Według najczarniejszej prognozy Głównego Urzędu Statystycznego liczba mieszkańców naszego kraju do 2060 r. zmniejszy się z obecnych ponad 37 mln do 26,7 mln osób - skurczy się też liczba osób w wieku produkcyjnym. Oznacza to konieczność zreformowania systemu edukacji zarówno, jeżeli chodzi o kwestie kadrowe, jak i infrastrukturalne.

Od 2015 r. do chwili obecnej systematycznie wzrasta wynagrodzenie nauczycieli, odpowiednio do możliwości budżetowych państwa. W tym czasie płace młodych nauczycieli rozpoczynających pracę w szkole wzrosły o 76 proc., pozostałych nauczycieli o 47 proc. - uważa resort edukacji. Chwali się też reformą dotyczącą awansu zawodowego pedagogów.

W polskich szkołach brakuje niemal 2,3 tys. psychologów, co stanowi ponad 27 proc. wszystkich przewidzianych dla nich etatów. W placówkach wiejskich i w małych miejscowościach sytuacja jest jeszcze trudniejsza - wynika z danych Fundacji Grow Space. Według danych z 2018 r. ponad 2/5 ankietowanych uczniów odczuwało duży lub bardzo duży poziom stresu szkolnego, stąd poszukiwanie alternatyw jak edukacja domowa.

Uczniowie, którzy zamierzają przystąpić do egzaminu maturalnego bezpośrednio po ukończeniu szkoły w 2024 r., muszą obowiązkowo złożyć wstępną deklarację maturalną - jako że w tym roku ostatni dzień września przypadł w sobotę, mają to zrobić do poniedziałku. Deklarację można złożyć za pośrednictwem systemu online. Trzeba w niej zawrzeć zezwolenie na przetwarzanie danych osobowych, co budzi wątpliwości ekspertów.

Resort edukacji pracuje nad rozporządzeniem w w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela. Złagodzi wymogi dotyczące kształcenia nauczycieli teoretycznej nauki zawodu oraz nauczycieli języka regionalnego. Zmiany mają wejść w życie wraz z rozpoczęciem roku akademickiego.

Rodzice ubiegający się o zwolnienie lekarskie dla uczącego się dziecka, niepotrzebnie wydłużają kolejki w przychodniach. Szkoły nie mają bowiem podstawy prawnej do tego, aby wymagać od ucznia potwierdzenia, że nieobecność w szkole wynika z choroby. Lekarze zwolnienia wystawiają jedynie uczniom szkół zawodowych i techników, którzy pracują np. w ramach praktyk. W pozostałych wypadkach lekarz nie ma nawet systemowej możliwości wystawienia "zwolnienia" uczniowi.

Do tego, by uczeń był zwolniony z konieczności ćwiczenia na wf, wystarczy opinia lekarza rodzinnego. Przepis rozporządzenia w tej sprawie - mimo wcześniejszych zapowiedzi resortu edukacji - nie uległ zmianie. W tym roku zmienia się natomiast podstawa programowa oraz wprowadzony zostaje wymóg zdawania testów sprawnościowych. Te jednak nie wpływają na ocenę ucznia.

Nauczyciele i dyrektorzy nie powinni mieć złudzeń - uczniowie będą wykorzystywali narzędzia oparte na działaniu generatywnej sztucznej inteligencji. I to nie tylko po to, by pomóc sobie w zbieraniu danych potrzebnych do napisania pracy, ale również, by żadnej pracy nie pisać. Z tego powodu warto pomyśleć o nowych metodach nauczania i ewentualnych zmianach w statucie. Temat AI w edukacji pojawi się też podczas X Kongresu Edukacja i Rozwój.

Kończy się sprawa maturzystów z Ostrowca Świętokrzyskiego, których wyniki matur z chemii zostały w 2011 roku unieważnione ze względu na niesamodzielność. Maturzyści odwoływali się do sądu, Trybunału Konstytucyjnego i w końcu do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Ten odrzucił skargę, uznając, że sporne ograniczenie prawa do edukacji mogło spowodować pewną niedogodność dla skarżących, to jednak ta niedogodność nie była wystarczająca do stwierdzenia, że sama istota prawa do nauki skarżących została naruszona.

Rząd zapowiada wydanie nowego rozporządzenia określającego procedury oraz usługi, w których dokument elektroniczny oraz certyfikat mogą być wykorzystywane do stwierdzania tożsamości obywatela Ukrainy, którego pobyt na terytorium Polski uznaje się za legalny. Dane, funkcjonujące pod nazwą Diia.pl i Diia.pl dzieci, pochodzą z rejestru publicznego, którego administratorem jest minister ds. informatyzacji. Dlatego osoba weryfikująca tożsamość ma mieć pewność w zakresie ich pochodzenia.

Sądy na każdym etapie postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy będą udzielały zabezpieczenia przez nakazanie dalszego zatrudnienia pracownika podlegającego szczególnej ochronie przez pracodawcę - m.in. związkowca, do czasu prawomocnego zakończenia postępowania - jutro przepis ten wchodzi w życie. Zdaniem prawników, będzie on stanowił karykaturę sądownictwa i spowoduje, że sądy staną się jego mechanicznym wykonawcą.

Wraz z początkiem nowego roku szkolnego fundacja Szkoła z Klasą organizuje szereg programów edukacyjnych dla szkół i nauczycieli. Obejmują one m.in. wspieranie integracji dzieci z doświadczeniem uchodźstwa i migracji, wprowadzenie do teorii mindfulness oraz szkolenia dotyczące bezpieczeństwa dzieci w Internecie. Programy są bezpłatne, ale trzeba się zarejestrować.

W roku 2024 płaca minimalna, podobnie jak w obecnym, wzrośnie dwukrotnie od stycznia i od lipca. Podwyżka będzie miała charakter rekordowy, bo sięgnie odpowiednio ponad 20 proc. w stosunku do 2023 r. Choć pozornie pracownicy powinni się cieszyć, bo ich wynagrodzenie wzrośnie, to nie można mieć złudzeń, iż tak duża zmiana nie pozostanie bez znaczenia dla rynku pracy - pisze dr Paweł Łuczak.

Uczniowie szkół ponadpodstawowych i studenci, którzy dostają rentę rodzinną po śmierci swojego rodzica, muszą pamiętać, by do końca września złożyć wniosek potwierdzający, że nadal się uczą. Jeśli zrobią to z opóźnieniem, czyli złożą dokumenty np. w październiku, to stracą rentę rodzinną za wrzesień. Nie jest konieczne coroczne przedstawianie nowej informacji o dalszej nauce, jeśli zaświadczenie nie wygasło.

Ministerstwo Cyfryzacji potwierdziło w środę, że rozstrzygnięto wszystkie przetargi na laptopy dla czwartoklasistów. Dostępna jest także lista zawierającą wszystkie 73 regiony i modele laptopów, które zostały wybrane w każdym z nich. Sprzęt trafi do uczniów klas czwartych w całej Polsce najpóźniej 40 dni od podpisania umów.

Minister cyfryzacji Janusz Cieszyński powiedział we wtorek, że wszystkie przetargi zostały już rozstrzygnięte i wiadomo, jaki sprzęt trafi do uczniów czwartych klas szkół podstawowych. Stwierdził, że realne jest, aby uczniowie otrzymali komputery do końca września.

Mimo że resort rodziny i polityki społecznej dał tylko siedem dni ministerstwom na zgłaszanie uwag do projektu rozporządzenia w sprawie płacy minimalnej na 2024 r., to konsultacje nie zakończyły się. Związki zawodowe chcą większego jej wzrostu, a ministrowie zgodnie twierdzą, że potrzebują dodatkowych pieniędzy, bo z tych, co mają dostać, nie będą w stanie sfinansować podwyżek. Wygląda na to, że rząd sam padł ofiarą znacznych podwyżek płacy minimalnej.

Ruszyła II edycja ogólnopolskiego badania pt. „LEXOMETR Oświatowy 2023 – wyzwania dyrektorów szkół i przedszkoli w roku szkolnym 2023/2024”. Jego celem jest poznanie kondycji oświaty wobec zmian prawnych, finansowych, zarządczych i organizacyjnych. Ankieta jest anonimowa, a duża liczba odpowiedzi pozwoli zyskać pełniejszy obraz sytuacji. Organizatorem badania jest Wolters Kluwer Polska, dostawca systemu informacji prawnej LEX oraz rozwiązań dla samorządów i oświaty.

Blisko 5 milionów dzieci i młodzieży, jeśli tylko szkoły będą chciały i organy prowadzące złożą wnioski, uda się w Polskę, by ją poznawać, jej piękno i kulturę - zapowiedział minister edukacji. Wszystko po to, by być dumnym z tego, że jesteśmy Polakami. Pedagogika dumy, zamiast pedagogiki wstydu – mówił Przemysław Czarnek.

Jak wynika z raportu "Polaków Portfel Własny: edukacja przyszłości", 34 proc. rodziców za największy problem polskiego systemu edukacja uważa przestarzałą podstawę programową. Najczęściej zwracają na to uwagę mieszkańcy małych i średnich miast (po 45 proc. wskazań w tych grupach), osoby z wykształceniem wyższym (37 proc.) oraz zarabiający między 5000 a 6999 złotych netto miesięcznie (55 proc.).

Aż 79 proc. Polaków uważa, że polska szkoła nie przygotowuje uczniów do realiów rynku pracy ani do jego przyszłej wizji. Badani domagają się większej autonomii uczniów - wynika z badania „Szkoła przyszłości” przeprowadzonego przez serwis kariery LiveCareer Polska. Według 87 proc. badanych nauczyciel powinien mieć pewien stopień autonomii w zakresie programu nauczania. Co do wynagrodzeń nauczycieli, 52 proc. uważa je za adekwatne do ich roli, a 35 proc. za zbyt niskie.

Monitoring wizyjny zapewnia bezpieczeństwo uczniom i pracownikom oraz realizowany jest w sposób właściwy, zgodnie z przepisami prawa. Nieprawidłowości, które zostały stwierdzone podczas kontroli szkół w zakresie jego funkcjonowania, miały charakter incydentalny - odpowiada MEiN na pytanie rzecznika praw obywatelskich.

Niepubliczne szkoły, przedszkola i inne placówki oświatowe, korzystające z powiatowych bądź miejskich dotacji, mogą być zobowiązane do informowania o tym fakcie w dokumentacji finansowej, w tym na fakturach potwierdzających zakupy dokonywane z pomocą przekazanych im pieniędzy. Beneficjenci powinni też ułatwiać pracę kontrolerom dotacji, sporządzając odpowiednie obliczenia i zestawienia.

Jednym z postulatów strajku nauczycieli było ograniczenie biurokracji w szkole. Wciąż jednak ma się ona świetnie, a nawet coraz lepiej - zwłaszcza przez zmianę dotyczącą oceniania nauczycieli. Choć resort obiecywał, że ograniczy liczbę wymaganych dokumentów, niewiele to dało. Tym bardziej, że pewne kwestie dyrektor dokumentuje dla własnego bezpieczeństwa.

Prowadzenie lekcji przez organizację pozarządową ma być poprzedzone uzyskaniem pozytywnej opinii rady rodziców, rady placówki oraz poinformowaniem organu prowadzącego i kuratora oświaty - to główne założenia noweli prawa oświatowego, którą zajmie się w środę Senat. Zmiany - nazywane czasem lex Czarnek 3.0 - poparli posłowie.

Nie można wymagać, by rodzice wypisywali dziecko z religii - zgodnie z prawem żąda się od nich wyłącznie pozytywnej deklaracji uczestnictwa w tych zajęciach. Nie ma też podstaw prawnych do organizowania lekcji religii wyłącznie na pierwszych bądź tylko ostatnich godzinach lekcyjnych, ale ze względów organizacyjnych warto to przemyśleć. Mimo zapowiedzi resortu edukacji, póki co nie przygotowano też przepisów dotyczących obligatoryjnego wyboru religii lub etyki.

Zwiększamy subwencję oświatową, przede wszystkim z przeznaczeniem na podwyżki dla nauczycieli. One będą nawet ponad 20-procentowe dla tych najmniej zarabiających, nie jestem pewien, czy wobec tych najlepiej zarabiających osiągniemy 20 proc,. ale będzie to na pewno kilkunastoprocentowa podwyżka, większa niż wynosi inflacja - mówi Przemysław Czarnek, minister edukacji.

Uczeń albo pójdzie na religię, albo na etykę - trzeciej opcji, niechodzenia na żadne z tych zajęć, nie będzie - taką zmianę zapowiadał minister edukacji, miała wejść w życie od 1 września 2023 r., jednak tak się nie stanie. Szef MEiN odłożył te zmiany na półkę na etapie zawetowania przez Prezydenta drugiej wersji Lex Czarnek.

Od niezdanej matury do zdanej na 72 proc. po odwołaniu – w tym roku sprawdzający egzaminy zaliczyli kilka spektakularnych wpadek. I to nie tylko na maturze, do podobnych przypadków dochodziło również na egzaminie ósmoklasisty, co mocno podważa zaufanie do systemu. Niełatwo przy tym dochodzić odszkodowania lub zadośćuczynienia za błąd egzaminatora.

Planowanie przyszłości dzieci to jedno z wyzwań rodzicielstwa. Według najnowszego badania Pracuj.pl, 29 proc. rodziców ma jasną wizję pracy, którą miałoby wykonywać w przyszłości ich potomstwo. 61 proc. badanych nie chce ingerować w wybór zawodu dziecka. Większość rodziców chciałaby, by ich dzieci mogły zmienić swoje pasje w pracę.