Do wykazu pracy legislacyjnych i programowych Rady Ministrów trafiła zapowiedź wydania przez rząd rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie określenia procedur oraz usług, w których dokument elektroniczny oraz certyfikat mogą być wykorzystywane do stwierdzania tożsamości obywatela Ukrainy (nr RD761).
- W związku z wejściem w życie nowelizacji ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (dokonanej ustawą z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw, Dz.U., poz. 547), będzie traciło moc rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 kwietnia 2022 r. w sprawie określenia procedur oraz usług, w których dokument elektroniczny oraz certyfikat mogą być wykorzystywane do stwierdzania tożsamości obywatela Ukrainy (Dz. U. z 2023 r. poz. 283). W związku z powyższym Rada Ministrów jest zobowiązana do wydania nowego rozporządzenia określającego procedury, w których dokumenty elektroniczne oraz usługi których certyfikat mogą być wykorzystywane do stwierdzania tożsamości obywatela Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej uznaje się za legalny. Obywatele Ukrainy uciekający przed wojną na terytorium Polski mogą posiadać różne dokumenty tożsamości lub w ogólne nie posiadać takiego dokumentu. Problem ten jest szczególnie dotkliwy na etapie kontaktów z podmiotami publicznymi i prywatnymi – czytamy w zapowiedzi na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
Czytaj również: Migracja wciąż jest dla Polski dużym wyzwaniem - nie tylko z powodu wojny w Ukrainie>>
Straż Ochrony Kolei i Inspekcja Transportu Drogowego będą uprawnione do legitymowania
Jak tłumaczą autorzy propozycji, dokument elektroniczny został udostępniony - w publicznej aplikacji mobilnej, o której mowa w art. 19e ustawy z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne - dla obywateli Ukrainy, których pobyt jest legalny na podstawie ustawy. Dane prezentowane w tych dokumentach, funkcjonującym pod nazwą Diia.pl i Diia.pl dzieci, pochodzą z rejestru publicznego, którego administratorem jest minister właściwy do spraw informatyzacji. Dlatego osoba weryfikująca tożsamość będzie miała pewność w zakresie ich pochodzenia. - Dokument będzie przechowywany w zaszyfrowanej formie na telefonie użytkownika i tylko on będzie miał do niego dostęp. Rozwiązanie to ułatwia załatwianie spraw. Pozwala to także na usprawnianie procesów, w których będą uczestniczyli posiadacze tego dokumentu elektronicznego - wyjaśniają istotę rozwiązań ujętych w projekcie jego autorzy. I dodają: - W projektowanym rozporządzeniu, względem aktualnie obowiązującego rozporządzenia zakłada się możliwość dodania opcji użycia elektronicznego dokumentu (tzw. Diia.pl), który może posłużyć do weryfikacji przez drużyny konduktorskie uprawnień do przejazdów pociągami m.in. PKP Intercity S.A., tj. nieodpłatnych przejazdów lub stwierdzania tożsamości posiadacza biletu imiennego (w tym elektronicznego). Funkcjonalność w aplikacji będzie także uznawana przy odbiorze przesyłek konduktorskich.
Projektodawcy proponują też w par. 2 pkt 4 ww. rozporządzenia dodanie straży ochrony kolei do służb, którym przysługuje prawo legitymowania w zakresie dotyczącym czynności określonych w art. 60 ust. 2 pkt 1 i 1a ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym. Przepis ten stanowi, że funkcjonariusz straży ochrony kolei wykonując swoje zadania ma prawo do: 1) legitymowania osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia, jak również świadków przestępstwa lub wykroczenia, w celu ustalenia ich tożsamości; 1a) legitymowania i ujęcia osób, u których występują objawy chorób zakaźnych, oraz osób, które przebywały z osobami, u których wystąpiły takie objawy, w celu ustalenia ich tożsamości i zapobiegnięcia rozprzestrzenieniu chorób zakaźnych. - W tym zakresie uzasadnione jest wprowadzenie możliwości potwierdzenia tożsamości obywatela Ukrainy z wykorzystaniem dokumentu elektronicznego (tzw. Diia.pl) – twierdzi rząd.
Jednocześnie zasadne jest, aby nadać możliwość wyświetlania w aplikacji (tzw. mObywatel) wydanych przez właściwe jednostki oświatowe (szkoły) legitymacji szkolnych uprawniających do szeregu zniżek nie tylko w przewozach kolejowych. - Wprowadzenie aplikacji mObywatel dla obywateli Ukrainy to duże ułatwienie nie tylko dla podróżnych, ale także dla drużyn konduktorskich – podkreślają projektodawcy.
Podmiotem uprawnionym do legitymowania będzie też Inspekcja Transportu Drogowego. Zgodnie z art. 73 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, w toku kontroli inspektor może legitymować kierowców i inne osoby w celu ustalenia tożsamości, jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli. W związku z tym w par. 2 pkt 4 ww. rozporządzenia proponuje się dodać także Inspekcję Transportu Drogowego, o której mowa w art. 73 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym oraz w art. 129 ust. 1 i 2 w związku z art. 129a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym.
Wnioski dla rodziców i potwierdzanie danych studentów
Zmiany dotyczą też wykorzystania Diia.pl do procedury złożenia wniosku, w postaci papierowej albo elektronicznej, przez rodzica dziecka/ucznia lub pełnoletniego ucznia do zespołu orzekającego w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym specjalistycznej, o wydanie: orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, orzeczenia o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego, orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania, orzeczenia o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, o którym mowa w przepisach par. 5 i par. 6 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września 2017 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych. - Uzyskanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego jest warunkiem przyjęcia dziecka/ucznia do przedszkola specjalnego, szkoły specjalnej lub placówki typu: specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy. Uzyskanie orzeczenia o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych umożliwia przyjmowanie dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim do ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych - czytamy.
Ponadto Diia.pl zostanie wykorzystane przy złożeniu wniosku, w postaci papierowej lub elektronicznej, przez rodzica dziecka albo pełnoletniego ucznia, do poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym specjalistycznej, w sprawie wydania opinii (innej niż opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka) związanej z kształceniem i wychowaniem dzieci i młodzieży, a także w innej sprawie, o którym mowa w przepisach par. 5, w związku z par. 3-4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych.
Proponuje się dodanie procedury potwierdzania danych osobowych w dokumentacji przebiegu studiów, o której mowa w art. 74 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Przepisy ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa określają m.in. szczególne zasady organizacji i funkcjonowania uczelni w związku z zapewnianiem miejsc na studiach dla obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, oraz obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 1 ust. 3 pkt 8).
- W związku z powyższym zasadnym wydaje się dodanie także procedury, w której uczelnie będą mogły stwierdzać tożsamość obywatela Ukrainy na podstawie certyfikatu wydawanego wraz z dokumentem elektronicznym w aplikacji mObywatel.
Proponuje się, aby w projekcie rozporządzenia w par. 2 pkt 1 został uzupełniony o przywołanie art. 24a ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Zgodnie bowiem z art. 24a ww. ustawy obywatele Ukrainy mają możliwość uczestniczenia w zajęciach organizowanych przez centra i kluby integracji społecznej na podstawie ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym.
Rząd planuje przyjęcie projektu przygotowanego przez Janusza Cieszyńskiego, ministra cyfryzacji, w IV kwartale 2023 r.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
