Wiesław W. zwrócił się do Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Bielsku Podlaskim o udostępnienie informacji publicznej w postaci postanowienia o umorzeniu postępowania w sprawie przeciwko Wójtowi Gminy Siematycze (woj. podlaskie). Wójt został oskarżony o przekroczenie uprawnień ze szkodą dla gminy. W odpowiedzi prokurator wyjaśnił, że postanowienia udostępnić nie może, gdyż dostęp do akt postępowania karnego jest ograniczony, a Wiesław W. nie spełnia przesłanek ich udostępnienia.
W skardze na bezczynność prokuratora Wiesław W. wyjaśnił sądowi, że nie domagał się udostępniania akt postępowania z dochodzenia prowadzonego przeciwko wójtowi, a tylko wskazanego we wniosku dokumentu. Jego zdaniem, jako mieszkańcowi gminy, przysługuje prawo poznania przyczyn, które skłoniły prokuratora do takiej oceny zachowań wójta.
Zobacz też linię orzeczniczą: Tryb zaskarżenia bezczynności organów w sprawach wniosków o udostępnienie informacji publicznej >
Akta postępowania to nie to samo do pojedynczy dokument
Sąd Administracyjny w Białymstoku uwzględnił racje skarżącego i nakazał prokuratorowi rozpoznanie wniosku.
Wyjaśnił, że spór dotyczył wyłącznie zakwalifikowania żądanej przez skarżącego informacji, a w rezultacie wyboru trybu jej udostępnienia. Prokurator nie kwestionował bowiem, że postanowienie o umorzeniu postępowania zawiera informacje stanowiące informację publiczną. Dlatego zdaniem skarżącego prokurator powinien zastosować przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej, natomiast prokurator stał na stanowisku, że dopuszczalny był wyłącznie tryb z art. 156 par. 5 k.p.k., jak tryb szczególny.
Sąd zwrócił zatem uwagę, że ustawodawca rozstrzygnął kwestię krzyżowania się uprawnień do żądania określonych informacji na korzyść ustawy szczególnej. Zgodnie bowiem z art. 1 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej jej przepisy są wyłączone, w takim zakresie w jakim ustawa szczególna reguluje kwestię dostępności do informacji publicznych. W postępowaniu karnym sądowym jest to przepis art. 156 par. 1 k.p.k., natomiast w postępowania karnym przygotowawczym, art. 156 par. 5 k.p.k. Zgodnie z tym ostatnim przepisem, za zgodą prokuratora akta w toku postępowania przygotowawczego mogą być w wyjątkowych wypadkach udostępnione innym osobom. Tym samym, przepisy k.p.k., które w sposób pełny regulują kwestie dostępu do akt w trakcie postępowania sądowego oraz postępowania przygotowawczego, wyłączają w tym zakresie uregulowania u.d.i.p.
W obu przypadkach chodzi jednak o udostępnienie określonego zbioru różnorodnych materiałów i dokumentów, które tworzą akta sprawy, a nie o dostęp do zawartej w tym zbiorze informacji publicznej, czy też konkretnie oznaczonego dokumentu.
Zobacz też linię orzeczniczą: Żądanie udostępnienia przez prokuratora akt sprawy zakończonego postępowania przygotowawczego jako wniosek o udostępnienie informacji publicznej >
Wnioskodawca nie musiał wskazać interesu prawnego
Z tych względów sąd uznał, że jeżeli we wniosku o udostępnienie informacji publicznej zostaną wskazane konkretne informacje publiczne, zawarte w określonych dokumentach urzędowych znajdujących się w aktach zakończonego postępowania karnego, wówczas informacje takie winny być udostępnione przez podmiot zobowiązany w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej. W szczególności bez konieczności wykazywania przez wnioskodawcę interesu prawnego albo szczególnego powodu udostępnienia.
Zobacz procedurę: Udostępnienie informacji publicznej na wniosek >
Bez wątpienia wniosek skarżącego w tej sprawie dotyczył informacji publicznej z zakończonego postępowania prokuratorskiego, a zatem dokumentu, do którego ujawnienia znajdują wprost zastosowanie przepisu ustawy o dostępie do informacji publicznych (art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a) u.d.i.p.), a nie kodeksu postępowania karnego.
To z kolei oznacza, że prokurator nie rozpatrzył wniosku skarżącego w sposób odpowiadający przepisom u.d.i.p., gdyż ani nie udzielił informacji jakiej oczekiwał skarżący, ani też nie wydał decyzji administracyjnej odmawiającej jej udostępnienia, a tylko ograniczył się do wskazania w formie pisemnej, że żądana informacja nie może zostać udostępniona w trybie u.d.i.p.
Wyrok WSA w Białymstoku z dnia 10 stycznia 2024 r. II SAB/Bk 88/2023
