Nowelizacja kodeksu postępowania administracyjnego, która była podstawą do umarzania postępowań niezakończonych ostateczną decyzją, wciąż wzbudza wątpliwości. Wojewódzkie sądy administracyjne nie kwestionują na razie konstytucyjności regulacji - choć skargę w tej sprawie ponad rok temu złożył Rzecznik Praw Obywatelskich. Z kolei NSA, do którego już trafiają skargi kasacyjne, zaczął zawieszać postępowania w oczekiwaniu na decyzję TK.

Wbrew swoim intencjom polskie władze wywołały w Unii Europejskiej proces, którego skutkiem jest postawienie na wyższym poziomie standardów dotyczących praworządności – mówi prof. Maciej Taborowski z Instytutu Nauk Prawnych PAN. I dodaje, że możliwe opcje dla polskich władz to dostosowanie się do tych zasad, albo powolne marginalizowanie Polski w Unii Europejskiej.

Książka Andrzeja Olasia (fot.) pt. Zarzut potrącenia w procesie cywilnym oraz Marka Kulika pt. Przestępstwa współukarane w polskim prawie karnym, zostały nagrodzone w najnowszej edycji konkursu na książki prawnicze najbardziej przydatne w praktyce wymiaru sprawiedliwości. Nagrodę specjalną przyznano książce pt. Argumenty i rozumowania prawnicze w konstytucyjnym państwie prawa.

Kiedy w grudniu ub. roku Sejm odrzucił projekt nowelizacji Prawa o notariacie, opozycja zarzucała mu, że proponowane zmiany mają tak naprawdę zwiększyć kontrolę ministerstwa i zmniejszyć znaczenie samorządu notariuszy. Temat zmian powraca w kolejnym projekcie, ale wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł twierdzi, że tym razem zapisy o odpowiedzialności dyscyplinarnej i zawieszaniu notariuszy są łagodniejsze.

Pomocnictwo w przerywaniu ciąży jest karane, ale kobieta, która dokonuje aborcji - nie. Tak jak pomocnictwo przy popełnianiu samobójstwa, sam sprawca nie podlega odpowiedzialności karnej, ale ten kto dostarcza mu truciznę – już tak. Nie cichną echa wyroku w sprawie aktywistki Justyny Wydrzyńskiej. Wyrok był poprawny, choć sądowi zabrakło empatii – przyznają prawnicy. Ale nie oznacza to, że prawo polskie nie jest sprzeczne z prawami człowieka.

Sąd Najwyższy podniósł o ponad 350 tys. zł kwotę zadośćuczynienia zasądzonego wcześniej przez wojskowy sąd okręgowy na rzecz znanego działacza demokratycznej opozycji Andrzeja Gwiazdy. Była to sprawa o odszkodowania i zadośćuczynienia za aresztowanie na 19 miesięcy za usiłowanie obalenia ustroju. W lipcu 2022 roku sąd zasądził ponad 464 tysiące złotych odszkodowania i 478 tysięcy złotych zadośćuczynienia na rzecz działacza.

Rząd wyłączył z gminy Kleszczów teren z Elektrownią Bełchatów i włączył go do Bełchatowa. Gmina złożyła wniosek do Trybunału Konstytucyjnego. Do postępowania przyłączył się Rzecznik Praw Obywatelskich podzielając zarzuty rady gminy co do dopuszczalności zmian granic bez konsultacji, konstytucyjnych i ustawowych przesłanek takich działań Rady Ministrów oraz faktu dokonania zmiany granic w trzy dni.

Pojęcie przemocy w rodzinie ma zostać zastąpione przemocą domową, bo ta jest problemem także w nieformalnych związkach czy wśród byłych małżonków, którzy rodziną nie są. Będzie dotyczyć nie tylko przemocy fizycznej, ale i psychicznej. Takie zmiany wprowadza nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie i niektórych innych ustaw z dnia 9 marca 2023 r., która wejdzie w życie za 3 miesiące.

Nowelizacja procedury cywilnej z 2019 r. dała sędziom możliwość sygnalizowania stronom, w jakim kierunku idzie sprawa. Rozwiązanie to miało motywować strony do ugód, w praktyce nie do końca się sprawdziło. Sędziowie obawiali się posądzenia o stronniczość i wniosków o wyłączenie. Ma to zmienić czekająca na podpis prezydenta nowelizacja, ze swoistą instrukcją, jak przepis stosować.

Prokuratura poinformowała, że wie kto szkalował w mediach społecznościowych sędziego Sądu Okręgowego w Krakowie Waldemara Żurka i chce wrócić do śledztwa w tej sprawie. Tylko z powodu wypadku drogowego prokurator nie zdążył do sądu w Katowicach, gdzie zamierzał prosić o wydanie akt sprawy, by móc przeprowadzić postępowanie raz jeszcze.

Oburzenie środowiska sędziowskiego wywołało pismo skierowane przez przewodniczącą KRS do prezesa Sądu Okręgowego w Poznaniu. Zawierało sugestię o konieczności skierowania na szkolenie z zakresu prawa konstytucyjnego przewodniczącej składu orzekającego sędziego Joanny Knobel. Dagmara Pawełczyk-Woicka mówi o histerycznej reakcji, a prezes sądu o niedopuszczalnym komentarzu do wyroku.

Jeżeli klient zarzuca pełnomocnikowi, że ten niewłaściwie poprowadził jego sprawę, może dochodzić odszkodowania za straty. Wypłaci je ubezpieczyciel prawnika, ale czasem taki spór kończy się w sądzie. Wtedy sąd musi ustalić, czy w przypadku odmiennego zachowania radcy prawnego lub adwokata poszkodowany miałby szansę na korzystne lub przynajmniej korzystniejsze dla siebie rozstrzygnięcie niż to, które zapadło.

Najnowsza nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego zawiera nowe przepisy dotyczące sądu polubownego. Mają one umożliwiać stronom toczącego się postępowania przeniesienie sprawy do arbitrażu, czyli tzw. konwersję postępowania przed sądem powszechnym w postępowanie przed sądem polubownym - pisze adwokat Romana Piskuła, counsel w kancelarii Kocur i Wspólnicy.

Sąd Rejonowy w Katowicach uchylił w poniedziałek decyzję kieleckiej prokuratury o umorzeniu śledztwa w sprawie akcji oczerniania sędziów. Prokuratura twierdziła, że nie jest w stanie ustalić, kim jest wymieniana w tym kontekście "Mała Emi". Sąd tak zdecydował, dlatego że sędzia krakowskiego Sądu Okręgowego Waldemar Żurek, który był jedną z ofiar tych działań, zaskarżył decyzję prokuratury.

Postulat uregulowania prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu pomocy prawnej, który jest przedmiotem petycji Naczelnej Rady Adwokackiej do Senatu, zyskał wsparcie ze strony Rzecznika Praw Obywatelskich. - Uporządkowanie rynku pomocy prawnej w Polsce leży w interesie obywateli - podkreśla prof. Marcin Wiącek.

Nie odbędzie się wyznaczona na wtorek 21 marca br. rozprawa Trybunału Konstytucyjnego w sprawie unijnych przepisów, na podstawie których Trybunał Sprawiedliwości UE nałożył kary na Polskę w sprawie kopalni Turów i Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego. To już kolejne odroczenie terminu w tej sprawie, tym razem na 27 kwietnia br. Nie poinformowano o przyczynach tej decyzji.

Sąd Rejonowy w Białymstoku wystąpił do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniem prejudycjalnym dotyczącym "zamrażania" poprzez ustawę okołobudżetową wynagrodzeń polskich sędziów. TSUE ma ocenić czy takie rozwiązanie nie narusza przepisów unijnych, zgodnie z którymi państwa członkowskie mają zapewnić skuteczną ochronę prawną czyli dostęp do niezawisłego i bezstronnego sądu.

Biustonosz zostanie włączony do zestawów bielizny, które zgodnie z obowiązującymi przepisami mogą otrzymywać kobiety przebywające w więzieniach i aresztach. Obecnie rozporządzenia obejmuje koszulę nocną, majtki damskie oraz skarpety. Na bieliźniany problem polskich zakładów karnych zwracał uwagę m.in. Rzecznik Praw Obywatelskich.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, nie popełnia przestępstwa ten, kto z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem. Może też być tzw. niepoczytalność ograniczona - sprawca popełnia przestępstwo, ale można zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

Polskie rozwody często przypominają batalie, w których wszystkie chwyty są dozwolone, a dzieci stają się w nich kartą przetargową do uzyskania korzystniejszych warunków lub narzędziem do odegrania się na znienawidzonym, już prawie byłym mężu lub żonie. Stąd postulat, by nad interesem dziecka czuwał jego osobisty pełnomocnik. Wątpliwości jednak mają sędziowie, choć traumę dzieci dostrzegają.

Skazanie za przestępstwa w zorganizowanej grupie przestępczej i czynienie z przestępstw źródła dochodu nie stanowi negatywnej przesłanki do udzielenia skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej roku i sześciu miesięcy w systemie dozoru elektronicznego - taką uchwałę podjąl Sąd Najwyższy w Izbie Karnej.

Międzynarodowy Trybunał Karny wydał w piątek nakaz aresztowania prezydenta Rosji Władimira Putina. Sędziowie przychylili się do wniosku prokuratury, uznając, że są realne podstawy by sądzić, że Putin jest odpowiedzialny za zbrodnie wojenne polegające na bezprawnych deportacjach dzieci z okupowanych terenów Ukrainy do Rosji.

Krajowa Rada Sądownictwa zdecydowała o przedstawieniu Prezydentowi RP wniosków o powołanie na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego sędzi Agnieszki Góry-Błaszczykowskiej, a także radców prawnych - dr. Krzysztofa Grzesiowskiego, a w wyniku powtórnego głosowania także - dr Agnieszki Żywickiej.

Różnicowanie stawek adwokackich w zależności od tego, w jakim trybie został ustanowiony obrońca czy pełnomocnik, narusza konstytucyjne gwarancje ochrony praw majątkowych adwokatów. Konieczności wyeliminowania tych niekonstytucyjnych rozwiązań wynika z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego oraz Sądu Najwyższego - pisze do sędziów Przemysław Rosati, prezes NRA.

Czy na administracyjny tytuł wykonawczy obejmujący zobowiązanie podatkowe, które było zabezpieczone hipoteką przymusową, może zostać nadana klauzula wykonalności – taki problem ma rozwiązać Sąd Najwyższy. Przy uwzględnieniu, że ta klauzula służy zaspokojeniu zobowiązania w planie podziału sumy uzyskanej z egzekucji sądowej przeprowadzonej z nieruchomości obciążonej tą hipoteką.

Od czasu, gdy w systemie eKRS odnotowywano częste awarie, które uniemożliwiały korzystanie z bazy, jego funkcjonowanie technicznie się poprawiło. Jednak zdaniem prawników i referendarzy, nadal są kwestie, które wymagają poprawy i wprowadzenia nowych rozwiązań. Chodzi m.in. o automatyczne wznawianie prowadzenia działalności gospodarczej czy dokumenty widoczne w systemie.

Nie ma sporu o wychodzenie organów Unii Europejskiej poza traktatowe kompetencje, jest zaś obawa części polskich polityków przed ograniczaniem swobody wykonywania władzy, czegoś co można nazwać wszechwładzą ustawodawcy. Tak twierdzi prof. Jerzy Ochmański z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, komentując skargę do TSUE na antyunijne wyroki polskiego Trybunału Konstytucyjnego.

Trybunał Konstytucyjny rozpozna wniosek prezydenta RP o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego między Naczelnym Sądem Administracyjnym i prezydentem. Wnioskodawca ma wątpliwość, czy Konstytucja pozwala na kontrolowanie przez NSA powołań sędziów. Zdaniem prezydenta, Konstytucja na taką kontrolę nie pozwala. NSA zawiesił kolejną taką sprawę w oczekiwaniu na wyrok TK.

Sędzia Agnieszka Wioletta Brygidyr-Dorosz awansowała jako delegowana do Sądu Apelacyjnego 14 marca br. W tym dniu także wydała wyrok w sprawie aktywistki Justyny Wydrzyńskiej. Uznała winę oskarżonej za pomocnictwo w dokonaniu aborcji, poprzez dostarczenie pocztą pastylek wczesnoporonnych. Sędzia przez wiele lat robiła karierę w prokuraturze, a od trzech lat szybko awansuje w sądach.

W czwartek 16 marca pierwsza prezes Sądu Najwyższego odebrała ślubowanie od kolejnych siedmiu osób – ławników SN nowej kadencji. Pozostało jeszcze 16 osób do zaprzysiężenia. Jaki jest dobór i kryteria decydujące o kolejności – tego nie wiadomo. Ławnicy odnoszą się do tego krytycznie i zamierzają uchylać się od orzekania do czasu zaprzysiężenia wszystkich.