uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 164 i 172, art. 173 ust. 3, art. 175 akapit trzeci, art. 177 i 178, art. 182 ust. 1 i 4, art. 183, art. 188 akapit drugi oraz art. 192 ust. 1,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 1 ,
uwzględniając opinię Komitetu Regionów 2 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 3 ,
(1) W świetle bezprecedensowej niestabilności geopolitycznej i szybko postępującego nasilenia zagrożeń oraz pogorszenia się bezpieczeństwa na poziomie regionalnym i ogólnoświatowym, w szczególności niczym niesprowokowanej i nieuzasadnionej wojny napastniczej Rosji przeciwko Ukrainie, przez co Unia i jej państwa członkowskie stanęły w obliczu rzeczywistego poważnego ryzyka konwencjonalnych zagrożeń wojskowych, należy pilnie i znacząco zwiększyć wydatki Unii na badania naukowe, innowacje i rozwój, zdolności przemysłowe i rozwój infrastruktury związanej z odpornością, bezpieczeństwem i obronnością. Europejska baza technologiczno-prze- mysłowa sektora obronnego (EDTIB) jest narażona na utrzymujące się przeszkody w dostępie do finansowania, w szczególności prywatnego finansowania inwestycji, ze względu na ryzyko przypisywane takim inwestycjom przez podmioty rynkowe. W rezultacie kluczowe znaczenie ma wykorzystanie publicznych inwestycji związanych z obronnością. W związku z tym, jak wskazano we Wspólnej białej księdze Komisji i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z dnia 19 marca 2025 r. w sprawie obronności europejskiej - Gotowość 2030 (zwanej dalej "wspólną białą księgą"), stanowiącej ramy planu ReArm Europe, Unia powinna zrobić więcej, aby wesprzeć pilną potrzebę zwiększenia europejskich inwestycji związanych z obronnością z budżetu Unii, co powinno nastąpić równolegle ze zwiększeniem krajowych wydatków państw członkowskich na obronę. Wykorzystanie unijnych programów finansowania, by wspierać technologie i produkty podwójnego zastosowania oraz technologie i produkty związane z obronnością, jest krokiem w kierunku europejskiej gotowości obronnej. Takie wykorzystanie finansowania ma również wzmocnić współpracę cywilnowojskową między państwami członkowskimi w świetle wzajemnie korzystnych efektów mnożnikowych. Działania wspierane za pośrednictwem danych programów Unii mogłyby należycie uwzględniać odpowiednie działania prowadzone przez Organizację Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO) i innych partnerów, jeżeli działania takie służą interesom Unii w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony.
(2) Należy promować inwestycje w rozwój najnowocześniejszych zdolności w zakresie technologii lub produktów podwójnego zastosowania i zdolności obronnych, ponieważ takie inwestycje przyczyniają się do realizacji szerszych celów Unii dotyczących odporności społecznej, bezpieczeństwa i konkurencyjności. Biorąc pod uwagę zagrożenia związane z coraz szybciej pogarszającym się kontekstem bezpieczeństwa Unii, rozwój przemysłu technologii i produktów podwójnego zastosowania i przemysłu obronnego w całej Unii ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia, aby wszystkie państwa członkowskie przyczyniały się do tworzenia solidnego i odpornego EDTIB i mogły czerpać z niego korzyści.
(3) Platforma na rzecz Technologii Strategicznych dla Europy (STEP), ustanowiona rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/795 4 , jest inicjatywą zmierzającą do zwiększenia konkurencyjności Unii dzięki uruchomieniu środków z 11 istniejących programów unijnych, aby wspierać technologie krytyczne w trzech sektorach strategicznych: technologii cyfrowych i innowacji w ramach głębokich technologii, czystych i zasobooszczędnych technologii oraz biotechnologii. W związku z tym STEP jest odpowiednim instrumentem umożliwiającym uruchomienie środków Unii w skoordynowany i synergiczny sposób, aby wykorzystać je w dziedzinie obronności, w tym na potrzeby kluczowych pionierskich technologii cyfrowych niezbędnych do rozwoju produktów i technologii obronnych.
(4) Chociaż wspieranie technologii mających wpływ na kwestie obronne jest obecnie możliwe w ramach trzech istniejących sektorów strategicznych określonych w STEP, konieczne wydaje się zwiększenie potencjału rozwoju badań naukowych, przemysłu i innowacji w sektorze obronnym poprzez ustanowienie czwartego sektora strategicznego w STEP, koncentrującego się na technologiach obronnych, bez uszczerbku dla dążenia Unii do uzyskania pozycji lidera technologicznego w istniejących sektorach. Ten czwarty sektor strategiczny powinien zapewnić wykorzystanie zachęt STEP do zwiększenia unijnego finansowania innowacyjnych technologii obronnych, aby skutecznie reagować na obecne i pojawiające się zagrożenia i przyczynić się do poprawy konkurencyjności europejskiej zgodnie z celami STEP. Technologie obronne należy rozumieć jako technologie zawarte w produktach związanych z obronnością lub niezbędne do ich opracowywania i wytwarzania, w tym w produktach związanych z obronnością, o których mowa w załączniku do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/43/WE 5 . Zgodnie z podejściem stosowanym do pozostałych trzech sektorów i określonym w art. 2 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (UE) 2024/795 Komisja powinna zaktualizować wytyczne przewidziane w tym rozporządzeniu, aby uwzględnić czwarty sektor strategiczny, w tym wytyczne dotyczące interpretacji technologii obronnych. Jeżeli chodzi o sztuczną inteligencję (AI), gigafabryki AI powinny stać się kluczową infrastrukturą, która umożliwi szybkie zwiększenie potencjału AI w technologiach obronnych.
(5) Ponadto, aby zoptymalizować zdolność programów objętych STEP do uruchomienia środków Unii na rzecz potrzeb w dziedzinie obronności, należy doprecyzować, że programy te mogą realizować cele i działania związane ze zwiększeniem konkurencyjności i odporności EDTIB, a także działania badawczo-rozwojowe w dziedzinie obronności.
(6) Program "Horyzont Europa", który ustanowiono rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/695 6 , jest programem unijnym służącym finansowaniu badań naukowych i innowacji, odgrywającym zasadniczą rolę w zapewnieniu Unii pozycji światowego lidera w dziedzinie nauki i technologii. Utworzony zgodnie z tym rozporządzeniem instrument "Akcelerator" Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC) zapewnia wsparcie, w szczególności dla potencjalnie przełomowych innowacji o radykalnym charakterze i posiadających potencjał rozwoju, które mogą być zbyt ryzykowne dla inwestorów prywatnych. Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), przedsiębiorstwa typu startup i niektóre małe spółki o średniej kapitalizacji prowadzące działalność w sektorze obronnym potrzebują finansowania, aby móc wprowadzać na rynek innowacyjne produkty. Takie podmioty prawne napotykają jednak większe przeszkody w dostępie do finansowania w porównaniu z podmiotami prawnymi działającymi w innych sektorach. Jak podkreślono we wspólnej białej księdze, należy zwiększyć europejską gotowość obronną, ponieważ Europa doświadcza obecnie wojny, agresji i innych wrogich działań. W tym celu należy znacząco zwiększyć wsparcie dla innowacji o dużym oddziaływaniu związanych z obronnością, w tym bardzo potrzebne wsparcie dla MŚP, przedsiębiorstw typu startup i niektórych małych spółek o średniej kapitalizacji, chcących zwiększyć skalę takich innowacji. Obecna struktura programów unijnych, w tym Europejskiego Funduszu Obronnego (EFO), nie zapewnia jednak skali, elastyczności ani szybkości wymaganych do skutecznego i terminowego uruchomienia takiego wsparcia. Obecna struktura może natomiast stwarzać niepewność dla podmiotów prawnych w sektorze obronnym w odniesieniu do dostępu do wsparcia dla technologii o potencjale podwójnego zastosowania. Biorąc pod uwagę powagę zagrożenia w obecnym środowisku, środki nadzwyczajne są uzasadnione i konieczne. Chociaż wsparcie dla badań naukowych i rozwoju w dziedzinie obronności jest realizowane za pośrednictwem EFO, który jest programem szczegółowym programu "Horyzont Europa", w obecnym kontekście strategicznym należy otworzyć "Akcelerator" EIC na działania o potencjale podwójnego zastosowania, a jednocześnie wspierać zastosowania cywilne. Wsparcie dla przedsiębiorstw typu scale-up za pośrednictwem programu STEP na rzecz zwiększania skali w ramach instrumentu "Akcelerator" EIC (zwanego dalej "Programem") należy rozszerzyć również na MŚP nieposiadające zdolności kredytowej, w tym przedsiębiorstwa typu startup i małe spółki o średniej kapitalizacji nieposiadające zdolności kredytowej, takie jak podmioty, które otrzymały już wsparcie z instrumentu "Akcelerator", realizujące przełomowe i radykalne innowacje, co do których nie można pozyskać finansowania bankowego, w zakresie krytycznych technologii obronnych, a jednocześnie należy wspierać, w stosownych przypadkach, innowacje o potencjale podwójnego zastosowania. Wsparcie zwiększenia skali w formie bezpośrednich inwestycji kapitałowych, w ramach których finansowanie jest udzielane bezpośrednio przedsiębiorstwom, nie jest dostępne w ramach istniejących instrumentów finansowania ukierunkowanych na obronność, w szczególności EFO i instrumentu kapitałowego w dziedzinie obronności wprowadzonego w ramach InvestEU. Otwarcie Programu na innowacje w zakresie krytycznych technologii obronnych jest zatem niezbędne, by wspierać podmioty prawne inwestujące w sektor obronny, a jednocześnie zapewnić komplementarność z innymi istniejącymi instrumentami unijnymi. Uzasadnia to ustanowienie w obecnych wieloletnich ramach finansowych (WRF) ukierunkowanego wyjątku od zasady określonej w art. 7 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2021/695, zgodnie z którą działalność w zakresie badań naukowych i innowacji w ramach programu "Horyzont Europa" koncentruje się wyłącznie na zastosowaniach cywilnych, unikając zbędnego dublowania wysiłków. Ukierunkowany wyjątek pozostaje bez uszczerbku dla wyniku zbliżających się negocjacji w kontekście kolejnych WRF. Komisja powinna zapewnić odpowiedni nadzór nad stosowaniem ukierunkowanego wyjątku, w tym dzięki gromadzeniu i przekazywaniu odpowiednich danych w kontekście istniejącego systemu monitorowania i oceny EIC, bez tworzenia dodatkowych obciążeń administracyjnych dla uczestników.
(7) Ponieważ działania innowacyjne o podwójnym zastosowaniu mogą mieć wpływ na unijne aktywa strategiczne, interesy, autonomię lub bezpieczeństwo lub strategiczne interesy Unii i jej państw członkowskich, konieczne może być dostosowanie zasad kwalifikowalności w odpowiednich programach prac w ramach programu "Horyzont Europa", aby umożliwić ograniczenie uczestnictwa do podmiotów prawnych mających siedzibę wyłącznie w państwach członkowskich lub do podmiotów prawnych mających siedzibę w określonych państwach stowarzyszonych oprócz państw członkowskich, lub aby wykluczyć uczestnictwo podmiotów prawnych mających siedzibę w Unii lub w państwach stowarzyszonych, które są kontrolowane bezpośrednio lub pośrednio przez niestowarzyszone państwa trzecie lub przez podmioty prawne z niestowarzyszonych państw trzecich. Należy zatem zmienić art. 48 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2021/695, aby dopuścić taką możliwość. Możliwość dostosowania zasad kwalifikowalności w odpowiednich programach prac jest specyficzna dla nowych działań innowacyjnych o podwójnym zastosowaniu i nie wpływa na przepisy regulujące wsparcie działań o zastosowaniach cywilnych w ramach programu "Horyzont Europa" ani na finansowanie takich działań.
(8) Działania innowacyjne dotyczące krytycznych technologii obronnych mogą znacząco wpłynąć na interesy Unii i jej państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa i obrony, dlatego należy ustanowić szczegółowe zasady kwalifikowalności, zapewniające spójność z innymi instrumentami Unii w sektorze przemysłu obronnego i uwzględniające rosyjską wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie. Takie szczegółowe zasady kwalifikowalności powinny ograniczać uczestnictwo do podmiotów prawnych mających siedzibę w Unii, w Ukrainie lub państwie członkowskim Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), które jest członkiem Europejskiego Obszaru Gospodarczego (zwanym dalej "państwem członkowskim EOG") i które jest stowarzyszone z programem "Horyzont Europa". Zasady te powinny wykluczać uczestnictwo podmiotów prawnych, które są bezpośrednio lub pośrednio kontrolowane przez państwo trzecie inne niż Ukraina lub państwo członkowskie EOG stowarzyszone z programem "Horyzont Europa" lub przez podmioty prawne z takiego państwa trzeciego. Podmiot prawny mający siedzibę w Unii lub w państwie członkowskim EOG stowarzyszonym z programem "Horyzont Europa" i kontrolowany przez państwo trzecie inne niż Ukraina lub państwo członkowskie EOG stowarzyszone z programem "Horyzont Europa" lub przez podmiot prawny z państwa trzeciego innego niż Ukraina lub państwo członkowskie EOG stowarzyszone z programem "Horyzont Europa" powinien jednak kwalifikować się jako beneficjent, pod warunkiem że Komisji zostaną udostępnione gwarancje zatwierdzone zgodnie z procedurami krajowymi państwa członkowskiego lub państwa członkowskiego EOG, w którym dany podmiot prawny ma siedzibę.
(9) Uznając pilną i nadzwyczajną potrzebę dalszego wzmocnienia suwerenności i bezpieczeństwa Unii, jak przewidziano w rozporządzeniu (UE) 2024/795, oraz aby zapewnić szybką mobilizację i reinwestowanie zasobów finansowych w sektorach krytycznych, w tym w projekty podwójnego zastosowania i projekty w dziedzinie obronności w ramach instrumentu "Akcelerator" EIC w ramach programu "Horyzont Europa", należy wprowadzić odstępstwo od art. 212 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2024/2509 7 (zwanego dalej "rozporządzeniem finansowym"). Biorąc pod uwagę te okoliczności i potrzebę zapewnienia szybkiej dostępności środków finansowych, należy w szczególności umożliwić reinwestowanie w Fundusz EIC spłat, w tym zwracanych zaliczek, dochodów i niewykorzystanych kwot pomniejszonych o opłaty i koszty komponentu dotyczącego inwestycji objętych finansowaniem mieszanym z EIC w ramach działania pilotażowego EIC w ramach programu "Horyzont 2020", zamiast przekierowywać je do budżetu Unii, w celu finansowania projektów o zastosowaniach cywilnych, a także projektów w dziedzinie podwójnego zastosowania i obronności, które skorzystają na zmianie zakresu. Należy zmienić ramy czasowe określone w art. 212 ust. 3 rozporządzenia finansowego, aby zapewnić konstruktywne wdrożenie w wyjątkowych okolicznościach. Aby uwzględnić taką możliwość, należy wprowadzić odstępstwo od tego przepisu.
(10) EFO, ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/697 8 , jest wiodącym programem na rzecz zwiększania konkurencyjności, innowacji, efektywności i autonomii technologicznej przemysłu obronnego Unii. Celem EFO jest wspieranie działań sprzyjających rozwojowi przełomowych technologii obronnych. Aby lepiej uwzględnić specyfikę takich działań, np. ich szczególnie niewielką skalę lub szczególną potrzebę szybkiego otrzymania wsparcia, należy znacząco skrócić i uprościć procedury podejmowania decyzji o wsparciu tych działań, a jednocześnie określić warunki wydania decyzji w sprawie udzielenia takiego wsparcia w programie prac, bez podważania zasady doskonałości.
(11) Należy również wykorzystać synergie między EFO i innymi unijnymi programami. W tym celu państwa członkowskie, instytucje, organy i agencje Unii, państwa trzecie, międzynarodowe instytucje finansowe lub inne osoby trzecie powinny mieć możliwość wnoszenia dobrowolnych wkładów na rzecz EFO jako zewnętrznych dochodów przeznaczonych na określony cel. Dobrowolne przesunięcia środków przydzielonych państwom członkowskim w ramach zarządzania dzielonego do EFO oraz połączenie wkładów z EFO z innymi programami unijnymi na konkretne działania powinny być możliwe, pod warunkiem że łączne wsparcie Unii nie przekracza łącznych kosztów kwalifikowalnych danego działania.
(12) Dnia 23 czerwca 2022 r. Rada Europejska postanowiła przyznać status kraju kandydującego Ukrainie, która wyraziła silną wolę połączenia rekonstrukcji z reformami na swojej europejskiej drodze. Dnia 15 grudnia 2023 r. Rada Europejska postanowiła rozpocząć negocjacje akcesyjne z Ukrainą oraz oświadczyła, że Unia i jej państwa członkowskie są nadal zdecydowane wnosić wkład, w perspektywie długoterminowej i wraz z partnerami, w zobowiązania w zakresie bezpieczeństwa wobec Ukrainy, co pomoże temu państwu bronić się, opierać się działaniom destabilizacyjnym i odstraszać przed aktami agresji w przyszłości. Silne wsparcie dla Ukrainy jest kluczowym priorytetem Unii i właściwą odpowiedzią na zdecydowane polityczne zobowiązanie Unii do wspierania Ukrainy tak długo, jak to konieczne. Dnia 5 marca 2023 r. Komisja zaproponowała utworzenie instrumentu (zwanego dalej "Instrumentem Wsparcia Ukrainy"), aby naprawić szkody w ukraińskiej bazie technologiczno- przemysłowej sektora obronnego (zwanej dalej "ukraińskim DTIB") powstałe w wyniku rosyjskiej wojny napastniczej oraz aby wesprzeć jej odbudowę, rekonstrukcję i modernizację, z uwzględnieniem jej ewentualnej przyszłej integracji z EDTIB. Od początku rosyjskiej pełnoskalowej inwazji na Ukrainę ukraiński DTIB znacznie rozwinął swoje zdolności w zakresie badań naukowych, rozwoju i innowacji, aby zaspokoić potrzeby ukraińskich sił zbrojnych. W tym kontekście zapewnienie ściślejszej współpracy między EDTIB a ukraińskim DTIB umożliwiłoby EDTIB dostęp do tych zdolności i przyczyniłoby się do osiągnięcia celu wspierania konkurencyjności i innowacyjności EDTIB, przy jednoczesnym utrzymaniu stałego wsparcia Unii na rzecz wzmocnienia zdolności produkcyjnych Ukrainy w dziedzinie obronności. W związku z tym, w świetle wspólnych celów Unii i Ukrainy dotyczących badań naukowych i rozwoju w dziedzinie obronności oraz w świetle korzyści dla obu stron, jakich można oczekiwać w związku z większą integracją w tym zakresie, należy włączyć Ukrainę do EFO w charakterze państwa stowarzyszonego.
(13) Program "Cyfrowa Europa" ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/694 9 ma wesprzeć i przyspieszyć cyfrową transformację europejskiej gospodarki, przemysłu i społeczeństwa oraz poprawić konkurencyjność Europy w globalnej gospodarce cyfrowej. W tym kontekście celem programu powinno być również wspieranie w szczególności projektów, usług i kompetencji o potencjale podwójnego zastosowania w ramach wszystkich jego celów szczegółowych. Przyczyniłoby się to do wzmocnienia odporności społecznej Unii w obliczu powtarzających się ataków hybrydowych i obcych ingerencji. Komisja powinna uwzględniać wymiar transeuropejski przy przyznawaniu dotacji na projekty podwójnego zastosowania, uznając strategiczne znaczenie współpracy transgranicznej i ułatwiania transferu technologii między państwami członkowskimi w projektach podwójnego zastosowania w sektorze cyfrowym. Należy zatem wprowadzić obowiązek stosowania tego kryterium przyznawania dotacji w odniesieniu do projektów podwójnego zastosowania.
(14) Aby zwiększyć suwerenność technologiczną i konkurencyjność, Unia potrzebuje infrastruktur: obliczeniowej, chmury obliczeniowej i danych na miarę pozycji lidera w dziedzinie AI. W ramach strategii na rzecz kontynentu sztucznej inteligencji fabryki AI i gigafabryki AI mają zasadnicze znaczenie, aby umożliwić Unii konkurowanie na poziomie ogólnoświatowym oraz zapewnić jej strategiczną autonomię i konkurencyjność w nauce, badaniach naukowych o potencjale podwójnego zastosowania oraz krytycznych sektorach przemysłu, w tym w przemyśle obronnym. Modele AI nowej generacji wymagają rozległej, połączonej infrastruktury obliczeniowej, aby umożliwić przełomowe osiągnięcia w konkretnych dziedzinach, w tym w dziedzinie obronności. W związku z tym w celu szczegółowym nr 1 programu "Cyfrowa Europa" -"Obliczenia wielkiej skali" - należy wprowadzić dodatkowy cel operacyjny dotyczący wdrożenia i eksploatacji fabryk AI i gigafabryk AI nowej generacji wyspecjalizowanych w opracowywaniu, trenowaniu i obsłudze najbardziej złożonych, bardzo dużych modeli i zastosowań AI, w tym sprzętu i oprogramowania niezbędnych do takiego wdrożenia.
(15) Coraz większe narażenie na zagrożenia cyberbezpieczeństwa i zagrożenia hybrydowe w Unii uzasadnia położenie w celu szczegółowym nr 3 programu "Cyfrowa Europa" wyraźnego nacisku na odporność na te zagrożenia. W celu szczegółowym nr 5 programu "Cyfrowa Europa" - "Wdrażanie i optymalne wykorzystanie zdolności cyfrowych i interoperacyjność" - do celu operacyjnego określonego z myślą o wspieraniu sektora publicznego i obszarów interesu publicznego należy również dodać odniesienie do obronności, aby doprecyzować, że wkład finansowy Unii w ramach takiego celu można rozszerzyć na ten sektor.
(16) W szczególnych i należycie uzasadnionych przypadkach konieczne może być także dostosowanie zasad kwalifikowalności określonych w programie prac programu "Cyfrowa Europa", aby podmioty prawne mające siedzibę w państwach stowarzyszonych albo mające siedzibę w Unii, ale kontrolowane z państw trzecich nie kwalifikowały się do uczestnictwa we wszystkich lub niektórych działaniach ukierunkowanych na technologie o potencjale podwójnego zastosowania w ramach dowolnego celu szczegółowego. Należy zatem wprowadzić przepis dopuszczający taką możliwość. W takich przypadkach zaproszenia do składania wniosków i zaproszenia do składania ofert powinny być ograniczone do grona podmiotów prawnych mających siedzibę lub uznanych za mające siedzibę w Unii i kontrolowanych przez państwa członkowskie lub obywateli państw członkowskich.
(17) Instrument "Łącząc Europę", ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1153 10 , ma przyspieszyć inwestycje w dziedzinie sieci transeuropejskich, umożliwiając synergię między sektorami transportu, energii i technologii cyfrowych. Aby wspierać połączoną infrastrukturę obliczeniową, która jest niezbędna dla produktów i technologii obronnych oraz w innych obszarach, należy rozszerzyć cele sektora cyfrowego instrumentu "Łącząc Europę" w ramach tego rozporządzenia na wdrażanie i zapewnianie zdolności cyfrowych, na przykład w dziedzinie chmury obliczeniowej, AI, fabryk AI i gigafabryk AI.
(18) We wspólnej białej księdze uznano, że mobilność wojskowa stanowi niezbędny czynnik strategiczny wspomagający bezpieczeństwo i obronę Europy, oraz podkreślono unijną wartość dodaną wspierania infrastruktury podwójnego zastosowania na potrzeby mobilności. W kontekście wspólnej białej księgi Komisja i Wysoki Przedstawiciel uznali znaczenie określenia projektów priorytetowych w zakresie mobilności wojskowej oraz usunięcia kluczowych luk i ograniczeń przepustowości wzdłuż czterech priorytetowych unijnych korytarzy mobilności wojskowej. Mobilność wojskowa jest również jednym z celów instrumentu "Łącząc Europę". Polityka dotycząca transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T) stanowi kluczowy strategiczny instrument budowania transgranicznej infrastruktury transportowej Unii. Choć pierwotnie była przeznaczona do celów cywilnych, ma również ogromny potencjał podwójnego zastosowania do celów cywilnych i obronnych. Ponadto w sprawozdaniu Niinisto z dnia 30 października 2024 r. w sprawie wzmocnienia przygotowania cywilnego i wojskowego oraz gotowości cywilnej i wojskowej w Europie wyraźnie odniesiono się do potrzeby dalszego zintensyfikowania prac nad priorytetowymi korytarzami transportowymi podwójnego zastosowania dla ruchów wojskowych oraz rozszerzeniem łańcuchów dostaw paliwa dla sił zbrojnych wzdłuż tych korytarzy. Biorąc pod uwagę znaczenie wzmocnienia infrastruktury transportowej podwójnego zastosowania w świetle pogarszającego się kontekstu bezpieczeństwa Unii, należy wyjaśnić, że konkretne działania w ramach celu szczegółowego nr 3 pkt 2 instrumentu "Łącząc Europę" mogą, w stosownych przypadkach, obejmować środki służące ochronie infrastruktury transportowej podwójnego zastosowania w odniesieniu do kontrmobilności wojskowej lub zapewnieniu infrastruktury paliwowej podwójnego zastosowania do celów cywilnych i obronnych.
(19) W ramach przeglądu śródokresowego Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Funduszu Spójności, ustanowionych rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1058 11 , wprowadzono możliwość inwestowania w infrastrukturę obronną lub infrastrukturę podwójnego zastosowania w celu wspierania mobilności wojskowej, korzystając z płatności zaliczkowych w wysokości 20 % zaprogramowanych kwot oraz możliwości wykorzystania finansowania unijnego podwyższonego o 10 punktów procentowych powyżej mającej zastosowanie stopy dofinansowania, nie przekraczając 100 %. Jeżeli państwa członkowskie przenoszą środki przydzielone im w ramach zarządzania dzielonego do instrumentu "Łącząc Europę", powinny one korzystać z takich samych warunków płatności zaliczkowych i stóp dofinansowania dla projektów dotyczących infrastruktury transportowej podwójnego zastosowania, jakie wprowadzono w EFRR i Funduszu Spójności. W takim przypadku kwoty te należy zachować na projekty związane z rozwojem priorytetowych unijnych korytarzy mobilności wojskowej określonych przez państwa członkowskie w załączniku II do Wymagań wojskowych w zakresie mobilności wojskowej w ramach UE i poza nią, zatwierdzonych przez Radę w dniu 17 marca 2025 r., lub w każdej późniejszej wersji tego załącznika zatwierdzonej przez Radę, a także na łączność cyfrową i zdolności cyfrowe, w tym centra logistyczne i transgraniczne odcinki tych korytarzy. Rozporządzenie finansowe przewiduje możliwość wprowadzenia warunków uczestnictwa w konkretnych procedurach wyboru, które mają wpływ na bezpieczeństwo i porządek publiczny. W związku z tym powinna istnieć możliwość określenia takich szczególnych warunków w odniesieniu do działań realizowanych w co najmniej jednym z priorytetowych unijnych korytarzy mobilności wojskowej, w tym warunków dotyczących kraju pochodzenia sprzętu, towarów, dostaw lub usług.
(20) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia, a mianowicie wzmocnienie działań badawczo-rozwojowych w dziedzinie podwójnego zastosowania i obronności, poprawa konkurencyjności przemysłu obronnego Unii i tym samym przyczynienie się do gotowości obronnej Unii dzięki nadaniu nowego kierunku inwestycjom w ramach tych kluczowych priorytetów, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(21) Ze względu na pilną potrzebę umożliwienia kluczowych inwestycji w obronność w kontekście naglących wyzwań geopolitycznych, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
(22) Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenia (UE) 2021/694, (UE) 2021/695, (UE) 2021/697, (UE) 2021/1153 i (UE) 2024/795,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Sporządzono w Brukseli dnia 19 grudnia 2025 r.
W tym roku po raz pierwszy wszyscy pracownicy będą cieszyli się Wigilią jako dniem wolnym od pracy. Także w handlu. I choć z dnia wolnego skorzystają także pracodawcy, to akurat w ich przypadku Wigilia będzie dniem, kiedy zaczną obowiązywać przepisy zobowiązujące ich do stosowania w ogłoszeniach o pracę i np. w regulaminach pracy nazw stanowisk neutralnych pod względem płci.
23.12.2025
Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.
22.12.2025
W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.
19.12.2025
Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.
19.12.2025
Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.
18.12.2025
Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.
16.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2025.2653 |
| Rodzaj: | Rozporządzenie |
| Tytuł: | Rozporządzenie 2025/2653 w sprawie zmiany rozporządzeń (UE) 2021/694, (UE) 2021/695, (UE) 2021/697, (UE) 2021/1153 i (UE) 2024/795 w odniesieniu do tworzenia zachęt do inwestycji związanych z obronnością w budżecie UE w celu wdrożenia planu ReArm Europe |
| Data aktu: | 19/12/2025 |
| Data ogłoszenia: | 22/12/2025 |