uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 600/2014 z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 1 , a w szczególności jego art. 13 ust. 5 akapit czwarty,
(1) W celu zapewnienia, aby dane rynkowe były dostarczane w oparciu o właściwe zasady handlowe, na bezstronnych i sprawiedliwych warunkach umownych i w jednolity sposób w całej Unii, konieczne jest określenie warunków, które powinni spełniać operatorzy rynku i firmy inwestycyjne prowadzące system obrotu, zatwierdzone podmioty publikujące, dostawcy informacji skonsolidowanych i podmioty systematycuznie internalizujące transakcje. Warunki te powinny zapewniać, aby obowiązek dostarczania danych rynkowych w oparciu o właściwe zasady handlowe był wystarczająco jasny i stosowany w skuteczny i jednolity sposób, przy jednoczesnym uwzględnieniu różnych modeli operacyjnych i struktur kosztów operatorów rynku i firm inwestycyjnych prowadzących system obrotu, zatwierdzonych podmiotów publikujących, dostawców informacji skonsolidowanych i podmiotów systematycznie internalizujących transakcje.
(2) W celu zapewnienia, aby dane rynkowe były dostarczane w oparciu o właściwe zasady handlowe, należy określić sposób obliczania kosztów związanych z danymi rynkowymi. Obliczanie kosztów związanych z danymi rynkowymi powinno obejmować wyłącznie koszty bezpośrednio wynikające z opracowania i rozpowszechniania danych rynkowych. Aby dokonać takich obliczeń, koszty należy podzielić na kategorie, rozróżniając koszty związane z infrastrukturą wykorzystywaną na potrzeby opracowania i rozpowszechniania danych rynkowych, aktywa rzeczowe i oprogramowanie, które są wykorzystywane w celu umożliwienia łączności niezbędnej do opracowania i rozpowszechniania danych rynkowych, koszty personelu, koszty finansowe i inne koszty, w tym koszty administracyjne związane z opracowaniem i rozpowszechnianiem danych rynkowych. Aby uniknąć podwójnego liczenia kosztów, koszty związane z opracowaniem i rozpowszechnianiem danych rynkowych powinny być przypisane, na podstawie charakteru każdego czynnika kosztowego, wyłącznie do jednej kategorii kosztów. Koszty opracowania i rozpowszechniania danych rynkowych nie powinny uwzględniać kosztów kontroli.
(3) Dostawcy danych rynkowych, w szczególności systemy obrotu, często oferują różnorodne usługi wykraczające poza dostarczanie danych rynkowych. Podmioty te ponoszą zatem różnorakie koszty obejmujące takie kategorie jak technologia i infrastruktura, opracowywanie oprogramowania, sprzedaż i marketing, analityka, badania ilościowe, operacje czy zgodność z przepisami. Aby ustalić opłaty za dostarczanie danych rynkowych w oparciu o właściwe zasady handlowe, należy rozróżnić na przykład koszty, które można przypisać podstawowej działalności polegającej na łączeniu nabywców i sprzedawców, od kosztów bezpośrednio związanych z opracowaniem i rozpowszechnianiem danych rynkowych.
(4) W niektórych przypadkach aktywa rzeczowe, oprogramowanie, personel i usługi administracyjne mogą być częściowo wykorzystywane do świadczenia innych usług niezwiązanych bezpośrednio z opracowaniem i rozpowszechnianiem danych rynkowych. W takich sytuacjach konieczne jest dokonanie podziału kosztów związanych ze współdzielonymi zasobami w oparciu o jasną metodykę, określając, w jakim stopniu każdy z zasobów przyczynia się do opracowania i rozpowszechniania danych rynkowych. Należy również dokonać podziału kosztów finansowych wynikających ze wspólnych zasobów, na podstawie przydziału takich zasobów na opracowanie i rozpowszechnianie danych rynkowych. Metodyka stosowana do podziału kosztów powinna być co roku poddawana przeglądowi w celu zapewnienia jej poprawności. Dostawcy danych rynkowych powinni przedstawić odpowiedniemu właściwemu organowi dowody uzasadniające wybór danej metodyki i jej zmiany.
(5) Marżę zawartą w opłatach za dane rynkowe należy ustalić w sposób pozwalający uzyskać równowagę między potrzebą zapewnienia, aby opracowywanie i rozpowszechnianie danych rynkowych było dla dostawców danych rynkowych opłacalne, a potrzebą zapewnienia jak najszerszego dostępu do tych danych. W przypadku dostawców informacji skonsolidowanych, którzy zostaną ustanowieni w nadchodzących latach, marża powinna być wystarczająca do wsparcia inwestycji początkowej i rentowności w okresie umożliwiającym osiągnięcie dojrzałości przez przedsiębiorstwo.
(6) W celu zapewnienia, aby dane rynkowe były dostarczane w oparciu o właściwe zasady handlowe, konieczne jest określenie sposobu ustalania marży uwzględnionej w opłatach za dane rynkowe. W szczególności marża powinna być zyskiem z działalności operacyjnej osiągniętym przez dostawcę danych rynkowych po odjęciu od jego przychodów wszystkich wydatków związanych z opracowaniem i rozpowszechnianiem danych rynkowych. Wydatki takie powinny obejmować koszty operacyjne, takie jak infrastruktura, aktywa wykorzystywane do celów łączności, personel zajmujący się opracowywaniem i rozpowszechnianiem danych rynkowych oraz wydatki finansowe. Aby zwiększyć przejrzystość, marżę należy wyrazić jako odsetek kosztów.
(7) W celu zapewnienia, aby marża zawarta w opłatach za dane rynkowe była rozsądna, konieczne jest doprecyzowanie, że marża ta nie powinna być nieproporcjonalna do kosztów poniesionych przy opracowywaniu i rozpowszechnianiu danych rynkowych i że powinna być dostosowana do marż mających zastosowanie do całej działalności prowadzonej przez dostawcę danych rynkowych.
(8) Aby zapobiec dyskryminacji klientów, dostawcy danych rynkowych powinni dysponować skalowalnymi zdolnościami do udzielania wszystkim klientom szybkiego dostępu do danych rynkowych.
(9) W ostatnich latach możliwość stosowania zróżnicowanych opłat proporcjonalnych do wartości danych dla klienta doprowadziła do utworzenia wielu kategorii klientów, które były stosowane jednocześnie wobec tego samego klienta, a w konsekwencji do powielania opłat.
(10) Aby zapewnić dostarczanie danych rynkowych w oparciu o właściwe zasady handlowe, dostawcy danych rynkowych powinni mieć możliwość ustanawiania kategorii klientów w oparciu o elementy faktyczne, w tym wykorzystanie danych lub wielkość klienta. Przyporządkowanie klientów do odpowiednich kategorii powinno umożliwić dostawcom danych rynkowych odmienne traktowanie klientów o różnych cechach faktycznych. Klienci należący do danej kategorii powinni wyraźnie różnić się od klientów należących do innych kategorii co najmniej jednym elementem odróżniającym ich od klientów należących do innych kategorii. Jeden klient powinien należeć tylko do jednej kategorii. Na przykład dostawcy danych rynkowych mogliby stworzyć odrębną kategorię klientów dla redystrybutorów danych, klientów profesjonalnych lub klientów nieprofesjonalnych. Kryteria stosowane przy ustanawianiu kategorii klientów powinny być na tyle ogólne, aby miały zastosowanie do grupy klientów. W związku z tym kategoryzacja powinna skutkować ograniczoną liczbą kategorii.
(11) Aby zapewnić dostarczanie danych rynkowych w oparciu o właściwe zasady handlowe, opłaty pobierane od klientów należących do określonej kategorii należy ustalić na podstawie kosztów poniesionych w związku z dostarczeniem danych tym klientom oraz rozsądnej marży, wyrażonej jako odsetek kosztów, która powinna być jednolita dla klientów należących do tej samej kategorii. Dostawcy danych rynkowych powinni mieć możliwość pobierania różnych opłat za różne rodzaje danych (np. dane wyświetlane i niewyświetlane) z uwagi na różnice w kosztach opracowywania i rozpowszechniania takich rodzajów danych.
(12) W ostatnich latach zidentyfikowano szereg nieprawidłowości związanych z warunkami umów w sprawie danych rynkowych, które to warunki były niekorzystne dla klientów. Niektóre z tych nieprawidłowości dotyczą praktyki stosowanej przez dostawców danych rynkowych, polegającej na nakładaniu uciążliwych obowiązków administracyjnych na klientów korzystających z danych rynkowych, w tym poprzez częste i szczegółowe żądania informacji dotyczących wykorzystania danych rynkowych. Inne praktyki obejmują stosowanie niejednoznacznego języka w umowach w sprawie danych rynkowych lub częste wprowadzanie zmian w tych umowach, co zmusza klienta do zaangażowania zasobów na potrzeby interpretacji lub przeglądu umowy. Niekiedy klienci korzystający z danych rynkowych są zobowiązani do usuwania danych historycznych ze swoich systemów przy rozwiązaniu umowy i uiszczania opłat za każdą lokalizację lub niepotrzebnie ogranicza im się możliwości korzystania z danych rynkowych. Takie praktyki mogą pociągać za sobą nieuzasadnione koszty dostępu do danych rynkowych. W związku z tym, aby warunki były sprawiedliwe i bezstronne, takie praktyki powinny być zakazane. Wymogi dotyczące sprawiedliwych i bezstronnych warunków umownych zawarte w niniejszym rozporządzeniu powinny uzupełniać inne mające zastosowanie przepisy prawa Unii, w szczególności rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2854 2 (akt w sprawie danych), a także inne przepisy dotyczące ochrony konsumentów, w tym dyrektywę Rady 93/13/EWG 3 (dyrektywa w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich).
(13) Aby zwiększyć przejrzystość, dostawcy danych rynkowych powinni zapewnić jasne i zwięzłe określenie warunków dostarczania danych rynkowych. Oznacza to, że warunki muszą być zrozumiałe dla klientów niezależnie, bez odwoływania się do innych dokumentów, chyba że dokumenty te są wyraźnie określone i łatwo dostępne dla klientów.
(14) Aby zapewnić klientowi wystarczająco dużo czasu na zrozumienie zmiany wprowadzonej do umowy w sprawie danych rynkowych - w przypadku gdy umowy w sprawie danych rynkowych dopuszczają jednostronne zmiany - oraz porównanie i rozważenie innych ofert dostępnych na rynku, dostawcy danych rynkowych powinni powiadomić klienta o wszelkich takich zmianach z 90-dniowym wyprzedzeniem. Aby uniknąć jednostronnych zmian, których skutki są uciążliwe lub kłopotliwe dla klienta korzystającego z danych rynkowych, w tym prowadzą do wzrostu opłat, umowa powinna zapewniać klientowi prawo do jej rozwiązania po zaistnieniu takich jednostronnych zmian, bez ponoszenia żadnych kar. Możliwość rozwiązania i wznowienia umowy w sprawie danych rynkowych nie powinna być wykorzystywana przez dostawców danych rynkowych do obchodzenia stosowania zabezpieczeń istotnych w przypadku jednostronnych zmian umowy.
(15) Aby uniknąć wielokrotnego obciążania klientów za dostarczanie tych samych danych rynkowych przy ich zakupie od różnych dostawców i sprzedawców, na żądanie klienta dane rynkowe powinny być oferowane na zasadzie jednej opłaty od jednego klienta. Dostawcy informacji skonsolidowanych gromadzą dane z systemów obrotu i od zatwierdzonych podmiotów publikujących i konsolidują te dane w ciągły elektroniczny strumień danych bieżących zapewniający podstawowe dane rynkowe i dane regulacyjne. W związku z tym dostarczanie tych danych przez dostawców informacji skonsolidowanych należy uznać za odrębne od dostarczania danych rynkowych przez systemy obrotu i zatwierdzone podmioty publikujące. Dostawcy informacji skonsolidowanych powinni zatem mieć możliwość pobierania opłaty od klienta, nawet jeżeli system obrotu lub zatwierdzony podmiot publikujący pobiera od tego klienta opłatę za dane rynkowe.
(16) Aby klienci korzystający z danych rynkowych mogli uzyskiwać dane rynkowe bez konieczności nabywania innych usług, dane rynkowe powinny być oferowane oddzielnie od innych usług.
(17) Warunki dotyczące kar i kontroli uznano za nadmiernie uciążliwe dla klientów korzystających z danych rynkowych i przyczyniające się do wzrostu kosztów danych rynkowych powyżej kosztów ich opracowania i rozpowszechniania oraz rozsądnej marży. Aby uniknąć nieuzasadnionych kar, powinny one być nakładane wyłącznie na podstawie dowodów naruszenia umowy w sprawie danych rynkowych. Ponadto kary nie powinny być nadmiernie uciążliwe, a ich wysokość powinna opierać się na kwocie, którą klient zapłaciłby w przypadku przestrzegania umowy w sprawie danych rynkowych. Ponadto, aby umożliwić klientowi podjęcie w odpowiednim czasie działań mających na celu uniknięcie ponownych naruszeń umowy w sprawie danych rynkowych, dostawca danych rynkowych powinien nałożyć karę w rozsądnym terminie od wystąpienia naruszenia. Rozsądny termin nie powinien przekraczać pięciu lat od daty powiadomienia o kontroli. Te ramy czasowe są zgodne z obowiązkami firm inwestycyjnych w zakresie prowadzenia dokumentacji określonymi w art. 16 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE 4 .
(18) Obecnie umowy w sprawie danych rynkowych przewidują kontrole, które są uciążliwe dla klientów korzystających z danych rynkowych ze względu na ich częstotliwość, długość i wymóg, by ciężar dowodu spoczywał po stronie klienta korzystającego z danych rynkowych. W związku z tym, aby zapewnić sprawiedliwość i bezstronność umów w sprawie danych rynkowych, w przypadku gdy umowa w sprawie danych rynkowych przewiduje, że dostawca danych rynkowych może zażądać przeprowadzenia kontroli, warunki umowy w sprawie danych rynkowych powinny zawierać wymóg, aby kontrola opierała się na konkretnych i wiarygodnych przesłankach wskazujących na potencjalne naruszenie, które miało miejsce nie wcześniej niż pięć lat przed datą powiadomienia o kontroli. Ponadto, aby ograniczyć ryzyko stronniczości i zwiększyć sprawiedliwość, dostawcy danych rynkowych przeprowadzający kontrolę powinni mieć możliwość żądania wyłącznie informacji niezbędnych do zgromadzenia dowodów dotyczących domniemanego naruszenia.
(19) Aby umożliwić klientom i właściwym organom skuteczną ocenę, czy dane rynkowe są dostarczane w oparciu o właściwe zasady handlowe, dostawcy danych rynkowych powinni ujawniać wszystkie informacje dotyczące oferowania danych rynkowych w jasny i jednoznaczny sposób. Informacje te powinny umożliwiać klientom i właściwym organom zrozumienie polityki dotyczącej danych rynkowych, w tym sposobu ustalania poziomu opłat za dane rynkowe, oraz powinny być przekazywane w formie jednolitej treści i przy użyciu jednolitego formatu i jednolitej terminologii. Dostawcy danych rynkowych powinni przekazywać właściwemu organowi, na jego wniosek, informacje na temat całkowitych kosztów opracowania i rozpowszechniania danych rynkowych, w tym rozsądnej marży, przy użyciu ujednoliconego formatu.
(20) Aby umożliwić klientom i właściwym organom zrozumienie sposobu obliczania opłat, w polityce dotyczącej danych rynkowych należy wskazać jednostkę obliczeniową stosowaną do naliczania opłat klientom. Jednostka obliczeniowa może różnić się w zależności od rodzaju danych rynkowych (np. dane wyświetlane i niewyświetlane) i powinna być niepowtarzalna dla tego samego rodzaju danych rynkowych. Jednostka obliczeniowa powinna być powiązana z kosztami poniesionymi w związku z dostarczaniem danych rynkowych.
(21) Aby proces wdrażania przebiegał sprawnie i skutecznie, konieczne jest określenie odroczonej daty rozpoczęcia stosowania z myślą o zapewnieniu uczestnikom rynku posiadającym zezwolenie przed datą wejścia w życie niniejszego rozporządzenia odpowiedniego czasu na przeredagowanie, wynegocjowanie i zawarcie zmienionych umów, minimalizując tym samym ewentualne zakłócenia. Ponieważ obecnie nie ma dostawców informacji skonsolidowanych, którzy otrzymali zezwolenie i prowadzą działalność, określenie odroczonej daty rozpoczęcia stosowania nie jest wymagane dla dostawców informacji skonsolidowanych.
(22) Przetwarzanie danych osobowych do celów niniejszego rozporządzenia powinno odbywać się zgodnie z prawem Unii w zakresie ochrony danych osobowych. W związku z tym wszelkie przetwarzanie danych osobowych przez właściwe organy krajowe w ramach stosowania niniejszego rozporządzenia powinno odbywać się zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 5 oraz krajowymi wymogami w zakresie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych. Wszelkie przetwarzanie danych osobowych przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) w ramach stosowania niniejszego rozporządzenia powinno odbywać się zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 6 .
(23) Podstawę niniejszego rozporządzenia stanowi projekt regulacyjnych standardów technicznych przedłożony Komisji przez ESMA.
(24) ESMA przeprowadził otwarte konsultacje publiczne na temat projektu regulacyjnych standardów technicznych, który stanowi podstawę niniejszego rozporządzenia, dokonał analizy potencjalnych powiązanych kosztów i korzyści oraz zwrócił się o opinię do Grupy Interesariuszy z Sektora Giełd i Papierów Wartościowych powołanej zgodnie z art. 37 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 7 .
(25) Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1725 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który przedstawił formalne uwagi w dniu 17 marca 2025 r.,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.
19.12.2025Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.
19.12.2025Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.
18.12.2025Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.
16.12.2025Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.
15.12.2025Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.
10.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2025.1156 |
| Rodzaj: | Rozporządzenie |
| Tytuł: | Rozporządzenie delegowane 2025/1156 uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 600/2014 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących obowiązku podawania do publicznej wiadomości danych rynkowych w oparciu o właściwe zasady handlowe |
| Data aktu: | 12/06/2025 |
| Data ogłoszenia: | 03/11/2025 |
| Data wejścia w życie: | 23/11/2025 |