Prawo.pl - Prawo w biznesie - Prawo europejskie

Digital Omnibus - cyfrowa deregulacja, ale nie rewolucja

Prawo AI RODO Prawo europejskie LegalTech Cyberbezpieczeństwo Nowe Technologie

Uproszczenie przepisów dotyczących sztucznej inteligencji, cyberbezpieczeństwa i danych zapowiedziała Komisja Europejska, prezentując cyfrowy pakiet Omnibus. Najdalej idąca zmiana to odroczenie wejścia w życie przepisów o systemach AI wysokiego ryzyka. Nowe regulacje mają wyjaśnić pewne wątpliwości w kontekście RODO. Nie ma natomiast rewolucji, jeśli chodzi o wykorzystanie danych do trenowania AI.

21.11.2025

Nie wszystko da się załatwić u notariusza - pary jednopłciowe wciąż czekają na ustawę

Prawo cywilne Prawo europejskie

Pary jednopłciowe potrzebują możliwości sformalizowania swojego związku. Brak jakiejkolwiek prawnej instytucji, która im to umożliwia, łamie Europejską Konwencję Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Tymczasem, mimo obietnic, rząd nie kwapi się do uchwalenia zmian. Obecnie partnerzy tej samej płci nie mogą uregulować wielu kwestii związanych ze wspólnym życiem, na co zwracają uwagę m.in. pomagający im w zabezpieczeniu codziennych spraw notariusze.

21.11.2025

TSUE: Wskazówki apelacji nie wiążą, gdy naruszają prawo UE

Prawnicy Banki Prawo europejskie Kredyty frankowe

Ocena prawna dokonana przez sąd odwoławczy nie wiąże sądu I instancji ponownie rozpoznającego sprawę, jeżeli uzna on, że te wskazówki są sprzeczne z wykładnią dyrektywy 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich – uznał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, rozpatrując pytanie prejudycjalne w jednej z polskich spraw frankowych. Co więcej, przed takim zignorowaniem wytycznych wyższej instancji sąd krajowy nie musi występować do TSUE, jeśli jest pewny swojego poglądu co do prokonsumenckiej wykładni przepisów.

20.11.2025

Prawo goni AI. Ustawa o sztucznej inteligencji na finiszu

Prawnicy Prawo AI RODO Prawo europejskie Prawo autorskie Cyberbezpieczeństwo

Po ponad roku prac nabiera kształtów ostateczny projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji, zapewniający stosowanie w Polsce unijnego rozporządzenia AI Act. Zgłaszane wątpliwości dotyczą m.in. pozycji prawnoustrojowej komisji, która ma nadzorować rynek. Krytyka dotyczy też rozkładu ciężaru regulacyjnego – tekst skupia się na nadzorze, kontrolach i karach, a mniej na wspieraniu innowacji. Tymczasem Komisja Europejska zaproponowała właśnie zmiany w samym rozporządzeniu AI Act.

20.11.2025

Prof. Górski: Wątpliwa reforma wskaźników WIBOR/POLSTR

Prawo cywilne Finanse Banki Kredyty Prawo europejskie

Państwa członkowskie na mocy art. 23c rozporządzenia 2016/1011/UE (tzw. rozporządzenia BMR) uzyskały jedynie kompetencje do wyznaczenia zamiennika lub zamienników dla tego wpisanego do wykazu kluczowych wskaźników referencyjnych. Oznacza to, że środki wykonawcze mogą przyjmować tylko w tym zakresie – pisze prof. Marcin Górski, kierownik Katedry Europejskiego Prawa Konstytucyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.

20.11.2025

Tylko 12 największych spółek GPW spełnia wymogi dyrektywy Women on Boards

Prawo pracy Spółki Prawo europejskie

Aż 107 największych spółek GPW będzie musiało dostosować skład swoich władz do unijnej dyrektywy Women on Boards. Tylko 13,6 proc. wszystkich spółek GPW miało kobiety w zarządzie, a 18,7 proc. w radzie nadzorczej. Zdecydowana większość (75 proc.) spółek indeksu WIG20 miała przynajmniej jedną kobietę w zarządzie - wynika z najnowszego badania Fundacja Liderek Biznesu.

18.11.2025

Dr Keler: Przymusowa restrukturyzacja banków polską specjalnością

Banki Prawo europejskie Restrukturyzacja

Przymusowa restrukturyzacja (ang. resolution) to rozwiązanie, którego celem jest zapobiegnięcie powtórzeniu sytuacji z czasów kryzysu finansowego z lat 2007-2009 i późniejszych, kiedy to banki były ratowane za pieniądze publiczne. Europejskie władze znalazły sposób na uniknięcie podobnych przypadków, a Polska okazuje się być krajem, który może być w tym zakresie wzorem - pisze dr Grzegorz Keler, adwokat, partner w Kancelarii Jabłoński Koźmiński i Wspólnicy, Uniwersytet Warszawski.

18.11.2025

Strasburg: Odroczenie wykonania wyroku Wałęsa przeciwko Polsce

Prawnicy Prawo europejskie

Postępowanie dotyczące reorganizacji systemu sądownictwa w Polsce – na tle kryzysu praworządności – zostało ponownie odroczone przez Europejski Trybunał Praw Człowieka do 23 listopada 2026 r. Odroczenie ma na celu przyznanie rządowi więcej czasu na przyjęcie ogólnych środków w następstwie pilotażowego wyroku Wałęsa przeciwko Polsce.

17.11.2025

POLSTR – podstawy prawne są właściwe

Prawo cywilne Finanse Banki Kredyty Prawo europejskie

Z podstawami prawnymi reformy wskaźników referencyjnych, czyli zamiany WIBOR na POLSTR, jest wszystko w porządku. Dyskusja o reformie nie może też być emocjonalna – pisze Wojciech Kapica, radca prawny współpracujący z sektorem bankowym. Wskazuje, że mechanizm ustawowego wyznaczania zamiennika wskaźnika referencyjnego nie jest polskim eksperymentem legislacyjnym.

17.11.2025

Strasburg: Za długie ustalanie ojcostwa kosztuje Polskę 20 tys. euro

Prawo cywilne Prawo rodzinne Prawo europejskie

Zakwestionowanie ojcostwa jest w Polsce trudne, ale Europejski Trybunał Praw Człowieka wziął pod uwagę wyjątkowo przewlekły czas trwania postępowań kwestionujących domniemanie ojcostwa, które wyniosły prawie 15 lat. Sąd polski zaś nie podjął decyzji co do zasadności wniosku o uznanie ojcostwa, dopóki dzieci nie osiągnęły pełnoletności. Dlatego zasądził 20 tys. euro na rzecz skarżącego.

15.11.2025

Prof. Markiewicz: „Dozwolone użytki” w prawie autorskim wywołują wątpliwości

Prawo europejskie Własność intelektualna Prawo autorskie

Wydaje się - i tu zasadniczo zmieniam swe dotychczasowe stanowisko – że należy jednak bronić szerszego rozumienia cytatu. Przyjmuję bowiem, że takim cytatem są objęte także zmodyfikowane fragmenty lub nawet całe utwory, o ile są one rozpoznawalne dla adresata utworu i oczywiście spełnione są także cele cytatu określone w powołanych przepisach - pisze prof. Ryszard Markiewicz w artykule z cyklu "Dopowiedzenia".

15.11.2025

Właśnie mija pierwsza rocznica niewdrożenia dyrektywy o minimalnym wynagrodzeniu

Prawo pracy Prawo europejskie

W sobotę, 15 listopada 2025 roku, minie rok, kiedy Polska powinna wdrożyć unijną dyrektywę w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej. Tymczasem nie dość, że prace nad projektem ustawy o minimalnym wynagrodzeniu w łonie rządu się nie zakończyły, to nie wiadomo nawet, jaki będzie ostateczny kształt projektu.

14.11.2025

Sankcje dotyczą też spółek, których nie ma na żadnej liście

Spółki Prawo gospodarcze Prawo europejskie

Weryfikacja list sankcyjnych to pozornie łatwa sprawa: przecież podmiot jest na liście albo go nie ma. Z logicznego punktu widzenia to powinien być zero-jedynkowy system: 0 - brak zgodności, nie ma na liście; 1 - “trafienie”, jest na liście. W praktyce to nie jest takie oczywiste. Sytuacja się komplikuje, gdy struktura własności spółki X jest wielopoziomowa, transgraniczna, a do tego pojawiają się tzw. spółki offshore - pisze Robert Socha, prawnik, prezes Open Intelligence Group.

14.11.2025

TSUE: Wolny handel ma priorytet, ograniczenia to wyjątki

Budownictwo Prawo europejskie Ochrona konkurencji Transport Energetyka

Nie można ograniczać wolnego handlu różnymi materiałami, w tym eksportu poza Unię Europejską, przez wprowadzanie ograniczeń ilościowych albo instrumentów prawnych o podobnych skutkach – wynika z czwartkowego wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Wyrok może mieć znaczenie także dla różnych branż z Polski, choć dotyczy przypadku węgierskiego i prób zahamowania wywozu surowców i materiałów budowlanych w sytuacjach kryzysowych (pandemii Covid-19), aby zabezpieczyć potrzeby krajowego sektora budowlanego, w tym inwestycji mieszkaniowych dla ludzi młodych.

13.11.2025

TSUE pochylił się nad alkoholem w ginie

Rynek i konsument Prawo gospodarcze Prawo europejskie

Napój bezalkoholowy nie może być oznaczany ani sprzedawany pod nazwą „gin”. Jest to bowiem nazwa prawnie zastrzeżona dla napoju alkoholowego. Wolność prowadzenia działalności gospodarczej nie stoi na przeszkodzie takiej regulacji – wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

13.11.2025

Projekt ustawy wdrażającej Data Act skierowany do konsultacji

Prawo gospodarcze Prawo europejskie

Na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt ustawy o sprawiedliwym dostępie do danych i ich wykorzystywaniu (UC114). Ustawa ma zapewnić stosowanie rozporządzenia Data Act, dotyczącego wymiany danych generowanych przez produkty podłączone do internetu. Wskazuje m.in., że organem właściwym w tego typu sprawach będzie prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej.

13.11.2025

TSUE oceni, czy oprocentowanie z WIBOR musi mieć górne limity

Prawo cywilne Finanse Banki Kredyty Prawo europejskie

Czy wysokość wskaźnika WIBOR powiększona o marżę banku powinna być ograniczona limitem odsetek maksymalnych? – na to pytanie Sądu Okręgowego w Krakowie ma odpowiedzieć Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Sędziowie w Luksemburgu mają ocenić, czy brak takiego górnego limitu odsetkowego w umowach kredytowych nie narusza unijnych przepisów chroniących konsumentów.

13.11.2025

ETPCz: Polskie przepisy o aborcji sprzeczne z prawem europejskim

Pacjent Opieka zdrowotna Prawo europejskie

Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) w polskiej sprawie dotyczącej aborcji uznał w czwartek, 13 listopada, naruszenie art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Chodzi tu o kwestie związane z prawem do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. W skardze do Trybunału kobieta wyjaśniła, że w momencie wyroku polskiego Trybunału Konstytucyjnego była w 15. tygodniu ciąży, a wyniki badań lekarskich potwierdziły chorobę genetyczną płodu.

13.11.2025

Dyrektywa o minimalnym wynagrodzeniu będzie obowiązywała

Prawo pracy Prawo europejskie

11 listopada Trybunał Sprawiedliwości UE nie unieważnił całej unijnej dyrektywy w sprawie płacy minimalnej. Uchylił przepis o ustalaniu i aktualizowaniu kryteriów, które mają przyczynić się do adekwatności wynagrodzeń. Podobnie - o automatycznym mechanizmie indeksacji ustawowych wynagrodzeń minimalnych, w którym zapisano, że nie może on prowadzić do obniżenia tych wynagrodzeń. Tym samym Trybunał potwierdził, że Unia Europejska jest właściwa do przyjęcia dyrektywy w sprawie odpowiednich płac minimalnych.

11.11.2025

POLSTR - są kolejne wątpliwości dotyczące następcy WIBOR

Rynek i konsument Finanse Kredyty Compliance Prawo europejskie Nieruchomości

Na zarzuty dotyczące wad prawnych przepisów wprowadzających POLSTR - nowy wskaźnik, który ma zastąpić WIBOR - zaczyna reagować rynek - wskazywane są m.in. poważne wątpliwości konstytucyjne. Są obawy, że kredytobiorcy będą podważać kredyty, tak samo jak to robią z frankami albo WIBOR. Wychodzi też na jaw, że ostateczna data likwidacji WIBOR nie wynika z przepisów, ale jedynie z ustaleń pracujących nad reformą ekspertów. Urzędnicy i bankowcy też nie zajmują na razie oficjalnego stanowiska do zarzutów o wady prawne reformy.

07.11.2025