W czerwcu 2020 r. do Komendanta Mazowieckiego Oddziału Żandarmerii Wojskowej w Warszawie wpłynął wniosek ppor. pełniącego zawodową służbą wojskową o wydanie pozwolenia na posiadanie siedmiu sztuk broni palnej do celów kolekcjonerskich.

Po przeprowadzonym postępowaniu, w oparciu o dokumenty przedstawione przez stronę oraz własne ustalenia, poczynione w toku postępowania, Komendant Mazowieckiego Oddziału Żandarmerii Wojskowej w Warszawie, odmówił żołnierzowi wydania pozwolenia na broń palną do celów kolekcjonerskich uznając, że istnieje uzasadniona obawa, iż skarżący może użyć broni w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego.

Podstawą odmowy było wydarzenie z 2017 roku, gdy skarżący dopuścił się pod wpływem impulsu, ostrzelania metalowymi kulkami elewacji budynku. Czyn ten  był elementem zemsty za niedotrzymanie umowy przez osobę trzecią i na jej szkodę.

 

WSA uchyla decyzję o odmowie

Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił zaskarżoną decyzję Komendanta Głównego Żandarmerii oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Komendanta Mazowieckiego Oddziału Żandarmerii Wojskowej w Warszawie.

Ustalenie, że posiadanie przez skarżącego broni może stanowić zagrożenie dla porządku lub bezpieczeństwa publicznego nie było wystarczające, nie zostało poparte dogłębną analizą materiału dowodowego i jest jednostronne, dowolne oraz wykraczające poza swobodną ocenę dowodów – stwierdził sąd I instancji.

Orzekające w sprawie organy skupiły się wyłącznie na fakcie popełnienia przez skarżącego w przeszłości czynu zabronionego (którego naganności sąd absolutnie nie kwestionuje). Organy jednak zupełnie pominęły zebrane w trakcie prowadzonego postępowania administracyjnego dokumenty, z których wynika, że obecnie strona nie figuruje w kartotece Krajowego Rejestru Karnego. Z opinii służbowej wynika, że skarżący nie był kierowany na żadne dodatkowe badania psychologiczne oraz nie znajduje się w okresie wypowiedzenia. W miejscu zamieszkania cieszy się dobrą opinią, jest pozytywnie postrzegany przez sąsiadów.

 

Uchylenie wyroku WSA

Wyrok ten zaskarżył Komendant Oddziału Żandarmerii. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 9 września br. uznał że, organ prawidłowo dokonał wykładni art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji zgodnie z którym przy udzielaniu zezwolenia na posiadanie broni wymagane jest m.in. wykazanie, że wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego. To jest obligatoryjna przesłanka negatywna wydania pozwolenia na broń.

Naczelny Sąd Administracyjny wskazał na ugruntowany w orzecznictwie pogląd, że regulacja wynikająca z art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni nie ma charakteru wyczerpującego normatywnie na tle przesłanki ogólnej braku zagrożenia. Oznacza to, że również inne – świadczące o stosunku do obowiązującego porządku prawnego – zdarzenia, okoliczności lub warunki osobiste strony ubiegającej się o pozwolenie na broń mogą i powinny być brane pod uwagę przez właściwy organ przy ocenie wniosku o wydanie pozwolenia na broń. W tej grupie znajdują się także zachowania wnioskodawcy należące już do przeszłości, objęte fikcją zatarcia skazania, które mogą wskazywać na jego określone właściwości, tendencje lub skłonności do nieprzestrzegania lub lekceważenia porządku prawnego.

W ocenie NSA zatarcie skazania nie stanowi przeszkody do dokonywania ustaleń w trybie Kodeksu postępowania administracyjnego, że osoba posiadająca pozwolenie na broń popełniła czyn, który sam w sobie lub w powiązaniu z innymi okolicznościami rodzi obawę, że osoba ta użyje broni w celu sprzecznym z interesem porządku publicznego.

Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że choć instytucja zatarcia skazania, określona w art. 106 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny pozwala uznać daną osobę za niekaraną, to przy ocenie wnioskodawcy ważny jest nie tyle fakt ukarania bądź nieukarania, ale jego dotychczasowe życie i sposób postępowania. Okoliczność uprzednio popełnionego przestępstwa i prawomocnego skazania nie pozostaje bowiem faktem obojętnym w tej sferze stosunków społecznych, w których znaczenie ma nie tylko ocena prawna, ale również konieczność uwzględnienia porządku i bezpieczeństwa publicznego.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 września 2025 r., sygnatura akt II GSK 491/22.

Zobacz też linię orzeczniczą w LEX: Cofnięcie pozwolenia na posiadanie sportowej broni palnej >