Projekt specjalnej ustawy regulującej sytuację w czasie i po powodzi został już przesłany do Sejmu. Przewiduje się w nim m.in. zawieszanie postępowań cywilnych i administracyjnych oraz możliwość zawieszenia na wniosek poszkodowanego powodzią dłużnika natychmiastowej wykonalności tytułu wykonawczego lub wstrzymanie jego wykonania. Sejm zajmie się tą ustawą 26 września, w czwartek.
Dla osób dotkniętych skutkami powodzi zorganizowano specjalne punkty nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. Działają one w ramach programu finansowanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Na terenach dotkniętych powodzią są obecnie 174 miejsca, w których udzielane są porady prawników dla powodzian.
Od ostatniej dużej powodzi w Polsce minęło czternaście lat - to okres, w którym zliberalizowano przepisy dotyczące wchodzenia i wjeżdżania na wały przeciwpowodziowe, prawdopodobnie licząc na ludzki rozsądek. Ostatnie przykłady pokazują, że niesłusznie - warto nowo nabyte doświadczenia wziąć pod uwagę i zadbać o skuteczniejsze narzędzia do zapobiegania takim sytuacjom.
Osoby, które zostały dotknięte skutkami powodzi, mogą nie być w stanie składać w terminie wymaganych pism do sądu. Niemożność złożenia o czasie apelacji lub zażalenia może uzasadniać złożenie wniosku o przywrócenie terminu. W niektórych przypadkach z powodu klęski żywiołowej nie działa także i sąd - wówczas postępowanie ulegnie zawieszeniu z mocy prawa.
Okradziony samochód straży pożarnej, splądrowana stacja benzynowa, czy przywłaszczone wyroby tytoniowe po ustąpieniu wody - katastrofy takie jak powódź pokazują nie tylko tę jasną stronę ludzkiej natury. Choć szabrownictwo jest uznawane za czyn wyjątkowo naganny, stosuje się w jego przypadku "zwykłe" przepisy kodeksu karnego i kodeksu wykroczeń.
Wydłuża się lista sądów, które z powodu sytuacji powodziowej odwołują rozprawy. Niektóre z nich pracują, ale z zastrzeżeniem problemów kadrowych, w innych pracują jedynie wyznaczeni pracownicy. Powodem jest nie tylko zagrożenie dla ludzi, ale też m.in. konieczność zabezpieczania dokumentacji i ksiąg wieczystych. Przerwa w niektórych wydziałach może potrwać nawet do 24 września. Tymczasem adwokaci i radcy prawni zbierają chętnych do udzielania powodzianom pomocy prawnej pro bono.
Niż Borys spowodował powódź w kilku krajach europejskich: w Polsce, Czechach, Rumunii, Słowacji i na Węgrzech. Polska ze względu na swoje położenie geograficzne jest mocno uzależniona od działań naszych południowych sąsiadów - co może doprowadzić do powstania ewentualnych sporów i roszczeń. O sposobie ich rozstrzygania decyduje umowa międzynarodowa z 2015 roku.
W sądach rejonowych w miastach objętych powodzią odwołano rozprawy i posiedzenia wyznaczone na poniedziałek, 16 września. Z kolei prezes Sądu Rejonowego w Opolu zwróciła się do sędziów, by ci - w związku z powodzią - nie egzekwowali kar porządkowych ani nie podejmowali innych działań dyscyplinujących świadków, strony i pełnomocników w związku z nieusprawiedliwioną nieobecnością. Aplikanci będą mieć zajęcia zdalnie, a prawnicy szykują wsparcie dla swoich kolegów z zalanych terenów.
Ministerstwo Finansów wprowadza kolejne rozwiązania podatkowe dla powodzian. Zgodnie z najnowszymi informacjami, poszkodowani przedsiębiorcy nie zapłacą podatku dochodowego od odszkodowań oraz otrzymają 2 tys. zł dofinansowania do zakupu kasy fiskalnej. Eksperci postulują, by umożliwić też poszkodowanym firmom odliczenie kar umownych, które zapłacą z tytułu niezrealizowanych zobowiązań. Warto też poprawić jakość informacji o pomocy.
Przedsiębiorcy nie zapłacą podatku od odszkodowań z tytułu ubezpieczeń majątkowych otrzymanych w związku z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r. - zakłada projekt rozporządzenia ministra finansów w sprawie zaniechania poboru podatku. Zaniechanie obejmie dochody (przychody) uzyskane w okresie od 12 września 2024 r. do końca 2026 r. Obecnie odszkodowania stanowią dla firm co do zasady przychód podlegający opodatkowaniu.
Ministerstwo Finansów chce wprowadzić ulgę dla spółek płacących CIT estoński, które pomagają powodzianom. Chodzi o zaniechanie poboru podatku z tytułu darowizn przekazanych podmiotom prowadzącym działalność pożytku publicznego w związku z usuwaniem skutków powodzi - zakłada projekt rozporządzenia.
Pomoc przyznawana powodzianom będzie zwolniona z podatku na podstawie dotychczasowych przepisów – wyjaśnia Ministerstwo Finansów. Chodzi o jednorazowy zasiłek powodziowy, jednorazowy zasiłek losowy i dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Według ekspertów wskazane byłoby zwolnienie ich wprost w nowelizacji specustawy powodziowej. Prawnicy apelują też o zwolnienie z podatku odszkodowań przyznanych przedsiębiorcom.
Firma zatrudniająca żołnierzy na etacie żołnierzy Obrony Terytorialnej lub żołnierzy Aktywnej Rezerwy skorzysta ze specjalnej ulgi podatkowej. Jeśli żołnierz pełni służbę przynajmniej rok, pracodawca odliczy od podstawy opodatkowania 12 tys. zł. Przy dwóch latach będzie to 15 tys. zł. Przy służbie pięcioletniej ulga wyniesie 24 tys. zł - zakłada rządowy projekt.
Ministerstwo Finansów przedłuży terminy, w których przedsiębiorcy poszkodowani w wyniku powodzi muszą raportować określone zdarzenia dotyczące kas fiskalnych. Zakładają tak dwa projekty rozporządzeń w sprawie kas rejestrujących i kas rejestrujących mających formę oprogramowania. Obecnie przedsiębiorcy mają w przypadku niektórych zdarzeń 5 dni na przesłanie informacji do naczelnika właściwego urzędu skarbowego. Resort proponuje wydłużenie tego okresu do 20 dni.
Przedsiębiorcy, którzy w wyniku powodzi stracili kasy fiskalne, skorzystają z odliczenia VAT lub otrzymają zwrot wydatków poniesionych na ich zakup - zakłada projekt tzw. specustawy powodziowej. Co do zasady będzie to 700 zł, ale minister finansów może określić wyższe kwoty w rozporządzeniu. Według ekspertów poszkodowane firmy powinny mieć zagwarantowany zwrot całej kwoty na zakup nowej kasy. Zwracają też uwagę, że działania pomocowe są niewystarczające i brakuje spójnych informacji na temat rozwiązań dla powodzian.
Ponad 83 proc. przedsiębiorców chce wprowadzenia specjalnej ulgi podatkowej na bezpieczeństwo. Propozycja zgłoszona przez samorząd doradców podatkowych zakłada dodatkowe odliczenie wydatków na m.in. szkolenia, poprawę cyberbezpieczeństwa i zakup specjalistycznego sprzętu. Do tego katalogu można dodać również sprzęt przydatny w czasie powodzi, jak np. agregaty prądotwórcze. Teraz czas na decyzję rządu.
Zwolnieniu z cła podlega import m.in.: artykułów pierwszej potrzeby (np. artykułów żywnościowych, lekarstw, odzieży, pościeli) przeznaczonych do nieodpłatnej dystrybucji wśród osób potrzebujących przez organizacje państwowe lub uprawnione organizacje charytatywne i dobroczynne - poinformowało w piątek Ministerstwo Finansów.
Przedsiębiorca, który przekazał darowiznę np. szpitalowi czy gminie poszkodowanej w wyniku powodzi, skorzysta z zerowej stawki VAT. Nie ma jednak ulgi w podatku dochodowym. Darczyńcy mogą mieć problem z prawidłowym rozliczeniem, ponieważ przepisy o PIT i CIT pozwalają na mniej, niż przepisy o VAT. Prawnicy apelują o ich ujednolicenie i wskazują, że jeszcze więcej zamieszania wprowadzi zerowa stawka VAT na darowizny materiałów budowlanych dla osób fizycznych.
Przedsiębiorcy poszkodowani w powodzi zapłacą VAT i podatek dochodowy dopiero za kilka miesięcy. Tak zakłada projekt przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Eksperci chwalą to rozwiązanie, ale obawiają się, że może ono nie być wystarczające. Dla tych, którzy stracili cały majątek, realną pomocą byłoby umorzenie. Niezależnie od tego poszkodowane firmy będą mogły odliczyć straty i VAT na zasadach ogólnych.
Przedsiębiorcy przekazujący nieodpłatnie materiały budowlane dla powodzian skorzystają do 31 marca 2025 r. z zerowej stawki VAT - wynika z projektu rozporządzenia Ministerstwa Finansów. Chodzi o darowizny dla osób fizycznych oraz m.in szpitali, szkół, podmiotów prowadzących działalność kulturalną i w zakresie opieki społecznej. Warunkiem skorzystania z preferencji będzie zawarcie umowy oraz udokumentowanie pomocy i strat.
Ministerstwo Finansów wydłuży termin zapłaty podatków VAT, PIT i CIT przez przedsiębiorców, których dotknęła powódź. W przypadku VAT, odroczenie zapłaty podatku będzie obowiązywać do 25 stycznia 2025 r. W zakresie PIT i CIT odroczenie dotyczyć będzie zaliczek i podatków za sierpień–grudzień 2024 r. Przedsiębiorcy rozliczą je dopiero w zeznaniu rocznym. Odroczenie dotyczyć będzie również podatku odprowadzanego do urzędu skarbowego za pracowników poszkodowanych firm.
Można już stosować zerową stawkę VAT na darowizny dla ofiar powodzi - rozporządzenie w tej sprawie obowiązuje od 18 września, ale z możliwością stosowania go do darowizn towarów i nieodpłatnych usług przekazanych począwszy od 12 września do 31 grudnia 2024 r. Stawka 0 proc. będzie stosowana do darowizn wszelkiego rodzaju towarów lub usług niezbędnych do wsparcia poszkodowanych.
Poszkodowani w wyniku powodzi - zarówno osoby fizyczne, jak i przedsiębiorcy - mogą wystąpić do urzędu skarbowego o ulgi w spłacie podatków. Chodzi o takie preferencje, jak rozłożenie na raty, odroczenie terminu zapłaty czy umorzenie. Preferencje przyznawane są na wniosek podatnika. Nie ma jednak specjalnych rozwiązań podatkowych dla powodzian.
Woda w butelkach, środki czystości, sucha żywność, pieniądze - w całym kraju trwają zbiórki dla powodzian. Wszyscy, którzy przekazują darowizny, mogą je odliczyć od dochodu na zasadach ogólnych, o ile spełnią ustawowe warunki. Obowiązuje już rozporządzenie, zgodnie z którym przedsiębiorcy wspomagający powodzian skorzystają do końca 2024 r. z zerowej stawki VAT. MF chce też wprowadzić zerową stawkę na darowizny materiałów budowlanych na rzecz m.in. osób fizycznych i szkół. Prawnicy apelują do Ministerstwa o wprowadzenie specjalnych rozwiązań również w podatkach dochodowych.
Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) przypomina o rozwiązaniach dla przedsiębiorców, którzy ucierpieli w związku z sytuacją pogodową. Mogą oni wystąpić z wnioskiem m.in. o rozłożenie podatku na raty oraz o odroczenie terminu jego zapłaty. W województwie opolskim, małopolskim, śląskim, dolnośląskim zostanie także uruchomiona specjalna, tymczasowa infolinia dla podatników.
Towary i usługi przekazane na cele pomocy powodzianom zostaną do końca 2024 roku objęte zerową stawką VAT - przewiduje projekt rozporządzenia opublikowanego w poniedziałek po południu przez Ministerstwo Finansów. Chodzi o darowizny przekazywane samorządom, organizacjom pożytku publicznego, podmiotom leczniczym i Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych. Warunkiem zastosowania preferencji będzie zawarcie umowy.
Możliwość wykorzystania zwolnienia związanego z usuwaniem skutków powodzi została przesunięta na okres do 30 czerwca 2025 r. (dotychczas dniem granicznym był 31 grudnia 2024 r.). Zwolnienie to przysługuje jednak nadal w wymiarze 20 dni, który nie jest przypisany do roku kalendarzowego, ale do całego okresu, przez który może być wykorzystywane.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych przelał na konta 512 przedsiębiorców dotkniętych powodzią ponad 8 mln zł wyrównania w ramach świadczenia interwencyjnego. Poszkodowani przedsiębiorcy nie składają wniosków o uzupełnienie świadczenia interwencyjnego. Jest to realizowane przez ZUS z urzędu, w terminie miesiąca od wejścia w życie ustawy.
Pracownikowi będącemu poszkodowanym przysługuje 20 dni zwolnienia od pracy w celu usuwania skutków powodzi - w odniesieniu bezpośrednio do swojego mienia lub mienia osoby spokrewnionej lub pozostającej z nim w faktycznym związku. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej proponuje, by z tej formy wsparcia można było skorzystać dłużej niż przewidują obecne przepisy.
Przedsiębiorcy poszkodowani w wyniku powodzi wciąż mogą składać wnioski do ZUS o świadczenie interwencyjne. Jego celem jest wsparcie w dalszym prowadzeniu działalności. Do Zakładu wpłynęło już ponad 1,1 tys. wniosków, a suma kwot do wypłaty przekroczyła 134,8 mln złotych. Wypłacono już ponad 96,8 mln zł. Na bieżąco przygotowywane są koleje wypłaty – poinformował w czwartek ZUS.
Przedsiębiorcy poszkodowani w wyniku powodzi wciąż mogą składać wnioski do ZUS o świadczenie interwencyjne. Jego celem jest wsparcie w dalszym prowadzeniu działalności. Do ZUS wpłynęło już ponad tysiąc wniosków, a suma kwot do wypłaty przekroczyła 120 mln zł. Wypłacono już ponad 85 mln zł. Na bieżąco przygotowywane są koleje wypłaty.
Pracownik poszkodowany na skutek powodzi ma do końca 2024 r. możliwość wykorzystania nawet 20 dni płatnego zwolnienia od pracy. Pracodawca otrzyma zwrot kosztów poniesionych na wynagrodzenie za czas tego zwolnienia oraz składki od tego wynagrodzenia, ale do wysokości przeciętnego wynagrodzenia.
Pracownik zamieszkały na obszarze wskazanym w rządowym rozporządzeniu z 16 września 2024 r., może do końca 2024 roku wnioskować o obniżenie wymiaru czasu pracy, który to wniosek, co do zasady, pracodawca powinien zaakceptować. Odmowa jest dopuszczalna, jeżeli zmiana wymiaru czasu pracy jest niemożliwa ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika.
Jednym z uprawnień pracowniczych, które wprowadziły znowelizowane przepisy ustawy z 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi, jest ochrona przed koniecznością pracy w godzinach nadliczbowych oraz delegowania poza stałe miejsce pracy. Niedopuszczalne jest narzucenie ich bez zgody pracownika wyrażonej w postaci pisemnej lub elektronicznej. Taka zasada obowiązuje do końca roku.
Nowelizacja tzw. specustawy powodziowej wprowadziła z dniem 5 października praktyczne zmiany w zakresie udzielania urlopów wypoczynkowych dla pracowników zamieszkałych na obszarze objętym powodzią, wskazanym w rozporządzeniu Rady Ministrów. Nowe przepisy obejmują m.in. zwiększenie liczby dni urlopu na żądanie oraz możliwość udzielania urlopu wypoczynkowego na część dnia pracy.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest przygotowany do obsługi świadczenia interwencyjnego. Jest to wsparcie finansowe dla przedsiębiorców poszkodowanych w wyniku powodzi. Wnioski będzie można składać od 5 października przez internet, w dowolnej placówce ZUS lub w punkcie mobilnym.
Sejmowa komisja nadzwyczajna zebrała się w sobotę 28 września i poparła rządowy projekt nowelizacji ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi. Wprowadzono poprawki m.in. przeciwdziałającą marnowaniu żywności oraz wprowadzającą zawieszenie prowadzenia czynności w postępowaniach podatkowych - w związku z sytuacją powodziową.
Warsztaty terapii zajęciowej, które są obecnie zamknięte z powodu powodzi, mogą ubiegać się o wsparcie w Państwowym Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Pomoc dla nich przewiduje także tzw. ustawa powodziowa, która jest procedowana w Sejmie. Na razie sprzątają i liczą straty, ale też pracownicy warsztatów pomagają swoim beneficjentom i monitorują ich sytuację. Na pomoc mogą też liczyć zakłady aktywności zawodowej, pracodawcy zatrudniający osoby z niepełnosprawnością i przedsiębiorcy z niepełnosprawnością.
Do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło dotychczas około 700 wniosków od płatników składek z czterech województw dotkniętych powodzią. Większość z nich, bo blisko 500, dotyczy nowego terminu płatności składek – informuje ZUS. I przypomina, że płatnicy składek z terenów objętych powodzią nie zostali zwolnieni z obowiązku przekazania do ZUS kompletów rozliczeniowych za bieżące okresy.
Jednak będzie 20 dni zwolnienia od pracy na usuwanie skutków powodzi dla poszkodowanych pracowników, choć w zmienionej formie. Rząd dziś złożył w Sejmie autopoprawkę do projektu. Zmienił w nim też przepis o urlopie na żądanie, którego - również w tym celu - będzie musiał udzielić pracodawca na żądanie pracowników, w ramach przysługującego im urlopu wypoczynkowego. Zdaniem prawników, proponowane rozwiązania będą oznaczały większy formalizm dla pracodawców.
Zasiłek losowy przeznaczony na zaspokojenie potrzeb edukacyjnych dzieci realizujących obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne lub uczniów, dodatkowe zasiłki opiekuńcze, a także udogodnienia pracownicze - to tylko niektóre rozwiązania, jakie przyjął rząd w spec-ustawie. Projekt przepisów zostanie poddany sejmowej debacie w czwartek, 26 września.
Z powodu powodzi wiele osób znajduje się obecnie w dramatycznej sytuacji i wymaga pomocy. Jak pracodawcy mogą pomóc swoim pracownikom, którzy mierzą się z konsekwencjami powodzi? Na pytania odpowiadają dr Iwona Jaroszewska-Ignatowska i Małgorzata Perchel-Ducka.
Pracownicy z terenów objętych powodzią zaczynają masowo sięgać po zwolnienia lekarskie. W ich przekonaniu to najprostszy sposób, który pozwoli zostać w domu, by walczyć z wielką wodą albo sprzątać po powodzi. To nie jest dobre rozwiązanie - twierdzą prawnicy i poddają rządzącym pod rozwagę wprowadzenie takiego postojowego, jakie obowiązywało w pandemii COVID-19. Przypominamy o urlopach i dniach wolnych, z których już teraz mogą korzystać pracujący - m.in. z powodu działania siły wyższej.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych na bieżąco wypłaca świadczenia na terenach dotkniętych powodzią, w tym 14. emerytury – poinformował w czwartek rzecznik prasowy ZUS. Zapewnił, że Zakład wraz z Pocztą Polską, pracuje nad zabezpieczeniem doręczeń gotówkowych.
Powódź ujawniła pilną konieczność zmiany prawa - uważają prawnicy. Ich zdaniem państwo powinno przejąć wypłatę wynagrodzeń dla pracowników firm na zalanych terenach. Nie ma też przepisów gwarantujących wypłatę świadczeń dla załogi w perspektywie dłuższej niż dwa tygodnie. Jeszcze większym problemem jest luka prawna, bo osoby poszkodowane przez powódź, które wykonują pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak umowy zlecenia czy umowy o dzieło, nie mogą liczyć na ochronę.
Przedsiębiorcy z terenów objętych powodzią mogą opłacić składki - za okres od 1 sierpnia do 31 grudnia 2024 r. - dopiero w przyszłym roku, w terminie do 15 września 2025 r. Wystarczy, że złożą oświadczenie, że zostali poszkodowani przez powódź. Od opłaconych w ten sposób składek nie będą naliczane odsetki za zwłokę. 18 września ZUS uruchomił też specjalną infolinię, na której przedsiębiorcy mogą uzyskać informację w sprawie ulg w opłacaniu składek.
Marcin Stanecki, główny inspektor pracy, podjął decyzję o uruchomieniu specjalnej infolinii dla pracowników i pracodawców z terenów objętych powodzią – poinformował we wtorek Główny Inspektorat Pracy. Pod numerem (22) 391 83 70 eksperci Państwowej Inspekcji Pracy będą dostępni od poniedziałku do piątku, w godzinach 9:00-15:00.
Przedsiębiorcy, którzy ponieśli straty w wyniku powodzi, mogą składać wnioski do ZUS nie tylko o odroczenie terminu płatności składek lub rozłożenie na raty, ale także o ich umorzenie – poinformował w poniedziałek Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zakład uprościł procedury rozpatrywania takich wniosków, które będzie opierało się o oświadczenie płatnika. Nie będzie konieczności składania dokumentów, obrazujących sytuację ekonomiczno-finansową z ostatnich trzech lat.
Faktyczna niemożność świadczenia pracy w związku z powodzią stanowi podstawę usprawiedliwienia nieobecności pracownika w pracy. Zdaniem prawników nie jest konieczne przedkładanie przez pracownika dokumentów potwierdzających ten fakt, bo jest on pracodawcy znany. Pracownik musi jednak najpóźniej w drugim dniu nieobecności zawiadomić o jej przyczynie i przewidywanym terminie powrotu do pracy.
Jeśli ktoś kupił ubezpieczenie nieruchomości, które miało zapewnić ochronę na wypadek powodzi, a po tym, gdy dom został zniszczony po wylaniu rzeki nie dostał odszkodowania, gdyż polisa nie obejmowała zakresem powodzi, może próbować dochodzić odszkodowania od agenta ubezpieczeniowego, który sprzedał mu polisę albo od ubezpieczyciela.
Nowy instrument pomocy dla przedsiębiorców poszkodowanych przez powódź polega na pięciomiesięcznym zwolnieniu ze składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne. Warunek: spadek przychodów o co najmniej 40 proc. Rozwiązanie znalazło się w nowelizacji ustawy powodziowej, którą w poniedziałek, 25 listopada, podpisał prezydent Andrzej Duda.
Organizatorzy turystyki, czyli m.in. hotelarze, właściciele pensjonatów czy biur podróży, będą mogli ubiegać się o dotację z Turystycznego Funduszu Pomocowego w sytuacji, gdy na skutek klęski żywiołowej podróżni zrezygnują z ich usług. Obecnie trwają prace nad przepisami w tej sprawie.
Klasyczną formą ochrony przed finansowymi skutkami klęsk żywiołowych są ubezpieczenia mienia, które chronią przede wszystkim przed ryzykiem fizycznych zniszczeń i strat. To jednak nie wszystko. Ubezpieczenia kierowane do przedsiębiorców mogą również obejmować ochronę przed utratą zysku i niespodziewanymi kosztami, jeżeli doprowadziły do nich uszkodzenia majątku przedsiębiorstwa - piszą adwokaci Maciej Zych oraz Mateusz Kosiorowski z kancelarii Wardyński i Wspólnicy.
Przepisy tzw. ustawy powodziowej weszły w życie z dnia na dzień po to, by jak najszybciej można było pomóc osobom i samorządom dotkniętym katastrofą. Prawnicy wskazują jednak, że nie wszystkie rozwiązania są dobrze przemyślane - przykładem jest prawo pierwokupu nieruchomości, które przyznano gminom. Szansa, że z niego skorzystają, jest raczej nikła, a mocno utrudni zawarcie umów osobom, które jakiś czas temu zdecydowały się na sprzedaż czy zakup nieruchomości.
Ruszyła odbudowa domów zniszczonych podczas powodzi - nadszedł czas rozliczeń i wyciągania wniosków na przyszłość. Gdy chodzi o przepisy, okazuje się, że nie jest tak źle... na papierze. Prawo wodne przewiduje "bezpieczniki", które chronią przed niekontrolowaną zabudową na terenach zalewowych. Tylko z ich stosowaniem w praktyce bywa różnie. Coraz częściej pojawia się też pytanie, czy uproszczone zasady odbudowy ze specustawy budowlanej mogą być stosowane w razie powodzi.
Zarządca nieruchomości nie ma obowiązku absolutnego chronienia budynku przed powodzią i zwykle ma niewielkie możliwości działania, w razie tego rodzaju kataklizmów. Nie jest jednak całkowicie zwolniony z odpowiedzialności, mimo, że mamy do czynienia z tzw. siłą wyższą - odnosi się to głównie do złamania przez niego niektórych przepisów zapobiegających powstawaniu szkód.
Pracodawca, który mimo zniszczenia części zakładu utrzymał zatrudnienie, może ubiegać się o zwrot kosztów na zachowanie aktualnych miejsc pracy – przypomina Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. To jedna z form pomocy przewidzianej w tzw. specustawie powodziowej i wydanym na jej podstawie rozporządzeniu Rady Ministrów.
Powodzianie mogą już odbudowywać i remontować swoje domy stosując uproszczone formalności budowlane, czyli bez zbędnej papierologii. Od 6 października obowiązuje rozporządzenie z wykazem kilkudziesięciu miejscowości, gdzie stosuje się specustawę budowlaną. Szkoda jednak, że rząd wdrożył te przepisy tak późno. Mieszkańcy południowo-zachodniej Polski ze skutkami powodzi mierzą się już kilka tygodni.
Przedsiębiorca poszkodowany przez powódź we wniosku o państwową pomoc musi sam obliczyć wysokość wsparcia, korzystając z jednej z dwóch możliwych metod. Kwota świadczenia nie może przekraczać wysokości poniesionych strat, ponadto zależy też od tego, czy przedsiębiorstwo było ubezpieczone od następstw klęsk żywiołowych.
Przedsiębiorcy mogą otrzymywać odszkodowania za straty powodziowe, obejmujące szkody w składnikach majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Odszkodowania są uznawane za przychód, a zwolnienie ich z opodatkowania ma ograniczony charakter, wobec czego może ono nie objąć wszystkich poszkodowanych. RPO pyta Ministerstwo Finansów, czy rozważa wprowadzenie regulacji pozwalającej na zwolnienie z podatku tego rodzaju świadczeń lub też zaniechanie jego poboru.
Jednorazowa pomoc dla przedsiębiorców, którzy zostali poszkodowani w wyniku powodzi, może wynieść nawet milion złotych. Nowe świadczenie wprowadzone specustawą przysługuje jednak tylko tym, którzy bezpośrednio na skutek żywiołu ponieśli fizyczną szkodę w majątku firmowym.
To przedsiębiorcy muszą zadbać o wywiezienie odpadów przemysłowych, nierzadko niebezpiecznych, ze swoich zalanych przez powódź firm. Nie zawsze najlepszym sposobem będzie zakwalifikowanie ich do klęskowych. Nie ma jednego miejsca, w którym można sprawdzić, co zrobić z odpadami przemysłowymi. Nie da się też obejść odpadowej biurokracji.
Firmy, które ucierpiały w powodzi, a spłacają kredyty, mogą liczyć na zawieszenie płatności. Związek Banków Polskich wprowadzi moratorium, a w oczekiwaniu na jego zatwierdzenie przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego, banki już uruchamiają pomoc na bazie przygotowanych rozwiązań. Kredytobiorcy mogą liczyć na odroczenie spłat kredytu, wynoszące maksymalnie trzy miesiące.
W projekcie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi, nad którym pracuje Sejm, nie znalazły się zagadnienia związane z realizacją przez przedsiębiorców projektów dofinansowanych z funduszy europejskich – zauważa Konfederacja Lewiatan. Tymczasem w okresie pandemii istniały specjalne rozwiązania związane z realizacją projektów unijnych. Firmy zwracają uwagę na konieczność wprowadzenia przejściowych przepisów.
Do działań związanych z powodzią nie będzie się stosować prawa zamówień publicznych. To pozwoli skrócić czas zorganizowania usług czy robót budowlanych i przyspieszyć dokonanie niezbędnych zakupów. Konieczna będzie tylko informacja w Biuletynie Zamówień Publicznych. Część ekspertów zastanawia się, czy przepisy nie są jednak zbyt liberalne.
Do przedsiębiorców z terenów powodziowych trafi jednak wsparcie finansowe. Rząd zdecydował się wprowadzić świadczenie interwencyjne, które wypłaci ZUS. Taką propozycję zawiera autopoprawka do projektu noweli specustawy powodziowej, nad którą dziś obraduje Sejm.
Właściciel zalanej restauracji albo zniszczonego przez powódź hotelu, czy też najemca czekający na eksmisję będą mogli wnioskować do sądu o wstrzymanie egzekucji długów. Na jak długo? Jeszcze nie wiadomo. Określi to rząd w rozporządzeniu. Maksymalnie może to być jednak rok. Takie rozwiązanie przewiduje rządowy projekt nowelizacji specustawy powodziowej, w czwartek 26 września odbyło się pierwsze jego czytanie w Sejmie.
Licencje na taksówkę oraz samochody służące do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą będą dłużej ważne na terenach objętych powodzią. Taką zmianę zawiera projekt noweli ustawy powodziowej, która w środę rano, 29 września, trafiła do Sejmu.
Zniszczenie lokalu czy budynku przez powódź jest sytuacją nadzwyczajną i niezależną od stron umowy najmu. Jeśli doszło do zniszczenia budynku na skutek uderzenia fali powodziowej, to przestał on istnieć, a umowa wygasła. Z kolei w budynku wyłączonym przez nadzór budowlany nie można mieszkać. Najemca nie ma zatem możliwości korzystania z lokalu. Ma prawo więc domagać się obniżenia czynszu czy nawet wypowiedzieć umowę.
BCC apeluje do premiera i Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o udzielenie realnej pomocy przedsiębiorcom i uruchamia akcję wsparcia dla ofiar powodzi w południowo-zachodniej Polsce. Przypomina słowa premiera, że „każdy poszkodowany przez powódź ma prawo do natychmiastowej pomocy doraźnej w wysokości 10 tysięcy złotych”. Tymczasem deklaracja ta nie znalazła odzwierciedlenia w rzeczywistości. Pomoc dotyczy wyłącznie mieszkańców zalanych miejscowości. O firmach zapomniano.
Samo ubezpieczenie mienia firmy to za mało, by zrekompensować przedsiębiorcom szkody wynikające z powodzi, gdyż wielu z nich przez dłuższy czas nie będzie zarabiać. Pomoc państwa to jedno, ale w najlepszej sytuacji są przedsiębiorcy, którzy zadbali o polisę od utraty zysku, gdyż pieniądze z ubezpieczenia pomogą im szybciej stanąć na nogi.
Przepisy o tzw. stanach nadzwyczajnych zawierają głównie regulacje pozwalające na ograniczenie praw obywatelskich na czas trwania stanu nadzwyczajnego. Nie odpowiada to absolutnie aktualnym potrzebom, jak i oczekiwaniom społecznym. Osoby dotknięte stanem klęski żywiołowej, a zwłaszcza przedsiębiorcy powinni zostać objęci szczególną, ochronną regulacją prawną. Takie przepisy warto przygotować na przyszłość - postuluje prof. Rafał Adamus.
Trwają prace nad projektem rozporządzenia, który ma uruchomić na terenach powodziowych przepisy zawierające uproszczone procedury odbudowy i remontu zniszczonych przez powódź domów. Taką informację przekazał minister rozwoju i technologii. Z szybkiej ścieżki skorzystają właściciele budynków o kubaturze mniejszej niż 1000 m.sześć., nie wyższych niż 12 m nad poziomem terenu. W taki sposób będzie też można odbudować obiekty liniowe, czyli linie kolejowe czy drogi.
Nawet jeśli powódź zniszczyła dom, to kredyt hipoteczny trzeba nadal spłacać. Rząd oraz Związek Banków Polskich zapowiadają rozwiązania, które pomogą powodzianom, jednak nie pozbawią ich zadłużenia. Przydatne może być ubezpieczenie nieruchomości, o ile wysokość kwoty do spłaty nie przekracza wartości domu.
Główny Urząd Nadzoru Budowlanego udostępnił specjalny adres mailowy powodz@gunb.gov.pl, na który można wysyłać zgłoszenia dotyczące budynków, które wymagają przeprowadzenia pilnej oceny stanu technicznego po powodzi - poinformował w czwartek urząd.
Urząd Ochrony Danych Osobowych będzie stosował na terenach powodziowych "taryfę ulgową" w wypadku naruszeń ochrony danych osobowych. Informację w tej sprawie zamieścił na swojej stronie internetowej. Zgodnie z przepisami termin 72 godzin na zgłoszenie takiego zdarzenia do prezesa UODO biegnie dopiero od momentu jego stwierdzenia. Tym niemniej na terenach powodziowych może to być trudne.
Osoby, których domy ucierpiały na skutek powodzi, będą mogły uniknąć zbędnych procedur i szybko załatwią formalności budowlane związane z odbudową lub remontem. Taką możliwość dają specprzepisy - nie będzie potrzebne m.in. pozwolenie na budowę. Są one jednak dziurawe. Eksperci obawiają się, że może stać się tak, jak w przypadku osiedli covidowych - z prostej ścieżki będą próbowali skorzystać także nieuczciwi inwestorzy.
Nie ma kompleksowych rozwiązań dla firm, wspierających je w razie klęsk żywiołowych, takich jak powódź. Są one rozsiane po różnych przepisach i nie są wystarczające. Przedsiębiorcy mogą wystąpić z wnioskiem o ulgi w spłacie podatków, ale zależy ona od uznaniowej decyzji urzędnika. Okazuje się też, że wypłata wynagrodzenia ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dotyczy tylko sytuacji, gdy pracodawca utracił już możliwość finansowania wynagrodzeń. Takich luk jest więcej.
Powrót do prowadzenia działalności gospodarczej po powodzi może być bardzo trudny. Właściciele zalanych sklepów, pensjonatów, zakładów usługowych wymagają pilnej pomocy. Przede wszystkim finansowej, ale i prawnej. Oni sami muszą pamiętać, że sprawne dopełnienie formalności pomoże ograniczyć straty. Czasem warto zawiesić działalność albo negocjować wykonanie umów z kontrahentami, niż likwidować biznes.
UOKiK monitoruje, czy na terenach dotkniętych powodzią może dochodzić do zmów cenowych lub nadużywania pozycji dominującej, których efektem byłby np. wzrost cen produktów pierwszej potrzeby. Zachęca również do zgłaszania zaobserwowanych nieprawidłowości.
Niestety powódź i zalanie nieruchomości, na którą został zaciągnięty kredyt hipoteczny, nie powoduje unieważnienia umowy kredytowej. Oznacza to zatem, że kredyt, który został zaciągnięty na ich zakup lub wybudowanie, należy dalej spłacać, zgodnie z ustalonym z kredytodawcą harmonogramem. Rząd może jednak wprowadzić rozwiązania systemowe, co planuje zrobić - pisze dr Wanesa Choptiany-Mańka, prawniczka i wykładowczyni uniwersytetu WSB Merito Warszawa.
Premier Donald Tusk zapowiedział w środę, że państwo przez rok weźmie na siebie spłatę kredytów mieszkaniowych zaciągniętych przez powodzian. Umorzenie nie będzie zależne od wysokości raty kredytu, a udzielone wsparcie nie będzie podlegało zwrotowi. W razie potrzeby rząd wprowadzi też ceny urzędowe na niektóre produkty pierwszej potrzeby, by przeciwdziałać spekulacji.
Zniszczone przez powódź sklepy, restauracje, pensjonaty, punkty usługowe – ich właściciele mogą liczyć na odszkodowanie za zniszczone mienie, o ile mieli wykupione stosowne ubezpieczenie. Taka polisa jednak nie zrekompensuje strat związanych z brakiem zysku za czas, kiedy przedsiębiorca nie był w stanie prowadzić działalności.
Na stronie wody.isok.gov.pl można sprawdzić, czy dany teren znajduje się w strefie zagrożenia powodzią. Informacje te mogą przestrzec przed budową domu czy kupnem mieszkania na terenie zalewowym. Portal umożliwia przegląd danych dotyczących ryzyka powodziowego, przeciwdziałania suszy czy prezentujący plany gospodarowania wodami.
300 mln zł przeznaczy Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na usuwanie skutków powodzi w czterech województwach: dolnośląskim, lubuskim, opolskim i śląskim. Nabór dla powodzian ruszy 12 grudnia. NFOŚiGW wprowadził zapisy ułatwiające sięgnięcie po dotacje, ale jednocześnie ograniczające ryzyko nadużyć.
Minister obrony narodowej, wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz, zdecydował o kontynuacji operacji Feniks do końca kwietnia 2025 r. Początkowo planowano, że pomoc wojska na terenach dotkniętych wrześniową powodzią będzie trwać do końca 2024 r. Akcja ma na celu pomoc w odbudowie infrastruktury na terenach popowodziowych, m.in. dróg, mostów, linii kolejowych i energetycznych; wzmocnienie istniejących systemów przeciwpowodziowych oraz wsparcie ludności cywilnej.
W przypadku gdy zasiłek celowy przyznany na pomoc doraźną powodzianom, został wypłacony w kwocie niższej niż kwota 8 tys. zł, będzie wypłacane wyrównanie na podstawie decyzji wydanej z urzędu – wynika z nowelizacji ustawy powodziowej podpisanej przez prezydenta. Nowela doprecyzowuje też inne kwestie związane z wypłatą zasiłków celowych dla powodzian oraz ma usprawnić ich wypłacanie.
Gminy i powiaty, które były objęte stanem klęski żywiołowej, będą mogły skorzystać z dofinansowania do 100 proc. kosztów zadań własnych związanych z odbudową - wynika z nowelizacji ustawy powodziowej podpisanej przez prezydenta. Nowela m.in. doprecyzowuje zasady pierwokupu, usprawnia procedury rozbiórki obiektów i odbudowy dróg publicznych.
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra spraw wewnętrznych i administracji. Nowelizacja przewiduje m.in. ułatwienia dotyczące udzielania pomocy osobom i instytucjom, które zostały poszkodowane przez powódź w południowo-zachodniej Polsce, we wrześniu 2024 roku.
Do 14 stycznia 2025 r. na obszarze, na którym obowiązywał stan klęski żywiołowej, w dalszym ciągu nie mogą być zarządzane kolejne wybory, ani wybory, które powinny się odbyć, a nie zostały zarządzone z uwagi na obowiązywanie stanu nadzwyczajnego – poinformowała Państwowa Komisja Wyborcza.
Likwidacja szkód po powodzi w przypadku samorządów terytorialnych jest bardziej złożonym procesem niż w przypadku podmiotów prywatnych, ze względu na większą skalę szkód oraz znaczenie publiczne infrastruktury. Wymaga też konieczności zaangażowania wielu specjalistów m.in. inżynierów czy rzeczoznawców. To także określone obowiązki dla samorządów.
Nie będzie przedłużenia stanu klęski żywiołowej na obszarach powodziowych. W nocy z wtorku na środę skończył się 30-dniowy termin obowiązywania rozporządzenia z 16 września. Rząd uchylił też drugie z rozporządzeń z 28 września, uzasadniając, że ustały przyczyny jego wprowadzenia. Jednocześnie zaktualizował wykaz gmin poszkodowanych w wyniku powodzi.
Pracownicy socjalni zatrudnieni w samorządowych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, przeprowadzający rodzinne wywiady środowiskowe na terenach objętych klęską żywiołową, otrzymają 2000 zł jednorazowego dodatku. Przepisy wprowadzające taki dodatek zawiera specustawa powodziowa, która weszła w życie w sobotę, 5 października.
Zwolnienie z opłacenia składek z tytułu ubezpieczenia społecznego rolników oraz na ubezpieczenia zdrowotne za osoby objęte tymi ubezpieczeniami dla rolników-powodzian przewidują obowiązujące od soboty przepisy znowelizowanej ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw.
Rozszerzenie obszaru obowiązywania stanu klęski żywiołowej o powiat średzki i gminę Strzelin w powiecie strzelińskim, w woj. dolnośląskim, przewiduje projekt noweli rozporządzenia w tej sprawie, o którym poinformowano w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.
Organizacje pozarządowe mogą ubiegać się o środki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na pomoc osobom z niepełnosprawnością i ich otoczenia, które mieszkają na terenach, gdzie wprowadzono stan klęski żywiołowej z powodu powodzi. Mogą z nich zorganizować m.in. usługi asystenckie. O środki można się starać z pominięciem procedury konkursowej i przy spełnieniu warunków.
Dla poszkodowanych przez powódź kredytobiorców spłaty rat kredytu nawet przez 12 miesięcy, dodatkowe, płatne wolne dla pracowników, nowe świadczenie dla dzieci, skrócenie procedur dla pacjentów i preferencje dla gmin, aby pomóc im w odbudowie infrastruktury. Te i wiele innych zmian przewiduje nowelizacja ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi. W czwartek nowe przepisy zostały opublikowane w Dzienniku Ustaw.
Na terenach dotkniętych powodzią można stosować zamówienia z wolnej ręki lub tryb negocjacji bez ogłoszenia - wynika z opinii Agnieszki Olszewskiej, prezes Urzędu Zamówień Publicznych. To odpowiedź na pismo samorządowców dotyczące konieczności uelastycznienia przepisów w zakresie np. zakupu towarów i usług oraz prac budowlanych na obszarach dotkniętych powodzią.
Tragedia, jaką jest powódź, u większości z nas budzi chęć niesienia pomocy i wsparcia. Ale jest też, na szczęście dla nielicznych, kolejną szansą na prowadzenie przestępczej działalności. Popełnianie czynów zabronionych z wykorzystaniem zaawansowanej technologii (niekoniecznie spełniającej definicję systemów AI w rozumieniu AI ACT) w czasie powodzi jest szczególnie niebezpieczne - pisze Rafał Rozwadowski, adwokat.
Około 600 tysięcy strażaków ochotniczych straży pożarnych zamiast nieść pomoc, musi zostać w macierzystej pracy, bo państwo od lat nie znajduje pieniędzy i sposobu na sfinansowanie zaangażowania tej armii do błyskawicznej, krótkotrwałej pomocy. A armia strażaków ochotników to ponad trzy razy więcej niż obecnie liczy personel Wojska Polskiego, który ma na stanie ok. 200 tysięcy osób - pisze Dariusz Kała.
Ośrodki pomocy społecznej na zalanych terenach toną we wnioskach pomocowych. Brakuje im rąk do obsługi wniosków, a przepisy nakazują tak samo szybko rozpoznać wniosek o przyznanie zapomogi finansowej osobie, która rzeczywiście straciła dach nad głową, jak i właścicielce piwnicy, w której woda zniszczyła ozdoby choinkowe. Pomoc dla powodzian zaczyna hamować również z innych względów.
Decyzja w sprawie potencjalnej nowelizacji budżetu na 2024 r. nie została jeszcze podjęta, ale jej prawdopodobieństwo istotnie wzrosło – powiedział 28 września br. minister finansów Andrzej Domański. Dodał, że rezerwa na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych w 2025 r. wzrośnie do prawie 3,2 mld zł. Zastrzegł, że na usuwanie skutków powodzi zostało zabezpieczone 2 mld zł, ale jak dodał - widzi potencjał do zwiększenia tej kwoty.
Informacje dotyczące klasyfikacji i postępowania z odpadami na terenach dotkniętych powodzią oraz decyzji i warunków dotyczących ich zbierania, magazynowania, przetwarzania lub transportu znajdują się w wytycznych Ministerstwa Klimatu i Środowiska w sprawie postępowania z odpadami z obszaru objętego stanem klęski żywiołowej.
W czasie klęski żywiołowej Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe może, na wniosek wojewody i po uzyskaniu pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw środowiska, m.in. nieodpłatnie przekazać drewno do usuwania skutków powodzi - zakłada projekt specustawy powodziowej, którą we wtorek przyjął rząd.
Wydatek na zakup osuszaczy kwalifikuje się do ujęcia jako zakup związany z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek. Innych specjalnych podziałek rozporządzenie w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych nie przewiduje - wyjaśnia Marcin Nagórek, ekspert z LEX.
Raport o sytuacji powodziowej oraz projekt, który ma znowelizować ustawę o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem jej skutków. Tym ma się zająć rząd na wtorkowym posiedzeniu. Kolejne zmiany ustawowe związane z odbudową po klęsce mają zostać przedstawione później we Wrocławiu.
Rząd rozszerzył stan klęski żywiołowej na powiat zgorzelecki i cztery gminy w województwie dolnośląskim oraz dwie gminy i dwa miasta w województwie lubuskim. Po południu w sobotę najpierw do wykazu prac legislacyjnych rządu wpisana została zapowiedź wydania rozporządzenia w tej sprawie, a chwilę potem rozporządzenie opublikowane zostało w Dzienniku Ustaw.
Od 20 września w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej pracownik socjalny ma przeprowadzić wywiad niezwłocznie, nie później niż ciągu 2 dni roboczych od dnia powzięcia wiadomości o potrzebie przyznania świadczenia – wskazuje nowelizacja rozporządzenia w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego opublikowana 19 września.
Marcin Kierwiński został pełnomocnikiem rządu do spraw odbudowy obszarów dotkniętych powodzią. Jego zadaniem będzie koordynacja działań związanych z usuwaniem skutków klęski żywiołowej oraz wsparcie dla poszkodowanych społeczności. Polityk zdecydował się na złożenie mandatu europosła.
10 mld euro z Funduszu Spójności będą mogły wykorzystać kraje dotknięte powodzią – poinformowała Ursula von der Leyen, szefowa Komisji Europejskiej. Pieniądze będą dostępne w ramach 100 proc. finansowania. Mają posłużyć do odbudowy dróg, autostrad, linii kolejowych, autostrad czy infrastruktury.
Rolnicy z obszaru klęski żywiołowej zachowują prawo do płatności bezpośrednich i obszarowych - poinformował w czwartek resort rolnictwa. Nie będą musieli składać pisemnego oświadczenia o wystąpieniu siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności - poinformowało Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Pogotowie przeciwpowodziowe wprowadza się, gdy poziom wody w rzece wzrasta do poziomu ostrzegawczego i nadal się podnosi. Alarm powodziowy ogłasza się (z uwzględnieniem warunków lokalnych), gdy poziom wody w rzece osiągnie stan alarmowy, a prognoza hydrologiczna przewiduje dalszy przybór wód. Oba stany wiążą się z określonymi obowiązkami.
Powódź na Dolnym Śląsku stanowi sytuację kryzysową w rozumieniu ustawy o zarządzaniu kryzysowym. W związku z tym włodarze gmin mogą rozwiązać rezerwy celowe na realizację zadań własnych z zakresu zarządzania kryzysowego i sfinansować z nich wydatki na ochotnicze straże pożarne. Pogląd ten został zaaprobowany w orzecznictwie sądowym - pisze dr Dariusz P. Kała.
Ostatnie wydarzenia związane z intensywnymi opadami deszczu, na skutek których na obszarze województw dolnośląskiego, opolskiego i śląskiego wystąpiło zjawisko powodzi, skłaniają do rozważań nad możliwością dochodzenia odszkodowania za szkody, które stanowią konsekwencję destrukcyjnego działania żywiołu - pisze Piotr Schreiber.
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych uruchomił program pomocy dla osób z niepełnosprawnością, które ucierpiały w czasie powodzi. O środki mogą ubiegać się samorządy dotknięte skutkami powodzi. Osoba z niepełnosprawnością z terenu takiej jednostki będzie mogła wnioskować o pomoc w swojej gminie.
Ogłoszony stan klęski żywiołowej nie daje roszczenia o odszkodowanie od Skarbu Państwa z faktu samego zalania nieruchomości. Taką podstawą może być przepis Prawa wodnego. Ale w tym wypadku trzeba wykazać, że właściciel wód lub właściciel urządzenia wodnego zaniedbał obowiązki, które nakłada na niego ta regulacja. To może być długa i kosztowna batalia sądowa.
Obowiązuje już rozporządzenie z 17 września w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie. Rozporządzenie ustala terminy, w jakich mieszkańcy, pracodawcy, przedsiębiorcy oraz inne podmioty z terenów objętych klęską żywiołową mogą skorzystać z pomocy specustawy powodziowej z 2011 r.
Wypłatę zasiłków powodziowych koordynować będą wojewodowie, a wypłacać je będą gminy. W opinii samorządowców ogłoszenie stanu klęski żywiołowej pomoże w odbudowie zniszczeń. Na razie rząd obiecał po 10 tys. zł natychmiastowej pomocy dla osoby samotnej lub rodziny, 100 tys. zł na remont mieszkania lub odbudowę pomieszczeń gospodarczych i 200 tys. zł na odbudowę budynków mieszkalnych. We wtorek rząd opublikował rozporządzenie o formach pomocy.
Trzeba przede wszystkim słuchać poleceń służb i komunikatów o zagrożeniu. Warto upewnić się, że cała rodzina, zwłaszcza dzieci, wie co robić w czasie powodzi i wtedy kiedy przyjdzie decyzja o ewakuacji. Wcześniej trzeba przygotować najpotrzebniejsze rzeczy (m.in leki indywidualne, dokumenty). Przed wyjściem z domu lub mieszkania zakręcić zawór wody, gazu i odłączyć prąd - zaleca Rządowe Centrum Bezpieczeństwa.
Komunikaty o zagrożeniach, np. powodzią, często są przekazywane wyłącznie w formie dźwiękowej, co uniemożliwia osobom głuchym zrozumienie sytuacji oraz podjęcie działań. Rzecznik praw obywatelskich wskazuje na potrzebę wdrożenia obowiązku dostępności informacji medialnych w sytuacjach nadzwyczajnych. Postuluje też o opracowanie szczegółowych standardów, które określałyby, w jaki sposób ten obowiązek powinien być realizowany.
Osoby z rejonów objętych powodzią miały trudności z dotarciem na Lekarski Egzamin Końcowy. W świetle ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty stan klęski żywiołowej nie stanowi przesłanki do korekty terminu egzaminu przez ministra zdrowia. O zmianę przepisów upomniał się Rzecznik Praw Obywatelskich. Ministerstwo Zdrowia odpowiedziało, że nie są prowadzone prace legislacyjne mające na celu zmianę przepisów dotyczących ogłaszania terminów egzaminów.
W związku z wprowadzonymi w czasie trwania powodzi ograniczeniami wykonywania świadczeń tylko w sytuacjach zagrażających zdrowiu, jednostki opieki zdrowotnej nie miały możliwości ich realizacji z przyczyn niezależnych od nich – wyjaśnia resort zdrowia. Z tego powodu proponuje przedłużenie terminu rozliczeń zaliczek do końca 2025 roku. Projekt rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej trafił do konsultacji publicznych.
Transport sanitarny wykonywany w związku z przeciwdziałaniem skutkom powodzi będzie rozliczany ryczałtowo na podstawie sprawozdań i rachunków. Na ambulatoryjną pomoc doraźną, w tym również szczepienia przeciw tężcowi i durowi brzusznemu, przewidziano dotację celową. Ukazało się zarządzenie prezesa NFZ w sprawie zasad sprawozdawania oraz warunków rozliczania świadczeń opieki zdrowotnej w związku z przeciwdziałaniem skutkom powodzi.
W trakcie prac nad specustawą powodziową rząd wycofał się z początkowego planu, który zakładał, że wszyscy funkcjonariusze działający na terenach dotkniętych powodzią, będą musieli się zaszczepić. Ostatecznie pozostawiono jedynie taką możliwość, ale bez szczepienia policjant, żołnierz czy strażak... nie zostaną dopuszczeni do służby. Prawnicy wskazują na wewnętrzną sprzeczność regulacji.
Jeśli placówka, w której pacjent zwykle umawia wizyty do lekarza rodzinnego, została zamknięta w wyniku powodzi, cały czas może on zwrócić się o pomoc do innej placówki medycyny rodzinnej (POZ), która ma podpisaną umowę z NFZ - przypomina Rzecznik Praw Pacjenta. Są również placówki medyczne, które pomagają w przypadku konieczności wystawienia recepty. Działa bezpłatna i całodobowa infolinia dla pacjentów.
Ustawa powodziowa znosi wymóg posiadania skierowania do psychologa dla osób dorosłych poszkodowanych w powodzi. Jeszcze jesienią mają wejść w życie przepisy, które w ogóle zniosą obowiązek posiadania skierowania na wizytę u psychologa. Tymczasem na pomoc powodzianom ruszyły dziesiątki instytucji, organizacji i osób prywatnych, które proponują bezpłatną pomoc psychologiczną. Eksperci zwracają uwagę, że trzeba liczyć się z tym, że wsparcie będzie potrzebne dłużej lub konieczna będzie interwencja psychiatry.
Na terenach objętych powodzią istnieje potencjalnie zwiększone ryzyko zachorowań na choroby przenoszone przez zanieczyszczoną wodę. Eksperci w rekomendacjach wskazują jednak, że obecnie nie ma konieczności masowych szczepień ochronnych dla wszystkich osób przebywających na terenach dotkniętych powodzią. Początkowo rząd chciał zobowiązać do szczepień policjantów, funkcjonariuszy Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej, którzy biorą udział w usuwaniu skutków powodzi, ale wycofał się z tego.
Aby zapewnić bezpieczeństwo i dostęp do świadczeń zdrowotnych pacjentom z terenów dotkniętych skutkami powodzi, projekt specustawy powodziowej przewiduje liczne uproszczenia związane z udzielaniem pomocy medycznej. Przede wszystkim, stworzone mają zostać tymczasowe rozwiązania (np. szpitale polowe), dzięki którym pacjenci uzyskają niezbędną pomoc. Prezes NFZ będzie mógł też wykorzystać uproszczony tryb podpisania umowy z przychodnią.
Ze względu na poważne zagrożenie powodziowe, część kandydatów na lekarzy będzie zdawać sobotni Lekarski Egzamin Końcowy (LEK) w innych miastach. Chodzi o dwa miasta: Wrocław i Kiełczów. Centrum Egzaminów Medycznych zamieściło już listę placówek, w których kandydaci mają składać egzamin - mieszczą się one m.in. w Lublinie, Warszawie i Katowicach.
Na dotkniętych powodzią terenach część placówek ochrony zdrowia zawiesiła swoją działalność. To powoduje chaos i dezorganizację; pacjenci nie wiedzą, gdzie mogą uzyskać pomoc medyczną. Dlatego Narodowy Fundusz Zdrowia uruchomił bezpłatną infolinię, która działa całą dobę, przez siedem dni w tygodniu. Dzwoniąc na specjalny numer, pacjenci otrzymają informację, które ośrodki działają i jakiej pomocy mogą oczekiwać. Dowiedzą się także o miejscach, gdzie na razie nie należy się kierować.
Trzeba utylizować wszelką żywność, która miała kontakt z wodą powodziową, także tę, która wydaje nam się hermetycznie opakowana – zaznaczył podczas konferencji prasowej dr Paweł Grzesiowski, Główny Inspektor Sanitarny. Przypomniał, że woda powodziowa jest zanieczyszczona chemikaliami, drobnoustrojami i toksynami, przez co jest niebezpieczna dla zdrowia. Te same zasady dotyczą zalanych leków.
Rodzice i opiekunowie uczniów z terenów, na których wystąpiła powódź, mogą otrzymać zasiłek losowy w wysokości 1000 zł, muszą jednak złożyć stosowny wniosek, którego wzór określi resort edukacji. Za wypłatę zasiłku odpowiadać będzie gmina. Świadczenie nie zależy od żadnego kryterium dochodowego.
Około 19 tys. "nadmiarowych laptopów" z programu "Laptop dla ucznia" będzie mogło trafić do szkół z terenów powodziowych. O tym, gdzie konkretnie trafi nowy sprzęt, zdecyduje MEN - poinformował o tym wiceminister cyfryzacji Paweł Olszewski podczas obrad sejmowej komisji. W sobotę sejmowa komisja nadzwyczajna pozytywnie zaopiniowała projekt specustawy powodziowej.
Celem programu ministra edukacji, jak wyjaśnił resort, jest "wsparcie organizacji harcerskich (...) w zakresie realizacji projektów obejmujących działania wspierające system oświaty". Mogą w nim wziąć udział organizacje harcerskie działające na terytorium Polski i objęte honorowym protektoratem prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Na realizację programu w roku szkolnym 2024/2025 r. przeznaczono w sumie 25 mln zł.
We wtorek, 24 września, na posiedzeniu rząd przyjął projekt ustawy, który wprowadza szereg rozwiązań ułatwiających radzenie sobie ze skutkami powodzi. W projekcie zawarte są dodatkowe formy pomocy, w tym dotyczące kształcenia dzieci i młodzieży w szkołach i placówkach oświatowych.
Poprzedni rząd bardzo mocno przyciął swobodę samorządów w kwestii organizacji sieci szkół. Miało to zapobiec zamykaniu małych placówek i przekazywaniu ich do prowadzenia innym podmiotom, co na dużą skalę robiono przed dojściem PiS do władzy. Przy kolejnych nowelizacjach nie pomyślano jednak o sytuacjach kryzysowych, co utrudni organizację lekcji na zalanych terenach.
Resort edukacji wyjaśnia, jak zmienić trasę wycieczki, na którą szkołą dostała dopłatę z budżetu. W przypadku konieczności zmiany miejsca lub trasy wycieczki, która pierwotnie miała objąć tereny, które dotknęła powódź, wystarczy przesłanie przez organ prowadzący szkołę pisma informującego o zmianie trasy wycieczki na skrzynkę podawczą.
W wyniku powodzi w woj. dolnośląskim, opolskim, lubuskim i śląskim zajęcia zawieszono w ponad 600 szkołach, przedszkolach i placówkach oświatowych – poinformowało we wtorek Ministerstwo Edukacji Narodowej. Resort wskazał też, że samorządy mogą składać wnioski o dodatkowe pieniądze na odbudowę z rezerwy subwencji oświatowej.
Wsparcie z rezerwy subwencji oświatowej dotyczy wyłącznie budynków szkół i placówek oświatowych i nie obejmuje usuwania uszkodzeń innych obiektów, np. ogrodzeń, chodników, boisk, placów zabaw - przypomina resort edukacji. Podkreśla natomiast, że z pomocy mogą skorzystać uczniowie - dostępne są zajęcia opiekuńcze i wyjazdy terapeutyczno-edukacyjne.
Na południu Polski z powodu powodzi zamkniętych jest kilkaset placówek oświatowych. Minister edukacji narodowej Barbara Nowacka powiedziała w poniedziałek, że w subwencji oświatowej jest rezerwa finansowa na wypadek powodzi. Dysponuje również osobnym funduszem rządowym na pomoc dzieciom poszkodowanych przez powódź. Szefowa MEN ma też rozmawiać z szefem resortu finansów o dodatkowych środkach.
Południe Polski walczy z powodzią, dlatego od poniedziałku zawieszone będą zajęcia w kilkuset placówkach oświatowych na terenach objętych zagrożeniem powodziowym. W niedzielę wieczorem informowano o 350 takich miejscach, w poniedziałek rano - o ponad 420. Najwięcej zamkniętych placówek jest w woj. dolnośląskim i opolskim, bo tam sytuacja jest najpoważniejsza.
Rzecznik prasowy Politechniki Gdańskiej Maciej Dzwonnik zapewnił, że studenci i studentki gdańskiej uczelni technicznej, których rodzinne miejscowości zostały dotknięte powodzią, mogą liczyć na szerokie wsparcie ze strony ich uczelni. Wniosek o zapomogę będzie można złożyć także elektronicznie, za pośrednictwem platformy ePUAP, co - jego zdaniem - ułatwi proces ubiegania się o świadczenie.
Wypłaty odszkodowań za mienie zniszczone w powodzi nie zawsze są satysfakcjonujące dla poszkodowanych. Czasem przyczyna leży w polisie, która nie zabezpieczała należycie ubezpieczonego, zdarza się też, że poszkodowani nie są świadomi, że otrzymali bezsporną kwotę, a nie całość odszkodowania. Zdarzają się jednak przypadki zaniżania wypłat przez ubezpieczycieli.
Dodatkowa pomoc dla poszkodowanych rolników, w formie rekompensaty III i IV raty podatku rolnego za 2024 rok. Koła gospodyń wiejskich będą mogły otrzymać jednorazowe wsparcie w wysokości 5 tys. złotych - takie m.in. rozwiązania zaplanował dla poszkodowanych powodzią rolników rząd. We wtorek, 8 października, Rada Ministrów przyjęła projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Powódź nie zwalnia opiekuna zwierzęcia z obowiązku dbania o jego zdrowie i życie oraz nie depenalizuje przestępstwa znęcania się nad zwierzęciem poprzez jego porzucenie, niezapewnienie mu odpowiedniej opieki czy wystawienie na działanie warunków atmosferycznych, które zagrażają jego zdrowiu lub życiu.
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji poinformowała w czwartek, że abonenci poszkodowani przez powódź mogą wnioskować o umorzenie zaległych opłat abonamentowych. Szef Rady Maciej Świrski zaapelował również do Poczty Polskiej, by wydłużyła tym osobom terminy uregulowania zaległości. Zdaniem KRRiT powódź należy zaliczyć do wyjątkowych sytuacji losowych.
Kradzieże opuszczonego przez powodzian mienia, fałszywe zbiórki i świadoma dezinformacja to zdaniem prawników czyny z „motywacji zasługującej na szczególne potępienie”. W tej sytuacji, choć wyraźnego przepisu w kodeksie karym nie ma, to sąd ma prawo orzec karę w górnej granicy zagrożenia.
Spółka Autostrada Wielkopolska wprowadziła zwolnienie z opłat za przejazd koncesyjnym odcinkiem autostrady A2 Świecko – Konin. Zwolnienie ma zastosowanie do pojazdów wiozących pomoc humanitarną na tereny dotknięte klęską powodzi. Rozwiązanie we współpracy z Ministerstwem Infrastruktury działa od środy, 25 września.
Spłata przez państwo przez rok rat kredytów hipotecznych dla powodzian, a także wprowadzenie prawa pierwokupu lokali mieszkalnych na rzecz gminy objętej skutkami powodzi, podwyższona premia remontowa z 25 do 50 lub 60 proc. oraz zasiłek 1 tys. zł na pokrycie kosztów zużycia energii - to rozwiązania przyjęte przez rząd w projekcie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi.
Kierowcy, którzy mają autocasco, które obejmuje ryzyko powodzi, mogą liczyć na odszkodowanie od ubezpieczyciela za zniszczenie czy uszkodzenie pojazdu przez żywioł, ale nie powinni doprowadzać do zwiększenia uszkodzeń auta, czyli np. uruchamiać samochodu po zalaniu.
Ubezpieczyciele deklarują, że są przygotowani do szybkiej pomocy powodzianom i uprościli procedury likwidacji szkód, uruchomili specjalne infolinie i wysyłają likwidatorów na tereny objęte podtopieniami. Deklarują też wypłaty odszkodowań nawet w ciągu jednego dnia. Jeśli jednak ktoś na widok fali powodziowej chciał kupić polisę mieszkaniową, to nie ma na to szansy. Ubezpieczyć się można na wypadek zdarzenia przyszłego i niepewnego, a nie na wypadek tego, co właśnie zaczyna się dziać.
Strażacy OSP uczestniczyli w akcji ratunkowej podczas powodzi. W tej sytuacji korzystali ze zwolnienia z pracy, ale bez prawa do wynagrodzenia. Gmina wypłaca ekwiwalent strażakom OSP za udział w akcjach ratowniczych, a co z utraconym wynagrodzeniem za pracę? Czy mogą wystąpić do gminy o wypłatę utraconego wynagrodzenia, czy rekompensatą jest tylko ekwiwalent wypłacany za udział w akcjach na podstawie uchwały Rady Gminy?
Którą pojemność zbiornika retencyjnego, tj. pojemność całkowitą czy pojemność użytkową, należy wziąć pod uwagę przy obliczaniu stopnia zapewnienia retencji?
Wnioskodawca złożył wniosek o zasiłek powodziowy (do 2 tys.), na terenie, w którym mieszka, nie został jednak ogłoszony stan powodzi. Strona również nie złożyła kompletu dokumentów, pomimo wezwań organu do uzupełnienia braków formalnych. Czy wydać decyzję odmowną czy postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania na zasiłek powodziowy?
Wniosek o zasiłek powodziowy składa się do organu gminu (wójta, burmistrza lub prezydenta miasta).
Na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej (Dz. U. z 2019 r. poz. 2138) wnoszę o udzielenie: wsparcia/promesy/pożyczki na spłatę zadłużenia w związku z udzielonym kredytem mieszkaniowym na podstawie umowy kredytu mieszkaniowego nr…
Umowa określa zasady przyznawania zwrotnego wsparcia finansowego Kredytobiorcy zobowiązanego do spłaty kredytu mieszkaniowego, który znalazł się w trudnej sytuacji finansowej oraz warunki korzystania ze wsparcia.
