Anna M. (dane zmienione) przez ponad 20 lat była pracownikiem służby cywilnej. W wyniku niezłożenia przez nią oświadczenia lustracyjnego, jej stosunek pracy wygasł z mocy prawa na podstawie art. 11 ust. 3 ustawy o zmianie ustawy o służbie cywilnej oraz niektórych innych ustaw (dalej jako: ustawa). Przepis ten został wskazany w świadectwie pracy.
Odmowa przyznania prawa do zasiłku
Starosta uznał Annę M. za osobę bezrobotną, ale odmówił przyznania prawa do zasiłku. Organ wskazał, że zgodnie z art. 75 ust. 1 pkt 3 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, prawo do zasiłku nie przysługuje bezrobotnemu, który w okresie sześciu miesięcy przed zarejestrowaniem się w powiatowym urzędzie pracy spowodował rozwiązanie ze swej winy stosunku pracy lub stosunku służbowego bez wypowiedzenia. Rozpatrując sprawę w trybie odwoławczym, wojewoda uznał, że wygaśnięcie stosunku pracy z mocy prawa na podstawie art. 11 ust. 3 ustawy jest tożsame z rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Tym samym prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnemu dopiero po okresie karencji. Anna M. nie zgodziła się z tym rozstrzygnięciem, więc wniosła skargę.
Czytaj także: Sąd: Niekonstytucyjna lustracja w służbie cywilnej >>>
Stosunek pracy nie ustał z winy pracownicy
Sprawą zajął się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach, który wskazał, że art. 75 ust. 1 pkt 3 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy określa jeden z przypadków wyłączających prawo bezrobotnego do zasiłku. Do ziszczenia się przesłanek dających organowi podstawę do nieprzyznania tego prawa konieczne jest rozwiązanie przez pracodawcę stosunku pracy w trybie art. 52 par 1 pkt 1-3 kodeksu pracy, który nie jest równoznaczny z wygaśnięciem stosunku pracy na podstawie art. 11 ust. 3 ustawy. Sąd stwierdził, że wojewoda w sposób nieuprawniony uznał, że stosunek pracy ustał z winy pracownika. Organ nie miał podstaw do takiej oceny zachowania Anny M., polegającego na niezłożeniu oświadczania lustracyjnego. Brak było też uzasadnienia dla uznania, że doszło w ten sposób do ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych w rozumieniu art. 52 par. 1 pkt 1 kodeksu pracy. WSA ocenił, że nie można nawet przyjąć, że nie składając spornego oświadczenia Anna M. naruszyła jakikolwiek obowiązki pracownicze. W wyroku podkreślono, że w przypadku oświadczenia lustracyjnego, to do pracownika należy decyzja, czy złoży takie oświadczenie, czy też zaniecha tej czynności.
Winę można ustalić jedynie na podstawie świadectwa pracy
Z art. 75 ust. 1 pkt 3 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nie wynika, że organ jest uprawniony do oceny, czy zachowanie pracownika nosi znamiona winy. WSA wskazał, że tego rodzaju winę można ustalić wyłącznie na podstawie świadectwa pracy, z którego wynika, że umowa o pracę została rozwiązana w trybie art. 52 par. 1 kodeksu pracy. Tym samym należy stwierdzić, że to pracodawca ocenia, czy zachowanie pracownika jest zawinione w rozumieniu art. 52 par. 1 pkt 1-3 kodeksu pracy i czy jego konsekwencją będzie rozwiązanie stosunku pracy w trybie tego przepisu. Z kolei wygaśnięcie stosunku pracy z mocy prawa jest innym przypadkiem ustania stosunku pracy niż przewidziany w art. 75 par. 1 pkt 3 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Oznacza to, że nie było podstaw do łączenia z takim zdarzeniem skutku w postaci odmowy przyznania prawa do zasiłku.
Sąd podkreślił też, że art. 75 ust. 1 pkt 1-9 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w sposób enumeratywny określa przypadki, które wyłączają prawo bezrobotnego do zasiłku, więc powinien on być interpretowany ściśle. Mając powyższe na uwadze, WSA uchylił zaskarżoną i poprzedzającą ją decyzję w zakresie, w jakim orzekają one w przedmiocie odmowy przyznania Annie M. prawa do zasiłku dla bezrobotnych.
Wyrok WSA w Kielcach z 21 grudnia 2023 r., sygn. akt II SA/Ke 674/23, nieprawomocny
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
