Państwowa Inspekcja Pracy jest zaskoczona nałożeniem na nią roli organu przyjmującego zgłoszenia zewnętrzne naruszeń prawa. Zwłaszcza, że żadna z dziedzin, których dotyczy dyrektywa, nie leży w kompetencjach PIP. Zdaniem prawników, wdrożenie ustawy w najnowszym kształcie grozi wyłącznie papierowym wdrożeniem dyrektywy, bez szansy na stworzenie mechanizmu zgłoszeń sygnalistów.

Od Nowego Roku zaczynają obowiązywać przepisy o e-książce obiektu budowlanego, a pod koniec stycznia o elektronicznym dzienniku budowy, co będzie sporym ułatwieniem dla zarządców i właścicieli budynków oraz inwestorów. Razem z nowelą prawa budowlanego wchodzi w życie rozporządzenie określające szczegółowe zasady prowadzenia elektronicznej książki obiektu budowlanego.

Od 2 stycznia zapłacimy drożej za odholowanie i postój samochodu w Warszawie. O ok. 12 procent wzrosną też stawki podatku od nieruchomości oraz od środków transportu. W 2023 roku za odholowanie auta trzeba będzie zapłacić 606 zł, a za dobę parkowania 52 zł. W roku ubiegłym kosztowało to 542 zł i 46 zł za dobę na parkingu. Rozszerzono też strefy płatnego parkowania na Pradze i na Mokotowie.

Od 1 stycznia 2023 r. odpady budowlane i rozbiórkowe miały być zbierane selektywnie z podziałem na co najmniej sześć frakcji. Zaniedbanie obowiązków miało być karane. Deweloperzy i firmy remontowo-budowalne zyskały kolejne dwa lata, bo przy okazji uchwalania tzw. ustawy gazowej, znowelizowano też przepisy ustawy o odpadach. Nowy obowiązek wejdzie w życie 1 stycznia 2025 roku.

Zlecenia na refundację rękawiczek uciskowych, wózków inwalidzkich czy inhalatorów pneumatycznych tracą ważność z dniem 1 stycznia 2023 r. Chodzi o zlecenia wystawione, potwierdzone, a także częściowo zrealizowane. Tego dnia bowiem wchodzi w życie rozporządzenie zmieniające zasady refundacji wyrobów medycznych.

Od 1 stycznia wchodzi w życie obowiązek uwidaczniania, obok ceny i ceny jednostkowej, również informacji o obniżonej cenie towaru lub usługi. Oznacza on, że sprzedawcy będą musieli informować o cenach na 30 dni sprzed obniżki. Tego samego dnia zaczyna obowiązywać też rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii dotyczące uwidaczniania cen towarów i usług.

Ustawodawca przyzwyczaił nas, że początek każdego roku wymaga zapoznania się z mnóstwem zmian w obowiązujących przepisach. Tegoroczne nowelizacje dotkną niemal każdego aspektu prawa. Od 1 stycznia obowiązują m.in. nowe zasady rozliczania wynagrodzeń, najmu, czy płacenia podatku w oparciu o tzw. estoński CIT. Zmiany dotkną także np. zatorów płatniczych, zasad składania reklamacji i wymiaru sprawiedliwości.

Kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2023 r. wzrośnie dwukrotnie – od 1 stycznia i 1 lipca. Waloryzacja świadczenia pielęgnacyjnego powiązana ze wzrostem płacy minimalnej co roku jest 1 stycznia. Jednak, jak wyjaśnia resort pracy, dwukrotny wzrost płacy minimalnej w tym roku, nie oznacza automatycznego dwukrotnego wzrostu świadczenia pielęgnacyjnego.

Umowy dotyczącej usług finansowych nie można już zawierać podczas pokazu, a także wycieczki. O dwa tygodnie zostanie wydłużony termin na odstąpienie od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa. Zmieniają się też zasady zakupów na platformach internetowych. Przedsiębiorcom prowadzącym takie platformy przybyło nowych obowiązków informacyjnych.

Całkowity zakaz dla fajerwerków, choć obecnie ogłaszany przez niektóre samorządy, budzi prawne zastrzeżenia. Działania takie nie znajdują umocowania ustawowego, godzą w konstytucyjnie chronioną swobodę działalności gospodarczej, podważając poczucie pewności i bezpieczeństwa prawnego przedsiębiorców działających na rynku obrotu tymi wyrobami.

Cechowanie drewna pozyskanego w lasach potwierdza jego legalność, a tym samym ułatwia wykrywanie kradzieży leśnych oraz bezprawnych wyrębów w lasach prywatnych. Technicznie polega to na umieszczeniu na pozyskanym drewnie znaku graficznego, literowego lub cyfrowego oraz kolejnego numeru sztuki albo numeru stosu drewna.

Skargę do sądu administracyjnego na uchwałę Rady Gminy Mogilany złożył Prokurator Okręgowy w Krakowie. Regulowała ona zasady usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych. Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził nieważność tej uchwały w całości. I powołał się na zasadę, że życie obywateli w trzeźwości jest niezbędnym warunkiem moralnego i materialnego dobra narodu.

Senat w projekcie gwarantującym zatrzymanemu prawo do skorzystania z pomocy prawnej z urzędu w przypadku wykonywania czynności procesowych lub dowodowych już na etapie zatrzymania, wprowadza wyjątki - m.in. w sytuacji poważnego zagrożenia dobra postępowania karnego. W ocenie Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia" takie niedookreślona wyrażenia mogą skutkować tym, że przepisy będą martwe, bo... wyjątki będą nadużywane.

Od 1 stycznia 2023 roku świadczenie pielęgnacyjne wypłacane opiekunom za rezygnację z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej z powodu opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem czy osobą dorosłą wzrośnie do 2458 zł miesięcznie. Ten ostry zakaz, wykluczający nawet dorabianie w niewielkim zakresie i nie pozwalający na zdobywanie kwalifikacji oraz doświadczenia zawodowego, jest krytykowany.

Po wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zatrzymań prawa jazdy, Ministerstwo Sprawiedliwości wyklucza nowelizację przepisów. Wskazuje, że powiaty muszą wypracować nowe procedury działania, w tym odbierać stanowisko w sprawie zdarzenia od kierującego pojazdem i od policji. Te jednak argumentują, że trudno im będzie podejmować decyzje bez zmian legislacyjnych.

Sądzę, że kopiowanie przez sztuczną inteligencję cudzych tekstów jest mało prawdopodobne. AI będzie raczej brała informacje i przetwarzała je według własnego algorytmu, a ponieważ zawartość, idea i fakty, czy nawet hipotezy - jako takie - nie podlegają ochronie, to w związku z tym nie będzie naruszenia prawa autorskiego - mówi prof. Ryszard Markiewicz z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Już od stycznia przyszłego roku podatnicy będą mieli możliwość przekazania na rzecz organizacji pożytku publicznego 1,5 proc. swojego podatku dochodowego, zamiast dotychczasowego 1 proc. Zwiększona stawka będzie miała zastosowanie już do zeznań podatkowych składanych za 2022 rok. Pewne ułatwienia wprowadzono dla emerytów i rencistów.

Skoro od 1 stycznia w umowach o pracę pojawiają się premie w przedziale „widełkowym”, to nie ma konieczności podwyższania pensji zasadniczej. Określone w umowie składniki wynagrodzenia podlegające zaliczeniu do wynagrodzenia minimalnego dawać będą możliwość uzyskania w każdym miesiącu kwoty co najmniej wynagrodzenia minimalnego. O zmianie należy pomyśleć jednak od 1 lipca 2023 r.

Pracodawca powinien przeprowadzić pomiary natężenia oświetlenia elektrycznego na stanowiskach pracy. W ten sposób będzie mógł potwierdzić, że zapewnił pracownikom oświetlenie o parametrach zgodnych z Polskimi Normami. Przepisy bhp nie określają częstotliwości przeprowadzania pomiarów.

Przepisy prawa pracy zobowiązują pracodawcę do zapewnienia pomieszczenia, które będzie odpowiednie do realizowanych prac i liczby zatrudnionych pracowników. Stanowiska powinny być urządzone stosownie do rodzaju wykonywanych na nich czynności oraz psychofizycznych właściwości pracowników. Do każdego z nich należy też zapewnić bezpieczne i wygodne dojście.

Obecna Krajowa Rada Sądownictwa nie jest organem konstytucyjnym - stwierdziła Izba Karna SN. Natomiast Europejski Trybunał Praw Człowieka krytycznie ocenił traktowanie sędziów przez rząd i sądownictwo dyscyplinarne. Powoli wykuwa się też polskie oraz unijne orzecznictwo frankowe. W krajowych i europejskich sądach zapadło w tym roku wiele ważnych wyroków. Dotyczących praworządności, ale też istotnych spraw społecznych i gospodarczych.

Wprost na tak postanowione pytanie należy odpowiedzieć – nie. Przepisy powszechnie nie przewidują dodatkowej gratyfikacji za realizowanie obowiązków w takich, szczególnych terminach. Ewentualne ekstra świadczenia wynikać z przepisów wewnętrznych, uzgodnień umownych lub – najczęściej – z decyzji pracodawcy o przyznaniu np. nagrody.

Od 1 stycznia do 28 lutego 2023 roku pracodawcy mają poinformować osoby zatrudnione, które wcześniej złożyły pisemne deklaracje o rezygnacji z dokonywania wpłat do pracowniczych planów kapitałowych, że od 1 kwietnia zaczną przekazywać za nich wpłaty, chyba że pracownicy ci ponownie złożą deklarację o rezygnacji z oszczędzania w PPK.

Od 1 stycznia 2023 r. właściciele małych firm i osoby samozatrudnione, które same płacą składki, muszą korzystać z profilu informacyjnego ZUS. Tymczasem z powodu wieku i braku umiejętności cyfrowych niektórzy skarżą się na obowiązek składania miesięcznej deklaracji rozliczeniowej wyłącznie drogą elektroniczną. Według RPO w takich sytuacjach powinien być dopuszczony dotychczasowy sposób rozliczania.

Skazanie karne za przestępstwo podżegania do przemocy i szerzenia nienawiści wobec wspólnoty francuskich muzułmanów nie naruszyło prawa do wolności wyrażania opinii skarżącego - stwierdził Europejski Trybunał Praw Człowieka. I przypomniał, że wolność wyrażania opinii z art. 10 Konwencji nie jest prawem bezwzględnym, ale podlega ograniczeniom wskazanym w art. 10 ust. 2 Konwencji.

W 2023 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie dwukrotnie: od 1 stycznia i od 1 lipca. W porównaniu do roku 2022 płaca minimalna wzrośnie łącznie o 590 zł, a stawka godzinowa – o 3,80 zł. Zdaniem prawników, pracodawcy powinni nie tylko przygotować firmowe budżety na tę podwyżkę, ale i dokonać przeglądu siatki płac, by pozostali pracownicy nie czuli się niedocenieni.

Prawie wszyscy politycy, poza partią Zbigniewa Ziobry, są za uzyskaniem przez Polskę dostępu do funduszy z Krajowego Planu Odbudowy, ale spór wokół spełnienia niezbędnych do tego warunków wydaje się nie do rozwiązania. Prezydent zablokował prace nad ustawą, bo nie zgadza się na kwestionowanie statusu powoływanych przez niego sędziów, ale właśnie tego oczekuje Komisja Europejska, zanim zdecyduje o odblokowaniu tych pieniędzy. 

Spółka Allegro w niedozwolony sposób wykorzystywała pozycję rynkową, faworyzując własny sklep internetowy kosztem konkurencyjnych sprzedawców na platformie allegro.pl, a także bezprawnie przyznała sobie możliwość zmiany regulaminów, m.in. dotyczących usługi Smart. Prezes UOKiK wydał dwie decyzje, w których nałożył na firmę łącznie ponad 210 mln zł kar. Allegro nie zgadza się z tą decyzją i zapowiada odwołanie.

Obowiązujący od 1 lipca br. w województwie podlaskim zakaz przebywania na obszarze 200 metrów od linii polsko-białoruskiej granicy nie będzie przedłużony po zakończeniu tego roku. Tak zdecydował wojewoda podlaski, który nie wyda nowego rozporządzenia w tej sprawie. Na podstawie poprzedniego rozporządzenia zakaz obowiązuje do końca grudnia.

Miękinia, Jeżów, Dąbrowice, Rozprza, Ujazd, Książ Wielki, Czarny Dunajec, Latowicz, Bodzanów, Jastrząb, Jadów, Włodowice, Łopuszno, Piekoszów i Miasteczko Krajeńskie. Wszystkie te miejscowości staną się miastami od 1 stycznia 2023 roku. W czwartek premier Mateusz Morawiecki wręczył akty nadania praw miejskich nowym 15 burmistrzom.