SN: Umowa użyczenia po śmierci współwłaściciela

Prawo cywilne

Pozwany, będący osobą bliską zmarłej współwłaścicielki, miał skuteczne wobec powódki prawo do korzystania z nieruchomości. A wynikało ono z udostępnienia mu jej części do korzystania przez współwłaścicielkę, która miała tytuł do używania całej nieruchomości – orzekł Sąd Najwyższy i oddalił skargę dotyczącą wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości.

09.11.2023

SN: Ocena okresowa referendarza zależy od jego staranności

Prawnicy

Pracownik jest zatrudniany w sądzie nie po to, aby mieć efekty, ale by starannie dążył do wykonywania tych efektów – orzekł Sąd Najwyższy w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Trzeba wprowadzić wzorzec ocenny, tak, aby statystyka spraw uchylonych nie rzutowała na negatywną ocenę referendarza, chyba że udałoby się wykazać, że w konkretnych, powtarzalnych sprawach referendarz rażąco naruszył prawo – dodał sąd.

09.11.2023

TK: Wynagrodzenia sędziów niezgodne z Konstytucją

Wymiar sprawiedliwości

Określenie ustawą okołobudżetową na 2023 r. podstawy wynagrodzenia sędziów narusza gwarancje niezawisłości sędziowskiej i godności sprawowania urzędu - orzekł Trybunał Konstytucyjny. Na wyrok czekali i sędziowie, i prokuratorzy. Rząd bowiem "okołobudżetówką" ustala od kilku lat podstawę wynagrodzeń sędziów, prokuratorów i m.in. referendarzy - mimo że kwestie te uregulowane są w ustawach ustrojowych. Prawnicy oceniają, że ten wyrok może oznaczać kolejną falę pozwów.

08.11.2023

SN w nowym składzie burzy zasady unieważniania umów frankowych

Prawo cywilne Kredyty frankowe

W przypadku braku przelicznika w umowie - niezależnie od tego, czy nie było go od początku, czy też okazał się nieważny - stosuje się przelicznik wynikający ze zwyczajów i zasad współżycia społecznego – orzekli trzej sędziowie Izby Cywilnej. Sędziowie wadliwie powołani do Sądu Najwyższego ignorują prawo europejskie, ustaloną linię orzeczniczą SN i wiążące wyroki Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu.

08.11.2023

NSA: Stanowiska kierownika GOPS-u nie można powierzyć osobie z łapanki

Samorząd terytorialny Pomoc społeczna

Trudności w wyłonieniu kandydata na stanowisko kierownika GOPS-u nie uzasadniają powierzenie go bez konkursu wybranej osobie. Pełniący obowiązki musi spełniać te same warunki formalne co kierownik takiej jednostki - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. Inaczej dochodziłoby do obchodzenia przepisów stawiających kierownikowi określone wymagania.

08.11.2023

SN: Uniewinnienie kobiety bez maseczki, bo zmieniły się przepisy

Prawo karne

Zaocznie i nakazowo niesłusznie ukarano kobietę grzywną, która w mieście nie zakryła ust i nosa maseczką w czasie pandemii Covid-19. Sąd pominął przepis kodeksu wykroczeń, który mówi, że jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia wykroczenia, stosuje się ustawę nową. I ma to zastosowanie także do nowych regulacji rozporządzeń – stwierdził Sąd Najwyższy i wydał wyrok uniewinniający.

07.11.2023

SN: Brzydkie słowo na transparencie – dozwolone

Prawo karne

Sąd Najwyższy uniewinnił obywatela, który na transparencie umieścił wulgarne słowo, gdyż jego czyn nie był społecznie szkodliwy, a wolność słowa chroni także opinie przesadzone, drażniące, a nawet odpychające. Tym samym uznał za słuszną kasację Rzecznika Praw Obywatelskich, który twierdził, że nie doszło do wykroczenia, a mężczyzna brał udział w debacie publicznej.

06.11.2023

NSA: Bez powołania na funkcję proboszcza ksiądz nie może wnosić skargi

Prawnicy

Przedłożone przez księdza pełnomocnictwo do prowadzenia sprawy nie wskazywało w jakikolwiek sposób, że wymieniony ksiądz był osobą powołaną przez odpowiednie władze kościele do pełnienia funkcji organu wnoszącej skargę parafii. W konsekwencji nie potwierdzało, że był on uprawniony do udzielenia pełnomocnictwa wskazanemu adwokatowi – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. I dodał, że zabrakło aktu powołania na funkcję proboszcza.

04.11.2023

Niealimentacja po prawomocnym wyroku to nowe przestępstwo, ale czas trzeba precyzyjnie określić

Wymiar sprawiedliwości Domowe finanse

Uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego w okresie nieobjętym prawomocnym skazaniem jest już nowym czynem, pociągającym dalszą odpowiedzialność karną, przy czym granice czasowe kolejnego przestępstwa powinny być dokładnie określone, z uwzględnieniem treści poprzedniego wyroku skazującego - wskazał Sąd Najwyższy, rozpatrując kasację w sprawie kobiety skazanej za niealimentację wobec dwójki dzieci.

04.11.2023

SN: Prokurator bez immunitetu, potrącił pieszą na pasach

Prawo karne

Prokurator, który nie zachował należytej ostrożności przy prowadzeniu samochodu i zbliżaniu się do przejścia dla pieszych, w wyniku czego potrącił na pasach kobietę, został pozbawiony immunitetu – orzekła Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego. Teraz będzie sądzony przez sąd karny, który musi udowodnić prokuratorowi winę.

03.11.2023

SN: Nieumyślny błąd sędziego to nie przestępstwo

Prawo karne

Sędzia nie przedłużyła aresztu mężczyźnie skazanemu za znęcanie się nad bliską osobą i została obwiniona o zaniedbanie obowiązków służbowych. Bo tego samego dnia sprawca dotkliwie pobił poszkodowaną. Nie każde przewinienie dyscyplinarne jest jednak jednocześnie przestępstwem. Nieumyślne przestępstwa urzędnicze powinny być rozpatrywane w ramach postępowania dyscyplinarnego – wskazał sąd i nie zezwolił na postawienie sędziego przed sądem karnym.

02.11.2023

NSA: Opłaty egzekucyjne są przychodem budżetu, a nie komorników

Finanse publiczne Finanse

Daninami publicznymi od 1 stycznia 2019 r. są wszystkie pobierane od tego dnia opłaty egzekucyjne, w tym również na podstawie ustawy z 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji. Z tak określonego zakresu niepodatkowych należności budżetowych wyłączono te opłaty, które zostały prawomocnie ustalone przed dniem 1 stycznia 2019 r. – stwierdził w poniedziałkowej uchwale Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. III FPS 1/23).

31.10.2023

NSA odmówił podjęcia uchwały o odpowiedzialności członków zarządu

Ordynacja

Rozstrzyganie zagadnień dotyczących odpowiedzialności członków zarządu powinno następować w odniesieniu do konkretnych okoliczności faktycznych, przy uwzględnieniu zebranych dowodów w sprawie, a to powinno należeć do składu trzech sędziów – uznał Naczelny Sąd Administracyjny, odmawiając podjęcia uchwały w tej sprawie (sygn. III FPS 2/23).

31.10.2023

SN: Śmierć dziecka – podejrzenie zaniedbań prokuratora

Prawo karne

Należy wyjaśnić w postępowaniu karnym czy do śmierci dziecka pośrednio nie przyczyniły się zaniedbania procesowe asesora i nadzorującego go prokuratora rejonowego. Dlatego Sąd Najwyższy w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej uchylił immunitett prokuratorowi, co do którego zachodzą podejrzenia, że naraził dziecko na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

31.10.2023

WSA: Cmentarz może zakazać palenia papierosów

Samorząd terytorialny

Nie można zakazać uchwałą rady miasta jazdy na rowerze czy deskorolką po cmentarzu komunalnym. Jednak zakaz palenia papierosów w miejscach publicznych dotyczy także cmentarza, a nakaz, aby dzieci do lat 13 przebywały tam wyłącznie pod opieką osób dorosłych należy odczytywać jako dążenie do zapewnienia zachowania ciszy, powagi i szacunku należnego zmarłym – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu.

31.10.2023

Choroba psychiczna jako przesłanka przywrócenia terminu

Ordynacja

Pogląd, że przewlekła choroba nie usprawiedliwia złożenia odwołania po terminie, nie jest adekwatny w stosunku do chorób psychicznych. Ich objawy mogą wiązać się z utratą możliwości rozpoznania przez osobę chorą sytuacji, w której się znajduje oraz pokierowania swoim postępowaniem, a więc wyłączyć zawinienie - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie.

30.10.2023

SN: Sąd błędnie przyjął, że doszło do frankowej umowy pożyczki, ale i tak ją unieważnił

Prawo cywilne Prawo europejskie Kredyty frankowe

Odwołanie się do tabel kursów walut pozwanego banku spowodowało, że nie można było określić końcowej sumy do zapłaty. Wobec tego powodowie nie mogli obliczyć swego świadczenia. Jednak po wyeliminowaniu klauzuli przeliczeniowej umowa nie jest możliwa do wykonania, wobec czego musi być unieważniona - orzekła Izba Cywilna Sądu Najwyższego.

30.10.2023

TSUE: Pacjent ma prawo do otrzymania pierwszej kopii dokumentacji bezpłatnie

Pacjent Zawody medyczne

Przepisy krajowe, nawet w celu ochrony interesów gospodarczych lekarzy prowadzących, nie mogą obciążać pacjenta kosztami pierwszej kopii jego dokumentacji medycznej. Co więcej, pacjent ma prawo uzyskać pełną kopię dokumentów znajdujących się w jego dokumentacji medycznej, jeżeli jest to konieczne do zrozumienia zawartych w tych dokumentach danych osobowych - orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

30.10.2023

Sąd: Zaświadczenie lekarskie nie przesądza o niezdolności do pracy

Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne

Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił prawa do zasiłku chorobowego z uwagi na brak zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego niezdolność do pracy. Sąd uznał, że dokument ten nie przesądza o niezdolności do pracy, ale jedynie ją potwierdza. Tym samym okoliczność ta może zostać wykazana innymi środkami dowodowym, a brak zaświadczenia lekarskiego nie przekreśla automatycznie prawa do zasiłku chorobowego.

30.10.2023

SN: Prawo do gry hazardowej nie jest dobrem osobistym

Prawo cywilne

W ramach istniejących instrumentów ochrony cywilnoprawnej ochrona dóbr osobistych ma charakter wyjątkowy, w związku z czym sięganie do jej mechanizmów powinno następować z odpowiednią ostrożnością i powściągliwością, bez tendencji do sztucznego poszerzania katalogu tych dóbr – stwierdził Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w sprawie o zakaz wejścia do kasyna gry. - Za dobro osobiste trudno uznać prawo do nieskrępowanego uprawiania hazardu – dodał SN.

29.10.2023