Choć Krajowa Rada Notarialna uspakaja, że czynności można dalej prowadzić, część kancelarii już je ograniczyła. Jeśli epidemia potrwa dłużej, może to utrudnić działalność spółek, wyhamować obrót nieruchomościami czy sprawy spadkowe. Naukowcy przekonują, że jak najszybciej powinniśmy wdrożyć elektroniczny akt notarialny, który nie wymagałby dużych zmian w przepisach.

Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku uznał, iż jakkolwiek organy penitencjarne miały obowiązek zapobieżenia samobójstwu osadzonego z problemami psychiatrycznymi, to brak odpowiedniej opieki psychiatrycznej w więzieniu naraził skarżącego na nieludzkie i poniżające traktowanie.

Eksperci nie mają wątpliwości, że kancelarie prawne znalazły się w trudnej sytuacji. Wpływa na to ograniczona praca sądów oraz niepewna sytuacja klientów - zarówno indywidualnych, jak i biznesowych. Podobnie - wyzwania związane z koniecznością pracy zdalnej. Mimo postulatów, nie ma też nadal ustawowych rozwiązań regulujących choćby doręczenia pism procesowych online.

Zdumiewająca jest autopoprawka rządu wycofująca przepisy dopuszczające kontakt z sądami online. W chwili obecnej niektóre z nich samodzielnie to regulują - a można było całościowo i odgórnie. Mamy wiele narzędzi prawnych istniejących, albo jako gotowe do przyjęcia projekty, które umożliwiłby wszystkim funkcjonowanie - ocenia profesor Dariusz Szostek

Od 2017 roku, kiedy weszła w życie ustawa zwiększająca zakres zadań Prokuratorii Generalnej, rośnie liczba prowadzonych przez nią spraw sądowych. Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie oceniła system obsługi prawnej zorganizowany przez ten organ. Prokuratoria zmaga się jednak z niedofinansowaniem, a istniejące bariery prawne uniemożliwiają wykorzystanie pełnego jej potencjału i zniechęcają państwowe osoby prawne do korzystania z jej usług.

Przesłuchania osób zakażonych lub mogących mieć kontakt z z SARS CoV-2 w trybie wideokonferencji, ogłaszanie w ten sposób postanowienia o przedstawieniu zarzutów, w końcu zabezpieczenie śledczych wykonujących czynności w terenie, związane z nagłymi zgonami, zgodnie z wytycznymi służb sanitarnych - to zalecenia Prokuratory Krajowej dla wszystkich jednostek w kraju.

Na etapie prac w Sejmie doszło do bardzo istotnej modyfikacji specustawy dotyczącej COVID-19, poprzez wyeliminowanie z dyspozycji przepisu terminów przewidzianych w prawie cywilnym. Brak szczególnych regulacji w tym zakresie oznacza brak realnej pomocy dla uczestników obrotu prywatnego - pisze sędzia Zbigniew Miczek z Sądu Okręgowego w Krakowie.

Z jednej strony prokuratorzy alarmują, że nie mają wystarczającej ilości środków ochrony osobistej by w czasie epidemii koronowirusa, bezpiecznie wykonywać czynności. Z drugiej - specustawa, która przed COVID-19 ma chronić - daje im kolejne uprawnienia i wzmacnia pozycję. - Trend nie jest nowy, prokurator staje się nadsędzią - mówią prawnicy.

Sumy depozytowe oraz zabezpieczenia majątkowe uzyskane w związku z postępowaniami prowadzonymi w prokuraturze mają trafiać na konta depozytowe ministra finansów - taka zmiana ma być wprowadzona do ustawy Prawo o prokuraturze. Dotychczas umieszczane one były na rachunkach bankowych prowadzonych dla poszczególnych prokuratur lub sądów.

Podczas nadzwyczajnej sytuacji związanej z epidemią - będą przedawniać się roszczenia majątkowe, odszkodowawcze, dotyczące pożyczek czy zaległego czynszu. Firmy mogą mieć problemy z terminami wynikającymi z umów. Przepis o zawieszeniu ich biegu nie dotyczy obrotu cywilnoprawnego. Ratunkiem mogą być przepisy o "sile wyższej", ale spowodują lawinę spraw w sądach.

O zapewnienie - mimo epidemii koronawirusa - dostępu do nieodpłatnych usług pomocy prawnej, poradnictwa obywatelskiego i mediacji - zaapelowały samorządy prawnicze. Ministerstwo Sprawiedliwości przyznaje, że obecnie wiele osób doświadcza trudności i problemów, których rozwiązanie wymaga pomocy prawnej. Zaleca takie wsparcie m.in. online.

Pakiet antykryzysowy dopuszcza zdalne odbywanie zgromadzeń wspólników, a także podejmowanie uchwał przez zarządy blisko 500 tysięcy spółek, w tym banków, ubezpieczycieli, itp. Co ważne zostanie też przesunięty termin na sporządzenie i złożenie sprawozdania finansowego. Mimo to zgromadzenia trzeba zwołać w terminie, ale można przerwać. Eksperci chwalą zmiany, choć wskazują też potencjalne zagrożenia i dodatkowe możliwości.

Wynikający z ograniczeń związanych z epidemią koronawirusa brak możliwości „normalnego” funkcjonowania sądów w oparciu „tradycyjne” papierowe pisma, tradycyjną pocztę oraz bezpośredniość w znaczeniu fizycznej obecności na rozprawie, może przynieść pozytywny skutek w postaci przyspieszenia procesu informatyzacji sądów - piszą profesorowie Jacek Gołaczyński i Dariusz Szostek.

Wszyscy chcący organizować w maju wybory prezydenckie mogą odpowiadać za popełnienie przestępstwa - stwierdzają w przyjętym w poniedziałek stanowisku sędziowie ze Stowarzyszenia "Themis". I wzywają innych sędziów, którzy są członkami komisji wyborczych, do wycofania się z tych organów. A Forum Współpracy Sędziów domaga ogłoszenia stanu nadzwyczajnego.

Stalking wkrótce będzie karany surowiej niż znęcanie. To pomysł rządu, by radzić sobie z hejtem w internecie - niezbyt trafiony, jak oceniają eksperci. W dodatku przepchnięty w Sejmie przy okazji uchwalania setek przepisów, które mają chronić społeczeństwo przed koronawirusem, a przedsiębiorców przed skutkami kryzysu.

Zgodnie z przyjętą 28 marca przez Sejm nowelą specustawy dotyczącej koronowirusa, aplikanci adwokaccy i radcowscy mogą liczyć na dodatkowe siedem dni bezpłatnego urlopu na przygotowanie się do egzaminu - który nie mógł odbyć się w marcu. Z kolei aplikantom sędziowskim przyznano dodatkowe 3 miesiące stypendium, chodzi o osoby egzaminowane w 2019 r.

Mimo stanu epidemicznego do Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczy stale kierowane są nowe osoby. Dalsze przyjęcia zagrażają innym wychowankom oraz personelowi, bo nie można ich zbadać - alarmuje Rzecznik Praw Obywatelskich i uważa, że trzeba wstrzymać nowe skierowania oraz udzielić urlopu tym wychowankom.

Gdy prezydent, premier i minister zdrowia nawołują #zostańwdomu, ludzie ministra sprawiedliwości pod osłoną nocy podejmują działania, które mogą doprowadzić do depopulacji osób związanych na co dzień z wymiarem sprawiedliwości. Nakazując, mimo istnienia innych możliwości technicznych, nadawanie i odbieranie listów pocztą tradycyjną - piszą adwokaci Grzegorz Prigan i Karol Pachnik.

Obowiązek informowania klienta o alternatywnych sposobach rozwiązania sporu, rezygnacja z części ograniczeń związanych z reklamą i wskazanie, że w przypadku adwokatów jest możliwa, ale jako informacja o ich działalności zawodowej - to jedne z głównych zmian proponowanych do nowego Kodeksu Etyki Adwokackiej.

Do tej pory włączyli się w 16 spraw. Wszystkie dotyczyły cywilnych procesów sądowych z powództwa firm windykacyjnych przeciwko szpitalom. Trzy jeszcze się toczą, w większości pozostałych sądy podzieliły stanowisko śledczych i oddaliły powództwo. Takie działania zalecił prokuratorom zastępca prokuratora generalnego Robert Hernand.

Po epidemii czeka nas paraliż sądów z powodu nawału spraw zaległych i nowych - alarmują prawnicy i apelują o wykorzystanie dostępnych rozwiązań teleinformatycznych. Już teraz można by wprowadzić doręczenia elektroniczne czy rozprawy przez wideokonferencje i to bez konieczności zmian ustawowych. Rząd właśnie, na ostatniej prostej prac nad tzw. tarczą antykryzysową, wycofał się z pomysłu składania pism procesowych online.

To był jeden z głównych postulatów prawników, który miał uchronić sądy przed chaosem i paraliżem po zakończeniu epidemii koronawirusa. W projekcie noweli specustawy zaproponowano możliwość wnoszenia i doręczania pism procesowych online. Ale w przyjętej przez Sejm ustawie już tych przepisów nie ma - rząd rzutem na taśmę usunął je autopoprawką.

Uchwalona w nocy z piątku na sobotę nowelizacja specustawy o koronawirusie wprowadza teoretycznie to, na co liczyły samorządy prawnicze - czyli zawieszenie biegu terminów i katalog spraw niecierpiących zwłoki. Jednak pod hasłem przeciwdziałania COVID-19 zaostrzono też kary - m.in. za stalking i wprowadzono - jak mówią eksperci - cenzurę prewencyjną.

Jedne kancelarie prawne kwitną, prawnicy otrzymują więcej zleceń niż zazwyczaj, zwłaszcza eksperci od restrukturyzacji, prawa upadłościowego i prawa pracy. Inne - już odczuwają zastój, bo od połowy marca żadne rozprawy sądowe się nie odbyły. Jeśli ich klienci upadną, to stworzą się wielkie zatory płatnicze i mogą pociągnąć mniejsze kancelarie.

Kara aresztu, grzywny lub ograniczenia wolności grozić będzie za nie stosowanie się do poleceń wydawanych przez policjanta lub funkcjonariusza Straży Granicznej - to jedna ze zmian wprowadzonych do uchwalonego w sobotę rano tzw. pakietu antykryzysowego. Postulowały to policyjne związki zawodowe, zapis krytykuje m.in. Rzecznik Praw Obywatelskich.

Sejm uchwalił w sobotę rano tzw. tarczę antykryzysową. Przewiduje ona m.in. dofinansowania do wynagrodzeń podczas przestoju, zwolnienie z opłacania składek przez samozatrudnionych i mikrofirmy, pożyczki dla małych przedsiębiorców czy zwolnienie z płacenia czynszu galeriom przez sklepy zamknięte z powodu epidemii.

Ministerstwo Sprawiedliwości na czas epidemii koronawirusa otwiera nowe możliwości w komunikacji sądów ze stronami, ale też komornikami. Po tygodniu prac nad projektem zmian w specustawie, który dawał początkowo możliwość wnoszenia pism procesowych online, idzie dalej i proponuje, by w ten sam sposób strony mogły otrzymywać pisma z sądów.

Projekt nowelizacji specustawy dotyczącej koronawirusa wprowadza nowy środek zapobiegawczy - zakaz opuszczania lokalu. Ma być on stosowany nie tylko przez sąd, ale w postępowaniu przygotowawczym przez prokuratora. Zdaniem prawników to instytucja, która mogłaby być alternatywą dla zwykłego aresztu, ale jest wprowadzana na szybko, bez dopracowania. I jest niekonstytucyjna.

Wielu pełnomocników pracuje zdalnie i z pewnością woleliby na bieżąco pracować nad sprawami i wiedzieć co się w nich dzieje, niż zostać zasypani korespondencją po uchyleniu stanu epidemii. Dlatego w tym okresie powinna być całkowicie uchylona skuteczność doręczeń zastępczych i wykorzystywane techniki informatyczne - pisze sędzia Marta Knotz z Sądu Rejonowego w Koszalinie.