Bezpłatne studia wyższe a sprawiedliwość społeczna

Szkolnictwo wyższe

W toku kampanii wyborczej na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarejestrowany kandydat zakwestionował w dość „miękki” sposób zasadność gwarantowania przez państwo bezpłatności studiów wyższych. Pogląd ten szeroko uznano za kontrowersyjny, niekiedy nawet za zupełnie niepoważny, wręcz obrazoburczy. Czy kwestionowanie bezpłatności studiów wyższych mieści się w ramach racjonalnej debaty publicznej - zastanawia się dr Paweł Bała.

09.04.2025

Nowe terminy na składanie wniosków o dofinansowanie infrastruktury

Szkolnictwo wyższe

Resort nauki przygotował projekt rozporządzenia dotyczącego finansowania aparatury naukowo-badawczej. Rozporządzenie w nowym brzmieniu skraca termin składania wniosków o dofinansowanie z 31 sierpnia na 30 kwietnia, co pozwoli na wcześniejsze zakończenie procedury ich oceny oraz przekazywania środków finansowych.

08.04.2025

Rektorzy apelują o unijne fundusze na badania naukowe

Szkolnictwo wyższe

Trzy konferencje rektorów z Polski, Niemiec i Francji zaapelowały o unijne fundusze na badania naukowe, które powinny być dostosowane do przyszłych wyzwań, a jednocześnie oparte na zasadach otwartości i doskonałości. Zgodziły się także na kontynuację programu ramowego UE dotyczącego badań naukowych i innowacji. Konferencje te reprezentują krajowe instytucje szkolnictwa wyższego i nauki.

08.04.2025

Przerwa w studiach nie resetuje okresu pobierania stypendiów

Szkolnictwo wyższe

Niektóre uczelnie uznają, że do limitu dwunastu semestrów uprawniających do stypendiów wliczają się także przerwy między studiami. Oznacza to, że student, który przerwał naukę i po latach wrócił na studia, może stracić prawo do świadczeń i to nawet, jeżeli przed przerwaniem studiów studiował jedynie przez jeden semestr.

03.04.2025

Prof. Węgrzyn: Rada Doskonałości Naukowej ocenia wyłącznie dorobek merytoryczny

Szkolnictwo wyższe

Prof. Grzegorz Węgrzyn, wiceprzewodniczący Rady Doskonałości Naukowej, podkreślił w rozmowie z PAP, że przy ocenie kandydatów do tytułu profesora RDN koncentruje się wyłącznie na ich dorobku naukowym, a nie na działalności publicznej czy politycznej. W poniedziałek Rada zdecydowała, że nie skieruje do prezydenta wniosku o nadanie tytułu profesora Małgorzacie Manowskiej, pierwszej prezes Sądu Najwyższego. Jej sprawa była rozpatrywana dwukrotnie podczas głosowania.

02.04.2025

Zarzuty dotyczące Sieci Łukasiewicz mają urzędniczy charakter?

Szkolnictwo wyższe

Były prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz, Andrzej Dybczyński, skomentował najnowszy raport Najwyższej Izby Kontroli, opublikowany w poniedziałek. Zaznaczył, że część zarzutów NIK ma charakter czysto biurokratyczny i jego zdaniem nie odzwierciedla realiów związanych z tworzeniem i funkcjonowaniem instytucji naukowej. Według raportu w latach 2019–2024 SBŁ otrzymała z budżetu państwa ponad 2,8 mld zł, jednak efekty prowadzonych przez nią działań miały być znikome lub wręcz żadne.

01.04.2025

Co robić po prawie? – podcast o karierze prawnika bez tabu i utartych schematów

Prawnicy Szkoła i uczeń Strefa aplikanta Szkolnictwo wyższe Prawo na oko

Zastanawiałeś się kiedyś, jak powstaje prawo, którego używasz na co dzień? W najnowszym odcinku podcastu "Prawo na Oko" przeżyjesz wyjątkową podróż po kulisach legislacji. Posłuchaj, co o pracy eksperta ds. legislacji mówi Daniela Wybrańczyk. "Prawo na Oko" to podcast dla młodych adeptów prawa, którzy zastanawiają się, jaką ścieżkę zawodową wybrać. Rozmowy ze starszymi kolegami po fachu pozwalają spojrzeć na zawód z innej perspektywy i poznać nie zawsze oczywiste ścieżki kariery. Zapraszamy do wysłuchania.

01.04.2025

NIK punktuje wydatki Sieci Łukasiewicz

Szkolnictwo wyższe

Dane Sieci Łukasiewicz były gromadzone w sposób nierzetelny, co uniemożliwiało skuteczne zarządzanie - stwierdziła Najwyższa Izba Kontroli. Wskazała, że sieć zawyżała dochody z komercjalizacji, a Centrum Łukasiewicz nie opracowało wymaganych ustawowo 4- i 10-letnich strategii działania aż do końca 2024 r.

31.03.2025

Zapomoga losowa tylko w wyjątkowych przypadkach – WSA o granicach wsparcia dla studentów

Szkolnictwo wyższe

Student i doktorant może ubiegać się o zapomogę losową, jeżeli zmaga się z przejściowo trudną sytuacją życiową. Nie chodzi jednak o każdą trudną materialnie sytuację, a tylko stan nadzwyczajny. Za taki nie można jednak uznać wzrostu kosztów życia wywołanego rosnącą inflacją cen orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach.

28.03.2025

Wiceminister zapowiada wycofanie ministerialnego projektu ustawy o PAN

Szkolnictwo wyższe

Ministerialny projekt zakładający reformę Polskiej Akademii Nauk ma być wycofany - zapowiedziała wiceministra nauki Karolina Zioło-Pużuk po spotkaniu władz resortu z przedstawicielami akademii. Nad kierunkowymi zmianami do obecnie obowiązującej ustawy będzie pracował 12-osobowy zespół. To kolejne podejście do reformy PAN, poprzedni rząd również podejmował próby, które zakończyły się fiaskiem.

26.03.2025

Prof. Barbucha: Konieczna skuteczniejsza walka z "papierniami"

Szkolnictwo wyższe

Prorektor ds. nauki Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, dr hab. Dariusz Barbucha, podkreśla potrzebę zaktualizowania wytycznych dotyczących polityki publikacyjnej oraz dokonania przeglądu dorobku naukowego badaczy. Według niego tzw. "papiernie", czyli masowe fabryki artykułów naukowych, są efektem braku poszanowania zasad rzetelności i uczciwości w prowadzeniu i upowszechnianiu badań – problemu, który dotyczy nie tylko Polski, ale i całego świata.

26.03.2025

Trwają rozmowy o zmianach w ustawie o szkolnictwie wyższym

Szkolnictwo wyższe

Minister nauki i szkolnictwa wyższego Marcin Kulasek zapowiedział powołanie zespołu złożonego z przedstawicieli środowiska akademickiego i naukowego, który przygotuje projekt nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Jak podkreślił, wiele przepisów wymaga aktualizacji, bo od momentu uchwalenia ustawy w 2018 roku świat znacząco się zmienił.

26.03.2025

Patent Index 2024: Polska poza czołówką, ale liczba zgłoszeń rośnie

Szkolnictwo wyższe Własność intelektualna Własność przemysłowa

Europejski Urząd Patentowy otrzymał w 2024 roku prawie 200 tys. zgłoszeń patentowych. Polska znalazła się na 26. miejscu wśród krajów zgłaszających. Liczba zgłoszeń z naszego kraju rośnie jednak piąty rok z rzędu. W 2020 roku było ich 478, a w 2024 roku – już 692. Najczęściej polskie zgłoszenia dotyczą takich dziedzin jak technologia medyczna, inżynieria lądowa i chemia organiczna.

25.03.2025

NSA: Zawieszenie studenta to decyzja administracyjna, musi być uzasadniona

Szkolnictwo wyższe

Jeżeli rektor zadecydował o zawieszeniu studenta w jego prawach, to wydana w tej sprawie decyzja musi spełniać wymogi procedury administracyjnej. W szczególności dotyczy to właściwego uzasadnienia decyzji oraz pouczenia strony o przysługujących środkach zaskarżenia - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

24.03.2025

Czy rektorzy powinni podlegać ustawie kominowej

Administracja publiczna Prawo pracy Szkolnictwo wyższe Zarządzanie

Najwyższe wynagrodzenia zasadnicze polskich rektorów, wraz z dodatkiem funkcyjnym przekraczają 30 tys. zł. Rektorzy otrzymują też dodatki zadaniowe, które rady uczelni mogą przyznawać im samodzielnie - bez zgody i wiedzy ministra. Do tego dochodzi zwykle obniżone pensum. Zdaniem prawników, rektorzy powinni podlegać ustawie kominowej. Pojawiają się też głosy, że dodatkowe zarobkowanie - np. w radach nadzorczych, powinno być reglamentowane, z uwagi na możliwość wystąpienia konfliktu interesów.

24.03.2025

Student nie musi korzystać z pomocy społecznej, by dostać stypendium socjalne - wyrok NSA

Domowe finanse Szkolnictwo wyższe

Rektor uniwersytetu nie może odmówić studentowi stypendium socjalnego, jeśli przedstawione przez studenta zaświadczenie z ośrodka pomocy społecznej nie zawiera informacji o dochodach. Osoby o niskich zarobkach nie muszą korzystać z pomocy społecznej, a wówczas OSP nie ma informacji o ich sytuacji majątkowej. Rektor uniwersytetu może to ustalić na podstawie innych dowodów - wynika z orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego.

23.03.2025

Prof. Krawiec: Nieposzlakowana opinia kluczowa w awansie na profesora

Szkolnictwo wyższe

Świat nauki, choć kojarzony z dążeniem do prawdy, innowacyjnością i obiektywizmem, nie jest wolny od problemów etycznych i interpersonalnych. Naukę tworzą bowiem ludzie. A oni nie są, niestety, wolni od wad. W środowisku akademickim, które z założenia powinno być oparte na współpracy i uczciwości, często dochodzi do działań, które podważają zaufanie do nauki jako instytucji.

20.03.2025

Legitymacje studenckie w mObywatelu, więcej danych w dyplomie

Szkolnictwo wyższe

Resort nauki przygotował rozporządzenie dotyczące dokumentacji przebiegu studiów, legitymacji studenckich oraz wniosku uczelni o utworzenie nowego kierunku. Wzór legitymacji studenckich zostanie dostosowany do wymogów aplikacji mObywatel. Nowela zakłada też bardziej elastyczne podejście do treści dyplomów - będą uwzględniać tytuły uzyskane za granicą.

17.03.2025

Rozwój w obszarze bezpieczeństwa wyzwaniem dla nauki

Szkolnictwo wyższe

Jednym z kluczowych wyzwań dla polskich naukowców jest rozwój krajowej myśli w obszarze bezpieczeństwa i obronności - podkreśla wiceminister nauki Marek Gzik. Zwrócił również uwagę na istotną rolę polskich ośrodków naukowych w procesie repolonizacji technologii wojskowych. Zauważył, że jesteśmy "w dość trudnym historycznie momencie" i tym ważniejsze jest, aby rola polskiej nauki zaznaczyła się w sposób "bardziej dosadny”.

12.03.2025

PAN: Polska powinna inwestować w edukację specjalistów IT

Szkolnictwo wyższe

Przedstawiciele Komitetu Informatyki PAN w liście otwartym zwrócili uwagę na niewystarczające inwestycje Polski w edukację specjalistów z zakresu technologii informatycznych. Ostrzegają, że w przyszłości może to doprowadzić do niedoboru nauczycieli zarówno w szkołach, jak i na uczelniach. Sygnatariusze dokumentu, który ma trafić m.in. do Ministerstwa Nauki, podkreślili, że technologie ICT odgrywają kluczową rolę w wielu produktach i usługach.

05.03.2025