RIO: Sprzedaż węgla poniżej kosztów zakupu, gmina musi podjąć decyzję sama

Czy gmina może sprzedać węgiel poniżej kosztów zakupu? RIO w Kielcach odpowiada burmistrzowi jednej z gmin, że regionalne izby obrachunkowe nie mają kompetencji, by odpowiedzieć na to pytanie. Izba wskazuje jednak kierunek interpretacyjny Ministerstwa Aktywów Państwowych zaaprobowany przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych.

W 2022 i 2023 r. gminy dystrybuowały węgiel. Mogły go kupować po maksymalnie 1,5 tys. zł za tonę i sprzedawać za nie więcej niż 2 tys. zł za tonę. Pierwotnie miały to robić do końca kwietnia 2023 r., jako że węgiel zaczął tanieć, a zainteresowanie nim mieszkańców - maleć, sprzedaż ustawowo wydłużono do 31 lipca. Mimo to, część samorządów została z niesprzedanym surowcem, dlatego resort aktywów dopuścił też zużycie go na własne potrzeby gmin. 

Burmistrz jednej z gmin zapytał Regionalną Izbę Obrachunkową w Kielcach, czy gmina w ramach konkurencyjności może obniżyć kwotę sprzedaży węgla dla mieszkańców poniżej kosztów zakupu (poniżej 1500 zł) dokonanego na zasadach preferencyjnych, który nie został sprzedany, nie narażając się na dyscyplinę finansów publicznych za uszczuplenie wpływów należnych jednostce.

Gmina musi ocenić sama

Zdaniem RIO, gmina powinna podjąć samodzielną decyzję, przede wszystkim w oparciu o opinię służb zapewniających obsługę prawną jednostki, bowiem, jak wskazuje Izba, odpowiedź na pytanie czy sprzedaż węgla dla mieszkańców po obniżonej cenie poniżej kosztów zakupu rodziłaby odpowiedzialność z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych nosiłaby już znamiona rozstrzygnięcia konkretnego stanu faktycznego, do czego regionalne izby obrachunkowe nie mają kompetencji.

Izba zwraca uwagę, że ustawa z 27 października 2022 r. o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych nie zawiera uregulowań w zakresie węgla, który nie został przez gminy sprzedany do 31 lipca 2023 r. Przypomina jednak, że Ministerstwo Aktywów Państwowych w piśmie z 28 lipca 2023 r. wskazało kierunek interpretacyjny zaaprobowany przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych. 

Przeczytaj także: Gminy mogą przejąć niesprzedany węgiel jako mienie komunalne

Interpretacja resortu

Zgodnie z przedstawioną w tym stanowisku MAP interpretacją węgiel zakupiony w ramach tej ustawy należy traktować, jako mienie komunalne w rozumieniu art. 43 ustawy o samorządzie gminnym. Tym samym biorąc pod uwagę przepisy stanowiące o dysponowaniu mieniem komunalnym (art. 45 ustawy o samorządzie gminnym) gmina może samodzielnie decydować o przeznaczeniu i sposobie wykorzystania swego majątku przy zachowaniu wymogów zawartych w odrębnych przepisach prawa m.in. przepisów o gospodarce finansowej i finansach publicznych, o podatku akcyzowym i podatku VAT i odnoszących się do pomocy publicznej.

Ministerstwo w swej interpretacji podkreśliło, iż swoboda w dysponowaniu mieniem komunalnym musi służyć realizacji zadań własnych określonych w art. 6 i 7 u.s.g, w tym np. w zakresie ochrony zdrowia, pomocy społecznej czy edukacji publicznej.

Ministerstwo dopuściło jako prawnie dopuszczalną również dalszą sprzedaż węgla gospodarstwom domowym już poza ustawą, jako realizację zadania własnego gmin, po spełnieniu warunków określonych przepisami ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług oraz ustawy z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym.