Im bardziej w Polsce rozwija się mediacja, tym częściej i głośniej mówi się o tym, że być może powinna ona być obligatoryjna. Zwolenników takiego rozwiązania jest wielu, przeciwników zresztą też. Ci ostatni podnoszą kwestie dobrowolności i prawa do sądu. Pojawiają się też głosy, że najpierw trzeba uregulować rynek mediatorów. Samo ministerstwo nie jest przeciwne obowiązkowej mediacji, choć zaznacza, że "jeszcze nie teraz".

Moim zdaniem kara śmierci za najcięższe przestępstwa powinna być dopuszczalna - stwierdził w poniedziałek premier Mateusz Morawiecki. I dodał, że w tym względzie nie zgadza się z nauką Kościoła. - Bo jestem zwolennikiem kary śmierci, ale jej nie mamy - mówił. We wtorek szef polskiego rządu trochę zdystansował się od tej opinii i przyznał, że Polskę obowiązują standardy Rady Europy.

Rząd przyjął kolejny projekt nowelizacji Kodeksu postępowania karnego i Kodeksu karnego, który ma dostosować polskie prawo do przepisów obowiązujących w Unii Europejskiej. Chodzi m.in. - jak poinformowano - o zapewnienie odpowiedniego poziomu gwarancji procesowych dla dzieci będących podejrzanymi lub oskarżonymi w postępowaniu karnym, zgodnie z dyrektywą unijną.

Ma być sprawniej, łatwiej i jednolicie w całym kraju - wraz z nowym rokiem rusza e-Dziennik na potrzeby aplikacji adwokackiej. Aplikanci będą mieli m.in. dostęp do planu zajęć, materiałów, ankiet, będą mogli też usprawiedliwiać nieobecności, składać wnioski w różnych sprawach czy przesyłać prace domowe i zaglądać do ocen. Wykładowcy z kolei mają mieć m.in. łatwiejszy kontakt z aplikantami.

Zabiegi medycyny estetycznej mogą być niebezpieczne dla zdrowia. To argument za tym, aby doprecyzować, które z nich może wykonywać tylko lekarz. Obecnie - jak podkreślają prawnicy - jest w tym zakresie duża dowolność. Problem dostrzega również Ministerstwo Zdrowia, które zbiera opinie prawne dotyczące funkcjonowania branży beauty. Prawo.pl dotarło do jednej z nich.

Sąd Okręgowy w Katowicach uwzględnił zażalenie banku na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach w sprawie kredytu w złotych + WIBOR i uchylił postanowienie o zawieszeniu spłaty WIBORU. Postanowienie w sprawie zabezpieczenia nie przesądza jednak o ostatecznym wyniku postępowania sądowego.

Od 1 stycznia 2023 r. radca prawny decydując się na współpracę np. z kancelariami odszkodowawczymi będzie musiał brać pod uwagę, czy nie ogranicza to jego niezależności i dbać o interes klienta. Obowiązywać będzie też definicja informowania o wykonywaniu zawodu. Co więcej, radcy mają mieć możliwość wykorzystywania przy tym komunikacji pochodzącej od podmiotu zewnętrznego w imieniu, na rzecz lub w swoim interesie.

Tuż przed świętami rząd przyjął projekt zmian w prawie spadkowym, który ma ograniczyć krąg spadkobierców i m.in. rozszerzyć podstawy niegodności dziedziczenia o sytuacje uporczywego uchylania się od obowiązku alimentacyjnego wobec spadkodawcy lub obowiązku pieczy. Co więcej, małoletni ma być lepiej chroniony przed dziedziczeniem długów.

Przemoc domowa wiąże się z nadużywaniem znaczącej przewagi. Jednak nie podlega karze, bo nie jest przestępstwem wzajemne znęcanie się małżonków. Natomiast zachowanie agresywne może wyczerpywać jednostkowo znamiona przestępstw znieważania bądź naruszania nietykalności fizycznej. Nie jest też karane werbalne karcenie dzieci w celach wychowawczych, a także, gdy pokrzywdzony godzi się na naruszenie jego praw.

Sędzia jadąc samochodem w stanie nietrzeźwości spowodował wypadek. Zlikwidowana Izba Dyscyplinarna zezwoliła na uchylenie immunitetu sędziemu. Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego uchyliła tę uchwałę, ale nie uchroniło to sprawcy od zawieszenia w czynnościach służbowych, obcięcia wynagrodzenia o 40 proc. i możliwości postawienia zarzutów przez prokuratora.

Działalność ustawodawcza - nie tylko w odniesieniu do prawa procesowego cywilnego - powinna respektować standardy porządku konstytucyjnego, w tym także prawo do sądu oraz inne powiązane z nim wartości. Tymczasem prawo tworzone jest szybko i bezrefleksyjnie - wskazuje prof. Tadeusz Zembrzuski z Katedry Postępowania Cywilnego Uniwersytetu Warszawskiego.

Wysokość zasądzonego zadośćuczynienia córce skazanego w żadnym razie nie może zostać uznana za zbyt niską – orzekł Sąd Najwyższy. Sąd miał na względzie czas trwania pozbawienia wolności, złe warunki panujące w latach 50-tych XX w. w jednostkach penitencjarnych, niepewność co do losów toczącego się przeciwko niemu postępowania oraz rozłąkę z rodziną. SN oddalił żadanie zapłaty 1 mln 800 tys. zł.

Ustawodawca przyzwyczaił nas, że początek każdego roku wymaga zapoznania się z mnóstwem zmian w obowiązujących przepisach. Tegoroczne nowelizacje dotkną niemal każdego aspektu prawa. Od 1 stycznia obowiązują m.in. nowe zasady rozliczania wynagrodzeń, najmu, czy płacenia podatku w oparciu o tzw. estoński CIT. Zmiany dotkną także np. zatorów płatniczych, zasad składania reklamacji i wymiaru sprawiedliwości.

Już 2 mld zł sięgnęła suma kar nałożonych na Polskę za niewykonanie zabezpieczenia TSUE w sprawie systemu dyscyplinarnego sędziów. To są pieniądze bezpowrotnie stracone, które mogłyby być przeznaczone na społecznie pożyteczne inwestycje - przypomina Stowarzyszenie Sędziów. Polskich 'Iustitia". Dlatego rząd musi wreszcie wykonać postanowienie Trybunału Sprawiedliwości.

Komisja Etyki i Wykonywania Zawodu przy Krajowej Radzie Radców Prawnych analizuje, czy używanie tytułu „radczyni prawna” jest zgodne z Kodeksem Etyki Radcy Prawnego. Podobną kwestię analizowała ponad półtora roku temu Naczelna Rada Adwokacka. Stwierdziła przy tym, że trzeba iść z duchem czasu, a feminatyw "adwokatka" nie narusza godności zawodu adwokata.

Senat w projekcie gwarantującym zatrzymanemu prawo do skorzystania z pomocy prawnej z urzędu w przypadku wykonywania czynności procesowych lub dowodowych już na etapie zatrzymania, wprowadza wyjątki - m.in. w sytuacji poważnego zagrożenia dobra postępowania karnego. W ocenie Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia" takie niedookreślona wyrażenia mogą skutkować tym, że przepisy będą martwe, bo... wyjątki będą nadużywane.

Okna życia z założenia mają ratować niemowlęta, którymi rodzice nie chcą lub nie mogą się zająć. Choć cel jest szczytny, sytuacja prawna takiego dziecka już na początku jest mocno utrudniona, a ewentualna szansa na adopcję przesunięta nawet o kilka miesięcy. Dlatego dla dziecka zdecydowanie lepszą alternatywą jest pozostawienie go szpitalu, choć wymaga to od matki większego zaangażowania.

Obecna Krajowa Rada Sądownictwa nie jest organem konstytucyjnym - stwierdziła Izba Karna SN. Natomiast Europejski Trybunał Praw Człowieka krytycznie ocenił traktowanie sędziów przez rząd i sądownictwo dyscyplinarne. Powoli wykuwa się też polskie oraz unijne orzecznictwo frankowe. W krajowych i europejskich sądach zapadło w tym roku wiele ważnych wyroków. Dotyczących praworządności, ale też istotnych spraw społecznych i gospodarczych.

Skazanie karne za przestępstwo podżegania do przemocy i szerzenia nienawiści wobec wspólnoty francuskich muzułmanów nie naruszyło prawa do wolności wyrażania opinii skarżącego - stwierdził Europejski Trybunał Praw Człowieka. I przypomniał, że wolność wyrażania opinii z art. 10 Konwencji nie jest prawem bezwzględnym, ale podlega ograniczeniom wskazanym w art. 10 ust. 2 Konwencji.

Prawie wszyscy politycy, poza partią Zbigniewa Ziobry, są za uzyskaniem przez Polskę dostępu do funduszy z Krajowego Planu Odbudowy, ale spór wokół spełnienia niezbędnych do tego warunków wydaje się nie do rozwiązania. Prezydent zablokował prace nad ustawą, bo nie zgadza się na kwestionowanie statusu powoływanych przez niego sędziów, ale właśnie tego oczekuje Komisja Europejska, zanim zdecyduje o odblokowaniu tych pieniędzy. 

Na 2023 r. w tym samym terminie zaplanowano konkurs na aplikację uzupełniającą sędziowską oraz egzamin adwokacki i radcowski, co może oznaczać, że niektóre osoby stracą rok lub też całkowicie utracą możliwość kształcenia w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, gdzie wiek kandydatów jest ograniczony. RPO wystąpił o zmianę terminu egzaminu na aplikację uzupełniającą sędziowską, ale minister odmówił.

Wiele zamieszania spowodował nowy regulamin Sądu Najwyższego zatwierdzony przez Prezydenta. Zdaniem sędziów musiał go tworzyć ktoś, kto nie miał prawie żadnej wiedzy o tym, jak zorganizowany jest i powinien być sąd pełniący w strukturze wymiaru sprawiedliwości takie funkcje jak Sąd Najwyższy. Dużą wagę przywiązuje się teraz do składów sędziowskich ze szkodą dla szybkiego rozpoznawania spraw.

Zaczynamy już komercjalizować aplikację do planowania kariery prawnika. Zresztą może mieć ona szersze zastosowanie w biznesie, nie tylko prawniczym – mówi Mateusz Piech, doradca podatkowy w kancelarii JGA z Katowic, lider zwycięskiego zespołu w zawodach Legal Hackathon 2022. Zastrzega jednak, że nawet najlepsza aplikacja nie zastąpi własnej inicjatywy w poszukiwaniu interesującej pracy.

Od 1 stycznia skazany na karę pozbawienia wolności zostanie zatrzymany przez policję i doprowadzony do aresztu śledczego, wezwanie do stawiennictwa będzie stosowane przez sądy wyjątkowo. Ministerstwo Sprawiedliwości, by usprawnić całą procedurę, zmienia przepisy wykonawcze, tyle że w ocenie sędziów, w sposób nie do końca przemyślany.

W stosunku do osób, które zdały egzamin prokuratorski i złożyły wniosek o wpis na listę radców prawnych, organy korporacyjne nie są uprawnione do badania dotychczasowej praktyki zawodowej osoby wnioskującej o wpis - uznał Naczelny Sąd Administracyjny i oddalił skargi ministra i samorządu. Zbędne jest też badanie wiedzy kandydata w ramach rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu.

Prokuratura Krajowa poinformowała o śmierci prokurator Agaty Gałuszka-Górskiej, zastępcy Prokuratora Krajowego. Zbigniew Ziobro, Minister Sprawiedliwości - Prokurator Generalny napisał, że była "wspaniałym człowiekiem i profesjonalnym prokuratorem". Prokurator miała 49 lat i była żoną posła PiS Artura Górskiego, zmarłego w 2016 r.

To, że skarżący wnosił o rozpoznanie skargi kasacyjnej na rozprawie, nie oznacza, że wniosek ten musiał zostać uwzględniony - takie orzeczenia wydał właśnie Naczelny Sąd Administracyjny. Zastrzegł jednak, że prawo do publicznego prowadzenia rozpraw sądowych może być limitowane, ale ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.

Dostępność sądów nie oznacza jedynie usunięcia z nich barier architektonicznych, chodzi też o zmianę nawyków wynikających z ludzkiej świadomości. Dlatego poprzez szkolenia będziemy podnosić kompetencje pracowników wymiaru sprawiedliwości, a 35 sądów - z największymi potrzebami - otrzyma wsparcie m.in. w zakresie sprzętu czy remontów. Opracowany zostanie także Model Dostępnego Sądu.

WSA, stwierdzając wbrew temu, czego żądał skarżący i wbrew treści skargi, że zarówno wierzytelność, jak i środki otrzymane w wyniku jej realizacji powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, wyszedł poza skargę. Przekroczył zatem uprawnienie, które daje mu prawo. Do takiego wniosku doszedł niedawno Naczelny Sąd Administracyjny w ciekawej sprawie odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu przy rozbiórce World Trade Center.

Na początku grudnia Sejm - co wywołało spore zaskoczenie - odrzucił w całości przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt noweli ustawy o notariacie, zgodnie z którym notariusze mieli mieć możliwość wpisywania hipotek do ksiąg wieczystych i wydawania notarialnych nakazów zapłaty. Projekt ma wrócić, ale jako poselski, a zapowiedzi wiceszefa MS Marcina Warchoła wynika, że Sejm miałby się nim zająć już w styczniu.