Dozwolony użytek zawęża ochronę prawnoautorską ze względu na różne interesy korzystających z utworów. W tym tekście zastanawiam się nad sposobem rozumienia parodii, pastiszu i karykatury – jako podstawach umożliwiających szerszą swobodę wolności wypowiedzi związanej z wykorzystywaniem cudzej twórczości – pisze prof. Ryszard Markiewicz w piątej publikacji z cyklu „Dopowiedzenia”.
Ryszard Markiewicz
07.04.2025
Prawo europejskie

PwC: Listing Act uprości dostęp do rynku kapitałowego

Prawo gospodarcze Finanse Prawo europejskie
Zmiany przewidziane w przepisach obejmują uproszczenie formatu prospektów, rozszerzenie wyłączeń z obowiązku ich sporządzania oraz zmniejszenie obowiązków informacyjnych wynikających z rozporządzenia MAR. Pierwsze regulacje obowiązują od 4 grudnia 2024 r., kolejne wejdą w życie w marcu i czerwcu 2026 r., między innymi nowe progi, poniżej których oferta publiczna jest wyłączona z obowiązku sporządzenia prospektu, oraz ułatwienia związane z prezentacją historycznych informacji finansowych.
Inga Stawicka
05.04.2025
Prawo gospodarcze Finanse Prawo europejskie
Podczas korzystania ze zwolnienia lekarskiego, ubezpieczona wybrała się z przyjaciółką do budynku sądu. Informacja o tym trafiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który pozbawił ją prawa do zasiłku chorobowego. Sąd uznał jednak, że zachowanie ubezpieczonej nie było sprzeczne z zaleceniami lekarza i nie wpłynęło negatywnie na przebieg zwolnienia. Decyzja organu została więc zmieniona.
Dorian Lesner
05.04.2025
Ubezpieczenia społeczne
Wiele polskich firm posługuje się znakami towarowymi lub markami z charakterystycznymi dla naszego kraju członami, takimi jak -ex czy -pol. Co jednak w sytuacji, gdy tylko ten człon odróżnia oznaczenie polskie od zagranicznego? Ciekawy z tej perspektywy może być wyrok Sądu UE, który wypowiedział się w sporze amerykańskiej firmy odzieżowej GAP z polską firmą Gappol.
Tomasz Ciechoński
05.04.2025
Własność przemysłowa
Truizmem będzie stwierdzenie, że sprawy frankowe wygenerowały tak znaczną liczbę zagadnień prawnych, że spowodowało to wzmożoną intensywność orzeczniczą Sądu Najwyższego w tematyce instytucji cywilnoprawnych. Jeśli jednak ktoś myśli, że jesteśmy na finiszu tego procesu, to jest w błędzie. Jednym z nowych problemów prawnych jest kwestia potrącenia odsetek za opóźnienie należnych frankowiczowi od banku - pisze Paweł Stalski, radca prawny.
Paweł Stalski
05.04.2025
Domowe finanse Banki Kredyty frankowe

Rząd zajmie się certyfikacją firm startujących w przetargach

Zamówienia publiczne Spółki Prawo gospodarcze
We wtorek rząd ma się zająć projektem ustawy o nieobowiązkowej certyfikacji dla firm startujących w przetargach publicznych - wynika z porządku obrad Rady Ministrów. Celem ustawy jest wprowadzenie dwóch rodzajów certyfikatów.
Robert Horbaczewski
04.04.2025
Zamówienia publiczne Spółki Prawo gospodarcze
Stopa bezrobocia rejestrowanego w marcu 2025 r. wyniosła 5,3 proc., czyli o 0,1 pkt proc. mniej niż przed miesiącem - wynika z szacunków Ministerstwa Pracy. Według wstępnych danych, w urzędach pracy zarejestrowanych było 831,3 tys. bezrobotnych, o ponad 15 tys. mniej niż w lutym 2025 r. - podał w piątek resort.
Grażyna J. Leśniak
04.04.2025
Prawo pracy Rynek pracy
Ostatnia dekada przyniosła znaczące zmiany migracyjne, szczególnie w kontekście napływu cudzoziemców, głównie z Ukrainy, ale także z innych części świata. Zjawisko to miało duży wpływ na rynek pracy i strukturę społeczną. O tych i innych tematach dyskutowano w czasie FORUM MIGRACJI, będącego inicjatywą Polskiego Forum HR, członka Konfederacji Lewiatan.
Grażyna J. Leśniak
04.04.2025
Prawo pracy Rynek pracy

Woda, żywność, leki - to musi znaleźć się w obiekcie zbiorowej ochrony

Nieruchomości Obrona cywilna Bezpieczeństwo publiczne
Trzy litry wody na osobę dziennie, żywność o długim okresie przydatności do spożycia, a także apteczki, latarki i radioodbiorniki – takie m.in. elementy mają być obowiązkowym wyposażeniem obiektów zbiorowej ochrony - wynika to z projektu rozporządzenia MSWiA. Nowe przepisy nałożą też nowe obowiązki na samorządowców oraz osoby fizyczne, przedsiębiorstwa, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe.
Robert Horbaczewski
04.04.2025
Nieruchomości Obrona cywilna Bezpieczeństwo publiczne
Zarzut stawiany dwóm prokuratorom o nadużycie uprawnień okazał się nieudokumentowany. Spółka, podejrzana o pranie brudnych pieniędzy, przez pięć lat miała zablokowane środki finansowe na rachunku bankowym jako dowód rzeczowy. Jej pełnomocnik dopatrzył się w tym czynu zabronionego. Jednak Izba Odpowiedzialności Zawodowej nie zgodziła się na uchylenie immunitetu prokuratorom.
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska
04.04.2025
Prawo karne Prawnicy Prokuratura
Spółka przetwarzała dane najemcy samochodu po zakończeniu umowy. Uzasadniała to ewentualnym ustaleniem, dochodzeniem lub obroną przed roszczeniami. Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że z zakończeniem umowy dochodzi do ustalenia okoliczności faktycznych związanych ze stanem technicznym pojazdu, które mogą być podstawą roszczeń. Tym samym przetwarzanie danych osobowych najemcy było dopuszczalne w krótkim okresie po wykonaniu umowy, w którym mogły zostać ujawnione szkody.
Dorian Lesner
04.04.2025
RODO Prawo europejskie Cyberbezpieczeństwo
Małżonków sprzedających działkę należy uznać za jednego podatnika VAT, nie dwóch odrębnych podatników - wynika z czwartkowego orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE (sygn. C‑213/24). Konsekwencją wyroku powinna być nowelizacja ustawy o VAT oraz zmiana systemów informatycznych skarbówki, by umożliwić rejestracją takiego „dwuosobowego” podatnika. TSUE orzekł również, że osoba sprzedająca nieruchomość jest podatnikiem VAT, jeśli powierza pełnomocnikowi uatrakcyjnienie działki przed sprzedażą.
Monika Pogroszewska
04.04.2025
VAT Prawo europejskie

Deregulacja już po pierwszym czytaniu w Sejmie

Zamówienia publiczne Administracja publiczna Małe i średnie firmy
W czwartek w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego. Jest to tzw. pierwszy pakiet deregulacyjny. Projekt rządowy przewiduje zmiany w aż 25 ustawach, mające ułatwić prowadzenie biznesu i obniżyć koszty ponoszone przez przedsiębiorców.
Tomasz Ciechoński
03.04.2025
Zamówienia publiczne Administracja publiczna Małe i średnie firmy
3 kwietnia 2025 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Sądu Apelacyjnego w Warszawie, dotyczące kary pieniężnej za niezłożenie sprawozdania przez wytwórcę energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w małej instalacji. Zwrócił uwagę, że kontrolowane przepisy określają wysokość kary pieniężnej w sposób sztywny, który nie pozwala sądowi na ocenę, czy środki represji administracyjnej są odpowiednie i proporcjonalne do konkretnego przypadku naruszenia prawa. Orzeczenie zapadło większością głosów.
Krzysztof Koślicki
03.04.2025
Środowisko Energetyka
W okresie od stycznia do lutego 2025 r. zarejestrowano 5,6 mln zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy wystawionych na łączną liczbę 53,5 mln dni absencji chorobowej. W porównaniu z analogicznym okresem 2024 r. wzrosła zarówno liczba dni absencji chorobowej o 0,5 proc., jak i liczba zaświadczeń lekarskich o 6,3 proc. – podał ZUS. W tym czasie najwięcej zwolnień lekarskich, bo 46,1 proc. ogółu, wystawiono na 1-5 dni, z czego zwolnienia jednodniowe stanowiły 6,5 proc.
Grażyna J. Leśniak
03.04.2025
Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne

RPO przyjął 79 zgłoszeń zewnętrznych od sygnalistów

Samorząd terytorialny Administracja publiczna Sygnaliści
Do końca marca do Rzecznika Praw Obywatelskich zgłoszono 229 spraw, z czego Rzecznik zakwalifikował 79 z nich jako zgłoszenia zewnętrzne, w rozumieniu ustawy o ochronie sygnalistów. Najwięcej zgłoszeń zewnętrznych dotyczyło naruszeń związanych z interesami finansowymi Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz Unii Europejskiej.Sygnaliści zgłaszali także naruszenia dotyczące korupcji i nieprawidłowości w zakresie ochrony prywatności i danych osobowych.
Robert Horbaczewski
03.04.2025
Samorząd terytorialny Administracja publiczna Sygnaliści
Celem nowego rozporządzenia ws. warunków technicznych budynków jest m.in. ograniczenie ryzyka wielkich pożarów, jak ten w maju 2024 roku, w którym spłonęło centrum handlowe przy ul. Marywilskiej w Warszawie. Ponadto nowe przepisy, jak zapowiada Ministerstwo Rozwoju i Technologii, „przyspieszą i ułatwią proces realizacji inwestycji”.
TC/PAP
03.04.2025
Budownictwo Nieruchomości

Ministerialni urzędnicy wykorzystują lukę w rządowym procesie legislacyjnym

Samorząd terytorialny Prawnicy Administracja publiczna Prawo pracy
Nie ma terminu, w którym - po zakończeniu uzgodnień międzyresortowych, konsultacji publicznych i opiniowaniu – ministerstwa musiałyby opublikować wszystkie dokumenty związane z projektowaną ustawą lub rozporządzeniem. A ponieważ to sami ministerialni urzędnicy wprowadzają dokumenty do systemu, bo Rządowe Centrum Legislacji zapewnia im tylko dostęp, to robią to z dużym opóźnieniem. Rekordzista dodał dokument do projektu po… ośmiu latach. Zdaniem prawników uniemożliwia to monitorowanie prac legislacyjnych.
Grażyna J. Leśniak Robert Horbaczewski Inga Stawicka
03.04.2025
Samorząd terytorialny Prawnicy Administracja publiczna Prawo pracy
Ochrona wierzytelności stanowi kluczowy element stabilności finansowej zarówno przedsiębiorstw, jak i osób fizycznych. Skuteczne zabezpieczenie swoich praw jako wierzyciela jest zatem niezwykle istotne. W relacjach biznesowych, a także prywatnych, zdarzają się bowiem sytuacje, gdy dłużnik unika jednoznacznego przyznania się do długu. Nie oznacza to jednak, że wierzyciel pozostaje bezbronny - pisze Martyna Jędraszka-Stankiewicz, adwokat w BWHS Wojciechowski Springer i Wspólnicy.
Martyna Jędraszka-Stankiewicz
03.04.2025
Spółki Małe i średnie firmy
Ministerstwo Finansów pracuje nad uszczelnieniem zasad opodatkowania fundacji rodzinnych - poinformował wiceminister Jarosław Neneman. Wraca też pomysł, by warunkiem korzystania z ulgi IP Box było zatrudnienie pracowników. Świadczenia z fundacji rodzinnej oraz dochody opodatkowane IP Box mają być objęte daniną solidarnościową. Prawnicy wskazują, że to zapowiedzi sprzeczne z zapowiadaną przez rząd deregulacją i ułatwieniami dla przedsiębiorców.
Monika Pogroszewska
03.04.2025
CIT PIT Fundacja rodzinna

Są już pierwsze wyroki w wydziale frankowym w warszawskim Sądzie Apelacyjnym

Wymiar sprawiedliwości Domowe finanse Banki Kredyty frankowe
Pełną parą ruszył wydział frankowy w warszawskim Sądzie Apelacyjnym, dzięki temu wielu kredytobiorców może liczyć na szybkie zakończenie spraw, choć jeszcze nie wszyscy sędziowie ruszyli z wokandami. Dziennie do wydziału wpływa średnio 80 spraw. Obecnie orzeka 16 sędziów, ale docelowo sędziów w wydziale frankowym ma być 20.
Regina Skibińska
03.04.2025
Wymiar sprawiedliwości Domowe finanse Banki Kredyty frankowe
Czy polskie spółki podążają za standardami unijnymi? – m.in. na to pytanie szukali odpowiedzi uczestnicy IV Ogólnopolskiej Konferencji Prawa Rynku Kapitałowego „Energia Kapitału”. Z ich wypowiedzi wynika, że niektóre rozwiązania funkcjonujące w naszym kraju mogą służyć za wzór dla prawodawcy europejskiego.
Tomasz Ciechoński
02.04.2025
Spółki Prawo gospodarcze Prawo europejskie
Prezydent podpisał nowelizację ustawy o zakazie stosowania aromatu charakterystycznego w tzw. podgrzewanych wyrobach tytoniowych. Ostateczna wersja przewiduje dziewięcio-, a nie trzymiesięczne vacatio legis, jak było to proponowane przed konsultacjami publicznymi. Za regulacją szczególnie mocno opowiada się środowisko lekarskie, które alarmuje o potencjalnych skutkach ubocznych tego typu produktów.
Inga Stawicka
02.04.2025
Opieka zdrowotna

Maleje aktywność zawodowa seniorów

Emerytury i renty Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne Rynek pracy
W 2023 roku ludność aktywna zawodowo w wieku 60-89 lat liczyła 1443 tys. osób, tj. o 1,7 proc. mniej niż rok wcześniej. Osoby aktywne zawodowo w tej grupie wiekowej stanowiły 8,1 proc. ogółu aktywnych zawodowo osób w wieku 15-89 lat (wobec 8,3 proc. w roku poprzednim). Natomiast liczba osób biernych zawodowo w wieku 60-89 wyniosła 7934 tys. i wzrosła o 1,2 proc. w stosunku do roku poprzedniego – wynika z rządowej „Informacji o sytuacji osób starszych w Polsce za 2023 r.”.
Grażyna J. Leśniak
02.04.2025
Emerytury i renty Prawo pracy Ubezpieczenia społeczne Rynek pracy

OSR jak zło konieczne – bez kluczowych informacji

Prawnicy Administracja publiczna Prawo pracy Małe i średnie firmy
Brak oceny skutków finansowych i w ujęciu niepieniężnym w odniesieniu do przedsiębiorstw to stały mankament projektów ustaw i rozporządzeń przygotowywanych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, zaś trudności w ocenie wpływu to stała wymówka. Najbardziej skrajnym przykładem forsowania zmiany przepisów bez rzetelnego OSR jest obecnie rozporządzenie o maksymalnej temperaturze w miejscu pracy. W ubiegłym roku, mimo zarzutu braku OSR, projekt wolnej Wigilii trafił do parlamentu… jako projekt poselski.
Grażyna J. Leśniak
02.04.2025
Prawnicy Administracja publiczna Prawo pracy Małe i średnie firmy
Sukcesja w rodzinnym biznesie jest procesem kluczowym dla przyszłości firmy, który nierzadko wpływa na relacje między członkami najbliższej rodziny. Niestety, brak jej odpowiedniego przygotowania może prowadzić do poważnych sporów prawnych, paraliżu działalności, a nawet upadku firmy - piszą Martyna Kunke i Tomasz Rutkowski, radcy prawni w Kancelarii Prawnej PragmatIQ.
Martyna Kunke Tomasz Rutkowski
02.04.2025
Spółki Fundacja rodzinna
Większość zmian zaproponowanych przez Ministerstwo Finansów w ordynacji podatkowej będzie niekorzystna dla podatników - ostrzegają prawnicy. Wbrew zapowiedziom, zmiany w raportowaniu schematów podatkowych (MDR) nie zmniejszą raczej liczby obowiązków, a doprowadzą do nowych sporów. Należy się również spodziewać, że wzrośnie liczba postępowań karnych skarbowych.
Monika Pogroszewska
02.04.2025
Ordynacja Doradca podatkowy
System e-doręczeń od 1 kwietnia 2025 r. stał się obowiązkowy dla spółek zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sadowym. Wcześniej, bo 1 stycznia 2025 r., zaczęły z niego obligatoryjnie korzystać urzędy oraz przedstawiciele prawniczych zawodów zaufania publicznego. Poczta Polska podsumowała pierwszy kwartał działania systemu.
TC/PAP
01.04.2025
Administracja publiczna E-doręczenia
Hanna Kończal została powołana na Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (GIOŚ) - przekazało we wtorek Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Poprzednia szefowa Inspekcji, Joanna Piekutowska została odwołana ze stanowiska pod koniec 2024 roku.
Robert Horbaczewski
01.04.2025
Środowisko Administracja publiczna
1 kwietnia wchodzi w życie szereg zmian w ustawie o VAT, zakładających obniżki oraz ujednolicenie stawek na niektóre towary, m.in. wyroby medyczne, statki ratownicze i środki ochrony roślin. Nie będzie natomiast zapowiadanej podwyżki VAT na wyroby z konopi siewnej, nadal będą objęte 8 proc. Zniesiony zostaje też obowiązek integracji kas rejestrujących z terminalami płatniczymi. Od 28 lutego obowiązują już przepisy, które przedłużają mechanizm odwrotnego obciążenia VAT na m.in pozwolenia na emisję gazu.
Marcin Szymankiewicz
01.04.2025
VAT Doradca podatkowy