Jak już informowaliśmy, w środę, 11 grudnia 2024 r., w Sejmie odbyła się konferencja-okrągły stół „Mobbing to przemoc”, którego organizatorem była Monika Wielichowska, wicemarszałek Sejmu wraz z Dobrą Fundacją.
Czytaj również: MRPiPS ma gotowy projekt zmiany definicji mobbingu>>
Potrzebna zmiana prawa
– Nikt nie zna skali mobbingu w Polsce. Tymczasem mobbing prowadzi do wypalenia zawodowego i zmiany miejsca pracy – powiedziała na wstępie. – Nawet 40 proc. pracujących doświadcza zachowań niepożądanych. To musi się zmienić, ale żeby zmiany były faktyczne, musi zmienić się prawo – powiedziała z kolei Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, minister rodziny, pracy i polityki społecznej. Z kolei Liwiusz Laska, dyrektor generalny MRPiPS, podkreślił, że jednym z pierwszych działań podjętych w ministerstwie było przeprowadzenie szkolenia antymobbingowego dla kadry kierowniczej i opracowanie polityki antymobbingowej. Natomiast w lutym, jak poinformował, w ministerstwie rozpoczęły się prace nad zmianą definicji mobbingu.
- Problem mobbingu jest takim problemem, który został zidentyfikowany jako zjawisko w instytucjach również podległych Ministerstwu Kultury dość szybko i muszę powiedzieć, że korespondencja, z którą mieliśmy do czynienia ja i mój poprzednik, minister Bartłomiej Sienkiewicz, była porażająca – powiedziała Hanna Wróblewska, minister kultury i dziedzictwa narodowego. Dlatego, jak podkreśliła, wdzięczna jest Ministerstwu Pracy Rodziny i Polityki Społecznej za podjęcie tego ważnego tematu. - Wiem, że mobbing jest problemem. Co więcej, w instytucjach kultury nie tylko nie ma miejsca na mobbing, ale nie ma miejsca na żadną przemoc – dodała minister Wróblewska.
Zobacz w LEX: Procedura antymobbingowa - poradnik krok po kroku >
- Wszyscy, jak tutaj siedzimy, już dzisiaj wiemy, ale bardzo bym chciała, żeby te 30 milionów dorosłych Polek i Polaków również to czuło, że prawem człowieka jest prawo do godnej pracy. Prawem człowieka jest prawo wszystkich ludzi do przestrzeni pracy wolnej od przemocy i molestowania. Przemoc może stanowić naruszenie lub nadużywanie praw człowieka. Stanowi zagrożenie dla równości szans i wpływa zarówno na zdrowie psychiczne, jak i fizyczne. O tym jest mowa w licznych międzynarodowych aktach – powiedziała Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, wiceminister sprawiedliwości, wspominając o konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy, powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, ale też międzynarodowym pakcie praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych. - Bardzo cieszę się z tego, że Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej opracowało nowe przepisy na gruncie prawa krajowego. Liczę także, że w tej kadencji Polska ratyfikuje Konwencję Międzynarodowej Organizacji Pracy nr 190, która dotyczy eliminacji przemocy i molestowania w świecie pracy. Ta konwencja jest z 2019 roku. Świetnie, jeżeli polskie przepisy ją wyprzedzą, ale ta konwencja jest symboliczna, bo oznacza pewną grupę krajów, które dzielą te wartości dotyczące bezpiecznego, godnego świata pracy – dodała.
Czytaj w LEX: Mobbing - skutki dla pracodawcy >
Cena promocyjna: 60.3 zł
|Cena regularna: 67 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 50.25 zł
Mobbing w środowisku pracy
Dobra Fundacja zaprezentowała raport „Mobbing w środowisku pracy”, z którego wynika, że aż 93 proc. pracowników doświadczyło co najmniej raz zachowań, które mogą być uznane za mobbing. Najczęściej były to: krytyka wykonywanej pracy, przerywanie, ograniczenie lub niedawanie możliwości wypowiedzi, rozsiewanie plotek, przemoc słowna oraz lekceważenie w swoim miejscu pracy. Połowa respondentów doświadczyła także przydzielania zadań nieadekwatnych do kompetencji, zadań bezsensownych oraz ograniczenia możliwości rozmowy z innymi pracownikami, izolacji społecznej, ignorowania obecności. 90 proc. z nich wskazuje na pogorszenie zdrowia psychicznego, a 75 proc. zdrowia fizycznego. Co więcej, prawie połowa badanych wskazała, że doświadczenie mobbingu zmusiło ich do zmiany pracy, jednak równocześnie tyle samo osób nie zgłosiło tego problemu swojemu pracodawcy. Mimo istnienia procedur aż 70 proc. osób nie czuje wsparcia w organizacji.
Sprawdź również książkę: Prawo pracy >>
Postulaty zmian
Na przykład Marta Kopeć, radca prawny z Dobrej Fundacji, zaprezentowała nową definicję mobbingu, która powstała w fundacji. - Zachowajmy rozsądek i zabezpieczmy interesy pracowników, ale pomyślmy też o pracodawcach – stwierdziła. I dodała: - Dostrzegliśmy dwa aspekty. Jeden aspekt to jest konieczność doprecyzowania obowiązku przeciwdziałania mobbingowi.
Według niej, nie wystarczy posiadanie procedury antymobbingowej. Stąd propozycja, by dodać sformułowanie „w szczególności”.
Zaproponowała też objęcie definicją mobbingu także osób zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych i B2B.
Katarzyna Jarynek, prezes Dobrej Fundacji zaproponowała wprowadzenie przestępstwa mobbingu do Kodeksu pracy i zajęcie się przedawnieniem w sprawach o mobbing, którego okres jest zbyt krótki dla ofiar mobbingu.
- Nie myślałabym o uproszczeniu tych przepisów, ale wręcz przeciwnie – o ich rozbudowaniu – powiedziała dr Barbara Godlewska-Bujok z Rady Ochrony Pracy, adiunkt na WZ UW. Bo, jak dalej tłumaczyła, mobbing ma bardzo różne oblicza, przebiega w bardzo różnym kierunku, a część instrumentów antymobbingowych wpisanych jest też w przepisach Kodeksu pracy dotyczących dyskryminacji (art. 18[3a] – art. 18[3e]). – Jeżeli przeanalizujecie państwo przepisy o molestowaniu czy molestowaniu seksualnym, to są one podobne do przepisów dotyczących mobbingu i stąd może być ta trudność interpretacyjna – stwierdziła. I dodała: - Ja nie zamykałabym się na przebudowanie definicji z art. 94, ale zastanowiłabym się, jak to powinno współgrać z definicjami z art. 18, bo myślę, że to jest cały kompleks zachowań niepożądanych. Ja również zastanowiłabym się bardzo mocno nad wprowadzeniem pojęcia przemocy w stosunkach pracy. Tym bardziej, że tych typów przemocy mamy bardzo dużo. I tu wspomniała nie tylko o przemocy w relacjach, ale i przemocy, na którą narażone są osoby wykonujące niektóre zawody, jak nauczyciel, nauczyciel akademicki, policjant, lekarz czy urzędnik bankowy.
Zdaniem dr Godlewskiej-Bujok, definicją mobbingu powinny zostać objęte różne inne formy zatrudnienia, które występują na naszym rynku pracy. Jak twierdzi, musimy tylko pamiętać, że według Trybunału Konstytucyjnego jeszcze sprzed 2016 r., praca to nie tylko stosunki pracy, tylko to są wszystkie stosunki, które oznaczają świadczenie pracy na rzecz innych podmiotów.
Zarówno wicemarszałek Wielichowska, jak i minister Dziemianowicz-Bąk wyraziły na koniec nadzieję, że to było pierwsze, ale nie ostatnie spotkanie. Uczestnicy konferencji zostali zaproszeni do MRPiPS w ramach konsultacji publicznych projektu zmian.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.