez niego naruszenia prawa, a nie od dostarczenia przez niego zaświadczenia. To niektóre zmiany ujęte w projekcie tzw. ustawy o sygnalistach. Ma być procedowana szybko. Może wejść w życie w perspektywie kilku miesięcy – jak potwierdził resort pracy.

Nieodpłatne korzystanie z pomieszczeń jednostki samorządu terytorialnego i podmiotów przez nie prowadzonych na spotkanie wyborcze i ekspozycję materiałów wyborczych jest możliwe i nie narusza zasad finansowania kampanii wyborczej, o ile spełnione są określone warunki.

Roczne opłaty za wpis do bazy danych o odpadach będą musiały po raz pierwszy uiścić m.in. firmy wprowadzające do obrotu plastikowe jednorazówki. Termin mija już wkrótce, bo 29 lutego. Przedsiębiorca wnosi tylko jedną opłatę, niezależnie od tego, z ilu tytułów ma wpis. Jeśli nie zapłaci, zostanie wykreślony z rejestru.

W wielu firmach trwają właśnie roczne oceny pracowników. To dobry moment na uporządkowanie systemu wynagradzania - niektórzy pracodawcy różnicują wysokość podwyżek, przygotowując się do wdrożenia przez Polskę dyrektywy o jawności wynagrodzeń. Bywa, że pracownik nie dostanie premii, bo nie wykorzystał urlopu za miniony rok. To dopuszczalne, jednak prawnicy przypominają, że pracodawca musi opierać się na obiektywnych kryteriach i zasadach równego traktowania.

Z jednej strony doświadczenie samorządowe, z drugiej - często betonowanie lokalnych układów w gminach. Zgodnie z obowiązującym prawem wyborczym dla wielu wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, wygrana w wyborach będzie ostatnią kadencją u steru rządów. Organizacje samorządowe domagają się zniesienia dwukadencyjności, ale wśród samych samorządowców nie brak głosów, że dwie kadencje wystarczą, aby się wykazać.

Tylko do 29 lutego 2024 r. można ubiega się o zwrot podatku VAT za gaz dostarczony w 2023 r. do ogrzewania domu w dowolnym terminie po otrzymaniu faktury VAT. Od 1 marca, wniosek może obejmować jedynie fakturę VAT otrzymaną w terminie do 30 dni poprzedzających złożenie wniosku. W tym roku, refundacją podatku VAT są objęte paliwa gazowe dostarczone w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r.

Obecny projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa jest już bodaj szóstą wersją dokumentu, który powstał za kadencji poprzedniej władzy rządowej i od początku nie stanowił przykładu poprawnej legislacji. Przed nowym gabinetem rządowym stoi zatem trud wytężonej pracy nad jego poprawą. Zawiera wiele wad, ale musi być przyjęty ze względu na presję czasu – pisze dr Michał Możdżeń-Marcinkowski z Uniwersytetu Warszawskiego.

Unijny akt o usługach cyfrowych (Digital Services Act, DSA) zacznie obowiązywać już w najbliższą sobotę. I choć niedawno w resorcie cyfryzacji zakończono konsultacje dotyczące ogólnych założeń, na których ma być oparta polska ustawa wdrażająca regulację, to nadal nie znamy nawet roboczej wersji projektu. Może to spowodować problemy interpretacyjne, bo rozporządzenie tak czy inaczej wpłynie na krajowe regulacje.

Posłowie PiS skierowali do Sejmu pakiet 27 ustaw deregulacyjnych. Proponowane zmiany dotyczą m.in. umów leasingu, czasowego wycofania pojazdów z ruchu, obciążeń przedsiębiorców, zmian podatkowych. Cześć propozycji to kopia projektu, skierowana jeszcze za czasów komisji nadzwyczajnej do spraw deregulacji, która działała w Sejm IX kadencji. Własne propozycje ma wkrótce przedstawić też rząd.

Marszałek Sejmu Szymon Hołownia ogłosił w poniedziałek, 12 lutego 2024 r., otwarty nabór kandydatów na pięciu członków Rady Ochrony Pracy XII kadencji powoływanych spośród osób zgłoszonych przez organizacje społeczne zajmujące się problematyką ochrony pracy oraz spośród przedstawicieli nauki. W odróżnieniu od dotychczasowej praktyki członkowie ci zostaną wyłonieni w otwartej i transparentnej procedurze.

Projekt modyfikacji sposobu ustalania renty socjalnej poprzez jej odniesienie do minimalnego wynagrodzenia za pracę wychodzi naprzeciw oczekiwaniom i potrzebom osób z niepełnoprawnością. Kierunek zmian nie budzi zastrzeżeń z punktu widzenia ochrony praw jednostki, ale projekt wymaga pogłębionej refleksji - uważa Rzecznik Praw Obywatelskich.

Skargi złożone przez pracowników były powodem około 40 proc. przeprowadzonych przez Państwową Inspekcję Pracy kontroli - wynika ze sprawozdania PIP za rok 2022. Inspektorzy pracy potwierdzili zasadność 32,2 proc. z nich. Natomiast z obszaru skarg dotyczących warunków pracy, za zasadne uznano aż 39,6 proc. zarzutów. Ryzyko wizyty PIP to nie jedyny powód, dla którego warto słuchać głosu pracowników, szczególnie w obszarze związanym z ich bezpieczeństwem.

Decyzje Rady Ministrów o utworzeniu gmin czy zmianie ich granic są źródłem konfliktów między samorządami i mieszkańcami. Często są uzależnione nie od przesłanek merytorycznych, ale woli politycznej. Realizowane za pomocą rozporządzenia, bez jakiejkolwiek kontroli sądowej. Apele o modyfikację procedury tworzenia i zmiany granic gmin są ponawiane od wielu lat przez zrzeszenia jednostek samorządu terytorialnego.

Położenie większego nacisku na kwalifikacje i zatrudnianie fachowców, wzmocnienie nadzoru, stworzenie skutecznych narzędzi weryfikacji i zaostrzenie odpowiedzialności polityków za podejmowane decyzje właścicielskie. To, zdaniem prawników, kluczowe kwestie, które powinny znaleźć odzwierciedlenie w przepisach mających pomóc w odpolitycznieniu państwowych spółek. Toczą się prace nad projektem ustawy.

Samorządowcy i eksperci krytykują poselskie propozycje dotyczące ujawniania w oświadczeniach majątkowych majątku odrębnego małżonków przedstawicieli władz państwowych i samorządowych. Twierdzą, że zaproponowane przepisy są niezgodne z prawem, w praktyce mogą być niewykonalne, a na pewno nie zwiększą transparentności w życiu publicznym.

Podczas sobotniego wiecu w Karolinie Południowej Donald Trump, prawdopodobny rywal Joe Bidena w listopadowych wyborach prezydenckich, zagroził, że gdy ponownie zostanie prezydentem USA nie będzie chronił przed potencjalną rosyjską agresją krajów NATO, które nie wypełniają swych zobowiązań finansowych wobec Sojuszu. Prezydent Andrzej Duda, w nawiązaniu podkreślił, że sojusz Polska-USA musi być silny, niezależnie od tego kto aktualnie sprawuje władzę w Polsce i w USA.

Koalicyjny Komitet Wyborczy Lewicy oraz Polexit, to niektóre z kolejnych zarejestrowanych przez PKW komitetów w wyborach samorządowych. Łącznie do tej pory zarejestrowano 13 komitetów, czterem odmówiono rejestracji. Partie polityczne i koalicje partii zawiadamiają o utworzeniu komitetu wyborczego Państwową Komisję Wyborczą. Mają na to czas do 12 lutego.