Wypowiedzenie umowy o pracę jest jednostronną czynnością prawną zmierzającą do rozwiązania stosunku pracy z upływem okresu wypowiedzenia. Złożenie takiego oświadczenia przez którąkolwiek ze stron stosunku pracy (pracodawcę lub pracownika) nie wymaga do swojej skuteczności zgody drugiej strony tegoż stosunku prawnego.
Czytaj również: Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia>>
Cofnięcie wypowiedzenia
Cofnięcie oświadczenia woli możliwe jest, gdy:
- dotarło do drugiej strony wcześniej lub wraz z tym – odwoływanym - oświadczeniem woli,
- adresat (odpowiednio pracownik lub pracodawca, do którego skierowane zostało wypowiedzenie przez drugą stronę stosunku pracy) zgodzi się na to.
Czytaj w LEX: Rozwiązanie stosunku pracy krok po kroku >
Cofnięcie oświadczenia woli o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia (jego odwołanie) jest skuteczne wówczas, gdy spełnia ogólne reguły dotyczące oświadczeń woli przewidziane w art. 61 par. 1 zdanie drugie Kodeksu cywilnego (dalej: K.c.), stosowanym w stosunkach pracy na podstawie art. 300 Kodeksu pracy (dalej: K.p.), to jest, gdy doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej. Oczywiście cofnięcie oświadczenia woli o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia jest skuteczne także wtedy, gdy zgodę na to cofnięcie wyrazi adresat oświadczenia, czyli druga strona stosunku pracy. Taka zgoda ma także postać oświadczenia woli, w związku z czym musi odpowiadać warunkom określonym w art. 60 K.c. w związku z art. 300 K.p., co oznacza, że może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej, przy czym w myśl art. 65 par. 1 K.p. należy ją tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których zostało złożone, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje, gdyż to ten przepis ma zastosowanie zarówno do oceny prawidłowości dokonanej przez sąd wykładni oświadczenia woli, jak i stwierdzenia, czy dane zachowanie strony stanowi oświadczenie woli (wyrok Sądu Najwyższego z 12 stycznia 2022 r., sygn. akt I PSKP 39/21).
Jeżeli zatem wypowiedzenie zostało dokonane (dotarło do pracownika lub pracodawcy w taki sposób, że mógł się z nim zapoznać) a następnie strona składająca oświadczenie woli w sprawie wypowiedzenia „rozmyśli się”, to nie może już swoim oświadczeniem woli cofnąć skutku w postaci biegu wypowiedzenia umowy o pracę. Może wystąpić do drugiej strony z prośbą o zgodę na wycofanie oświadczenia woli i jeżeli ta na to przystanie wypowiedzenie uznaje się za niebyłe.
Czytaj w LEX: Cofnięcie wypowiedzenia >
Wypowiedzenie w okresie ochronnym
Nic w zakresie kwestii możliwości wycofania wypowiedzenia nie zmienia to, że dokonane zostało przez pracodawcę w trakcie okresu ochronnego, tzn. w okresie, w którym pracownikowi umowy wypowiedzieć nie można.
Przykład: Pracownik pracował we wtorek od 10:00 do 18:00, od środy rozpoczyna urlop. W związku z tym, że świadczył pracę zdalnie pracodawca w poniedziałek wysłał mu wypowiedzenie kurierem, jednak doręczone zostało dopiero w środę czyli już w okresie ochronnym. Czy w takiej sytuacji pracodawca może cofnąć wypowiedzenie skoro faktycznie narusza ono przepisy?
W okresie urlopu wypoczynkowego pracownik jest chroniony przed wypowiedzeniem.
Ochrona przewidziana w art. 41 K.p. polega na zakazie złożenia przez zakład pracy oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę w okresach przewidzianych w tym przepisie. Przesłanki ochronne (np. choroba pracownika) muszą zatem istnieć w dacie złożenia przez zakład pracy oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę. Brak tych przesłanek ochronnych w dacie złożenia przez zakład pracy oświadczenia w przedmiocie wypowiedzenia umowy o pracę wyłącza stosowanie art. 41 K.p., choćby nawet w okresie wypowiedzenia powstały przesłanki uzasadniające zakaz wypowiedzenia (wyrok Sądu Najwyższego z 11 listopada 1986 r., sygn. akt I PRN 85/86).
Jeżeli wypowiedzenie zostałoby doręczone pracownikowi przed godz. 10:00 w środę to zostałoby dokonane przed rozpoczęciem okresu ochronnego (zob. uzasadnienie wyroku SN z 4 listopada 2010 r., sygn. akt II PK 116/10, w którym SN orzekł, że o początku urlopu decyduje rozkład czasu pracy pracownika. W konsekwencji znaczenie ma początek kolejnej doby pracowniczej, a nie ta sama doba kalendarzowa), gdyż urlop rozpocznie się po zakończeniu doby pracowniczej. W takiej sytuacji wypowiedzenie byłoby zgodne z prawem.
Zakładając, że pracownik otrzymał je jednak później dokonane zostało niezgodnie z przepisami. Wypowiedzenie jest złożone z chwilą, w której pracownik otrzymał je w taki sposób, by mógł się z nim zapoznać (w tym przypadku w momencie przekazania mu przesyłki przez kuriera). To zaś, że mam tutaj naruszenie przepisów o wypowiadaniu umów nie oznacza, że wypowiedzenie jest nieważne. Wywołuje ono skutki prawne – pomimo naruszenia przepisów przez pracodawcę nie następuje „automatyczna” nieważność wypowiedzenia i jak najbardziej może doprowadzić do zakończenia zatrudnienia. Pracodawca też nie może jednostronnie wycofać w tej sytuacji wypowiedzenia, konieczne jest uzyskanie zgody pracownika. Sąd Najwyższy w uchwale z 23 października 1986 r. (sygn. akt III PZP 62/86, OSNC 1987/10/156) stwierdził, że skuteczne cofnięcie przez zakład pracy wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę wymaga zgody tego pracownika, pomimo wcześniejszego odwołania się pracownika od wypowiedzenia do sądu.
Sprawdź również książkę: Meritum Prawo pracy 2023 >>
Cofnięcie wypowiedzenia przez pracownicę w ciąży
Możliwe jest jednostronne wycofanie się ze złożonego wypowiedzenia przez pracownicę w ciąży. Możliwe jest bowiem powołanie się na błąd w zakresie oświadczenia woli i wycofanie się z oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy. Możliwość ta dotyczy tylko takiej sytuacji, w której w chwili jego składania pracownica nie wiedziała, że jest w ciąży.
- Jeżeli pracownica będąca w ciąży, nie wiedząc o tym, złożyła oświadczenie woli zmierzające do rozwiązania stosunku pracy, to może uchylić się od skutków tego oświadczenia, niezależnie od tego, czy błąd został wywołany przez pracodawcę oraz czy wiedział on o błędzie lub mógł go z łatwością zauważyć – stwierdził Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w wyroku z 21 kwietnia 2022 r. (sygn. akt V Pa 12/20).
Zobacz też procedurę: Obliczanie terminów do okresu wypowiedzenia >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
