Wiosną ub. roku Klub Parlamentarny Lewicy złożył do Sejmu projekt zmian przepisów ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym, przywracający „trzynastki” pracownikom instytucji kultury. Jednak projekt negatywnie oceniło Ministerstwo Finansów.
Niedawno posłowie Lewicy przedstawili kolejny projekt nowelizacji ustawy z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Zakłada ona dodanie art. 31e, zgodnie z którym pracownikowi instytucji kultury przysługuje nagroda roczna w wysokości 1/12 wynagrodzenia otrzymanego w roku kalendarzowym, za który nagroda przysługuje. Przepis ten zapewnia wszystkim pracownikom instytucji kultury, którzy przepracowali minimum sześć pełnych miesięcy, prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego na zasadach zbliżonych do tych, które obowiązują w innych jednostkach sfery budżetowej.
Do Senatu trafiła zaś petycja zbiorowa wniesiona przez Bibliotekę Publiczną im. Stefana Rowińskiego w Ostrowie Wielkopolskim, Galerię Sztuki Współczesnej w Ostrowie Wielkopolskim, Ostrowskie Centrum Kultury, Muzeum Miasta Ostrowa Wielkopolskiego. Dotyczy nowelizacji ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej w celu zmiany sposobu wynagradzania pracowników instytucji kultury. Jej autorzy podkreślają, że pracownicy samorządowych instytucji kultury oczekują sprawiedliwego traktowania i poprawy sytuacji ekonomicznej. Obecne regulacje powodują, że wyspecjalizowane kadry z samorządowych instytucji kultury, ludzie oddani kulturze, odchodzą z branży przymuszeni rachunkiem ekonomicznym. Skutkuje to dramatycznymi brakami kadrowymi w wielu ośrodkach kultury.
Przeczytaj także: Do Sejmu wraca pomysł trzynastek dla pracowników kultury
Wszyscy chcą pomóc kulturze
Posłowie Lewicy chcieliby, aby zaproponowane przez nich przepisy weszły w życie już od 1 stycznia 2026 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zapowiada, że prace powołanego w ministerstwie zespołu, który zajmuje się nowelizacją ustawy zakończą się w połowie 2026 roku.
- Bardzo się cieszę, że senacka komisja petycji zajmuje się kwestią, którą my zajmujemy się od kilku miesięcy – mówił podczas wyjazdowego posiedzenia komisji w Lewkowie (woj. wielkopolskie), Maciej Wróbel, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego. Zauważył, że petycja została wniesiona dokładnie 34 lata po uchwaleniu ustawy o prowadzeniu działalności kulturalnej.
- Od czerwca, zespół zadaniowy, w którego skład weszli przedstawiciele wielu resortów dokonał przeglądu i oceny zapisów ustawy. Przyjęte przez zespół rozwiązania są opracowywane przez naszych legislatorów w formie proponowanych zapisów ustawy. Celem tych zmian jest wzmocnienie sektora kultury oraz lepsze dopasowanie ram prawnych do aktualnych wyzwań poprzez wzmocnienie niezależności instytucji kultury, doprecyzowanie trybu powoływania i odwoływania dyrektorów, czy też zwiększenie elastyczności wykorzystywania zysku wypracowanego przez instytucje - tłumaczył Maciej Wróbel. Poinformował, że w ramach projektowanych zmian planowane jest wprowadzenie 13. wynagrodzenia dla pracowników instytucji kultury, wyrównanie poziomu i częstotliwości wypłat nagród jubileuszowych w instytucjach kultury z jednostkami prowadzonymi przez samorząd oraz dopasowanie poziomu wynagrodzeń do zajmowanego stanowiska i stażu pracy. Prace mają zakończyć się w połowie 2026 r.
Posłowie Lewicy, opierając się na analizach Stowarzyszenia Dyrektorów i Dyrektorek Samorządowych Instytucji Kultury, oszacowali łączną wartość wypłat „trzynastek” na ok. 560–600 mln zł rocznie. Z tego ok. 80–90 mln zł przypada na instytucje państwowe, reszta na instytucje samorządowe.
Do poselskiego projektu już negatywnie odniósł się Związek Powiatów Polskich wytykając, że jest to nałożenie na samorządy kolejnego obciążenia finansowego przy jednoczesnym braku zapewnienia niezbędnych środków.
Czas siłaczek już się skończył
Posłanka Alicja Łuczak przez trzy kadencje była radną powiatu kaliskiego i doskonale sobie zdaje sprawę jak trudno samorządom gospodarować skromnymi środkami, ale kibicuje nowelizacji ustawy i zapowiada, że będzie głosowała „za”.
- Tak jak w nauczycielstwie czas siłaczek się skończył, tak i w kulturze czas misji i przysłowiowej biedy też się powinien skończyć. Powinniście za dobrą pracę być solidnie wynagradzani, bo bez was, bez kultury ani rusz - mówiła.
Dariusz Byczek, wójt gminy Ostrów Wielkopolski przez wiele lat był dyrektorem placówki kultury. Zdaje sobie sprawę, że ciężar podwyżek spadnie na samorząd.
- Żaden samorząd nie ma aż tylu placówek kulturalnych, których by nie był w stanie utrzymać. Myślę, że zakres, o którym mówimy; trzynastek czy podniesienia dodatkowego wynagrodzenia jubileuszowego to też nie jest koszt, który by zrujnował budżety samorządowe – oceniał.
Miłosz Zwierzyk, burmistrz Zdun, małej gminy w powiecie Krotoszyńskim popiera petycje. Gmina przekazuje prawie 1,5 mln zł na funkcjonowanie zrewitalizowanej kaflarni, w której działa muzeum kafla. Utrzymuje bibliotekę publiczną.
- Jeśli chodzi o docenienie pracowników kultury, to ta petycja ułatwi nam pracę i docenienie pracowników. Co do reformy finansów publicznych, na przyszły rok 8-tysięczna gmina Zduny, w porównaniu rok do tego roku, ma 3,4 mln więcej udziałów w PIT. Pieniędzy jest coraz więcej. Mam nadzieję, że ta tendencja się utrzyma i będziemy mogli również rozdysponować ten tort na kulturę. Skoro w takich małych gminach sobie radzimy, to samorządowcy w dużych miastach też sobie z tym obciążeniem poradzą – przekonuje.
Komisja senacka za inicjatywą
- Jeśli schodzą się projekty petycji i ministerstwa, wtedy jest bardzo duża szansa, że te zmiany zostaną podjęte – zauważył Robert Mamatow, przewodniczący senackiej komisji, która jednogłośnie przyjęła wniosek o podjęcie prac legislacyjnych.
- To jest dobra sytuacja. Kilka lat temu nie było takiej dyskusji, a niektórzy kwestionowali zasadność przyznawania trzynastek instytucjom kultury. A już nie wspomnę o samorządach, które mówiły, że to będzie nie wiadomo ile kosztować. A teraz proszę, nikt nie wypowiadał się negatywnie. I hit - mała gmina Zduny, której pieniędzy nie zabraknie – komentuje wypowiedzi samorządowców podczas posiedzenia komisji Paweł Kamiński, prezes Stowarzyszenia Dyrektorów i Dyrektorek Samorządowych Instytucji Kultury.
W jego ocenie szanse na najszybsze procedowanie ma poselski Klubu Lewicy, bo dotyczy wyłącznie przywrócenia 13. pensji. Nowelizacja, nad którą pracuje ministerstwo, będzie miała znacznie szerszy zakres, dotyczy też postulatów zawartych w petycji: ma usunąć lukę dotyczącą nagrody jubileuszowej po 45. latach pracy i ujednolicić zasady wypłacania odpraw emerytalnych z pracownikami samorządowymi.
- Uważam, że opcja, iż będzie to w połowie przyszłego roku, jest optymistyczna. Pewnie raczej mówimy o jesieni przyszłego roku, jeśli nie później – ocenia Kamiński.
Cena promocyjna: 80.09 zł
|Cena regularna: 89 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 62.3 zł
