Rezolucja 2025/1704 zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu wspólnych przedsięwzięć Unii Europejskiej za rok budżetowy 2023

REZOLUCJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO (UE) 2025/1704

z dnia 7 maja 2025 r.

zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu wspólnych przedsięwzięć Unii Europejskiej za rok budżetowy 2023

PARLAMENT EUROPEJSKI,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Ekologicznego Lotnictwa za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Biotechnologicznej Europy Opartej na Obiegu Zamkniętym za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Czystego Wodoru za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Wspólnego Europejskiego Przedsięwzięcia Kolejowego za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Wspólnego Przedsięwzięcia w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Inicjatywy w dziedzinie Innowacji w Ochronie Zdrowia za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Czipów za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Wspólnego Przedsięwzięcia w celu Badań z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej 3 za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Inteligentnych Sieci i Usług za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając art. 102 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,

- uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Transportu i Turystyki,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A10-0056/2025),

A. mając na uwadze, że Wspólne Przedsięwzięcie w celu Badań z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej 3, Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Ekologicznego Lotnictwa, Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Inicjatywy w dziedzinie Innowacji w Ochronie Zdrowia, Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czystego Wodoru, Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Biotechnologicznej Europy Opartej na Obiegu Zamkniętym, Wspólne Europejskie Przedsięwzięcie Kolejowe, Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Inteligentnych Sieci i Usług oraz Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia zostały ustanowione rozporządzeniem Rady (UE) 2021/2085 ¹  ustanawiającym wspólne przedsięwzięcia w ramach programu "Horyzont Europa" oraz uchylającym rozporządzenia (WE) nr 219/2007, (UE) nr 557/2014, (UE) nr 558/2014, (UE) nr 559/2014, (UE) nr 560/2014, (UE) nr 561/2014 i (UE) nr 642/2014, przy czym rozporządzenie to zwane jest jednolitym aktem podstawowym;

B. mając na uwadze, że Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Kluczowych Technologii Cyfrowych zostało ustanowione rozporządzeniem (UE) 2021/2085; mając na uwadze, że Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Kluczowych Technologii Cyfrowych zostało przekształcone w lipcu 2023 roku we Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czipów na mocy rozporządzenia Rady (UE) 2023/1782 ² ;

C. mając na uwadze, że Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej zostało ustanowione w kwietniu 2007 r. decyzją Rady 2007/198/Euratom ³ ;

D. mając na uwadze, że Wspólne Przedsięwzięcie w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali zostało ustanowione rozporządzeniem Rady (UE) 2021/1173 ⁴ ;

E. mając na uwadze, że Wspólne Przedsięwzięcie w celu Badań z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej 3 jest partnerstwem publiczno-prywatnym na rzecz opracowania zmodernizowanego systemu zarządzania ruchem lotniczym w Europie i szybszego utworzenia cyfrowej europejskiej przestrzeni powietrznej za pomocą badań naukowych i innowacji;

F. mając na uwadze, że Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Ekologicznego Lotnictwa to partnerstwo publiczno-prywatne ukierunkowane na badania naukowe i innowacje na rzecz transformacji lotnictwa w kierunku zrównoważonej i neutralnej dla klimatu przyszłości;

G. mając na uwadze, że Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Inicjatywy w dziedzinie Innowacji w Ochronie Zdrowia jest partnerstwem publiczno-prywatnym skupiającym się na interdyscyplinarnych, zrównoważonych i skoncentrowanych na pacjencie badaniach i innowacjach w dziedzinie zdrowia;

H. mając na uwadze, że Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czystego Wodoru jest partnerstwem publiczno-prywatnym działającym w zakresie badań i innowacji w dziedzinie technologii ogniw paliwowych i technologii wodorowych;

I. mając na uwadze, że Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czipów jest partnerstwem publiczno-prywatnym ukierunkowanym na badania naukowe i innowacje w kluczowe technologie cyfrowe na rzecz wiodącej roli Unii pod względem konkurencyjności w gospodarce cyfrowej, w szczególności w sektorze podzespołów i układów;

J. mając na uwadze, że Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Biotechnologicznej Europy Opartej na Obiegu Zamkniętym jest partnerstwem publiczno-prywatnym skupiającym się na badaniach naukowych i innowacjach na rzecz zrównoważonego i konkurencyjnego sektora bioprzemysłu o obiegu zamkniętym;

K. mając na uwadze, że Wspólne Europejskie Przedsięwzięcie Kolejowe jest partnerstwem publiczno-prywatnym w dziedzinie badań i innowacji w sektorze kolei;

L. mając na uwadze, że Wspólne Przedsięwzięcie w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali jest partnerstwem publiczno-prywatnym umożliwiającym łączenie zasobów na potrzeby rozwoju i wdrażania obliczeń wielkiej skali w Europie;

M. mając na uwadze, że Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Inteligentnych Sieci i Usług jest partnerstwem publiczno- prywatnym skupiającym się na wzmocnieniu wiodącej pozycji technologicznej Europy i jej strategicznym dostosowaniu do przemysłu telekomunikacyjnego oraz wspieraniu wdrażania rozwiązań cyfrowych;

N. mając na uwadze, że Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia jest partnerstwem publiczno-prywatnym skupiającym się na zmniejszeniu obciążenia społeczno-gospodarczego związanego z chorobami zakaźnymi w Afryce Subsaharyjskiej dzięki nowym i udoskonalonym technologiom w dziedzinie zdrowia, a także na poprawie globalnej gotowości i reagowania na choroby zakaźne;

O. mając na uwadze, że celem Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej jest wnoszenie przez Unię wkładu w międzynarodowy projekt ITER w zakresie energii termojądrowej, wdrażanie umowy między Euratomem a Japonią w sprawie szeroko zakrojonej koncepcji oraz przygotowanie do budowy demonstracyjnego reaktora syntezy jądrowej wraz z instalacjami towarzyszącymi;

Uwagi ogólne

1. zauważa, że rolą wspólnych przedsięwzięć powinno być wspieranie badań naukowych i innowacji w obszarach transportu, energii, ochrony zdrowia, bioprzemysłu o obiegu zamkniętym, kluczowych podzespołów i układów elektronicznych, obliczeń superkomputerowych i systemów sieciowych; wzywa wspólne przedsięwzięcia do promowania przekształcania wiedzy naukowej w innowacje rynkowe oraz do ustanowienia mechanizmów gwarantujących, że ich działalność doprowadzi do wzrostu konkurencyjności Europy na świecie;

2. podkreśla, że według Trybunału Obrachunkowego (zwany dalej "Trybunałem", zgodnie z obecnymi wieloletnimi ramami finansowymi, wspólne przedsięwzięcia otrzymają łączny budżet w wysokości 17 mld EUR z wkładu pieniężnego Unii oraz pozyskają 21,1 mld EUR z wkładów od innych członków;

3. zwraca uwagę na charakter wspólnych przedsięwzięć jako partnerstw publiczno-prywatnych, które kierują inwestycjami i wykorzystują fundusze publiczne i prywatne do finansowania wspólnych celów; przypomina w związku z tym, że wkłady członków prywatnych muszą spełniać ustalone cele, aby takie partnerstwa były nadal wzajemnie korzystne; wzywa wspólne przedsięwzięcia, które zezwalają na wkłady niepieniężne z tytułu działalności dodatkowej, aby w miarę możliwości unikały nadmiernego polegania na takich wkładach, by osiągnąć ustalone cele;

4. uznaje znaczący wkład wspólnych przedsięwzięć w postępy w zakresie badań naukowych, innowacji i rozwoju technologii w różnych sektorach, w tym w lotnictwie, transporcie kolejowym i zarządzaniu ruchem lotniczym, jako integralny element osiągnięcia strategicznych celów Unii w zakresie zrównoważonego rozwoju, transformacji cyfrowej i konkurencyjności.

5. z zadowoleniem przyjmuje sprawozdanie roczne Trybunału dotyczące wspólnych przedsięwzięć Unii Europejskiej za rok budżetowy 2023 ("sprawozdanie Trybunału"); podkreśla, że misja Trybunału ma kluczowe znaczenie dla należytego wykonania budżetu Unii i dla nadzoru nad budżetem;

6. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Trybunał przedstawił organowi udzielającemu absolutorium sprawozdanie roczne dotyczące wspólnych przedsięwzięć UE, które zawiera szczegółowe poświadczenie wiarygodności dla każdego ze wspólnych przedsięwzięć w odniesieniu do ich rocznego sprawozdania finansowego i transakcji leżących u jego podstaw; podziela pogląd, że oprócz przepisów prawnych wiążących Trybunał ramy instytucjonalne wspólnych przedsięwzięć sprawiają, że zasługują one na szczególną uwagę Trybunału; wzywa do kontynuowania tej dobrej praktyki; z zadowoleniem przyjmuje dobrą współpracę wspólnych przedsięwzięć z Trybunałem podczas sporządzania sprawozdania Trybunału oraz wyjaśnienia dotyczące niektórych uwag i paragrafów objaśniających zawartych w odpowiedziach udzielonych przez wspólne przedsięwzięcia;

7. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w roku budżetowym 2023 dwa wspólne przedsięwzięcia uzyskały autonomię finansową, a mianowicie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Inteligentnych Sieci i Usług w dniu 24 października 2023 r. oraz Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia w dniu 23 listopada 2023 r.; zauważa ponadto, że w rezultacie Trybunał po raz pierwszy skontrolował te dwa wspólne przedsięwzięcia, oprócz dziewięciu wspólnych przedsięwzięć, które Trybunał skontrolował już za rok budżetowy 2022;

8. podkreśla, że jest świadomy, iż w roku budżetowym 2023 na niektóre wspólne przedsięwzięcia znaczący wpływ miały ważne wydarzenia, co może zmienić ich wyniki; podkreśla w szczególności, że:

a) rosyjska wojna napastnicza przeciwko Ukrainie wywarła znaczący wpływ na gospodarkę Unii i łańcuchy dostaw, oddziałując w znacznym stopniu na działalność niektórych wspólnych przedsięwzięć;

b) skutki pandemii COVID-19 są nadal odczuwalne w całej Europie i w roku budżetowym 2023 wciąż stanowiły ogromny wstrząs dla działalności gospodarczej i administracyjnej;

c) wysokie poziomy inflacji spowodowane dwoma wyżej wymienionymi zdarzeniami miały wpływ na zaopatrzenie i czas dostaw do wspólnych przedsięwzięć;

9. uznaje korzyści płynące ze wspólnych przedsięwzięć, znaczenie współpracy publiczno-prywatnej we wspieraniu innowacji, promowaniu badań i rozwoju oraz zalety gospodarcze partnerstw; zauważa, że dzięki łączeniu zasobów i wiedzy fachowej z obu sektorów, publicznego i prywatnego, wspólne przedsięwzięcia mogą skuteczniej stawiać czoła wyzwaniom; podkreśla znaczenie przejrzystości, rozliczalności i efektywnego wykorzystania funduszy publicznych przez wspólne przedsięwzięcia;

10. uznaje wartość inicjatyw, które zwiększają zaangażowanie i uczestnictwo zainteresowanych stron, takich jak otwarte zaproszenia do wyrażenia zainteresowania i wspólne zaproszenia do składania wniosków ogłaszane przez kilka wspólnych przedsięwzięć; jest zdania, że ma to zasadnicze znaczenie dla wykorzystania zbiorowej wiedzy fachowej i zbiorowych zasobów; zwraca szczególną uwagę na wspólne zaproszenie do składania wniosków ogłoszone przez Wspólne Europejskie Przedsięwzięcie Kolejowe i Wspólne Przedsięwzięcie w celu Badań z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej3 - jest to pierwsze tego rodzaju wspólne zaproszenie do składania wniosków od wspólnych przedsięwzięć mające na celu rozwój zintegrowanej sieci lotniczej i kolejowej z myślą o zrównoważonym systemie transportu multimodalnego;

11. przypomina, że wspólne przedsięwzięcia muszą prowadzić swoją działalność zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami, przyczyniając się tym samym skutecznie do realizacji celów polityki Unii, a także do należytego wykonania budżetu Unii; jest jednak zaniepokojony szeregiem elementów, w świetle ustaleń Trybunału, przedstawionych w niniejszej rezolucji;

Roczne sprawozdanie finansowe

12. zauważa, że w sprawozdaniu Trybunału Obrachunkowego stwierdzono, iż roczne sprawozdania finansowe za rok 2023 jedenastu skontrolowanych wspólnych przedsięwzięć przedstawiają rzetelnie we wszystkich istotnych aspektach ich sytuację finansową na dzień 31 grudnia 2023 r. oraz wyniki transakcji, przepływy pieniężne i zmiany w aktywach netto za zakończony rok budżetowy, zgodnie z przepisami ich regulaminów finansowych i z zasadami rachunkowości przyjętymi przez księgowego Komisji; zauważa ponadto, że w związku z tym Trybunał wydał opinie bez zastrzeżeń w odniesieniu do prawidłowości rocznych sprawozdań finansowych wspólnych przedsięwzięć;

13. zauważa, że w sprawozdaniu Trybunału stwierdzono, iż transakcje leżące u podstaw rocznych sprawozdań finansowych są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach; zauważa ponadto, że w związku z tym Trybunał wydał opinie bez zastrzeżeń na temat legalności i prawidłowości zarówno dochodów, jak i płatności leżących u podstaw rozliczeń wspólnych przedsięwzięć;

14. zauważa, że zdaniem Trybunału Wspólnemu Przedsięwzięciu na rzecz Inteligentnych Sieci i Usług oraz Wspólnemu Przedsięwzięciu na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia zapewniono niewystarczające wytyczne dotyczące ich pierwszych rocznych sprawozdań finansowych, zwłaszcza jeśli chodzi o potrzebę jasnego rozróżnienia zasobów finansowych zarządzanych przez Komisję przed osiągnięciem przez wspólne przedsięwzięcia autonomii finansowej oraz po jej osiągnięciu przez wspólne przedsięwzięcia; zgadza się z zaleceniem Trybunału dotyczącym działań w tym zakresie, w którym zaleca się opracowanie w sposób jasny i zrozumiały wytycznych dotyczących rachunkowości, które powinny określać zasady prezentacji pierwszego rocznego sprawozdania finansowego nowych wspólnych przedsięwzięć, oraz że wytyczne te powinny zawierać instrukcje dotyczące sposobu oddzielenia środków finansowych wdrożonych przez Komisję od środków wdrażanych przez wspólne przedsięwzięcie po osiągnięciu przez nie autonomii finansowej; odnotowuje, że ryzyko dla wiarygodności rocznych sprawozdań finansowych uznano za niskie w przypadku wszystkich wspólnych przedsięwzięć z wyjątkiem Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Inteligentnych Sieci i Usług oraz Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia, w przypadku których ryzyko dla wiarygodności uznano za średnie ze względu na złożoność wynikającą z przeniesienia środków budżetowych i aktywów z zakresu odpowiedzialności Komisji do zakresu odpowiedzialności wspólnego przedsięwzięcia;

15. przyjmuje do wiadomości, że roczne sprawozdanie finansowe Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej jest sporządzane na podstawie scenariusza bazowego projektu ITER obowiązującego w 2023 r., ale ten ostatni jest przedmiotem trwającego przeglądu, którego wynik prawdopodobnie doprowadzi do istotnych zmian w odniesieniu do Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej oraz jego szacunkowych łącznych kosztów w momencie ukończenia; podkreśla, że przedmiotowe wspólne przedsięwzięcie powinno podjąć wszelkie działania niezbędne do zapewnienia, aby przyszły scenariusz bazowy i jego skutki w odniesieniu do potrzeby wniesienia wkładów pieniężnych Unii na rzecz wspólnego przedsięwzięcia nie stanowiły zobowiązania dla budżetu Unii; na podstawie wysłuchania przedmiotowego wspólnego przedsięwzięcia w Komisji Kontroli Budżetowej zauważa, że w czasie wysłuchania i według przedmiotowego wspólnego przedsięwzięcia było zbyt wcześnie na przedstawienie szacunkowych skutków finansowych tego przeglądu; jest ponadto zaniepokojony opóźnieniami mającymi wpływ na projekt ITER, spowodowanymi czynnikami pozostającymi poza kontrolą wspólnego przedsięwzięcia;

16. jest zaniepokojony potencjalnym wpływem, jaki reorganizacja Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej będzie miała na jego działalność, w szczególności niestabilnością w perspektywie krótko- i średnioterminowej oraz ryzykiem operacyjnym dla wspólnego przedsięwzięcia; z zadowoleniem przyjmuje, że przedmiotowe wspólne przedsięwzięcie jest świadome tych kwestii, jak również wyjaśnienia dotyczące opinii przedsięwzięcia w związku z tą sytuacją; z zadowoleniem przyjmuje dodatkowe informacje przedstawione podczas wysłuchania przedmiotowego wspólnego przedsięwzięcia w Komisji Kontroli Budżetowej, zwłaszcza w odniesieniu do faktu, że ryzyko dla ciągłości działania zostało dotychczas ograniczone dzięki silnemu oparciu się na istniejących programach i projektach; z zadowoleniem przyjmuje elastyczność wynikającą z nowej struktury matrycowej;

17. zauważa, że ryzyko dla legalności i prawidłowości dochodów uznano za niskie w przypadku wszystkich wspólnych przedsięwzięć;

Zarządzanie budżetem i finansami

18. zauważa, że całkowity budżet dostępny w 2023 r. dla jedenastu wspólnych przedsięwzięć skontrolowanych przez Trybunał wyniósł 4,25 mld EUR w środkach na zobowiązania i 3,87 mld EUR w środkach na płatności, według Trybunału, który uważa, że całkowity dostępny budżet obejmuje niewykorzystane środki z poprzednich lat, które wspólne przedsięwzięcia ponownie zapisały w budżecie na bieżący rok, oraz dochody przeznaczone na określony cel i realokacje na następny rok; podkreśla w szczególności, że:

a) całkowity dostępny budżet w 2023 r. dla Wspólnego Przedsięwzięcia w celu Badań z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej 3 wyniósł 111,2 mln EUR w środkach na zobowiązania (w porównaniu z 158,8 mln EUR w 2022 r.) i 241,5 mln EUR w środkach na płatności (w porównaniu z 146,9 mln EUR w 2022 r.); rozumie ponadto, że zgodnie ze sprawozdaniem z zarządzania budżetem i finansami Wspólnego Przedsięwzięcia w celu Badań z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej 3 łączny wskaźnik wykonania budżetu na rok budżetowy 2023 wyniósł 92 % w przypadku środków na zobowiązania i 81 % w przypadku środków na płatności, co wskazuje, że nie ma poważnych problemów związanych z tempem wykonania budżetu; podkreśla jednak niski wskaźnik wykonania środków na płatności przeznaczonych na infrastrukturę i wydatki operacyjne, który wyniósł 55 %; odnotowuje wyjaśnienie wspólnego przedsięwzięcia i ogólnie wzywa wspólne przedsięwzięcie do zapewnienia odpowiedniego tempa wdrażania w odniesieniu do każdej sekcji swojego budżetu;

b) całkowity dostępny budżet w 2023 r. dla Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Ekologicznego Lotnictwa wyniósł 269 mln EUR w środkach na zobowiązania (w porównaniu z 411,2 mln EUR w 2022 r.) i 486,4 mln EUR w środkach na płatności (w porównaniu z 415,3 mln EUR w 2022 r.); rozumie ponadto, że zgodnie ze sprawozdaniem z zarządzania budżetem i finansami Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Ekologicznego Lotnictwa łączny wskaźnik wykonania budżetu na rok budżetowy 2023 wyniósł 98,58 % w przypadku środków na zobowiązania i 51,18 % w przypadku środków na płatności, co wskazuje, że nie ma poważnych problemów związanych z tempem wykonania budżetu; zauważa w szczególności, że wskaźniki wykonania dwóch tytułów dotyczących wydatków operacyjnych wynoszą odpowiednio 80,50 % i 81,11 % w przypadku środków na płatności; podkreśla ponadto niski wskaźnik wykonania środków na płatności przeznaczonych na wydatki infrastrukturalne, który wyniósł 60,52 %; wyraża głębokie ubolewanie z powodu znacznej kwoty przydzielonej do tytułu 5 budżetu na niewykorzystane środki na płatności w wysokości 177 mln EUR, której techniczny wskaźnik wykonania wynosi 0 %; odnotowuje wyjaśnienie wspólnego przedsięwzięcia i ogólnie wzywa wspólne przedsięwzięcie do zapewnienia odpowiedniego tempa wdrażania w odniesieniu do każdej sekcji swojego budżetu;

c) całkowity dostępny budżet w 2023 r. dla Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Inicjatywy w dziedzinie Innowacji w Ochronie Zdrowia wyniósł 223,2 mln EUR w środkach na zobowiązania (w porównaniu z 272,4 mln EUR w 2022 r.) i 225,9 mln EUR w środkach na płatności (w porównaniu z 174,8 mln EUR w 2022 r.); rozumie ponadto, że zgodnie ze sprawozdaniem z zarządzania budżetem i finansami Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Inicjatywy w dziedzinie Innowacji w Ochronie Zdrowia łączny wskaźnik wykonania budżetu na rok budżetowy 2023 wyniósł 92,65 % w przypadku środków na zobowiązania i 90,29 % w przypadku środków na płatności, co wskazuje, że nie ma poważnych problemów związanych z tempem wykonania budżetu; podkreśla jednak niski wskaźnik wykonania środków na zobowiązania i środków na płatności przeznaczonych na wydatki infrastrukturalne, który wyniósł odpowiednio 68,67 % i 67,30 %; odnotowuje wyjaśnienie wspólnego przedsięwzięcia i ogólnie wzywa wspólne przedsięwzięcie do zapewnienia odpowiedniego tempa wdrażania w odniesieniu do każdej sekcji swojego budżetu;

d) całkowity dostępny budżet w 2023 r. dla Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Czystego Wodoru wyniósł 268,9 mln EUR w środkach na zobowiązania (w porównaniu z 314,3 mln EUR w 2022 r.) i 327,8 mln EUR w środkach na płatności (w porównaniu z 118,3 mln EUR w 2022 r.); rozumie ponadto, że zgodnie ze sprawozdaniem z zarządzania budżetem i finansami Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Czystego Wodoru łączny wskaźnik wykonania budżetu na rok budżetowy 2023 wyniósł 96,62 % w przypadku środków na zobowiązania i 85,43 % w przypadku środków na płatności, co wskazuje, że nie ma poważnych problemów związanych z tempem wykonania budżetu; podkreśla jednak niski wskaźnik wykonania środków na wydatki operacyjne finansowane w ramach programu "Horyzont 2020", który wyniósł 69,41 %; podkreśla ponadto niski wskaźnik wykonania środków na zobowiązania i środków na płatności przeznaczonych na wydatki infrastrukturalne, który wyniósł odpowiednio 71,21 % i 60,60 %; odnotowuje wyjaśnienia wspólnego przedsięwzięcia i ogólnie wzywa wspólne przedsięwzięcie do zapewnienia odpowiedniego tempa wdrażania w odniesieniu do każdej sekcji swojego budżetu;

e) całkowity dostępny budżet w 2023 r. dla Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Czipów wyniósł 835,7 mln EUR w środkach na zobowiązania (w porównaniu z 261,4 mln EUR w 2022 r.) i 518,4 mln EUR w środkach na płatności (w porównaniu z 222,2 mln EUR w 2022 r.); rozumie ponadto, że zgodnie ze sprawozdaniem z zarządzania budżetem i finansami Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Czipów łączny wskaźnik wykonania budżetu na rok budżetowy 2023 wyniósł 100 % w przypadku środków na zobowiązania i 37 % w przypadku środków na płatności, co wskazuje, że nie ma poważnych problemów związanych z tempem wykonania budżetu; w szczególności podkreśla wyjątkowo niski wskaźnik wykonania środków na płatności przeznaczonych na wydatki operacyjne, który wyniósł 36 %; odnotowuje wyjaśnienia wspólnego przedsięwzięcia, ale głęboko ubolewa nad tak niskim wskaźnikiem wykonania i ogólnie wzywa wspólne przedsięwzięcie do zapewnienia odpowiedniego tempa wdrażania w odniesieniu do każdej sekcji swojego budżetu; zauważa, że elementy te, w związku ze zwiększonym finansowaniem, z którego Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czipów skorzystało w 2023 r. i które Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czipów musiało wdrożyć, skłoniły Trybunał do uznania ryzyka dla zarządzania budżetem za średnie w przypadku tego wspólnego przedsięwzięcia;

f) całkowity dostępny budżet w 2023 r. dla Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Biotechnologicznej Europy Opartej na Obiegu Zamkniętym wyniósł 227,4 mln EUR w środkach na zobowiązania (w porównaniu z 264,2 mln EUR w 2022 r.) i 137,4 mln EUR w środkach na płatności (w porównaniu z 80,3 mln EUR w 2022 r.); rozumie ponadto, że zgodnie ze sprawozdaniem z zarządzania budżetem i finansami Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Biotechnologicznej Europy Opartej na Obiegu Zamkniętym łączny wskaźnik wykonania budżetu na rok budżetowy 2023 wyniósł 97,6 % w przypadku środków na zobowiązania i 90,3 % w przypadku środków na płatności, co wskazuje, że nie ma poważnych problemów związanych z tempem wykonania budżetu; podkreśla jednak niski wskaźnik wykonania środków na zobowiązania i środków na płatności w odniesieniu do części wydatków administracyjnych przeznaczonej na wynagrodzenia, który wyniósł odpowiednio 64 % i 57 %, a także niski wskaźnik wykonania środków na płatności w odniesieniu do części wydatków administracyjnych przeznaczonej na inne wydatki administracyjne, który wyniósł 54 %; odnotowuje wyjaśnienie wspólnego przedsięwzięcia i ogólnie wzywa wspólne przedsięwzięcie do zapewnienia odpowiedniego tempa wdrażania w odniesieniu do każdej sekcji swojego budżetu;

g) całkowity dostępny budżet w 2023 r. dla Wspólnego Europejskiego Przedsięwzięcia Kolejowego wyniósł 102,6 mln EUR w środkach na zobowiązania (w porównaniu z 171,4 mln EUR w 2022 r.) i 120,3 mln EUR w środkach na płatności (w porównaniu z 180,8 mln EUR w 2022 r.); rozumie ponadto, że zgodnie ze sprawozdaniem z zarządzania budżetem i finansami Wspólnego Europejskiego Przedsięwzięcia Kolejowego łączny wskaźnik wykonania budżetu na rok budżetowy 2023 wyniósł 97 % w przypadku środków na zobowiązania i 82 % w przypadku środków na płatności, co wskazuje, że nie ma poważnych problemów związanych z tempem wykonania budżetu; podkreśla jednak niski wskaźnik wykonania środków w odniesieniu do części wydatków operacyjnych finansowanych w ramach programu "Horyzont 2020", który wyniósł 67 %; odnotowuje wyjaśnienie wspólnego przedsięwzięcia i ogólnie wzywa wspólne przedsięwzięcie do zapewnienia odpowiedniego tempa wdrażania w odniesieniu do każdej sekcji swojego budżetu; zwraca uwagę, że ze względu na problemy techniczne, z jakimi borykali się beneficjenci, Wspólne Europejskie Przedsięwzięcie Kolejowe przeniosło płatności końcowe na 2024 r.; odnotowuje, że w przypadku kilku projektów beneficjenci nie ubiegali się o całość budżetu, co zmniejszyło zapotrzebowanie na płatności z tytułu działalności operacyjnej o około 4,1 mln EUR; wzywa przedmiotowe wspólne przedsięwzięcie do opracowania planu poprawy zobowiązań w zakresie sprawozdawczości księgowej; podkreśla znaczenie wspierania wspólnego przedsięwzięcia ze względu na charakterystyczne dla kolei zalety pod względem efektywności środowiskowej, użytkowania gruntów, zużycia energii i bezpieczeństwa;

h) całkowity dostępny budżet w 2023 r. dla Wspólnego Przedsięwzięcia w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali wyniósł 1 136 mln EUR w środkach na zobowiązania (w porównaniu z 1 374,5 mln EUR w 2022 r.) i 1 058 mln EUR w środkach na płatności (w porównaniu z 629,9 mln EUR w 2022 r.); rozumie ponadto, że zgodnie ze sprawozdaniem z zarządzania budżetem i finansami Wspólnego Przedsięwzięcia w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali łączny wskaźnik wykonania budżetu na rok budżetowy 2023 wyniósł 83 % w przypadku środków na zobowiązania i 19 % w przypadku środków na płatności, co wskazuje, że nie ma poważnych problemów związanych z tempem wykonania budżetu; w szczególności podkreśla wyjątkowo niski wskaźnik wykonania środków na płatności przeznaczonych na wydatki operacyjne, który wyniósł 19 %; odnotowuje wyjaśnienie wspólnego przedsięwzięcia, ale wyraża głębokie ubolewanie z powodu tak niskiego wskaźnika wykonania; podkreśla ponadto niski wskaźnik wykonania środków na zobowiązania i środków na płatności przeznaczonych na wydatki administracyjne, który wyniósł odpowiednio 45 % i 42 %; odnotowuje wyjaśnienie wspólnego przedsięwzięcia i ogólnie wzywa wspólne przedsięwzięcie do zapewnienia odpowiedniego tempa wdrażania w odniesieniu do każdej sekcji swojego budżetu; zauważa, że elementy te, w związku ze zwiększonym finansowaniem, z którego Wspólne Przedsięwzięcie w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali skorzystało w 2023 r. i które Wspólne Przedsięwzięcie w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali musiało wdrożyć, skłoniły Trybunał do uznania ryzyka dla zarządzania budżetem za średnie w przypadku tego wspólnego przedsięwzięcia; z zadowoleniem przyjmuje dodatkowe informacje przedstawione podczas wysłuchania przedmiotowego wspólnego przedsięwzięcia w Komisji Kontroli Budżetowej na temat przyczyn tak powolnego tempa wskaźnika wykonania środków;

i) całkowity dostępny budżet w 2023 r. dla Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Inteligentnych Sieci i Usług wyniósł 134,7 mln EUR w środkach na zobowiązania i 122,9 mln EUR w środkach na płatności; rozumie ponadto, że zgodnie ze sprawozdaniem z zarządzania budżetem i finansami Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Inteligentnych Sieci i Usług łączny wskaźnik wykonania budżetu na rok budżetowy 2023 wyniósł 99 % w przypadku środków na zobowiązania i 89 % w przypadku środków na płatności; uważa, że biorąc pod uwagę krótki okres, w którym wspólne przedsięwzięcie osiągnęło autonomię finansową w roku budżetowym 2023, nie ma wystarczających podstaw, aby Parlament Europejski mógł w dobrej wierze wyrazić swoją opinię na temat jakości zarządzania finansami wspólnego przedsięwzięcia; zauważa jednak, że ze względu na tę sytuację ryzyko dla legalności i prawidłowości wydatków administracyjnych uznano za średnie dla wspólnego przedsięwzięcia;

j) całkowity dostępny budżet w 2023 r. dla Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia wyniósł 136,4 mln EUR w środkach na zobowiązania i 2,2 mln EUR w środkach na płatności; rozumie ponadto, że zgodnie ze sprawozdaniem z zarządzania budżetem i finansami Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia łączny wskaźnik wykonania budżetu na rok budżetowy 2023 wyniósł 100 % w przypadku środków na zobowiązania i 47 % w przypadku środków na płatności; uważa, że biorąc pod uwagę krótki okres, w którym wspólne przedsięwzięcie osiągnęło autonomię finansową w roku budżetowym 2023, nie ma wystarczających podstaw, aby Parlament Europejski mógł w dobrej wierze wyrazić swoją opinię na temat jakości zarządzania finansami wspólnego przedsięwzięcia; zauważa jednak, że ze względu na tę sytuację ryzyko dla legalności i prawidłowości wydatków administracyjnych uznano za średnie dla wspólnego przedsięwzięcia;

k) całkowity dostępny budżet w 2023 r. dla Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej wyniósł 807 mln EUR w środkach na zobowiązania (w porównaniu z 981,2 mln EUR w 2022 r.) i 631,5 mln EUR w środkach na płatności (w porównaniu z 844 mln EUR w 2022 r.); rozumie ponadto, że zgodnie ze sprawozdaniem z zarządzania budżetem i finansami Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej łączny wskaźnik wykonania budżetu na rok budżetowy 2023 wyniósł 73 % w przypadku środków na zobowiązania i 95 % w przypadku środków na płatności, co wskazuje, że nie ma poważnych problemów związanych z tempem wykonania budżetu; w szczególności podkreśla niski wskaźnik wykonania środków na zobowiązania przeznaczonych na wydatki operacyjne, który wyniósł 70 %; przyjmuje do wiadomości wyjaśnienia wspólnego przedsięwzięcia i odnotowuje wynikające z nich przesunięcia z powrotem do pierwotnie planowanych wkładów Euratomu i państwa przyjmującego ITER i ogólnie wzywa wspólne przedsięwzięcie do zapewnienia odpowiedniego tempa wdrażania w odniesieniu do każdej sekcji swojego budżetu; odnotowuje, że elementy te, związane z opóźnieniami i trudnościami w realizacji, skłoniły Trybunał do uznania ryzyka dla zarządzania budżetem za średnie w przypadku tego wspólnego przedsięwzięcia;

19. podziela obawy Trybunału dotyczące niewykorzystanych środków na realizację programów niektórych wspólnych przedsięwzięć i wzywa przedmiotowe wspólne przedsięwzięcia do unikania podobnych sytuacji, ponieważ nagromadzenie niewykorzystanych środków prowadzi do nadwyżek środków pieniężnych, które w związku z tym nie są dostępne dla Unii na finansowanie innych działań i programów; podkreśla, że jest to niezgodne z zasadą należytego zarządzania finansami i doprowadziło do nadwyżki środków pieniężnych w wysokości 1,5 mld EUR w roku budżetowym 2023; zgadza się z zaleceniem Trybunału dotyczącym działań w tym zakresie, w którym zaleca się, aby przedmiotowe wspólne przedsięwzięcia opracowały mechanizmy naprawcze w celu zmniejszenia nadwyżek środków pieniężnych do rozsądnego poziomu, a następnie, we współpracy z Komisją, dostosowały swoje wnioski o środki pieniężne na każdy rok budżetowy do szacowanych potrzeb w zakresie wydatków; jest świadomy, że zgodnie z przepisami finansowymi przedmiotowych wspólnych przedsięwzięć niewykorzystane środki mogą zostać ujęte w preliminarzu dochodów i wydatków na okres do trzech lat budżetowych następujących po ich otrzymaniu; w szczególności wyraża jednak zaniepokojenie z powodu:

a) niedociągnięć w planowaniu środków pieniężnych Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Ekologicznego Lotnictwa w następstwie wniosku o dodatkowe wkłady finansowe Unii w wysokości 178 mln EUR przekraczające potrzeby gotówkowe w zakresie planowanych płatności w 2023 r., co skutkuje nadwyżką środków pieniężnych w wysokości 237 mln EUR na koniec 2023 r.; przyjmuje jednak do wiadomości wyjaśnienie przedłożone przez wspólne przedsięwzięcie; ponawia jednak apel do Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Ekologicznego Lotnictwa o unikanie ponownego wystąpienia podobnych sytuacji i z zadowoleniem przyjmuje korekty zapowiedziane przez wspólne przedsięwzięcie na 2024 r.;

b) niedociągnięć w planowaniu środków pieniężnych Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Czipów w następstwie wniosku o dodatkowe wkłady finansowe UE w wysokości 196 mln EUR przekraczające potrzeby gotówkowe w zakresie planowanych płatności w 2023 r., co skutkuje nadwyżką środków pieniężnych w wysokości 438 mln EUR na koniec 2023 r.; przyjmuje jednak do wiadomości wyjaśnienie przedłożone przez wspólne przedsięwzięcie; ponawia jednak apel do Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Czipów o unikanie ponownego wystąpienia podobnych sytuacji i z zadowoleniem przyjmuje cel zapowiedziany przez wspólne przedsięwzięcie na 2024 r.;

c) niedociągnięć w planowaniu środków pieniężnych Wspólnego Przedsięwzięcia w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali w następstwie wniosku o dodatkowe wkłady finansowe Unii w wysokości 488,6 mln EUR przekraczające potrzeby gotówkowe w zakresie planowanych płatności w 2023 r., co skutkuje nadwyżką środków pieniężnych w wysokości 840,7 mln EUR na koniec 2023 r.; rozumie sytuację, w jakiej znalazło się wspólne przedsięwzięcie, która doprowadziła do powstania tej nadwyżki, i z zadowoleniem przyjmuje dodatkowe informacje przedstawione podczas wysłuchania przedmiotowego wspólnego przedsięwzięcia w Komisji Kontroli Budżetowej, w szczególności w odniesieniu do oczekiwań dotyczących projektów związanych ze sztuczną inteligencją, które zapewnią możliwość uzyskania znacznych środków pieniężnych; niemniej jednak ponawia swój apel do Wspólnego Przedsięwzięcia w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali o unikanie ponownego wystąpienia podobnych sytuacji;

20. podkreśla, że wszystkie wspólne przedsięwzięcia powinny wzmocnić wewnętrzne kontrole finansowe i mechanizmy przejrzystości publicznej, zapewniając skuteczny i spójny z celami strategicznymi UE podział środków;

21. podziela obawy Trybunału dotyczące wkładu członków na rzecz niektórych wspólnych przedsięwzięć, w szczególności co do możliwości, że niektóre wspólne przedsięwzięcia nie będą w stanie osiągnąć docelowych wartości wkładów lub osiągną je jedynie dzięki wysokiemu uzależnieniu od wkładów niepieniężnych na dodatkowe działania, i wzywa zainteresowane wspólne przedsięwzięcia do podjęcia wszelkich niezbędnych działań w celu zapobieżenia takim sytuacjom; podkreśla, że osiągnięcie celów dotyczących wkładów to odpowiedzialność i obowiązek odnośnych wspólnych przedsięwzięć oraz że nieosiągnięcie celów w zakresie wkładów jest sprzeczne z założeniem wspólnych przedsięwzięć; w szczególności wyraża zaniepokojenie z powodu:

a) sytuacji Wspólnego Przedsięwzięcia w celu Badań z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej 3, którego docelowa wartość wkładu operacyjnego wniesiona przez Eurocontrol, która jest członkiem przedsięwzięcia, osiągnęła jedynie poziom 70 %, w wyniku czego wspólne przedsięwzięcie nie dysponowało planowanymi wkładami, aby w pełni zrealizować swoją część programu "Horyzont 2020"; zauważa, że element ten nie skłonił jednak Trybunału do uznania ryzyka dla realizacji programu za średnie lub wysokie w przypadku tego wspólnego przedsięwzięcia, ponieważ uznano je za niskie;

b) sytuacji Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Biotechnologicznej Europy Opartej na Obiegu Zamkniętym, które miało dobre wyniki pod względem osiągnięcia swojej docelowej wartości wkładu w ramach programu "Horyzont 2020", w szczególności jednak dzięki zmianie proporcji między celami dotyczącymi wkładów niepieniężnych na działania operacyjne i wkładów niepieniężnych na dodatkowe działania, przy czym te ostatnie zostały podniesione do 2 444,5 mln EUR, co odpowiada 90 % celu ogólnego; podkreśla, że takie uzależnienie od wkładów niepieniężnych na dodatkowe działania stanowi zagrożenie dla realizacji programu "Horyzont 2020"; podkreśla istotny wpływ przeglądu przeprowadzonego przez wspólne przedsięwzięcie; odnotowuje wyjaśnienie wspólnego przedsięwzięcia oraz fakt, że dodatkowe działania przyczyniają się do realizacji ogólnych celów wspólnego przedsięwzięcia; podkreśla jednak, że stanowi to nadmierne uzależnienie od wkładów niepieniężnych na dodatkowe działania w celu osiągnięcia ustalonych celów, i wzywa wspólne przedsięwzięcie do uniknięcia ponownego wystąpienia takiej sytuacji; odnotowuje, że elementy te skłoniły Trybunał do uznania ryzyka związanego z realizacją programu za wysokie w przypadku tego wspólnego przedsięwzięcia;

c) sytuacji Wspólnego Przedsięwzięcia w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali, którego wkład ze strony członków prywatnych w ramach programu "Horyzont 2020" wyniósł jedynie 18,4 mln EUR w porównaniu z docelową kwotą 420 mln EUR, co stanowi poważną różnicę; zauważa ponadto, że taka sytuacja może się powtórzyć w odniesieniu do programów "Horyzont Europa" i "Cyfrowa Europa", ponieważ docelowa wartość wkładu członków prywatnych znacznie wzrosła do 900 mln EUR, podczas gdy ustalenia finansowe, które przysporzyły trudności członkom prywatnym w ramach programu "Horyzont 2020", pozostają w mocy; odnotowuje, że elementy te skłoniły Trybunał do uznania ryzyka związanego z realizacją programu za wysokie w przypadku tego wspólnego przedsięwzięcia; na podstawie dodatkowych informacji przedstawionych podczas wysłuchania przedmiotowego wspólnego przedsięwzięcia w Komisji Kontroli Budżetowej rozumie, że kwestia ta jest rozpatrywana we współpracy z Radą Zarządzającą; zgadza się jednak z zaleceniem Trybunału dotyczącym działań w tym zakresie, w którym zaleca się, aby Wspólne Przedsięwzięcie w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali wsparło ponowną ocenę przez Komisję obecnego celu, aby zagwarantować, że będzie ono w stanie osiągnąć swoją docelową wartość wkładu w odniesieniu do członków prywatnych w ramach programu "Horyzont Europa" i programu "Cyfrowa Europa", oraz ponownie podkreśla, że osiągnięcie docelowych wartości wkładów nie powinno być po traktowane jedynie jako ambitne założenie, lecz jako obowiązek;

22. podkreśla, że aby promować większą skuteczność, jednolity akt podstawowy wspólnych przedsięwzięć nakłada na wspólne przedsięwzięcia obowiązek osiągnięcia synergii poprzez ustanowienie uzgodnień dotyczących zaplecza administracyjnego dotyczących szeregu określonych obszarów; rozumie, że cztery obszary zostały określone jako priorytetowe przez odnośne wspólne przedsięwzięcia, a mianowicie działalność księgowa, działalność prawna, technologie informacyjno-komunikacyjne oraz zasoby ludzkie; w tym kontekście ze szczególnym zadowoleniem przyjmuje:

a) fakt, że ustalenia dotyczące zaplecza administracyjnego poświęcone działalności księgowej funkcjonują od grudnia 2022 r. i w związku z tym realizowane były przez cały rok budżetowy 2023, co można zaobserwować przy sporządzaniu rocznego sprawozdania finansowego, a także fakt, że Wspólne Europejskie Przedsięwzięcie Kolejowe przejęło wiodącą rolę w obsłudze tych uzgodnień dotyczących zaplecza administracyjnego;

b) fakt, że Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Biotechnologicznej Europy Opartej na Obiegu Zamkniętym i Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Inicjatywy w dziedzinie Innowacji w Ochronie Zdrowia przejęły wiodącą rolę w obsłudze zaplecza administracyjnego w zakresie zarządzania wspólną rekrutacją, ram prawnych dotyczących zasobów ludzkich i cyfryzacji zasobów ludzkich;

c) fakt, że Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czystego Wodoru i Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Inicjatywy w dziedzinie Innowacji w Ochronie Zdrowia przejęły wiodącą rolę w obsłudze zaplecza administracyjnego w zakresie zarządzania usługami w obszarze technologii informacyjno-komunikacyjnych;

d) fakt, że Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Ekologicznego Lotnictwa, Wspólne Europejskie Przedsięwzięcie Kolejowe i Wspólne Przedsięwzięcie w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali przejęły wiodącą rolę w obsłudze zaplecza administracyjnego w zakresie zarządzania zamówieniami administracyjnymi;

e) fakt, że wspólne przedsięwzięcia w dalszym ciągu wdrażają wspólny strategiczny plan ICT wspólnych przedsięwzięć zlokalizowanych w budynku "White Atrium";

23. wzywa wspólne przedsięwzięcia, których dotyczy obowiązek wynikający z jednolitego aktu podstawowego do dalszego informowania o ustanawianiu przez nie ustaleń dotyczących zaplecza administracyjnego, do przekazywania jasnych informacji na temat tego, które wspólne przedsięwzięcia wykonują zadania dla innych wspólnych przedsięwzięć w niektórych obszarach, do jak najszybszego uwzględnienia w wykazie priorytetów komunikacji, logistyki, zarządzania wydarzeniami i salami konferencyjnymi, a także wsparcia dla strategii kontroli i zwalczania nadużyć finansowych, a także do dostarczania informacji na temat obszarów, które należy rozważyć przy opracowywaniu ustaleń dotyczących zaplecza administracyjnego w przyszłości, po dokonaniu ustaleń w obszarach określonych jako priorytetowe;

Zamówienia i przetargi

24. podziela obawy Trybunału dotyczące procedur udzielania zamówień i wzywa wspólne przedsięwzięcia do dopilnowania, aby zgodność z odpowiednimi przepisami prawnymi i niezbędna złożoność niektórych postępowań o udzielenie zamówienia nie prowadziły do zwiększonego ryzyka dla legalności i prawidłowości wydatków operacyjnych; w szczególności wyraża zaniepokojenie z powodu:

a) sytuacji Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Inicjatywy w dziedzinie Innowacji w Ochronie Zdrowia i Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Czipów, w przypadku których Trybunał stwierdził niedociągnięcia w koncepcji i ocenie jednego istotnego postępowania o udzielenie zamówienia; zauważa, że element ten nie skłonił jednak Trybunału do uznania ryzyka dla wydatków na kontrolę operacyjną za średnie lub wysokie w przypadku tego wspólnego przedsięwzięcia; podkreśla jednak, że takie niedociągnięcia mogą skutkować nieprawidłowymi umowami i płatnościami, jeżeli nie zostaną uwzględnione w przyszłych postępowaniach o udzielenie zamówienia; z zadowoleniem przyjmuje gotowość wspólnych przedsięwzięć do podjęcia działań w tych konkretnych przypadkach i usprawnienia ich procedur udzielania zamówień;

b) faktu, że Trybunał ocenił ryzyko dla wydatków operacyjnych w ramach umów operacyjnych w przypadku Wspólnego Przedsięwzięcia w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali i Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej jako średnie ze względu na ich złożone procedury udzielania zamówień o wysokiej wartości;

25. podkreśla ekspozycję finansową Wspólnego Przedsięwzięcia w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali wobec dostawcy zmagającego się z trudnościami, którą wspólne przedsięwzięcie ocenia jako wahającą się od potencjalnego niskiego wpływu w wysokości 0 EUR do szacowanego maksymalnego wpływu w wysokości 88 mln EUR; na podstawie rocznego sprawozdania finansowego wspólnego przedsięwzięcia rozumie, że sytuacja ta jest uważnie analizowana; wzywa wspólne przedsięwzięcie do podjęcia wszelkich działań niezbędnych do zminimalizowania zobowiązań finansowych; z zadowoleniem przyjmuje dodatkowe informacje przedstawione podczas wysłuchania przedmiotowego wspólnego przedsięwzięcia w Komisji Kontroli Budżetowej, zwłaszcza w odniesieniu do dodatkowych gwarancji, o które zwróciło się przedmiotowe wspólne przedsięwzięcie w celu zminimalizowania tego zobowiązania finansowego, a także wyjaśnienia dotyczące kluczowej roli tego konkretnego dostawcy;

26. zauważa, że poziom szczegółowości i poziom dostępności różnią się, jeśli chodzi o dane ilościowe dostarczone przez wspólne przedsięwzięcia dotyczące równowagi płci wśród ekspertów wybranych do współpracy ze wspólnymi przedsięwzięciami; wzywa wszystkie wspólne przedsięwzięcia do zwiększenia przejrzystości oraz do uwzględnienia w swoich przyszłych rocznych sprawozdaniach z działalności jasnych danych ilościowych dotyczących równowagi płci wśród wybranych ekspertów; wzywa wszystkie wspólne przedsięwzięcia do wzmożenia wysiłków na rzecz promowania równości płci na wszystkich szczeblach oraz do dopilnowania, by równowaga płci pozostała priorytetem horyzontalnym we wszystkich działaniach związanych z zamówieniami publicznymi, dotacjami i przetargami, a także do przedstawienia wyjaśnień w przypadkach, w których nie można osiągnąć równowagi płci;

27. zauważa, że poziom szczegółowości i poziom dostępności różnią się, jeśli chodzi o dane ilościowe dostarczone przez wspólne przedsięwzięcia dotyczące reprezentacji geograficznej ekspertów wybranych do współpracy ze wspólnymi przedsięwzięciami; wzywa wszystkie wspólne przedsięwzięcia do uwzględnienia w swoich przyszłych rocznych sprawozdaniach z działalności jasnych danych ilościowych dotyczących reprezentacji geograficznej wybranych ekspertów; wzywa wszystkie wspólne przedsięwzięcia do dopilnowania, by reprezentacja geograficzna pozostała priorytetem horyzontalnym we wszystkich działaniach związanych z zamówieniami publicznymi, dotacjami i przetargami, a także do przedstawienia wyjaśnień w przypadkach, w których nie można osiągnąć odpowiedniej reprezentacji geograficznej;

28. apeluje o sprawiedliwy i równy podział geograficzny finansowania od wspólnych przedsięwzięć, co zapewni odpowiednie wsparcie regionom o mniejszych zdolnościach innowacyjnych i MŚP;

Personel i rekrutacja

29. jest zaniepokojony stanem rekrutacji we Wspólnym Przedsięwzięciu w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali, które otrzymało 39 dodatkowych stanowisk do obsadzenia do końca roku budżetowego 2023 w celu wykorzystania znacznych środków finansowych otrzymanych w ramach obecnych wieloletnich ram finansowych, ale któremu udało się zatrudnić jedynie 21 dodatkowych pracowników; jest ponadto zaniepokojony oceną Trybunału, w której stwierdzono, że procedury rekrutacyjne wspólnych przedsięwzięć nie były wystarczająco przejrzyste ze względu na brak jasnych i wcześniej uzgodnionych siatek punktacji do oceny kandydatów i ich kwalifikacji, a także ze względu na brak wystarczającej dokumentacji na temat procesu decyzyjnego w ramach naboru; ubolewa, że zdaniem Trybunału sytuacja ta mogła skutkować brakiem równego traktowania kandydatów; przypomina, że niezwykle ważne jest unikanie podwójnych standardów w procesie rekrutacji, i apeluje o podjęcie wszelkich niezbędnych działań w tym zakresie; zgadza się z zaleceniem Trybunału dotyczącym działań w tym zakresie, w którym zaleca się, aby Wspólne Przedsięwzięcie w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali efektywnie wykorzystało swój zwiększony personel do osiągnięcia celu rekrutacyjnego do końca 2024 r. oraz aby - w celu zwiększenia przejrzystości procedur rekrutacyjnych i uzasadnienia procesów decyzyjnych komisji selekcyjnej - Wspólne Przedsięwzięcie w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali stosowało wcześniej uzgodnioną siatkę punktacji na etapie preselekcji, zgodnie z praktyką innych wspólnych przedsięwzięć i organów Unii; z zadowoleniem przyjmuje gotowość wspólnego przedsięwzięcia do uwzględnienia zaleceń dotyczących usprawnień;

30. podkreśla potrzebę spójnej i sprawiedliwej polityki kadrowej we wszystkich wspólnych przedsięwzięciach, aby zapewnić personelowi odpowiednie i inkluzywne warunki pracy, możliwości rozwoju kariery oraz równowagę między życiem zawodowym a prywatnym; apeluje o wdrożenie środków zapobiegających nadmiernemu wykorzystywaniu umów o pracę na czas określony i niepewnego zatrudnienia; podkreśla znaczenie struktur wspierających zdrowie psychiczne, elastycznej organizacji pracy i sprawiedliwych możliwości awansu wewnętrznego dla poprawy dobrostanu pracowników;

31. wzywa wszystkie wspólne przedsięwzięcia do wdrożenia konkretnych środków w celu poprawy równowagi płci na stanowiskach kierowniczych i w organach decyzyjnych, w tym do ustanowienia celów w zakresie równowagi płci i do regularnego monitorowania postępów; podkreśla, że trzeba zaradzić problemowi zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć i zapewnić równe szanse w zakresie rozwoju kariery zawodowej;

32. zauważa, że Trybunał uznał, iż ryzyko dla legalności i prawidłowości wydatków administracyjnych jest niskie w przypadku wszystkich wspólnych przedsięwzięć z wyjątkiem Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Czipów i Wspólnego Przedsięwzięcia w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali, w przypadku których ryzyko to uznano za średnie ze względu na wysoki poziom rekrutacji, a także Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Inteligentnych Sieci i Usług oraz Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia, ze względu na ich niedawną autonomię finansową;

33. jest zaniepokojony sytuacją Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej w odniesieniu do różnych aspektów związanych z zarządzaniem zasobami ludzkimi zaobserwowanych przez Trybunał, zwłaszcza w odniesieniu do korzystania z usług zewnętrznych usługodawców, w szczególności:

a) istotną zależnością wspólnego przedsięwzięcia od usługodawców zewnętrznych, ponieważ zauważono, że prawie połowa personelu wspólnego przedsięwzięcia składa się z usługodawców zewnętrznych (361 usługodawców zewnętrznych i 429 pracowników statutowych w 2023 r.), co sprawia, że sytuacja ta jest bardzo istotną kwestią, która może mieć duży wpływ na zdolność wspólnego przedsięwzięcia do zrównoważonego zarządzania swoimi zasobami ludzkimi, przy jednoczesnym zapewnieniu zdolności do zatrzymywania wiedzy i pamięci instytucjonalnej, co umożliwia również osiągnięcie zysków finansowych w perspektywie długoterminowej;

b) faktem, że wspólne przedsięwzięcie nie przyjęło jednoznacznej formalnej definicji usługodawców zewnętrznych, co spowodowało brak jasności w ocenie ich wpływu na potrzeby personelu statutowego; zauważa ponadto, że w rejestrze ryzyka wspólnego przedsięwzięcia nie uwzględniono wszystkich potencjalnych zagrożeń związanych z wysokim poziomem zależności od usługodawców zewnętrznych w perspektywie długoterminowej, co może uniemożliwić wprowadzenie odpowiednich środków ograniczających ryzyko w ramach kontroli wewnętrznej wspólnego przedsięwzięcia;

c) ustaleniami z audytu przeprowadzonego w tej sprawie przez Służbę Audytu Wewnętrznego Komisji, które wykazały, że wspólne przedsięwzięcie nie ustanowiło scentralizowanej funkcji koordynacji i zarządzania usługodawcami zewnętrznymi ani nie określiło metodyki oceny zagregowanych potrzeb w zakresie zasobów ludzkich, a w szczególności swoich potrzeb w zakresie usługodawców zewnętrznych; podkreśla, że stwierdzono, iż decyzja wspólnego przedsięwzięcia o korzystaniu z usług usługodawców zewnętrznych opierała się na kwestiach budżetowych, a nie na potrzebach kadrowych;

d) brakiem przejrzystości w sprawozdaniach wspólnego przedsięwzięcia dotyczących jego zasobów ludzkich; w szczególności w odniesieniu do przedstawiania danych liczbowych dotyczących pracowników zatrudnionych na czas nieokreślony i pracowników zatrudnionych na czas określony, biorąc pod uwagę, że 224 z 386 pracowników zatrudnionych na czas określony i pracowników kontraktowych miało w rzeczywistości umowę na czas nieokreślony, a zatem z praktycznego punktu widzenia mogło zostać uznanych za pracowników zatrudnionych na czas nieokreślony; wzywa wspólne przedsięwzięcie do uwypuklenia takich niuansów w przyszłości w sprawozdaniach dotyczących zasobów ludzkich;

e) zgadza się z zaleceniem Trybunału dotyczącym działań, w którym zaleca się, aby Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej ustanowiło scentralizowaną funkcję koordynacji i zarządzania dla usługodawców zewnętrznych oraz przyjęło kompleksową metodykę regularnej oceny swoich całkowitych potrzeb w zakresie zasobów ludzkich w oparciu o przewidywane obciążenie pracą i wymagane umiejętności, a także aby wspólne przedsięwzięcie uzupełniło swój rejestr ryzyka o najważniejsze zagrożenia wynikające z wysokiego poziomu korzystania z usług usługodawców zewnętrznych w perspektywie długoterminowej;

f) z zadowoleniem przyjmuje zobowiązania podjęte przez wspólne przedsięwzięcie oraz wyjaśnienie wyzwań skutkujących znacznym korzystaniem z usług usługodawców zewnętrznych; jest jednak zaniepokojony tą istotną zależnością i związanym z nią ryzykiem; wzywa wspólne przedsięwzięcie do dostarczania w przyszłości bardziej szczegółowych informacji na temat procesów decyzyjnych prowadzących do korzystania z usług usługodawców zewnętrznych;

34. zauważa, że poziom szczegółowości i poziom dostępności różnią się w ich rocznych sprawozdaniach z działalności w odniesieniu do danych ilościowych dostarczanych przez wspólne przedsięwzięcia na temat równowagi płci wśród swoich pracowników oraz w ich organach i strukturach zarządzających; wzywa wszystkie wspólne przedsięwzięcia, aby w przyszłych rocznych sprawozdaniach z działalności uwzględniły wyraźną sekcję poświęconą danym ilościowym dotyczącym równowagi płci wśród swoich pracowników oraz w organach i strukturach zarządzających, w tym podział danych na różne poziomy odpowiedzialności i różne rodzaje umów; wzywa wszystkie wspólne przedsięwzięcia do zadbania o to, by równowaga płci pozostała celem na wszystkich szczeblach odpowiedzialności, i do stałych działań na rzecz jej zwiększenia, aby zapewnić sprawiedliwą reprezentację społeczeństwa wśród swoich pracowników oraz promować zdrowe i produktywne środowisko pracy, a także do przedstawienia wyjaśnień w przypadkach, w których nie można osiągnąć równowagi płci;

35. zauważa, że poziom szczegółowości i poziom dostępności różnią się w ich rocznych sprawozdaniach z działalności w odniesieniu do danych ilościowych dostarczanych przez wspólne przedsięwzięcia na temat reprezentacji geograficznej swoich pracowników oraz w organach i strukturach zarządzających; wzywa wszystkie wspólne przedsięwzięcia, aby w przyszłych rocznych sprawozdaniach z działalności uwzględniły wyraźną sekcję poświęconą danym ilościowym dotyczącym reprezentacji geograficznej swoich pracowników oraz organom i strukturom zarządzającym, w tym podział danych na różne poziomy odpowiedzialności i różne rodzaje umów; wzywa wszystkie wspólne przedsięwzięcia do dopilnowania, aby zadowalająca reprezentacja geograficzna pozostała celem na wszystkich szczeblach odpowiedzialności, oraz do przedstawienia wyjaśnień, gdy nie można osiągnąć odpowiedniej reprezentacji geograficznej;

36. z zadowoleniem przyjmuje prace sieci agencji UE (EUAN) i jej grupy roboczej ds. różnorodności i włączenia społecznego, które doprowadziły do przyjęcia Karty różnorodności i włączenia społecznego EUAN; zachęca wspólne przedsięwzięcia do przyjęcia niniejszej Karty;

37. podkreśla, że wspólne przedsięwzięcia muszą dopilnować, aby finansowane projekty przyczyniały się do dobrobytu społecznego i inkluzywności, respektowały prawa pracownicze i warunki pracy oraz były zgodne z zasadami sprawiedliwej transformacji w kierunku zrównoważonych technologii;

Systemy zarządzania i kontroli

38. z zadowoleniem przyjmuje prace Trybunału dotyczące kontroli płatności z tytułu udzielenia dotacji dokonanych przez dziesięć wspólnych przedsięwzięć realizujących projekty w zakresie badań naukowych i innowacji, zwłaszcza w odniesieniu do uzupełniającego audytu próby płatności tytułem dotacji na poziomie beneficjentów w ramach programu "Horyzont 2020"; jest zaniepokojony wynikami tej kontroli, która wykazała utrzymujące się błędy systemowe, zwłaszcza w odniesieniu do zadeklarowanych kosztów personelu i sprzętu; apeluje o skorygowanie błędów systemowych;

39. podkreśla, że Trybunał w jednym przypadku wykrył skwantyfikowany i poważny błąd w płatnościach w ramach programu "Horyzont 2020" na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Ekologicznego Lotnictwa, Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Inicjatywy w dziedzinie Innowacji w Ochronie Zdrowia, Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Czystego Wodoru, Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Biotechnologicznej Europy Opartej na Obiegu Zamkniętym, a także Wspólnego Europejskiego Przedsięwzięcia Kolejowego; z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy podjęte w tym zakresie w celu podnoszenia świadomości na szczeblu beneficjentów; wzywa wszystkie wspólne przedsięwzięcia do zapewnienia legalności i prawidłowości wydatków operacyjnych oraz podkreśla, że Trybunał uznał ryzyko związane z okresowymi i końcowymi płatnościami z tytułu udzielenia dotacji dla wspólnych przedsięwzięć za średnie;

40. wzywa Komisję, by wdrożyła: (i) obowiązkowe szkolenia finansowe dla beneficjentów wspólnych przedsięwzięć w celu zapobiegania powtarzającym się błędom księgowym; (ii) narzędzia automatycznej weryfikacji w celu zwiększenia dokładności w obliczeniach kosztów personelu; (iii) wzmocnione procedury kontroli ex ante w celu zapewnienia właściwego wykorzystania funduszy Unii;

41. z zadowoleniem przyjmuje, że zgodnie z ekstrapolacją Trybunału dla wszystkich wspólnych przedsięwzięć średni poziom błędu znajduje się tuż poniżej progu istotności wynoszącego 2 % w odniesieniu do wydatków z tytułu udzielenia dotacji, a także fakt, że poziomy błędu rezydualnego obliczone przez Wspólną Służbę Audytu Komisji również znajdowały się poniżej progu istotności;

42. zauważa, że liczba płatności okresowych w ramach programów "Horyzont Europa" i "Cyfrowa Europa" była zbyt mała, aby uwzględnić je w próbie skontrolowanej przez Trybunał w 2023 r.;

43. odnotowuje fakt, że w odniesieniu do kontroli wewnętrznej wspólnych przedsięwzięć w ramach programu "Horyzont Europa" wprowadzono szereg zmian, w szczególności fakt, że Komisja nie zamierza już przeprowadzać konkretnych reprezentatywnych audytów ex post w imieniu poszczególnych zainteresowanych stron programu "Horyzont Europa", takich jak wspólne przedsięwzięcia; zauważa ponadto, że Komisja planuje wprowadzić tę samą zmianę w odniesieniu do płatności z tytułu udzielenia dotacji w ramach programu "Cyfrowa Europa";

44. jest zaniepokojony brakiem komunikacji, współpracy i koordynacji między zarządzaniem ryzykiem przez Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej a jego funkcjami audytu wewnętrznego, a także związanym z tym brakiem zintegrowanego procesu zarządzania ryzykiem oraz faktem, że wspólne przedsięwzięcie nie było w stanie przedstawić zadowalających dowodów na to, że regularnie wykorzystuje informacje dotyczące zarządzania ryzykiem przy planowaniu działań w zakresie audytu wewnętrznego; zgadza się z zaleceniem Trybunału dotyczącym działań w tym zakresie, w którym zaleca się, aby przedmiotowe wspólne przedsięwzięcie wdrożyło w swoich ramach kontroli wewnętrznej zintegrowany proces zarządzania ryzykiem w celu skutecznego zarządzania ryzykiem; z zadowoleniem przyjmuje plany wspólnego przedsięwzięcia dotyczące podjęcia działań w tej kwestii;

45. podkreśla znaczenie wdrożenia kompleksowego i aktualnego planu ciągłości działania oraz planu przywrócenia gotowości do pracy po wystąpieniu sytuacji nadzwyczajnej dla wspólnych przedsięwzięć; ubolewa w związku z tym, że na koniec roku budżetowego 2023 wspólne przedsięwzięcia, z wyjątkiem Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej, nie realizowały zadowalającej polityki w tym zakresie; z zadowoleniem przyjmuje plany wspólnego przedsięwzięcia dotyczące podjęcia działań w tej kwestii;

46. zwraca uwagę, że Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Inteligentnych Sieci i Usług oraz Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia nadal nie wdrożyły w pełni ram kontroli wewnętrznej Komisji i wzywa te dwa wspólne przedsięwzięcia do pełnego wdrożenia tych ram;

Nadużycia finansowe, etyka i konflikty interesów

47. zauważa, że podczas kontroli roku budżetowego 2023 Trybunał skierował do Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) jedno powiadomienie o podejrzeniu nadużycia finansowego; rozumie, że sprawa została później oddalona przez OLAF, ponieważ nie odnotowano żadnego nadużycia finansowego w odniesieniu do danej sprawy pracowniczej; z zadowoleniem przyjmuje staranność Trybunału i współpracę w ramach struktury zwalczania nadużyć finansowych;

48. podkreśla znaczenie wdrożenia polityki kontroli wewnętrznej dotyczącej newralgicznych funkcji wspólnych przedsięwzięć; podkreśla, że taka polityka może zapobiegać ryzyku niewłaściwego lub oszukańczego działania oraz ograniczać to ryzyko; ubolewa, że na koniec roku budżetowego 2023 Wspólne Przedsięwzięcie w celu Badań z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej 3, Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czystego Wodoru, Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czipów, Wspólne Przedsięwzięcie w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali, a także Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej nie opracowały jeszcze polityki w tym zakresie; podkreśla krytyczny charakter tej sytuacji i wzywa wspólne przedsięwzięcia do podjęcia działań bez zbędnej zwłoki;

49. odnotowuje sytuację we Wspólnym Przedsięwzięciu na rzecz Czipów, o której wspomniał Trybunał, gdzie jeden z byłych pracowników wyższego szczebla, którzy odeszli ze wspólnego przedsięwzięcia, podjął niedawno nową działalność zawodową bez uprzedniego powiadomienia zainteresowanego wspólnego przedsięwzięcia; wzywa zainteresowane wspólne przedsięwzięcie i wszystkie inne wspólne przedsięwzięcia do aktywnego monitorowania nowej działalności zawodowej byłych pracowników wyższego szczebla, a także pracowników pełniących newralgiczne funkcje; z zadowoleniem przyjmuje dodatkowe informacje przekazane przez zainteresowane wspólne przedsięwzięcie w tej konkretnej sprawie;

50. wzywa wszystkie wspólne przedsięwzięcia do wzmocnienia polityki przejrzystości, w szczególności w odniesieniu do potencjalnych konfliktów interesów; wzywa wspólne przedsięwzięcia, aby publikowały deklaracje o braku konfliktu interesów dla członków zarządu, komitetów naukowych i ekspertów zewnętrznych, zapewniając ujawnienie wszelkich powiązań finansowych, zawodowych lub osobistych z podmiotami korzystającymi z finansowania od wspólnego przedsięwzięcia; nalega na wprowadzenie obowiązkowego okresu karencji dla pracowników wyższego szczebla wspólnych przedsięwzięć, zanim będą oni mogli podjąć pracę w organizacjach otrzymujących finansowanie od wspólnych przedsięwzięć;

51. przyjmuje do wiadomości informacje przekazane przez wspólne przedsięwzięcia na temat ich działań związanych z zapobieganiem nadużyciom finansowym, ich wykrywaniem i korygowaniem; wzywa wszystkie wspólne przedsięwzięcia do zwiększenia roli i określenia słabości poprzez dalsze angażowanie się w dyskusje na temat zwalczania nadużyć finansowych oraz do składania sprawozdań na temat takich elementów oraz do uwzględnienia w przyszłych sprawozdaniach jasnej prezentacji ram prawnych i strategii politycznych wprowadzonych w tym zakresie;

Uwagi na temat działań podjętych przez wspólne przedsięwzięcia w następstwie poprzedniej procedury udzielania absolutorium

52. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że wspólne przedsięwzięcia opracowały sprawozdanie uzupełniające do rezolucji Parlamentu Europejskiego zawierającej uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu wspólnych przedsięwzięć za rok budżetowy 2022; zauważa, że sprawozdania te w zadowalającym stopniu przedstawiają opinie wspólnych przedsięwzięć na temat kwestii podkreślonych przez Parlament Europejski;

53. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że sprawozdanie Trybunału zawiera również analizę działań następczych wspólnych przedsięwzięć w związku z wcześniejszymi uwagami i zaleceniami dotyczącymi działań opublikowanymi przez Trybunał; zauważa w związku z tym, że spośród 37 uwag, do których nie odniesiono się w wystarczającym stopniu pod koniec 2022 r., 16 zostało zamkniętych, a 21 pozostało otwartych na koniec 2023 r.; zauważa ponadto, że spośród 15 działań zalecanych w sprawozdaniach rocznych za lata 2021-2022, 9 zostało w pełni wdrożonych, 2 w przeważającej mierze, 3 w niektórych aspektach, a 1 w ogóle nie zostało wdrożone; rozumie, że niektóre zalecenia, które należy jeszcze wdrożyć, dotyczą głównie kwestii zasobów ludzkich, które wspólne przedsięwzięcia mogą wdrożyć jedynie we współpracy z Dyrekcją Generalną ds. Budżetu Komisji i gdy wnioski będą gotowe do wdrożenia; rozumie, że zalecenia, które miały zostać wdrożone przed końcem 2023 r., zostały wdrożone w odpowiednim czasie;

54. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Trybunał wyznaczył obecnie termin wdrożenia każdego ze swoich otwartych zaleceń dotyczących działań, który został określony we współpracy ze wspólnymi przedsięwzięciami w celu zapewnienia ich wykonalności; wzywa wszystkie wspólne przedsięwzięcia do dalszego składania Trybunałowi i Parlamentowi Europejskiemu sprawozdań dotyczących tych kwestii;

55. z zaniepokojeniem odnotowuje utrzymujące się wyzwania związane z przekraczaniem kosztów, opóźnieniami i kwestiami związanymi z zarządzaniem w realizacji projektu ITER; apeluje o poprawę nadzoru finansowego i większą przejrzystość budżetową, w tym bardziej szczegółową publiczną sprawozdawczość na temat zmian kosztów, efektywności wydatków i postępów w osiąganiu kluczowych etapów projektu; podkreśla potrzebę wprowadzenia bardziej rygorystycznych mechanizmów kontroli w celu zapewnienia skutecznego wykorzystania wkładu Unii w projekt; wzywa wspólne przedsięwzięcie do ulepszenia zarządzania wewnętrznego poprzez zapewnienie regularnych i niezależnych ocen ryzyka związanego z projektami oraz wzmocnienia mechanizmów rozliczalności kadry kierowniczej wyższego szczebla;

Inne priorytety wspólnych przedsięwzięć

56. jest świadomy ograniczeń administracyjnych i budżetowych wspólnych przedsięwzięć, a w odniesieniu do tych ograniczeń wzywa wspólne przedsięwzięcia do lepszego rozpowszechniania ich wkładu w działania w zakresie badań naukowych i innowacji za pośrednictwem dostępnych materiałów komunikacyjnych przeznaczonych dla instytucji akademickich i badawczych, organizacji publicznych i prywatnych oraz organów europejskich i krajowych; apeluje, aby te dostępne materiały informacyjne promowały możliwości w zakresie zamówień publicznych i dotacji oferowane przez wspólne przedsięwzięcia w dziedzinie badań naukowych i innowacji;

57. wzywa wspólne przedsięwzięcia do proaktywnego angażowania się w działania komunikacyjne w celu dotarcia do szerokiego grona obywateli UE w ramach działań pedagogicznych mających na celu przedstawienie ich wkładu w realizację wspólnych celów oraz potrzeby zinstytucjonalizowanych partnerstw z udziałem członków z sektora prywatnego;

58. wzywa wspólne przedsięwzięcia do nawiązania współpracy z uniwersytetami w celu dotarcia do młodych europejskich absolwentów z korzyścią dla ich przyszłych procesów rekrutacyjnych;

59. wzywa wspólne przedsięwzięcia, aby nadal skutecznie i w miarę swoich możliwości informowały o swoim wkładzie w zatrudnienie i konkurencyjność gospodarki europejskiej, w świetle konieczności skoncentrowania się wszystkich ważnych podmiotów Unii Europejskiej w dziedzinie badań i innowacji na reindustrializacji Unii Europejskiej;

60. wzywa wspólne przedsięwzięcia do dalszego zapewniania wystarczającego poziomu udziału przedsiębiorstw prywatnych, zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw, które stanowią najsilniejszy atut europejskiej gospodarki;

61. wzywa wspólne przedsięwzięcia do skutecznego składania sprawozdań na temat ich wkładu w horyzontalne priorytety budżetu Unii Europejskiej;

62. wzywa wszystkie wspólne przedsięwzięcia, aby w odniesieniu do prowadzenia swojej działalności nadal zachowywały należytą staranność w kontaktach z międzynarodowymi zainteresowanymi stronami, zwłaszcza w świetle systemu środków ograniczających wprowadzonych przez Unię Europejską; podkreśla szczególną sytuację Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej w tym względzie i z zadowoleniem przyjmuje wyjaśnienia przedstawione podczas wysłuchania zainteresowanego wspólnego przedsięwzięcia w Komisji Kontroli Budżetowej na temat środków wprowadzonych w celu zapobiegania wszelkim problemom w ramach projektu ITER;

63. wzywa wszystkie wspólne przedsięwzięcia do dopilnowania, aby ich personel dobrze wykorzystywał możliwe synergie z innymi podmiotami z Unii Europejskiej, takimi jak agencje, we wszystkich istotnych obszarach oraz w celu zwiększenia skuteczności i wpływu ich działań; wzywa wszystkie wspólne przedsięwzięcia do dopilnowania, aby ich pracownicy efektywnie korzystali z platformy, jaką jest sieć agencji UE (EUAN);

64. podkreśla potrzebę suwerenności cyfrowej w badaniach finansowanych przez Unię; w związku z tym kładzie szczególny nacisk na Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czipów, Wspólne Przedsięwzięcie w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali oraz Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Inteligentnych Sieci i Usług, które priorytetowo traktują projekty zwiększające autonomię Unii w zakresie produkcji półprzewodników, sztucznej inteligencji i cyberbezpieczeństwa; zwraca się do Komisji o dopilnowanie, by projekty finansowane przez wspólne przedsięwzięcia: (i) nie były nadmiernie uzależnione od dostawców technologii krytycznych z państw trzecich; (ii) przyczyniały się do odporności przemysłowej i strategicznej niezależności Unii; (iii) wspierały krajowe badania i rozwój w kluczowych sektorach cyfrowych;

Wezwanie do podjęcia działań następczych

65. wzywa każde wspólne przedsięwzięcie, którego dotyczy procedura udzielenia absolutorium za rok budżetowy 2023, do sporządzenia indywidualnego sprawozdania uzupełniającego dotyczącego wszystkich działań podjętych w celu rozwiązania konkretnych kwestii wymienionych w niniejszej rezolucji oraz do przedłożenia Parlamentowi Europejskiemu tego sprawozdania uzupełniającego podpisanego przez dyrektora (wykonawczego) wspólnego przedsięwzięcia nie później niż do dnia 30 września 2025 r.;

66. podkreśla, że sprawozdania uzupełniające mogą również zawierać ogólne opinie wspólnych przedsięwzięć na temat tej rezolucji i innych kwestii istotnych dla organu udzielającego absolutorium; oczekuje, że wspólne przedsięwzięcia sporządzą niniejsze sprawozdanie z zastosowaniem kompleksowego podejścia, odniosą się do wszystkich kwestii poruszonych przez Parlament Europejski w odniesieniu do ich działalności oraz zrobią to w dobrej wierze i w duchu współpracy.

1 Rozporządzenie Rady (UE) 2021/2085 z dnia 19 listopada 2021 r. ustanawiające wspólne przedsięwzięcia w ramach programu Horyzont Europa oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 219/2007, (UE) nr 557/2014, (UE) nr 558/2014, (UE) nr 559/2014, (UE) nr 560/2014, (UE) nr 561/2014 i (UE) nr 642/2014 (Dz.U. L 427 z 30.11.2021, s. 17, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2021/ 2085/oj).

2 Rozporządzenie Rady (UE) 2023/1782 z dnia 25 lipca 2023 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2021/2085 ustanawiającego wspólne przedsięwzięcia w ramach programu "Horyzont Europa" w odniesieniu do Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Czipów (Dz.U. L 229 z 18.9.2023, s. 55, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2023/1782/oj).

3 Decyzja Rady 2007/198/Euratom z dnia 27 marca 2007 r. powołująca Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej oraz przyznająca mu określone korzyści (Dz.U. L 90 z 30.3.2007, s. 58, ELI: http:// data.europa.eu/eli/dec/2007/198/oj).

4 Rozporządzenie Rady (UE) 2021/1173 z dnia 13 lipca 2021 r. w sprawie ustanowienia Wspólnego Przedsięwzięcia w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali i uchylające rozporządzenie (UE) 2018/1488 (Dz.U. L 256 z 19.7.2021, s. 3, ELI: http://data. europa.eu/eli/reg/2021/1173/oj).

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2025.1704
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja 2025/1704 zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu wspólnych przedsięwzięć Unii Europejskiej za rok budżetowy 2023
• Data aktu: 07/05/2025
• Data ogłoszenia: 08/10/2025