Sąd Apelacyjny w Gdańsku miał wątpliwości co do orzekania o dozorze elektronicznym. I dlatego przedstawił Sądowi Najwyższemu dwa zagadnienia prawne sprowadzające się do pytania, czy udzielenie skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w tym systemie nieprzekraczającej jednego roku i sześciu miesięcy jest zasadne także, kiedy sprawca z przestępstwa uczynił stałe źródło dochodu i jest recydywistą.

Czytaj: Coraz więcej władzy dla prokuratora - wstrzyma decyzje o dozorze elektronicznym>>

Tło problemu

Problem powstał na kanwie procesu Mariusza B. i Jacka J. Obu tych mężczyzn sądy skazały za przestępstwa popełnione w recydywie. A więc sądy orzekły, że niemożliwe jest zastosowanie kary dozoru elektronicznego.
Pierwszy ze skazanych popełnił przestępstwo sutenerstwa i stręczycielstwa, natomiast drugi - paserstwa i kradzieży z włamaniem. Obaj mężczyźni zostali skazani na karę pozbawienia wolności roku i sześciu miesięcy. Z tym że w tych przypadkach nie zachodziła przeszkoda w postaci braku skazania w warunkach przewidzianych w art. 64 par. 2 kk, tylko recydywa prosta (art. 64 par. 1 kk).

Czytaj w LEX: Byczyk Marcin - O niekonstytucyjności tzw. recydywy w prawie karnym >>>

Zażalenie na odmowę dozoru

Sąd Apelacyjny rozpoznawał zażalenie na postanowienie o odmowie zastosowania dozoru. Rozpoznając te sprawy wziął pod uwagę dotychczasowe orzecznictwo swojego sądu, w którym dominuje stanowisko, że w ramach wykładni art. 43 la kkw bierze się pod uwagę art. 65 par. 1 kk. Jednak odmienne stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Katowicach 27 października 2020 r. A także adwokat Konrad Lipiński w artykule Palestry z 2021 r. nr 5.

Czytaj w LEX: Stałe źródło dochodu jako podstawa nadzwyczajnego obostrzenia kary >>>

Czytaj w LEX: Czas trwania przestępstwa a ustalenie, że sprawca uczynił sobie stałe źródło dochodów - LINIA ORZECZNICZA >>>

Adwokat za nietrafne uznał postanowienie Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 23 października 2019 r., w którym stwierdzono, że „wprawdzie w kwalifikacji czynu przypisanego skazanemu nie przyjęto art. 64 par. 2 k.k., to jednak nie można pomijać regulacji zawartej w art. 65 par. 2 k.k. (...) Skoro w omawianym przepisie zrównano sytuację prawną osób skazanych w warunkach tzw. multirecydywy oraz skazanych za przestępstwo z art. 258 k.k.( zorganizowana grupa przestępca), to nie sposób różnicować ich sytuacji na etapie wykonywania kary poprzez przyznanie wyłącznie jednej z grup, których dotyczy art. 65 par. 2 k.k., uprawnienia do ubiegania się o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego”.

Czytaj w LEX: Postulski Kazimierz - Zezwolenie na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego >>>

Warunki odbycia kary w e-systemie

Według kodeksu wykroczeń sąd penitencjarny może udzielić skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli zostały spełnione łącznie następujące warunki:

  1. wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku i 6 miesięcy, a nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 par. 2 Kodeksu karnego ( czyli recydywa wielokrotna i sprawca odbył łącznie co najmniej rok kary pozbawienia wolności i w ciągu 5 lat po odbyciu w całości lub części ostatniej kary popełnia ponownie umyślne przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu, przestępstwo zgwałcenia, rozboju, kradzieży z włamaniem lub inne przestępstwo przeciwko mieniu popełnione z użyciem przemocy lub groźbą jej użycia
  2. jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary;
  3. skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
  4. osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę na przebywanie z nim
  5. odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne.

Ponadto przepis mówi, że skazanemu, który nie rozpoczął wykonywania kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie karnym.

Sąd Najwyższy w tych okolicznościach podjął uchwałę: Skazanie za przestępstwa, o których mowa w art. 65 par. 1 k.k., przy niezachodzeniu warunków przewidzianych w art. 64 par. 2 k.k., nie stanowi negatywnej przesłanki do udzielenia skazanemu na podstawie art. 43 la par. 1 pkt 1 k.k.w. zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej roku i sześciu miesięcy w systemie dozoru elektronicznego.

Sygnatura akt I KZP 18/22 i I KZP 19/22, uchwała Izby Karnej SN z 28 lutego 2023 r.

WZORY dokumentów w LEX:

 

Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych - Nr 3/2022

Sprawdź  

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.