Decyzja wykonawcza 2025/1715 ustanawiająca szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1679 w odniesieniu do realizacji projektu transgranicznego Lyon-Turyn w ramach śródziemnomorskiego europejskiego korytarza transportowego

DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI (UE) 2025/1715

z dnia 30 lipca 2025 r.

ustanawiająca szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1679 w odniesieniu do realizacji projektu transgranicznego Lyon-Turyn w ramach śródziemnomorskiego europejskiego korytarza transportowego

(notyfikowana jako dokument nr C(2025) 5111)

(Jedynie teksty w języku francuskim i włoskim są autentyczne)

(Dz.U.UE L z dnia 1 sierpnia 2025 r.)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1679 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej, zmieniające rozporządzenia (UE) 2021/1153 i (UE) nr 913/2010 oraz uchylające rozporządzenie (UE) nr 1315/2013 ¹ , w szczególności jego art. 55 ust. 2,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Jak podkreślono w planach prac dotyczących korytarza śródziemnomorskiego, projekt transgraniczny Lyon-Turyn ("projekt") odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu funkcjonowania tego korytarza, stanowiąc interoperacyjne i skuteczne połączenie przez Alpy, między Francją a Włochami, w zakresie kolejowego transportu towarów i osób.

(2) Dekarbonizacja transportu, która ma polegać na stworzeniu warunków dla ambitnego przesunięcia międzygałęziowego transportu dalekobieżnego towarów i osób na rzecz energooszczędnych rodzajów transportu, jest jednym z kluczowych celów polityki Unii i jest zgodna z unijnymi celami w zakresie przeciwdziałania zmianie klimatu.

(3) W tym kontekście wspieranie kolejowego transportu towarów i osób stanowi wyraźny priorytet unijnej polityki transportowej, jak określono w strategii na rzecz inteligentnej i zrównoważonej mobilności ² , a także jest wieloletnim priorytetem w kontekście rozwoju sieci TEN-T.

(4) Dzięki ukończeniu budowy linii kolejowej Lyon-Turyn śródziemnomorski europejski korytarz transportowy i jego transalpejski odcinek transgraniczny uzyskają nowoczesną, bezpieczną i energooszczędną infrastrukturę transportu kolejowego, co przyczyni się do przesunięcia międzygałęziowego.

(5) Połączenie transgraniczne Lyon-Turyn wymieniono w części III załącznika do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1153 jako wstępnie zidentyfikowane połączenie transgraniczne w śródziemnomorskim europejskim korytarzu transportowym, które kwalifikuje się do finansowania unijnego w ramach instrumentu "Łącząc Europę" ³ .

(6) Regulacje dotyczące projektu i jego plan zostały określone w trzech umowach dwustronnych i jednym protokole dodatkowym między Francją a Włochami ⁴  w uzgodnionych ramach politycznych, prawnych i finansowych. W dniu 4 sierpnia 2023 r. podpisano kolejną umowę dwustronną w sprawie transgranicznego transferu materiałów na potrzeby budowy projektu. Umowa między rządem Republiki Włoskiej a rządem Republiki Francuskiej o rozpoczęciu robót końcowych na odcinku transgranicznym nowej linii kolejowej Turyn-Lyon z dnia 24.2.2015; Protokół dodatkowy wraz z załącznikiem z dnia 8.3.2016; Regulacje kontraktowe z dnia 7 czerwca 2016 r., wszystkie ratyfikowane przez Francję ustawą 2017-116 z dnia 1.2.2017 oraz przez Włochy ustawą 1/2017.

(7) W planie prac dotyczącym korytarza śródziemnomorskiego podkreślono konieczność ukończenia projektu w całości, co obejmuje transgraniczny tunel bazowy oraz linie dostępowe między wstępnie określonymi węzłami miejskimi Lyon i Turyn.

(8) Wszystkie odcinki projektu mają zasadnicze znaczenie dla dobrego funkcjonowania śródziemnomorskiego europejskiego korytarza transportowego. Zostaną one zaplanowane zgodnie z normami określonymi w art. 16 i 18 rozporządzenia (UE) 2024/1679.

(9) Projekt stanowi skomplikowaną, długoterminową inwestycję transgraniczną obejmującą Francję, Włochy oraz sąsiadujące regiony Owernia-Rodan-Alpy i Piemont. Przyniesie również korzyści innym państwom członkowskim dzięki nowoczesnemu połączeniu przez Alpy między Francją a Włochami.

(10) Projekt ten wiąże się z utworzeniem nowej i poprawą istniejącej infrastruktury. W celu wsparcia skoordynowanej i terminowej realizacji projektu należy przyjąć przepisy zawierające opis działań oraz harmonogram ich wdrożenia. Projekt jest długoterminowym zobowiązaniem wymagającym zaplanowania inwestycji w kilku cyklach budżetowych zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym. Jego realizacja przyczyni się do osiągnięcia transgranicznych celów planu prac dotyczącego śródziemnomorskiego europejskiego korytarza transportowego, łącznie z budową linii dostępowych, które zapewnią tranzyt 24 mln ton towarów i 1,5 mln pasażerów rocznie.

(11) Francja i Włochy przeprowadziły już szereg działań, takich jak prace studyjne i infrastrukturalne. Działania te obejmują trwającą budowę tunelu bazowego w obu krajach (według stanu na dzień 31 października 2024 r. wydrążono 38,6 km galerii, w tym 14,7 km tunelu bazowego), planowanie linii dostępowych na terytorium Włoch, planowanie modernizacji konwencjonalnejlinii kolejowej Ambérieu-Saint-Jean-de-Maurienne od 2027 r. z wydzielonym budżetem w wysokości 700 mln EUR oraz trwającą modernizację konwencjonalnej linii kolejowej Bussoleno-Avigliana. Jeśli chodzi o nowe francuskie linie kolejowe, dekretem z dnia 13 sierpnia 2013 r. ⁵  uznano, że przedmiotowe prace leżą w interesie publicznym, i zatwierdzono szczegółową trajektorię linii. Badania APD (avant-projet détaillé), współfinansowane przez Komisję, Francję i francuskie władze regionalne, zostaną rozpoczęte w 2025 r.

(12) Jasne określenie niezbędnych działań mających na celu ukończenie projektu oraz harmonogramu ich realizacji są ważne także z punktu widzenia planowania i pełnej optymalizacji dostępności funduszy unijnych, krajowych i regionalnych. Współfinansowanie unijne wywiera istotny efekt mnożnikowy na krajowy i regionalny proces decyzyjny dotyczący realizacji działań. W związku z tym należy określić pozostałe działania niezbędne do pełnej realizacji projektu, tak aby można było w maksymalnym stopniu wykorzystać zasoby unijne, zgodnie z odpowiednim planowaniem i obowiązującymi stopami współfinansowania, wraz z dostępnymi środkami finansowymi na poziomie krajowym i regionalnym. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/1153 wszystkie odcinki projektu kwalifikują się do finansowania unijnego (na poziomie maksymalnie 55 % w przypadku tunelu bazowego i 50 % w przypadku linii dostępowych). Pozostałe działania muszą wykazywać wysoki stopień integracji, jeśli chodzi o ich planowanie i realizację, oraz muszą być zgodne z kryteriami wyboru określonymi w art. 14 rozporządzenia (UE) 2021/1153. Należy zatem w pełni zoptymalizować wykorzystanie zasobów finansowych przy maksymalnym wysiłku wszystkich zaangażowanych stron.

(13) Umowa między rządem Republiki Francuskiej a rządem Republiki Włoskiej dotycząca budowy i eksploatacji nowej linii kolejowej Lyon-Turyn ⁶  oraz Protokół dodatkowy określają poświadczony koszt transgranicznego tunelu bazowego oraz, po odjęciu wkładu Unii i części finansowanej z opłat za przejazd, udział w podziale kosztów: 57,9 % w przypadku Włoch i 42,1 % w przypadku Francji. Wszelkie dodatkowe koszty zostaną równo rozdzielone między Włochy i Francję. Protokół dodatkowy przewiduje również możliwość przeszacowania wartości pieniężnej i zmiany kosztów czynników produkcji dla robót budowlanych.

(14) Za zarządzanie transgranicznym odcinkiem projektu i jego budowę odpowiedzialna jest francusko-włoska spółka Tunnel Euralpin Lyon Turin (jako podmiot dwunarodowy). Za budowę tras dojazdowych odpowiadają krajowi zarządcy infrastruktury odpowiednio we Francji i Włoszech.

(15) W celu monitorowania postępów w realizacji projektu Francja i Włochy powinny przekazywać Komisji regularne sprawozdania dotyczące odcinków znajdujących się na ich terytoriach, a także powiadamiać ją o wszelkich odnotowanych opóźnieniach.

(16) Zgodnie z art. 6 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2024/1679 państwa członkowskie mają wprowadzić odpowiednie środki w celu rozwoju sieci bazowej do dnia 31 grudnia 2030 r. Obowiązek ten podlega ponadto warunkom określonym w art. 8 ust. 5 rozporządzenia, w którym sprecyzowano, że realizacja projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania zależy od czynników takich jak: stopień przygotowania projektu, zgodność z unijnymi i krajowymi procedurami prawnymi oraz dostępność środków finansowych, bez określania zobowiązań finansowych danego państwa członkowskiego lub Unii.

(17) Harmonogram realizacji powinien pozostawać bez uszczerbku dla spełnienia wymogów zawartych w prawie międzynarodowym i prawie Unii, w tym w przepisach o ochronie środowiska i zdrowia ludzkiego. Harmonogram ten powinien umożliwiać państwom członkowskim planowanie i pełną optymalizację dostępności finansowania, nie przesądzając o zobowiązaniach finansowych państwa członkowskiego lub Unii. W żadnym wypadku nie może on odbiegać od norm ochrony środowiska i udziału społeczeństwa przyjętych w Unii i państwie członkowskim.

(18) Bez uszczerbku dla art. 54 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2024/1679 przed końcem 2026 r. należy rozpocząć przegląd niniejszej decyzji, aby dokładnie odzwierciedlić stan planowania i realizacji działań wymienionych w art. 2.

(19) Francja i Włochy zatwierdziły środki przewidziane w niniejszej decyzji.

(20) Środki przewidziane w niniejszej decyzji są zgodne z opinią komitetu ustanowionego w art. 61 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2024/1679,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł  1

Przedmiot

Niniejsza decyzja określa działania i harmonogram w odniesieniu do realizacji transgranicznego projektu kolejowego i powiązanych z nim linii dostępowych łączących węzły miejskie Lyon i Turyn ("projekt"), a także odnośne przepisy dotyczące zarządzania.

Artykuł  2

Działania

Francja i Włochy zapewniają realizację następujących działań zgodnie z harmonogramem określonym w art. 3:

a) odcinek transgraniczny tunelu wraz ze stacjami łączącymi Saint-Jean-de-Maurienne i Susa;

b) linie dostępowe na terytorium Włoch, w tym:

(i) modernizacja istniejącej linii konwencjonalnej - odcinek Bussoleno-Avigliana:

– część 1: budowa nowych instalacji technologicznych do zarządzania ruchem na odcinku Bussoleno- Avigliana;

– część 2: likwidacja dwóch przejazdów kolejowych w Borgone Susa;

– część 3: wdrożenie technicznych specyfikacji interoperacyjności dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej na stacjach Sant'Ambrogio, Borgone i Bruzolo;

– część 4: budowa dwóch priorytetowych torów z modułami o długości 750 m, jednego w Condove i jednego w Bruzolo;

– część 5: dostosowanie systemu zasilania sieci poprzez budowę dwóch nowych podstacji elektrycznych, jednej w Avigliana i jednej w Borgone;

– część 6: rozbiórka 281 słupów trakcyjnych podstawowej linii elektrycznej 66 kV;

– część 7: redukcja hałasu;

– część 8: całkowita wymiana obecnej elektrycznej linii trakcyjnej (standardowej linii Rete Ferroviaria Italiana) między stacjami Bussoleno i Avigliana, która ma zyskać przekrój 540 mm², oraz dodanie wzmacniającej linii zasilającej o przekroju 230 mm², niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania linii zgodnie z planowanym przyszłym ruchem pociągów;

(ii) budowa nowego odcinka linii Avigliana-Orbassano;

(iii) przebudowa stacji rozrządowej w Orbassano wraz z węzłem południowym;

(iv) połączalność w obrębie miejskiego węzła kolejowego Turyn:

– ukończenie obwodnicy kolejowej Turynu, odcinek Porta Susa-Stura;

– modernizacja linii dużych prędkości między Porta Susa a Porta Nuova (nowa niezależna linia dwutorowa o długości 4,5 km) oraz budowa szeregu nowych przystanków w ramach systemu kolejowego Turynu;

– przyspieszenie linii Turyn-Genua;

– modernizacja infrastrukturalna i technologiczna miejskiego węzła kolejowego Turyn i powiązanych linii oraz odnowienie scentralizowanych systemów zarządzania ruchem lub wprowadzenie nowych scentralizowanych systemów zarządzania ruchem;

– nowa obwodnica kolejowa od Orbassano do Settimo Torinese - etap 1b "Gronda Merci";

c) linie dostępowe na terytorium Francji, w tym:

(i) modernizacja istniejącej linii konwencjonalnej Ambérieu-Saint-Jean-de-Maurienne;

(ii) połączalność w obrębie aglomeracji Lyonu - obwodnica kolejowa Lyonu między Saint-Pierre-de-Chandieu a Dagneux;

(iii) budowa nowej linii między Lyonem a Saint-Jean-de-Maurienne:

– mieszana pasażersko-towarowa linia kolejowa między Grenay a Avressieux;

– nowa towarowa linia kolejowa między Avressieux a Montmélian;

– nowa towarowa linia kolejowa między Montmélian a Saint-Jean-de-Maurienne.

Artykuł  3

Harmonogram

1. Harmonogram realizacji działań, o których mowa w art. 2 lit. a), jest następujący:

a) w 2025 r.: rozpoczęcie zmechanizowanego wykopu pierwszej francuskiej części tunelu bazowego (teren prac 7) - Francja;

b) do końca 2026 r./na początku 2027 r.: rozpoczęcie zmechanizowanego wykopu pozostałych części tunelu bazowego (tereny prac 3-4-5-6) - Francja i Włochy;

c) do 2028 r.: zakończenie robót budowlanych na odcinku wejściowym - Saint-Martin-de-la-Porte (teren prac 8) - Francja;

d) do 2027 r.: propozycja udzielenia zamówienia na instalacje kolejowe i inne instalacje (teren prac 12) - Francja i Włochy;

e) do 2028 r.: rozpoczęcie drążenia metodą tradycyjną tunelu łączącego w Bussoleno (teren prac 1) - Włochy;

f) do 2029 r.: rozpoczęcie robót budowlanych na stacji międzynarodowej Susa (teren prac 2) - Włochy;

g) do 2030 r.: zakończenie robót budowlanych dla multimodalnego węzła wymiany na stacji międzynarodowej Saint- Jean-de-Maurienne (teren prac 9) - Francja;

h) do 2031 r.: ukończenie drążenia tunelu bazowego po stronie francuskiej i po stronie włoskiej (tereny prac 3-4-5-6-7-8) - Francja i Włochy;

i) do 2031 r.: ukończenie stacji międzynarodowej Saint-Jean-de-Maurienne wraz z powiązaną infrastrukturą pomocniczą; rozpoczęcie budowy urządzeń stacji międzynarodowej Susa (tereny prac 9 i 2) - Francja i Włochy;

j) do dnia 31 grudnia 2032 r.: ukończenie infrastruktury kolejowej dla ruchu mieszanego, zgodnie z parametrami TEN-T określonymi w rozporządzeniu (UE) 2024/1679 - Francja i Włochy;

k) do 2033 r.: wdrożenie operacyjne ERTMS poziom 2 - Francja i Włochy.

2. Harmonogram realizacji działań, o których mowa w art. 2 lit. b), jest następujący:

a) modernizacja istniejącej linii konwencjonalnej - odcinek Bussoleno-Avigliana: zakończenie prac w latach 2026-2032;

b) budowa nowej linii Avigliana-Orbassano:;

(i) ocena oddziaływania na środowisko i uzyskanie pozwoleń w latach 2024-2025;

(ii) rozpoczęcie prac do 2026 r.;

(iii) zakończenie prac do 2033 r.;

c) przebudowa stacji rozrządowej w Orbassano wraz z węzłem południowym, etap pierwszy, po stronie Turynu, do 2026 r.;

d) połączalność w obrębie miejskiego węzła kolejowego Turyn:

(i) odcinek Porta Susa-Stura: zrealizowane na poziomie 98 % (spodziewane ukończenie do 2025 r.)

(ii) odcinek Porta Susa-Porta Nuova: ukończenie do 2028 r.;

(iii) linia Turyn-Genua: do 2027 r. (etap pierwszy):

– ukończenie technologicznego dostosowania systemów podsystemu "Sterowanie" na odcinku Trofarello- Alessandria wraz z budową systemów ACCM-SCCM w ramach podetapów;

– ukończenie ACC stacji Villafranca;

– zakończenie nowego ACC Asti.

3. Harmonogram realizacji działań, o których mowa w art. 2 lit. c), jest następujący:

a) modernizacja istniejącej linii konwencjonalnej Amberieu-Saint-Jean-de-Maurienne:

(i) wstępne opracowania, w tym analiza społecznoekonomiczna do połowy 2025 r.;

(ii) rozpoczęcie prac nad pierwszymi operacjami do 2027 r.;

(iii) badania projektowe do końca 2028 r.;

(iv) procedury administracyjne dotyczące nabycia gruntów do końca 2028 r.;

(v) ocena oddziaływania na środowisko do końca 2028 r.;

(vi) badania końcowe do końca 2029 r.;

(vii) zakończenie robót do 2033 r.;

– modyfikacja dostępu do platformy Aiton;

– poprawa przepustowości w Aix-les-Bains;

– poprawa przepustowości w Chambéry;

– separacja poziomów w Montmélian;

– zabezpieczenia Lac du Bourget;

– zabezpieczenia przejazdów kolejowych;

– wzmocnienie stałych instalacji trakcji elektrycznej;

b) połączalność w obrębie aglomeracji Lyonu - obwodnica kolejowa Lyonu między Saint-Pierre-de-Chandieu a Dagneux:

(i) szczegółowe badania projektowe do końca 2027 r.;

(ii) ocena oddziaływania na środowisko;

(iii) badania końcowe;

(iv) nabycie gruntów zgodnie z harmonogramem badań i budowy;

(v) roboty budowlane;

c) budowa nowych linii między Lyonem a Saint-Jean-de-Maurienne zgodnie z parametrami "grand gabarit" jako głównego scenariusza analizowanego na tym etapie:

(i) szczegółowe badania projektowe dotyczące poniższych operacji, w tym analizy społecznoekonomiczne i badania dotyczące prac rozpoznawczych do połowy 2028 r. (dostęp po stronie francuskiej do tunelu kolejowego Lyon-Turyn - szczegółowe badania - APD):

– linia mieszana między Grenay a Avressieux;

– ulepszenia na stacji Ambérieu;

– nowa towarowa linia kolejowa między Avressieux a Montmélian, w tym jednotorowy tunel towarowy pod masywem Chartreuse, dla którego wykonane zostaną szczegółowe badania projektowe równolegle z budową konstrukcji do prac rozpoznawczych;

– podwojenie połączenia na stacji Montmélian;

– nowa towarowa linia kolejowa między Montmélian a Saint-Jean-de-Maurienne, w tym jednotorowe tunele towarowe pod masywem Belledonne i masywem Glandon, dla których wykonane zostaną szczegółowe badania projektowe równolegle z budową konstrukcji do prac rozpoznawczych;

(ii) ocena oddziaływania na środowisko;

(iii) budowa konstrukcji do prac rozpoznawczych;

(iv) badania końcowe;

(v) nabycie gruntów zgodnie z harmonogramem badań i budowy;

(vi) roboty budowlane.

Artykuł  4

Zarządzanie

Koordynator europejski ds. śródziemnomorskiego europejskiego korytarza transportowego oraz przedstawiciel Komisji są zapraszani do udziału w charakterze obserwatorów w posiedzeniach zarządu spółki Tunnel Euralpin Lyon Turin, a także w posiedzeniach Komisji Międzyrządowej Lyon-Turyn (CIG).

Artykuł  5

Sprawozdawczość

Co najmniej raz w roku Francja i Włochy informują Komisję i koordynatora europejskiego ds. śródziemnomorskiego europejskiego korytarza transportowego o postępach w realizacji działań, o których mowa w art. 2, oraz powiadamiają o wszelkich odnotowanych opóźnieniach, określając ich przyczyny i wskazując przedsięwzięte środki naprawcze. W tym celu Francja i Włochy mogą, w stosownych przypadkach, wykorzystywać treść rocznych sprawozdań o stanie działania, które mają być składane zgodnie z umowami o udzielenie dotacji w ramach instrumentu "Łącząc Europę".

Artykuł  6

Przegląd

Komisja rozpoczyna przegląd działań i harmonogramu, o których mowa w art. 2 i 3, do końca 2026 r.

Artykuł  7

Adresaci

Niniejsza decyzja skierowana jest do Republiki Francuskiej i Republiki Włoskiej.

Sporządzono w Brukseli dnia 30 lipca 2025 r.

1 Dz.U. L, 2024/1679, 28.6.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/1679/oj.

2 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów "Strategia na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności - europejski transport na drodze ku przyszłości", COM(2020) 789 final.

3 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1153 z dnia 7 lipca 2021 r. ustanawiające instrument "Łącząc Europę" i uchylające rozporządzenia (UE) nr 1316/2013 i (UE) nr 283/2014 (Dz.U. L 249 z 14.7.2021, s. 38, ELI: http://data.europa.eu/eli/ reg/2021/1153/2024-07-18).

4 Umowa między rządem Republiki Włoskiej a rządem Republiki Francuskiej z dnia 30 stycznia 2012 r., ratyfikowana przez Francję ustawą nr 2013-1089 z dnia 2.12.2013 r. oraz przez Włochy ustawą nr 71/2014.

5 Journal Officiel de la République française nr 197 z dnia 25 sierpnia 2013 r.

6 Journal Officiel de la République Française nr 206 z dnia 16 września 2014 r.

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2025.1715
• Rodzaj: Decyzja
• Tytuł: Decyzja wykonawcza 2025/1715 ustanawiająca szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1679 w odniesieniu do realizacji projektu transgranicznego Lyon-Turyn w ramach śródziemnomorskiego europejskiego korytarza transportowego
• Data aktu: 30/07/2025
• Data ogłoszenia: 01/08/2025
• Data wejścia w życie: 01/08/2025