Wyższe kwoty wolne od podatku w darowiznach i spadkach, wyższy próg dla działalności nieewidencjonowanej, zmiany w sprzedaży lasów, ułatwienia w uzyskiwaniu pozwolenia na broń, zmiany w przygotowaniu inwestycji mieszkaniowych - to niektóre ze zmian, które wprowadza obowiązująca od 12 maja tzw. ustawa deregulacyjna. Zebraliśmy najważniejsze z nich, niektóre są kontrowersyjne.

Dopuszczalne jest zażalenie na zarządzenie o zwrocie pozwu mimo uiszczenia brakującej opłaty od pozwu w terminie tygodniowym od dnia doręczenia zarządzenia o zwrocie pozwu, powodującego, że pozew wywołuje skutek od daty jego pierwotnego wniesienia - taką uchwałę podjęła Izba Cywilna Sądu Najwyższego 12 maja br.

Nie zaskoczyła mnie decyzja o powołaniu na prezesa kierującego Izbą Karną Sądu Najwyższego kandydata zaproponowanego przez grupę "nowych" sędziów liczącą jedną trzecią jej składu. To konsekwentna polityka prezydenta, z którą się nie zgadzam, zmierzająca do zmiany charakteru tej Izby i całego Sądu Najwyższego - mówi sędzia Michał Laskowski, kończący kadencję prezes SN, kierujący Izbą Karną.

W wieczornym bloku głosowań 11 maja Senat poparł bez poprawek nowelizację ustawy o podatku od towarów i usług, która ma na celu lepsze wykrywanie i zwalczanie oszustw VAT w międzynarodowym handlu elektronicznym. Zaproponował natomiast poprawki do ustawy o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe. A zmiany w ustawie o służbie cywilnej odrzucił.

Od kilku miesięcy prokuratorzy i sędziowie skarżą się na wzrost rat pożyczek mieszkaniowych przyznawanych im na podstawie ustaw ustrojowych. Ministerstwo Sprawiedliwości postanowiło sytuację poprawić dodając do stosownego rozporządzenia, że ich oprocentowanie nie może być większe niż wysokość stopy referencyjnej NBP - obecnie 6,75 proc. Ten krok chwali RPO.

Przyszli adwokaci na tegorocznym egzaminie zmagali się nie tylko ze stresem, ale i nieścisłościami w kazusach. W przypadku prawa karnego kompleksowa wiedza mogła ich pogrążyć - bo według członków komisji wskazywała rozwiązanie inne, niż to wynikające z wykładni autorów zadania. Wątpliwości powstały też w przypadku kazusów z prawa gospodarczego i cywilnego.

Praca doradców podatkowych staje się coraz bardziej ryzykowna. Ma to związek ze stale zmieniającymi się i coraz bardziej skomplikowanymi przepisami. Brak stabilności prawa podatkowego, a także niepewność co do jego interpretacji doprowadziły do sytuacji, że w zasadzie każda poważniejsza decyzja biznesowa wymaga analizy jej skutków podatkowych.

Wypowiedzenie umowy kredytu nie wpływa na bieg terminu przedawnienia roszczeń o zapłatę rat kredytu, które stały się wymagalne przed wypowiedzeniem umowy - taką uchwałę podjęła Izba Cywilna Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów w odpowiedzi na zagadnienie przedstawione przez rzecznika finansowego. Uchwała ma duże znaczenie, gdyż zapewnia przewidywalność wyroków, przez ujednolicenie linii orzeczniczej sądów powszechnych.

Parlament Europejski zagłosował w Strasburgu za przystąpieniem Unii Europejskiej do Konwencji stambulskiej o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet, kończąc tym samym udział parlamentu w tym procesie. Tymczasem dwa lata temu wypowiedziała ją Turcja, a w 2020 r. - dyskusja o możliwym wypowiedzeniu traktatu zaczęła się w Polsce.

We wtorek, 9 maja, na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach odbędzie się ogólnopolski etap Konkursu Wiedzy o Postępowaniu Cywilnym. To coroczna inicjatywa odbywająca się pod patronatem Towarzystwa Naukowego Procesualistów Cywilnych skierowana na rozwijanie zainteresowań studentów z zakresu postępowania cywilnego, poszerzanie ich wiedzy, rozwijanie naukowych pasji i zainteresowań.

Umyślne podanie poszkodowanej ciasteczek z marihuaną w czasie szkolenia zawodowego prokuratorów jest czynem o dużej szkodliwości społecznej – orzekła Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego. I dlatego uchyliła immunitet prokuratorowi podejrzanemu o popełnienie przestępstwa z ustawy o zwalczaniu narkomanii. To już drugi prokurator, wobec którego zastosowano sankcje. Jego kolega został zawieszony w czynnościach służbowych.

Cyfrowa Kancelaria to nowy projekt Naczelnej Rady Adwokackiej, którego partnerem technologicznym został Wolters Kluwer Polska. Przemysław Rosati, prezes NRA i Włodzimierz Albin, prezes Wolters Kluwer Polska podpisali 9 maja br. umowę. Na jej mocy Adwokatura już wkrótce będzie mogła zaoferować swoim członkom nowoczesne aplikacje do prowadzenia kancelarii.

Przepis o ryczałcie za korzystanie z samochodów prywatnych przez kuratorów wszedł w życie 5 kwietnia, a pierwsza wypłata nastąpi do 20 maja br. - wskazuje w odpowiedzi przesłanej Prawo.pl Ministerstwo Sprawiedliwości. Szacuje też, że rocznie koszty tych ryczałtów wyniosą około 21 mln zł - przeciętnie ok. 4 tys. zł na jeden etat kuratora.

Nowelizacja procedury cywilnej wprowadza dodatkowy wymóg, aby w sprawach dotyczących własności intelektualnej sąd w ramach oceny, czy uprawdopodobniono roszczenie, brał pod uwagę prawdopodobieństwo unieważnienia prawa wyłącznego w innym toczącym się postępowaniu - pisze Zuzanna Ochońska-Borowska, radca prawny w Markiewicz & Sroczyński Kancelaria Radców Prawnych.

Wykonywanie funkcji jednego z zastępców Rzecznika Dyscyplinarnego Sądów Powszechnych i Nadzwyczajnego Rzecznika oraz ściganie sędziów za ich orzeczenia dowodzi silnego powiązania Przemysława Radzika z władzą wykonawczą – orzekł Sąd Najwyższy w Izbie Karnej i z tego powodu uchylił wydany przez niego wyrok. Dodał, że aprobowanie odsuwania sędziów od orzekania, tylko za stosowanie norm konwencyjnych i traktatowych potwierdza zależność od ministra sprawiedliwości.

Wielkimi krokami zbliża się kolejna nowelizacja procedury cywilnej. W sprawach cywilnych na stałe zostaną wprowadzone e-rozprawy, adwokaci, radcy prawni będą musieli mieć konto w portalu informacyjnym sądu. Projekt kilku nowelizacji przyjęty właśnie przez rząd zakłada też wzmocnienie roli prokuratora krajowego i przyspieszenie przepadku aut pijanych kierowców. "Odwieszony" ma też zostać bieg przedawnienia karalności.

Członkowie sejmowej komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka postanowili odroczyć omawianie projektu ustawy wprowadzającej sędziów pokoju do czerwca. Na posiedzeniu 9 maja okazało się, że nie ma przedstawicieli adwokatury, ani stowarzyszeń sędziowskich. W tej sytuacji poseł Krzysztof Śmiszek zgłosił wniosek o przerwę. Wniosek ten przegłosowano i obrady odroczono.

Projekt dotyczący Trybunału Konstytucyjnego nie będzie procedowany na bieżącym posiedzeniu Sejmu - poinformował we wtorek rzecznik PiS Rafał Bochenek. Wcześniej sugerowano szybkie uchwalenie tej ustawy, a premier Mateusz Morawiecki powiedział, że "nie jest to długi projekt", więc jego uchwalenie powinno zająć nie więcej niż "jedno posiedzenie". Potem podano, że nastąpi to 25 maja.

Ledwo minął minął miesiąc od wejścia w życie przepisu o ryczałcie dla kuratorów za dojazdy służbowe prywatnym samochodem, a już część sądów sygnalizuje, że wypłaty nie są możliwe, bo pieniędzy na ten cel nie zabezpieczono. Co więcej wskazują, że kuratorskie pisma dotyczące zwrotów mogą pomóc przy zwiększeniu planu finansowego i budżetów w przyszłym oraz kolejnych latach.

Rzecznik Praw Pacjenta wycofał z Sądu Najwyższego wniosek o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego dotyczącego przyznawania zadośćuczynienia rodzinie poszkodowanego w stanie wegetatywnym. Zwrócił się także do SN o wycofanie wniosku dotyczącego konstytucyjności przepisów, które weszły w życie w 2021 r. Nie wiadomo jednak, jaką decyzję podejmą sędziowie - a to, zdaniem prawników, negatywnie wpływa na zasadę pewności prawa.

Służby mundurowe, a nawet sędziowie i prokuratorzy, nie muszą być w systemie zaopatrzeniowym, czyli pozaskładkowym. Każda grupa – choćby i rolnik - może być w powszechnym systemie ubezpieczeń i nie musi to oznaczać utraty przywilejów. Dzięki temu wyeliminowano by wiele absurdów, a systemem można byłoby zarządzać w sposób świadomy i demokratyczny. Potrzeba tylko woli politycznej, której, niestety brak - mówi dr Tomasz Lasocki.

Ministerstwo Sprawiedliwości chce wprowadzić obowiązek posiadania konta na portalu informacyjnym sądu przez adwokatów, radców prawnych, rzeczników patentowych i biegłych. Propozycje chwalą prawnicy, ale też Rzecznik Praw Obywatelskich. Problemem mogą być jednak kwestie związane z terminami i przepisami przejściowymi. Tego w projekcie na razie brakuje.

Każdy, kto krytykuje Komisję do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo Polski może być przez nią oskarżony i ukarany. Senat na posiedzeniu plenarnym 10 maja br. będzie dyskutować na temat przyjęcia lub odrzucenia ustawy o tej państwowej komisji, która narusza nie tylko Konstytucję RP, ale również - Europejską Konwencję Praw Człowieka, a także prawo unijne.

Od uchwały Izby Pracy Sądu Najwyższego kwestionującej jednoosobowe składy minęły niecałe dwa tygodnie, a w sądach trwa nerwowe szukanie rozwiązań. Wiele rozpraw zostało odroczonych, sędziowie mówią o planowanych po długim weekendzie naradach i chaosie, który wydłuża i tak już długie postępowania. Część z nich uważa, że w sprawach "niekasacyjnych" na uchwałę nie trzeba zważać, a MS sprawdza stan wokand.

Do stosowania rozproszonej kontroli konstytucyjności przepisów zachęcałam sędziów wszystkich sądów od bardzo dawna, gdy jeszcze nie wyobrażaliśmy sobie, że to może stać się ustrojowym problemem. Dziś, gdy coraz częściej sięgają oni po te narzędzie, mogę powiedzieć: a nie mówiłam? Ale to gorzka satysfakcja, gdy to jest tak bardzo potrzebne – mówi prof. Ewa Łętowska.

Do 12 maja wydłużono możliwość zgłaszania kandydatur do XV edycji konkursu „Kryształowe Serce Radcy Prawnego”. Jak co roku, w konkursie mogą brać udział radcy prawni i aplikanci radcowscy, którzy wyróżnili się bezinteresowną działalnością na rzecz osób fizycznych, organizacji społecznych, instytucji realizujących cele publiczne, kościołów, związków wyznaniowych lub grup osób dotkniętych klęskami.

Bank nie może dochodzić wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, gdy umowa została unieważniona. Skoro nieważność ta powstała na skutek zamieszczenia przez bank nieuczciwych klauzul, przedsiębiorca nie może czerpać korzyści z tej sytuacji. Nie wyklucza to roszczenia konsumenta o wynagrodzenie za korzystanie z jego pieniędzy - czyli rat - uzyskanych przez bank - wskazał w swojej opinii Rzecznik Generalny TSUE. Trybunał ogłosi w tej sprawie wyrok 15 czerwca.

Przepis o ryczałcie dla kuratorów za dojazdy służbowe prywatnym samochodem wzbudził spore nadzieje, ale ostudziło je podejście części sądów i zalecenia Ministerstwa Sprawiedliwości. Zgodnie z nimi wysokość przyznawanego ryczałtu powinna być m.in. uzależniona od rodzaju i powierzchni obszaru właściwości danego sądu. Z takim podejściem nie zgadzają się kuratorscy związkowcy.

Orzecznictwo w sprawach frankowych ujednolica się, ale kredytobiorca, wstępując na drogę sądową, wciąż ryzykuje, że nie dojdzie do unieważnienia umowy. Część sędziów nadal uważa, że umowy kredytów denominowanych lub indeksowanych do franka szwajcarskiego są ważne i w pełni skuteczne. Bywa, że o przegranej decyduje prowadzenie w mieszkaniu działalności gospodarczej, czy kupowanie lokali pod wynajem.

W ostatnim czasie Trybunał Konstytucyjny kilkukrotnie wypowiadał się w sprawie adwokackich i radcowskich "urzędówek" wskazując, że przepisy różnicujące je od wynagrodzeń obrońcy, pełnomocnika "z wyboru" są niekonstytucyjne. Część sądów już uwzględnia te orzeczenia, Sąd Apelacyjny w Katowicach wskazał jednak, że nie mogą działać wstecz, czyli mają zastosowanie w sprawach procedowanych począwszy od daty ich publikacji.