Do końca marca 2024 roku wnioski o udzielenie ochrony międzynarodowej w Polsce złożyło blisko 3 tys. cudzoziemców. Najczęściej wnioskodawcami są obywatele Ukrainy, Białorusi i Rosji. Urząd do Spraw Cudzoziemców wydał decyzje wobec 2 tys. osób. Najwięcej decyzji negatywnych wydano w stosunku do obywateli Rosji.
Uchodźca wojenny z Ukrainy będzie mógł zmienić status pobytu w Polsce z ochrony tymczasowej na pobyt tymczasowy. W nowelizacji ustawy pomocowej rząd proponuje wygaszenie przyznawania jednorazowego świadczenia w wysokości 300 zł na zakwaterowanie oraz świadczenia 40 zł na zakwaterowanie i wyżywienie. To budzi największe kontrowersje wśród organizacji pozarządowych pomagających uchodźcom.
Temat nadużyć pograniczników wobec imigrantów powraca regularnie od lata 2021 roku, kiedy zaczął się kryzys na granicy z Białorusią. Nie skończył się on jednak wraz ze zmianą rządu. Przeciwdziałanie oraz stosowanie sankcji za niedozwolone działania jest o tyle trudne, że poszkodowani mają ograniczone możliwości składania skarg.
Wypłata świadczenia pieniężnego za zakwaterowanie i wyżywienie uchodźców wojennych z Ukrainy, zakończy się po 30 czerwca 2024 r. – zapowiada MSWiA. Uciekinier znajdzie schronienie wyłącznie w zbiorowym miejscu zakwaterowania. Resort decyzję o zakończeniu tej formy wsparcia uzasadnia m.in. tym, że interpretacja przepisu, który jest podstawą tego świadczenia, wzbudza coraz więcej kontrowersji.
Obywatel Ukrainy został ukarany przez sąd grzywną za prowadzenie w lutym 2023 r. samochodu bez uprawnień - miał bowiem nieważne ukraińskie prawo jazdy. RPO zaskarżył kasacją wyrok wskazując, że zgodnie z ustawą w związku z konfliktem zbrojnym na terenie Ukrainy, w okresie od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2023 r. za ważne w Polsce uznaje się także ukraińskie prawa jazdy, których termin ważności już upłynął.
Przedsiębiorcy zasadniczo mogą zatrudniać Rosjan, a także nawiązywać z nimi współpracę B2B. Muszą jednak uważać, gdy korzystają z państwowych pieniędzy, biorąc udział w procedurach zamówień publicznych jako oferenci albo podwykonawcy. Unijne sankcje spowodowały, że publiczne środki nie powinny trafiać do podmiotów wrogich Ukrainie. Zamawiający mają wręcz obowiązek to kontrolować.
Kilkoro seniorów-uchodźców wojennych z Ukrainy poskarżyło się Rzecznikowi Praw Obywatelskich na odmowę przyznania zasiłku pielęgnacyjnego. Po interwencji RPO resort rodziny i polityki społecznej przypomniał Śląskiemu Urzędowi Wojewódzkiemu, że nie ma przepisu uzależniającego przyznanie tego zasiłku komukolwiek - w tym obywatelowi Ukrainy, który ukończył 75. rok życia - od tego, czy wychowuje własne dzieci w Polsce.
Rząd zapowiada wydanie nowego rozporządzenia określającego procedury oraz usługi, w których dokument elektroniczny oraz certyfikat mogą być wykorzystywane do stwierdzania tożsamości obywatela Ukrainy, którego pobyt na terytorium Polski uznaje się za legalny. Dane, funkcjonujące pod nazwą Diia.pl i Diia.pl dzieci, pochodzą z rejestru publicznego, którego administratorem jest minister ds. informatyzacji. Dlatego osoba weryfikująca tożsamość ma mieć pewność w zakresie ich pochodzenia.
Obywatele Ukrainy, uchodźcy wojenni skarżą się na wstrzymanie wypłat świadczeń, w tym wychowawczych z powodu utraty statusu „UKR", mimo że nie opuszczali Polski na dłużej niż 30 dni. MSWiA odpowiada, że to głównie ich wina, bo podczas przekraczania granicy prawdopodobnie nie okazały dokumentu elektronicznego diia.pl ani nie zgłosiły korzystania z ochrony czasowej.
Pracodawcy mogą nadal zatrudniać obywateli Ukrainy według uproszczonych zasad. Ułatwienia te obejmą nie tylko osoby, które wjechały do Polski po 24 lutego 2022 roku. Procedura dotyczy wszystkich legalnie przebywających w Polsce Ukraińców. To oznacza, że wystarczające jest, aby pracodawca powiadomił w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy powiatowy urząd pracy - pisze dr Michał Szypniewski.
