Od 1 czerwca adwokaci wracają do szkół i przedszkoli. Będą czytać dzieciom nową opowieść "Leśne sprawy Misi Adwokatki, czyli guma do żucia w mrowisku, wysypisko pod hotelikiem i kradzież jeziora”, której celem jest przełożenie trudnego języka prawa na zrozumiałe dla dzieci historie leśnych bohaterów. Książka powstała na zlecenie Naczelnej Rady Adwokackiej oraz Fundacji Adwokatury. Autorkami książki są Ewa Ruszkiewicz z piszemybajki.pl (tekst) i Zuzanna Kledzik (ilustracje).

Ministerstwo Sprawiedliwości chce wrócić do pomysłu alimentów natychmiastowych, ale też tabel alimentacyjnych. W ocenie prawników kierunek jest dobry, ale problemem może być to, co się w tabelach znajdzie i w jakiej wysokości będą alimenty natychmiastowe. Wskazują, że sprawiedliwe byłoby uwzględnienie zmiennych takich jak np. wiek dziecka. Co do samej podstawy świadczeń pomysły są różne - od procentu od płacy minimalnej, po uzależnienie ich od rejestrowanego dochodu.

Czy osoba inicjująca proces o alimenty, która jest do nich uprawniona, ponosi koszty sądowe? Nie, gdyż korzysta z ustawowego zwolnienia z takich kosztów. Nie dotyczy to jednak osób zobowiązanych do alimentacji. Te mogą wnosić o zwolnienie z kosztów sądowych, muszą jednak wykazać, że nie mają możliwości ich ponoszenia.

Trwa opiniowanie projektu zmian w rozporządzeniu w sprawie funkcji oraz sposobu ustalania dodatków funkcyjnych przysługujących sędziom, który zakłada m.in. obniżenie z 0,8 na 0,1 mnożnika dodatku funkcyjnego dla rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych, podobnie dla jego zastępców. Część sądów wskazuje, że nawet jeśli intencje projektodawcy są zasadne, to propozycje te prowadzą do podważenia pewności prawa i jego instrumentalizacji. Mogą też ograniczać konstytucyjną niezależność sądów.

W stanie prawnym ukształtowanym ustawą z 7 lipca 2023 r. o zmianie ‎Kodeksu postępowania cywilnego i ustawą ‎z 9 marca 2023 r. o zmianie tego kodeksu, zażalenie do innego składu sądu pierwszej instancji na postanowienie o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych odrzuca sąd w składzie jednego sędziego – taką uchwałę podjęła Izba Cywilna Sądu Najwyższego.

Powództwo wzajemne jest dopuszczalne, jeżeli roszczenie wzajemne ma związek z roszczeniem powoda lub nadaje się do potrącenia. Pamiętać trzeba jednak o tym, że powództwo wzajemne można wytoczyć nie później niż w odpowiedzi na pozew, a jeżeli go nie złożono - w sprzeciwie od wyroku zaocznego albo przy rozpoczęciu pierwszego posiedzenia, o którym zawiadomiono, albo na które wezwano pozwanego.

23 umowy ze 120 umów podpisanych na środki z Funduszu Sprawiedliwości zostało objętych sankcją nieważności ze względu m.in. na to, że przy ich zawieraniu obchodzono przepisy lub działano sprzecznie z ustawą. Opiewają one na 105 mln zł, które ministerstwo chciałoby odzyskać. Szykują się też zmiany w przepisach, m.in. z rozporządzania ma zostać usunięty słynny par. 11, dający możliwość przekazywania środków z funduszu poza ogłaszanymi przez resort programami.

Trudno o bardziej kontrolowany, obwarowany procedurami i przepisami wskaźnik referencyjny niż WIBOR. Jednak, pomimo tak rygorystycznego nadzoru, w przestrzeni publicznej pojawiają się głosy kwestionujące jego legalność i rzetelność. Krytyka koncentruje się jedynie na wybranych aspektach, co może wynikać z niedostatecznej świadomości lub niewystarczającej komunikacji. Albo jednego i drugiego - pisze Weronika Magdziak-Śliwa, adwokat, partner w praktyce Sporów Instytucji Finansowych kancelarii Kochański & Partners.

Sądy i prokuratury czekają fundamentalne zmiany, także organizacyjne. To nie jest dobry moment, by równocześnie wprowadzać duże kompleksowe zmiany w prawie karnym czy procesie karnym. Dlatego jako Komisja Kodyfikacyjna Prawna Karnego raczej będziemy się skupiać nad pakietowymi propozycjami dotyczącymi konkretnych obszarów, w których można łatwo zidentyfikować możliwość poprawy wymiaru sprawiedliwości - mówi prof. Włodzimierz Wróbel, przewodniczący Komisji.

Rozliczenie i ukaranie osób zaangażowanych w zamach na niezawisłe sądy polskie - zarówno we władzy sądowniczej, jak i poza nią, jest warunkiem koniecznym trwałego przywrócenia praworządności, która musi być od początku postawiona na trwałych fundamentach – stwierdzają w uchwale podjętej 28 maja br. członkowie Rady Ławniczej Sądu Najwyższego.

Uchwała Sejmu dotycząca Trybunał Konstytucyjny jest niekonstytucyjna a uwzględnianie jej przez organy władzy może powodować odpowiedzialność konstytucyjną i karną - orzekł TK w sprawie wniosku posłów PiS. Chodzi o uchwałę z 6 marca br., w której Sejm wskazał, że sędziowie dublerzy i ich następcy nie są sędziami Trybunału, zaś Julia Przyłębska nie jest osobą uprawnioną do sprawowania funkcji prezesa. Uchwała zawiera też apel - do wszystkich sędziów Trybunału, by zrezygnowali i przyłączyli się do demokratycznych przemian.

Zarzut przekroczenia uprawnień za upublicznienie informacji o lekach zażywanych przez jednego z lekarzy usłyszał były minister zdrowia Adam N. Dane te podał w mediach społecznościowych, odnosząc się do materiału o problemach z wystawianiem recept wyemitowanego w telewizyjnym serwisie informacyjnym.

Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) w Strasburgu orzekł we wtorek, że polskie przepisy umożliwiające służbom inwigilację oraz zatrzymywanie danych inwigilowanych osób naruszają konwencję o ochronie praw człowieka, w tym prawo obywateli do prywatności. Skarga dotyczyła polskich przepisów z 2016 r. zezwalających służbom na tajną inwigilację i zatrzymywanie danych telekomunikacyjnych, pocztowych i cyfrowych, w tym smsów czy maili, do potencjalnego wykorzystania przez organy krajowe.

Rzecznik Praw Obywatelskich napisał do Ministra Sprawiedliwości w sprawie braku możliwości podniesienia zarzutu naruszenia prawa procesowego w postaci art. 41 (wyłączenie sędziego) i art. 4 kodeksu postępowania karnego (zasada obiektywizmu) w skardze do Sądu Najwyższego od wyroku sądu odwoławczego uchylającego wyrok I instancji i przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania. Sugeruje nowelizację k.p.k. w tym zakresie.

Europejski Trybunał Praw Człowieka w decyzji z dnia 16 maja 2024 r. uznał, iż zakaz noszenia chust islamskich w państwowej szkole nie naruszył prawa skarżących do wolności wyznania. W rozstrzygnięciu przypomniał, że zgodnie z jego orzecznictwem państwa-strony Konwencji dysponują szeroką swobodą decyzyjną, jeżeli chodzi o regulacje dotyczące upubliczniania symboli religijnych w państwowych szkołach powszechnych.

Naczelna Rada Adwokacka od czasu, gdy zmieniło się kierownictwo Ministerstwa Sprawiedliwości, postuluje szereg zmian przepisów, m.in. tych naruszających prawa człowieka i prawo do sądu. Na liście znalazły się m.in. uzasadnienia na formularzach w sprawach karnych czy prawo do obrońcy od momentu zatrzymania. Na część z kilkunastu petycji i postulatów, skierowanych do rządu i parlamentu, nadal nie uzyskała odpowiedzi. MS tłumaczy, że odpowiada tak szybko, jak może, a prawnicy wskazują, że warto zmienić przepisy o petycjach.

Zgromadzenie Częstochowsko-Piotrkowskiej Izby Adwokackiej w Częstochowie zwróciło się właśnie do Ministra Sprawiedliwości o pilne podjęcie realnych działań zmierzających do określenia – przy współpracy z Naczelną Radą Adwokacką - wysokości wynagrodzeń za świadczenie pomocy prawnej z urzędu oraz opłat za czynności adwokackie na poziomie odpowiadającym aktualnym realiom rynkowym oraz zabezpieczenie w ustawie budżetowej na 2025 rok środków finansowych w wysokości pozwalającej na ich określenie w wysokości odpowiadającej realiom rynkowym i rzeczywistej wartości.

Naczelny Sąd Administracyjny jest zakorkowany. Czas oczekiwania na rozpoznanie skargi kasacyjnej w sprawach, w których strona wniosła o wyznaczenie rozprawy, przekracza cztery lata. Pomysł na to, jak rozwiązać problem ma sam NSA. Przygotował projekt zmian, do którego dotarło Prawo.pl. Przy okazji chce uprościć i uporządkować postępowanie. Konsultacje ruszają w środę. Niektóre zmiany już niepokoją prawników.

W dużej uchwale frankowej SN przesuwa początek biegu terminu przedawnienia, co jest wynikiem uwzględnienia grudniowego wyroku TSUE. Postanowienie TSUE z 7 maja 2024 roku niczego nowego zaś nie wnosi, co przyznał sam TSUE, wydając postanowienie, a nie wyrok. Pytania prejudycjalne zadane w sprawie zakończonej tym postanowieniem nie dotyczyły w ogóle przedawnienia, a jedynie dochodzenia roszczeń przez konsumenta - twierdzi Wojciech Wandzel, adwokat, lider Praktyki Banking & Finance w Kubas Kos Gałkowski.

- Wszelkie wnioski o dotacje składane przez szpital do różnych instytucji - m.in. Funduszu Sprawiedliwości, WOŚP, innych fundacji - dotyczą wyłącznie merytoryczno-medycznych aspektów wyposażenia i infrastruktury Szpitala - podkreślił prof. Jarosław Czubak, dyrektor Szpitala Klinicznego im. prof. A. Grucy CMKP w Otwocku w przekazanym PAP dokumencie.

Rozwój krajowych mechanizmów ścigania przestępstw międzynarodowych, implementacja istotnych postanowień Statutu Rzymskiego do krajowych regulacji prawnych, w końcu zmiany, które powinny być wdrożone w mechanizmie uruchamiającym jurysdykcję Międzynarodowego Trybunału Karnego w odniesieniu do zbrodni - to tylko niektóre z tematów, którymi zajmą się uczestnicy międzynarodowej konferencji poświęconej wyzwaniom międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych.

Minister sprawiedliwości zapowiada ograniczenia w stosowaniu tymczasowego aresztowania. Prawdopodobieństwo mataczenia, albo ucieczki czy ukrywania się trzeba będzie solidnie uprawdopodobnić. Ale prawdziwą rewolucją ma być osłabienie, a może nawet wyeliminowanie zagrożenia surową karą jako przesłanki, która obecnie najczęściej decyduje o aresztowaniu.

W ostatnim czasie głośno jest wokół wznowienia prac Komisji Kodyfikacyjnych Prawa Cywilnego oraz Prawa Karnego. Utworzono także dwie kolejne: Prawa Rodzinnego oraz Ustroju Sądownictwa i Prokuratury. Nie umniejszając w żadnym stopniu potrzeby, jak i rangi tych wydarzeń stawiam tezę, że największe zmiany w wymiarze sprawiedliwości nie zależą od zmiany ustaw, nawet rangi kodeksowej. Dużo więcej środowisko prawnicze może zmienić samo. Jak choćby w zakresie relacji z sądami - pisze Dawid Kulpa, radca prawny, partner w Kancelarii Kulpa Kozak Adwokaci i Radcowie Prawni.

Nieobecność strony, pełnomocnika strony, biegłego i świadka na rozprawie z powodu choroby jest usprawiedliwiona, o ile zostanie przedłożone zaświadczenie, pochodzące od lekarza sądowego. Kwestię tę regulują przepisy postępowania cywilnego, a lekarzem sądowym jest lekarz, z którym prezes sądu okręgowego zawarł umowę o wykonywanie takich czynności.

Ministerstwo Sprawiedliwości wskazuje, że ewentualne wyrównania sędziowskich wynagrodzeń za lata 2021 - 2022 powinny zostać potwierdzone wyrokami sądów. Co więcej, resort zachęca prezesów do składania sprzeciwów i apelacji. Tak wynika z pisma, do którego dotarł serwis Prawo.pl. Sam minister sprawiedliwości Adam Bodnar jeszcze w grudniu mówił, że widzi potrzebę uregulowania tej kwestii. A sędziowie, podobnie jak referendarze i prokuratorzy, nie odpuszczają i kierują pozwy do sądów.

Zgromadzenie Izby Adwokackiej w Warszawie zwraca uwagę swoich członków i członkiń, którzy planują kandydować w wyborach do samorządu izby, na konieczność zapewniania w jego organach reprezentatywnej dla tego samorządu liczby kobiet - kandydatek na funkcje samorządowe, a co za tym idzie - na konieczność wsparcia kandydatur kobiet w nadchodzących wyborach - brzmi przyjęta właśnie uchwała.

Nie przeszła uchwała, zgodnie z którą Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie miałaby zorganizować protest w sprawie m.in. stawek za urzędówki. W zamian przyjęto drugą, w której Rada ma zwrócić się do NRA o konstruktywną współpracę z MS w zakresie zmian w systemie finansowania pomocy prawnej z urzędu oraz wysokości opłat za czynności adwokackie, a także wysokości wynagrodzenia z tytułu świadczenia pomocy prawnej w punktach Nieodpłatnej Pomocy Prawnej. W przypadku niepowodzenia rozmów, to NRA miałaby przeprowadzić ogólnopolski protest.

Podczas trwającego zgromadzenia warszawskiej izby adwokackiej minister sprawiedliwości Adam Bodnar zapowiedział m.in., że w ślad za rozporządzeniem zrównującym "urzędówki" ze stawkami dla adwokatów z wyboru, pójdą też analizy w zakresie gruntownej reformy dotyczącej stawek. Zmiany rozważane są też w zakresie systemu nieodpłatnej pomocy prawnej - m.in. poprzez system monitorowania jakości takiej pomocy. Minister zapowiedział także uregulowanie dostępu do obrońcy od momentu zatrzymania.

Poprzednie kierownictwo Ministerstwa Sprawiedliwości kilka razy próbowało wprowadzić zmiany m.in. w art. 155 Kodeksu karnego, dotyczącym nieumyślnego spowodowania śmierci. Chodziło o to, by częściej - także w przypadku błędów medycznych - stosowane były kary bezwzględnego pozbawienia wolności. Tymczasem samorząd lekarski chciałby ograniczenia odpowiedzialność karnej lekarzy. Pojawiły się nawet sygnały, że w MS trwają nad tym prace, resort poinformował jednak Prawo.pl, że nie są one obecnie prowadzone.

Rząd planuje wprowadzenie nowej formy testamentu ustnego – testamentu audiowizualnego. Ryzyko klonowania głosu i wizerunku umierającego przez AI powoduje, iż zastosowanie testamentu audiowizualnego nie będzie należało do form zwykłych testamentu, ale - tak jak w przypadku testamentu ustnego - będzie on formą szczególną - pisze Justyna Korgul, radca prawny oraz Klaudia Zaboronek, paralegal w BWHS Wojciechowski Springer i Wspólnicy