Dyrektywa 2019/1831 ustanawiająca piąty wykaz wskaźnikowych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego zgodnie z dyrektywą Rady 98/24/WE oraz zmieniająca dyrektywę Komisji 2000/39/WE

DYREKTYWA KOMISJI (UE) 2019/1831
z dnia 24 października 2019 r.
ustanawiająca piąty wykaz wskaźnikowych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego zgodnie z dyrektywą Rady 98/24/WE oraz zmieniająca dyrektywę Komisji 2000/39/WE
(Tekst mający znaczenie dla EOG)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając dyrektywę Rady 98/24/WE z dnia 7 kwietnia 1998 r. w sprawie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników przed ryzykiem związanym ze środkami chemicznymi w miejscu pracy 1 , w szczególności jego art. 3 ust. 2,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Zasada 10 Europejskiego filaru praw socjalnych 2 , proklamowanego w Göteborgu dnia 17 listopada 2017 r., stanowi, że każdy pracownik ma prawo do zdrowego, bezpiecznego i dobrze dostosowanego środowiska pracy. Prawo do wysokiego poziomu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy oraz do środowiska pracy, które jest dostosowane do potrzeb zawodowych pracowników i umożliwia im uczestnictwo w rynku pracy w dłuższym okresie, obejmuje również ochronę przed narażeniem na działanie czynników chemicznych w miejscu pracy.

(2) Komisja wyraźnie podkreśliła potrzebę dalszej poprawy ochrony pracowników przed narażeniem na niebezpieczne chemikalia w swoim komunikacie "Bezpieczniejsze i zdrowsze warunki pracy dla wszystkich" 3 .

(3) Na mocy dyrektywy 98/24/WE Komisja ma przedstawić cele Unii Europejskiej (UE) w formie wskaźnikowych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego (IOELV) dla całej UE, w celu ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z działaniem środków chemicznych.

(4) Art. 3 ust. 2 dyrektywy 98/24/WE upoważnia Komisję do ustalania i weryfikowania IOELV, biorąc pod uwagę dostępność technik pomiarowych, w oparciu o środki przyjęte zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 17 dyrektywy Rady 89/391/EWG 4 .

(5) Art. 3 ust. 1 dyrektywy 98/24/WE stanowi, że Komisja ocenia związek pomiędzy skutkami zdrowotnymi niebezpiecznych środków chemicznych i poziomem narażenia zawodowego przy pomocy niezależnej oceny naukowej najnowszych dostępnych danych naukowych.

(6) W realizacji tego zadania Komisję wspiera Komitet Naukowy ds. Dopuszczalnych Norm Zawodowego Narażenia na Oddziaływanie Czynników Chemicznych w Pracy (SCOEL), ustanowiony decyzją Komisji 2014/113/UE 5 .

(7) Zgodnie z dyrektywą 98/24/WE "dopuszczalna wartość narażenia zawodowego" oznacza, chyba że z postanowienia szczególnego wynika inaczej, dopuszczalną wartość średniej w funkcji czasu stężenia środka chemicznego w powietrzu w strefie oddechowej pracownika w danym okresie czasu.

(8) Wskaźnikowe dopuszczalne wartości narażenia zawodowego są wartościami narażenia zawodowego dotyczącymi zdrowia, ustalanymi w oparciu o najnowsze dane naukowe oraz przyjmowanymi przez Komisję przy uwzględnieniu dostępności technik pomiarowych. Stanowią one poziomy progowe narażenia, poniżej których co do zasady nie oczekuje się wystąpienia szkodliwych skutków oddziaływania danego czynnika chemicznego po krótkoterminowym lub dziennym narażeniu w całym okresie zatrudnienia. Stanowią one cele UE, które mają pomagać pracodawcom w określeniu i ocenie ryzyka, a także we wdrażaniu działań zapobiegawczych i ochronnych zgodnie z dyrektywą 98/24/WE.

(9) Zgodnie z zaleceniami SCOEL, wartości IOELV zostały określone w stosunku do okresu ośmiu godzin, jako średnie ważone w funkcji czasu (dopuszczalne wartości długoterminowego narażenia), a w przypadku niektórych czynników chemicznych, dla krótszych okresów, zazwyczaj piętnastu minut, również jako średnie ważone w funkcji czasu (dopuszczalne wartości krótkoterminowego narażenia), w celu uwzględnienia skutków takiego krótkoterminowego narażenia.

(10) Dla każdego czynnika chemicznego, dla którego ustalono wartość IOELV na poziomie UE, państwa członkowskie są zobowiązane ustanowić krajową dopuszczalną wartość narażenia zawodowego. Państwa członkowskie uwzględniają przy tym wartość dopuszczalną w UE oraz określają rodzaj krajowej dopuszczalnej wartości zgodnie z ustawodawstwem krajowymi i przyjętą praktyką.

(11) IOELV są ważnym elementem ogólnych ustaleń dotyczących ochrony pracowników przed zagrożeniami dla zdrowia wynikającymi z narażenia na działanie niebezpiecznych substancji chemicznych.

(12) Zgodnie z art. 3 dyrektywy 98/24/WE SCOEL ocenił związek między skutkami zdrowotnymi czynników chemicznych wymienionych w 10 wpisach w załączniku do niniejszej dyrektywy a poziomem narażenia zawodowego. Podobnie zalecił on dla wszystkich tych czynników chemicznych określenie wartości IOELV w odniesieniu do narażenia drogą inhalacyjną dla okresu referencyjnego w postaci ośmiogodzinnej ważonej czasowo średniej. Należy zatem ustanowić w załączniku do niniejszej dyrektywy dopuszczalne wartości długoterminowego narażenia dla wszystkich tych czynników chemicznych.

(13) W odniesieniu do niektórych z tych środków chemicznych, tj. aniliny, trimetyloaminy, 2-fenylopropanu (kumenu), octanu sec-butylu, 4-aminotoluenu, octanu izobutylu, alkoholu izoamylowego, octanu n-butylu oraz trichlorku fosforylu, SCOEL zalecił również ustanowienie dopuszczalnych wartości krótkotrwałego narażenia.

(14) Dla niektórych substancji konieczne jest uwzględnienie możliwości wchłaniania ich przez skórę w celu zapewnienia najwyższego możliwego poziomu ochrony. Wśród czynników chemicznych wymienionych we wpisach w załączniku do niniejszej dyrektywy SCOEL stwierdził, że istnieje możliwość znacznej absorpcji przez skórę aniliny, 2-fenylopropanu (kumenu) i 4-aminotoluenu. W załączniku do niniejszej dyrektywy należy zatem umieścić, oprócz wartości IOELV, adnotacje wskazujące na możliwość znacznej absorpcji tych czynników chemicznych poprzez skórę.

(15) Jeden z tych czynników chemicznych, 2-fenylopropan (kumen), jest obecnie wymieniony w załączniku do dyrektywy Komisji 2000/39/WE 6  SCOEL zalecił ustanowienie dla tej substancji nowej wartości IOELV. Należy zatem włączyć zmienioną wartość dopuszczalną dla 2-fenylopropanu (kumenu) do załącznika do niniejszej dyrektywy i usunąć odpowiedni wpis w załączniku do dyrektywy 2000/39/WE.

(16) Zgodnie ze wspólną deklaracją polityczną państw członkowskich i Komisji z dnia 28 września 2011 r. dotyczącą dokumentów wyjaśniających 7  państwa członkowskie zobowiązały się do złożenia, w uzasadnionych przypadkach, wraz z powiadomieniem o środkach transpozycji, jednego lub większej liczby dokumentów wyjaśniających związki między elementami dyrektywy a odpowiadającymi im częściami krajowych instrumentów transpozycyjnych.

(17) W odniesieniu do niniejszej dyrektywy Komisja uznaje za zasadne przekazanie takich dokumentów w formie tabeli korelacji pomiędzy krajowymi przepisami a niniejszą dyrektywą, biorąc pod uwagę fakt, że w odniesieniu do niektórych czynników chemicznych krajowe dopuszczalne wartości narażenia zawodowego istnieją już w prawodawstwie krajowym, a także uwzględniając różnorodność i techniczny charakter instrumentów prawnych na szczeblu krajowym ustanawiających dopuszczalne wartości narażenia zawodowego.

(18) Zgodnie z art. 3 ust. 2 dyrektywy 98/24/WE skonsultowano się z Komitetem Doradczym ds. Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy, który wydał swoje opinie w dniach 6 grudnia 2017 r. i 31 maja 2018 r. Komitet przyznał, że istnieją obecnie wyzwania w odniesieniu do dostępności metod pomiarowych, które można by wykorzystać do wykazania zgodności z proponowanymi wartościami dopuszczalnymi dla trichlorku fosforylu i alkoholu izoamylowego, oraz że należy podjąć wysiłki w celu zapewnienia dostępności odpowiednich technik przed końcem okresu transpozycji.

(19) Środki przewidziane w niniejszej dyrektywie są zgodne z opinią Komitetu ds. Postępu Technicznego ustanowionego na mocy art. 17 dyrektywy 89/391/EWG,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

Artykuł  1

Określony zostaje piąty wykaz unijnych wskaźnikowych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego dla czynników chemicznych wymienionych w załączniku.

Artykuł  2

Państwa członkowskie określają krajowe dopuszczalne wartości narażenia zawodowego dla czynników chemicznych wymienionych w załączniku, uwzględniając dopuszczalne wartości UE.

Artykuł  3

W załączniku do dyrektywy 2000/39/WE skreśla się odniesienie do kumenu ze skutkiem od dnia 20 maja 2021 r.

Artykuł  4
1. 
Państwa członkowskie przyjmują i publikują, najpóźniej do dnia 20 maja 2021 r. przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy.

Państwa członkowskie niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów wraz z jednym lub większą liczbą dokumentów wyjaśniających w formie tabeli korelacji pomiędzy tymi przepisami a niniejszą dyrektywą.

Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez państwa członkowskie.

2. 
Państwa członkowskie przekazują Komisji teksty podstawowych przepisów prawa krajowego przyjętych w dziedzinie objętej niniejszą dyrektywą.
Artykuł  5

Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Artykuł  6

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 24 października 2019 r.
W imieniu Komisji
Jean-Claude JUNCKER
Przewodniczący

ZAŁĄCZNIK 8  

Nr WE (1) Nr CAS (2) NAZWA CZYNNIKA CHEMICZNEGO WARTOŚCI DOPUSZCZALNE Adnotacje (3)
8 godzin (4) Krótkoterminowe (5)
mg/m3(6) Ppm (7) mg/m3(6) Ppm (7)
200-539-3 62-53-3 Anilina (8) 7,74 2 19,35 5 skóra
200-817-4 74-87-3 Chlorometan 42 20 - - -
200-875-0 75-50-3 Trimetyloamina 4,9 2 12,5 5 -
202-704-5 98-82-8 2-fenylo-propan (Kumen) (8) 50 10 250 50 skóra
203-300-1 105-46-4 Octan sec-butylu 241 50 723 150 -
203-403-1 106-49-0 4-aminotoluen 4,46 1 8,92 2 skóra
203-745-1 110-19-0 Octan izobutylu 241 50 723 150 -
204-633-5 123-51-3 Alkohol izoamylowy 18 5 37 10 -
204-658-1 123-86-4 Octan n-butylu 241 50 723 150 -
"233-046-7 10025-87-3 Trichlorek fosforylu 0,064 0,01 0,13 0,02 .
(1) Nr WE: Numer Wspólnoty Europejskiej (WE), identyfikator numeryczny Unii Europejskiej dla substancji.

(2) Nr CAS: Numer w rejestrze CAS.

(3) Adnotacja dotycząca skóry przypisana wartości dopuszczalnej narażenia zawodowego wskazuje na możliwość znacznej absorpcji poprzez skórę.

(4) Zmierzone lub obliczone w odniesieniu do okresu referencyjnego wynoszącego osiem godzin, jako średnia ważona w funkcji czasu (TWA).

(5) Dopuszczalna wartość krótkoterminowego narażenia (STEL). Wartość graniczna, która nie może być przekroczona. Okres, do którego się ona odnosi, wynosi 15 minut, o ile nie wskazano inaczej.

(6) mg/m3: miligramy na metr sześcienny powietrza. W przypadku substancji chemicznych w postaci gazu lub oparów dopuszczalną wartość wyraża się w temperaturze 20 °C i przy ciśnieniu 101,3 kPa.

(7) ppm (ang. parts per million): części na milion do objętości powietrza (ml/m3).

(8) Podczas monitorowania narażenia należy uwzględnić odpowiednie biologiczne wartości monitorowania zalecane przez Komitet Naukowy ds. Dopuszczalnych Norm Zawodowego Narażenia na Oddziaływanie Czynników Chemicznych w Pracy (SCOEL).

1 Dz.U. L 131 z 5.5.1998, s. 11.
3 Komunikat Komisji "Bezpieczniejsze i zdrowsze warunki pracy dla wszystkich - nowelizacja przepisów i polityki UE w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy", COM/2017/12 final. http://ec.europa.eu/social/main.jsp?langId=en&catId=89&newsId=2709.
4 Dyrektywa Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy (Dz.U. L 183 z 29.6.1989, s. 1).
5 Decyzja Komisji 2014/113/UE z dnia 3 marca 2014 r. w sprawie ustanowienia Komitetu Naukowego ds. Dopuszczalnych Norm Zawodowego Narażenia na Oddziaływanie Czynników Chemicznych w Pracy oraz uchylenia decyzji 95/320/WE (Dz.U. L 62 z 4.3.2014, s. 18).
6 Dyrektywa Komisji 2000/39/WE z dnia 8 czerwca 2000 r. ustanawiająca pierwszą listę indykatywnych wartości granicznych narażenia na czynniki zewnętrzne podczas pracy w związku z wykonaniem dyrektywy Rady 98/24/WE w sprawie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników przed ryzykiem związanym z czynnikami chemicznymi w miejscu pracy (Dz.U. L 142 z 16.6.2000, s. 47).
7 Dz.U. C 369 z 17.12.2011, s. 14.
8 Załącznik zmieniony przez sprostowanie z dnia 24 stycznia 2022 r. (Dz.U.UE.L.2022.15.21) zmieniającego nin. dyrektywę z dniem 20 listopada 2019 r.

Zmiany w prawie

Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.2019.279.31

Rodzaj: Dyrektywa
Tytuł: Dyrektywa 2019/1831 ustanawiająca piąty wykaz wskaźnikowych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego zgodnie z dyrektywą Rady 98/24/WE oraz zmieniająca dyrektywę Komisji 2000/39/WE
Data aktu: 24/10/2019
Data ogłoszenia: 31/10/2019
Data wejścia w życie: 20/11/2019