Komisja Europejska poinformowała w czwartek, że odrzuciła wniosek polskich władz o zaprzestanie naliczania miliona euro kary dziennie za niewykonanie środka tymczasowego Trybunału Sprawiedliwości UE w związku z procedurami dyscyplinarnymi w sądownictwie. Na dzień 13 kwietnia br. suma tej kary to 526 000 000 EURO. 

Dzieci sprawców przestępstw ujawnionych w publicznym tzw. „rejestrze pedofilów”, które obawiają się traumy i wykluczenia, gdy otoczenie odkryje, kim był ich rodzic, nie mogą one wystąpić o usunięcie jego danych z rejestru. Są w nim też zamieszczane dane sprawców skazanych przed wejściem w życie ustawy z 2016 r. o utworzeniu rejestru, co budzi wątpliwości Rzecznika Praw Obywatelskich.

W Ministerstwie Sprawiedliwości trwają prace, które mają na celu kompleksowe uregulowanie, na poziomie ustawowym, statusu biegłych sądowych. Chodzi m.in. o przepisy dotyczące weryfikacji ich kompetencji, zasad i sposobów powoływania biegłych sądowych ale też określania terminów wypłat i waloryzacji ich wynagrodzeń, a także organizacji nadzoru nad działalnością biegłych sądowych.

Prokuratura niezależna od bieżącej polityki, a prokuratorzy autonomiczni w ramach prowadzonych postępowań i koncentrujący się tylko na śledztwach dotyczących najgroźniejszych przestępstw – mówi prokurator, dr Michał Gabriel-Węglowski, prezentując swój projekt reformy prokuratury. I wyraża nadzieję, że politycy zechcą o tym rozmawiać ponadpartyjnie, widząc w tym interes państwa.

Pięć osób, które w 2017 r. brały udział w pokojowej akcji protestacyjnej przeciw masowemu pozyskiwaniu drewna w Puszczy Białowieskiej, ukarano grzywnami za złamanie zakazu wstępu do lasu. Kasacje do SN składa Rzecznik Praw Obywatelskich, bo sąd wydał wyroki nakazowe bez przeprowadzania rozprawy i wzywania obwinionych. A ten tryb jest możliwy tylko przy braku wątpliwości co do winy i okoliczności czynu.

Na parę miesięcy przed wyborami ekipa rządząca zmienia prawo tak, że nawet gdy straci władzę w państwie, to będzie jeszcze przez dłuższy czas utrzymywać kontrolę nad prokuraturą. Nowa władza oczywiście powoła swojego ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego, ale szef Prokuratury Krajowej będzie mógł ignorować jego decyzje. Czy to nie pachnie zawoluowanym zamachem stanu?

Po trzech latach Ministerstwo Sprawiedliwości chce "odwiesić" bieg terminów przedawnienia karalności czynów i wykonania kary w sprawach o przestępstwa i przestępstwa skarbowe. Artykuł, zgodnie z którym obowiązujące przepisy przejściowe stracą swoją moc, znalazł się w projekcie pakietu zmian w procedurze cywilnej i karnej, który obecnie jest opiniowany.

Nowelizacja procedury cywilnej wprowadza istotne zmiany między innymi w postępowaniu zabezpieczającym. Będą one miały niebagatelny wpływ na sprawy własności intelektualnej. Wiele z nich było wcześniej szeroko dyskutowanych w środowisku prawniczym, a ich wprowadzenie w założeniu miało odpowiadać na postulaty ze strony zawodowych pełnomocników i przedsiębiorców.

W utrwalonym już orzecznictwie Sądu Najwyższego przesądzono, że czynności podejmowane po prawomocnym zakończeniu postępowania w sprawie, nie mogą być objęte zakresem skargi na przewlekłość postępowania. Są to takie kwestie jak zwrot kosztów sądowych, zastępstwa procesowego czy doręczenie odpisów wyroków lub badanie statusu sędziego.

Do sądów wpływają pozwy, w których powodowie domagają się udzielenia im ochrony prawnej z tytułu naruszonych dóbr osobistych. Niekiedy udaje się tego rodzaju spory zakończyć ugodowo, np. u mediatora. Natomiast postępowanie sądowe wymaga uwzględnienia szeregu kwestii. Na losy procesu wpływa nie tylko sposób zredagowania żądania, ale i to, jakimi dowodami dysponują strony.

Eksponowane stanowiska w strukturach policji nie mogą być zajmowane przez osoby, którym postawiono zarzuty dyscyplinarne. Funkcjonariusz, który przekroczył uprawnienia interweniując w sprawie zatrzymanego członka swojej rodziny, traci zaufanie przełożonych, a w konsekwencji stanowisko - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Wolno ale posuwają się sejmowe prace nad tym razem poselskim projektem zmian w Prawie o notariacie, które umożliwią notariuszom dokonywanie wpisów do ksiąg wieczystych i wydawanie nakazów zapłaty. Nowa wersja jest trochę poprawiona. Przykładowo notariusza będzie można zawiesić za umyślne przestępstwo zagrożone karą powyżej 10 lat pozbawienia wolności, a do prawa do wpisów do ksiąg wieczystych wystarczą dwa, a nie jak w poprzedniej wersji - trzy lata zatrudnienia.

Procedura cywilna daje możliwość rozpoznania przez sąd drugiej instancji także tych postanowień sądu pierwszej instancji, które nie podlegały zaskarżeniu, ale miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. Kluczowa jest jednak kwestia "nowości", innymi słowy apelacja może uzupełnić postępowanie dowodowe, ale powinno to się odnosić do dowodów nowych.

Prawnicy coraz częściej przekonują się do tego, że komunikacja z klientem jest kluczowa w budowaniu długotrwałych i opartych na zaufaniu relacji. Widać to m.in. w kolejnych badaniach przeprowadzanych na rynku prawnym. Czy jednak warto przechodzić z klientem np. "na ty"? Są tego zwolennicy i przeciwnicy. Ci ostatni podkreślają, że pracę trzeba zawsze oddzielać od życia towarzyskiego.

Przy okazji wprowadzania na stałe e-rozpraw w sprawach cywilnych Ministerstwo Sprawiedliwości chce też poprawić Kodeks karny. W projekcie znalazły się przepisy dotyczące przepadku pojazdu mechanicznego, dopisano m.in., że jeśli auto zostanie zniszczone lub znacznie uszkodzone, konfiskaty nie będzie. Zmiany miałyby obowiązywać od 30 września 2023 r.

Małżeństwo, które zawarło z bankiem umowę na kredyt mieszkaniowy, przewalutowany na franki szwajcarskie, nie wywiązywało się z umowy, więc bank ją wypowiedział i wystawił bankowy tytuł egzekucyjny. Sąd wydał nakaz zapłaty bez zbadania umowy pod kątem klauzul abuzywnych i zapewnienia ochrony konsumentom jako słabszej strony postępowania. RPO wniósł w tej sprawie skargę nadzwyczajną.

Zastosowanie wykładni prokonstytucyjnej przez sędziego nie jest błędem, ani tym bardziej nie stanowi przewinienia dyscyplinarnego – orzekła Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego i uniewinniła sędziego, który przyznał świadkowi zwrot pieniędzy za utracone zarobki wyższy niż w ustawie. SN stwierdził, że od wskazywania błędów w wykładni przepisów przez sędziego jest instytucja wytyku, temu służy też kontrola instancyjna.

Ministerstwo Sprawiedliwości poprawia przepisy o karach porządkowych za naruszenie powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych. Po zmianach postanowienie o ukaraniu taką karą będzie wykonalne po uprawomocnieniu, jeśli dotyczy pisma - po wysłuchaniu autora, a jeśli pokrzywdzonym będzie sędzia lub członek składu, wydane zostanie niezwłocznie, ale przez inny jednoosobowy skład.

W czwartek do Trybunału Konstytcyjnego wpłynęło pismo pięciu sędziów tego trybunału, w którym informują oni o gotowości podjęcia prac nad wnioskiem prezydenta Andrzeja Dudy o zbadanie konstytucyjności nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym. Sędziowie w swoim piśmie stwierdzają jednak, że wszelkie działania Przyłębskiej, które są przypisane prezesowi TK, są nieskuteczne i łamią obowiązujące prawo.

Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro wręczył Piotrowi Cieplusze akt powołania przez premiera na stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości. Nowy wiceminister zajmie się w resorcie m.in. sprawami związanymi z cyberbezpieczeństwem i infrastrukturą krytyczną wymiaru sprawiedliwości.

Cztery lata zawieszenia w wykonywaniu zawodu radcy prawnego to kara zbyt łagodna dla osoby, która przyjęła łapówkę w zamian za załatwienie korzystnego orzeczenia – stwierdziła Izba Odpowiedzialności Zawodowej i opowiedziała się za usunięciem z zawodu. Uznała, że trudno dopuścić możliwość dalszego wykonywania zawodu związanego ‎z podejmowaniem czynności przed organami, przeciwko którym radca wystąpił.

Sprawa wniosku prezydenta dotycząca sporu kompetencyjnego z Naczelnym Sądem Administracyjnym powinna zostać umorzona, gdyż realnie nie ma żadnego takiego sporu - stwierdza Naczelny Sąd Administracyjny w opublikowanym w środę stanowisku skierowanym do Trybunału Konstytucyjnego. NSA sugeruje umorzenie "z uwagi na niedopuszczalność wydania orzeczenia w sytuacji braku rzeczywistego sporu kompetencyjnego".

Odwieszony w czynnościach służbowych po 420 dniach sędzia Piotr Gąciarek został ponownie ukarany przez kolegium Sądu Okręgowego. Mimo, że Izba Odpowiedzialności Zawodowej SN kategorycznie stwierdziła, że sędzia wraca do pracy po bezprawnej uchwale Izby Dyscyplinarnej, która sądem nie była. A sędzia Gąciarek postąpił odpowiedzialnie – w myśl standardów europejskich.

Wchodzi w życie nowelizacja ustawy o kuratorach sądowych. Z jednej strony wprowadza ona rozwiązania, o które kuratorzy walczyli - jak uregulowanie ryczałtu na pokrycie zwiększonych kosztów dojazdów. Z drugiej jednak strony osłabia rolę samego kuratorskiego samorządu. Wątpliwości z nią związane były na tyle duże, że Krajowa Rada Kuratorów apelował by prezydent jej nie podpisywał.

Ministerstwo Sprawiedliwości powinno wreszcie wziąć odpowiedzialność za kwestie biegłych sądowych i przedstawić całościowe i spójne rozwiązania systemowe. Kolejne cząstkowe nowelizacje - jak ostatnia nowela procedury cywilnej - są zaprzeczeniem deklarowanej reformy wymiaru sprawiedliwości i w żaden sposób nie wpływają na skuteczność postępowania, w tym sprawne przeprowadzanie dowodów z opinii biegłego.

Umorzenie wierzytelności na podstawie ustawy Prawo upadłościowe, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2016 r., skutkuje wygaśnięciem hipoteki na nieruchomości stanowiącej własność osoby trzeciej, ustanowionej na zabezpieczenie tej wierzytelności - taką uchwałę podjęło 4 kwietnia br. siedmioro sędziów Izby Cywilnej Sądu Najwyższego.

Zakres przedmiotowy art. 19 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie obejmuje badania spełnienia przez sędziego sądu administracyjnego wymogów niezawisłości i bezstronności. Wyłączenie sędziego i test niezawisłości to dwie różne procedury. Potwierdza to poniedziałkowa uchwała siedmioosobowego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Minister Sprawiedliwości przygotowuje się do uruchomienia Krajowego Rejestru Mediatorów. Jego start - jak mówił w rozmowie z Prawo.pl wiceminister dr Marcin Romanowski - zaplanowany jest na III kwartał 2023 r., tymczasem w wykazie prac legislacyjnych znalazły się założenia stanowiące podstawę prawną jego funkcjonowania. Wynika z nich m.in., że dostęp do rejestru mediatorów będzie miał każdy obywatel.

Postępowania spadkowe w Polsce w wielu przypadkach trwają przez wiele długich lat, co często odbija się na masie spadkowej. W celu eliminacji takich niekorzystnych sytuacji, ustawodawca projektuje wprowadzenie zmian w zakresie prawa spadkowego, a część z nich ma dotyczyć ograniczenia kręgu osób uprawnionych do dziedziczenia z ustawy - pisze adwokat Katarzyna Bórawska.

Wnioski o wyłączenie sędziów Sądu Najwyższego z powodu złożenia przez nich zdań odrębnych do uchwały składu trzech połączonych Izb z 23 stycznia 2020 r. są konsekwentnie oddalane. Uchwała ta wiąże zarówno osoby, które ją poparły, jak i te, które złożyły od niej zdanie odrębne. Nie stanowi braku bezstronności także orzekanie razem z tzw. neo-sędziami – taki jest sens ostatnich orzeczeń.