Decyzja 2013/387/UE w sprawie przyjęcia przez Łotwę euro w dniu 1 stycznia 2014 r.

DECYZJA RADY
z dnia 9 lipca 2013 r.
w sprawie przyjęcia przez Łotwę euro w dniu 1 stycznia 2014 r.

(2013/387/UE)

(Dz.U.UE L z dnia 18 lipca 2013 r.)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 140 ust. 2,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Europejskiej 1 ,

uwzględniając sprawozdanie Europejskiego Banku Centralnego 2 ,

uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego,

uwzględniając dyskusję w Radzie Europejskiej,

uwzględniając zalecenie członków Rady reprezentujących państwa członkowskie, których walutą jest euro,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Trzeci etap unii gospodarczej i walutowej ("UGW") rozpoczął się dnia 1 stycznia 1999 r. Rada, zebrana w Brukseli w dniu 3 maja 1998 r. w składzie szefów państw lub rządów, zdecydowała, że Belgia, Niemcy, Hiszpania, Francja, Irlandia, Włochy, Luksemburg, Niderlandy, Austria, Portugalia i Finlandia spełniły warunki konieczne do przyjęcia euro z dniem 1 stycznia 1999 r. 3 .

(2) Decyzją 2000/427/WE 4 Rada zdecydowała, że Grecja spełniła warunki konieczne do przyjęcia euro z dniem 1 stycznia 2001 r. Decyzją 2006/495/WE 5 Rada zdecydowała, że Słowenia spełniła warunki konieczne do przyjęcia euro z dniem 1 stycznia 2007 r. Decyzjami 2007/503/WE 6 i 2007/504/WE 7 Rada zdecydowała, że Cypr i Malta spełniły warunki konieczne do przyjęcia euro z dniem 1 stycznia 2008 r. Decyzją 2008/608/WE 8 Rada zdecydowała, że Słowacja spełniła warunki konieczne do przyjęcia euro. Decyzją 2010/416/WE 9 Rada zdecydowała, że Estonia spełniła warunki konieczne do przyjęcia euro.

(3) Zgodnie z pkt 1 Protokołu w sprawie niektórych postanowień dotyczących Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej załączonego do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską ("Traktat WE") Zjednoczone Królestwo powiadomiło Radę, że nie zamierza przejść do trzeciego etapu UGW z dniem 1 stycznia 1999 r. Od tego czasu powiadomienie to nie zostało zmienione. Zgodnie z pkt 1 Protokołu w sprawie niektórych postanowień dotyczących Danii załączonego do Traktatu WE oraz zgodnie z decyzją podjętą przez szefów państw lub rządów w Edynburgu w grudniu 1992 r. Dania powiadomiła Radę, że nie zamierza uczestniczyć w trzecim etapie UGW. Dania nie złożyła wniosku o rozpoczęcie procedury, o której mowa w art. 140 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).

(4) Na mocy decyzji 98/317/WE Szwecja jest objęta derogacją w rozumieniu art. 139 ust. 1 Traktatu. Zgodnie z art. 4 Aktu przystąpienia z 2003 r. 10 Republika Czeska, Łotwa, Litwa, Węgry i Polska są objęte derogacją w rozumieniu art. 139 ust. 1 TFUE. Zgodnie z art. 5 Aktu przystąpienia z 2005 r. 11 Bułgaria i Rumunia są objęte derogacją w rozumieniu art. 139 ust. 1 TFUE. Zgodnie z art. 5 Aktu przystąpienia Chorwacji 12 Chorwacja jest objęta derogacją w rozumieniu art. 139 ust. 1 TFUE.

(5) Europejski Bank Centralny ("EBC") został utworzony dnia 1 lipca 1998 r. Europejski system walutowy został zastąpiony mechanizmem kursowym, którego ustanowienie zostało uzgodnione rezolucją Rady Europejskiej z dnia 16 czerwca 1997 r. w sprawie utworzenia mechanizmu kursów walut w trzecim etapie unii gospodarczej i walutowej 13 . Funkcjonowanie mechanizmu kursowego w trzecim etapie unii gospodarczej i walutowej (ERM II) zostało określone w porozumieniu z dnia 16 marca 2006 r. pomiędzy Europejskim Bankiem Centralnym a krajowymi bankami centralnymi państw członkowskich spoza strefy euro określającym procedury operacyjne mechanizmu kursowego w trzecim etapie unii gospodarczej i walutowej 14 .

(6) Art. 140 ust. 2 TFUE określa procedurę uchylenia derogacji w stosunku do państw członkowskich, których to dotyczy. Przynajmniej raz na dwa lata lub na wniosek państwa członkowskiego objętego derogacją Komisja i EBC składają sprawozdania Radzie zgodnie z procedurą określoną w art. 140 ust. 1 TFUE. Dnia 5 marca 2013 r. Łotwa złożyła formalny wniosek o przeprowadzenie oceny poziomu konwergencji.

(7) Przepisy krajowe państw członkowskich, w tym statuty krajowych banków centralnych, należy w razie potrzeby dostosować w celu zapewnienia zgodności z art. 130 i 131 TFUE oraz ze Statutem Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego ("Statut ESBC i EBC"). Sprawozdania Komisji i EBC zawierają szczegółową ocenę zgodności przepisów prawa Łotwy z art. 130 i 131 TFUE oraz ze Statutem ESBC i EBC.

(8) Zgodnie z art. 1 Protokołu nr 13 w sprawie kryteriów konwergencji, o których mowa w art. 140 TFUE, kryterium stabilności cen, o którym mowa w art. 140 ust. 1 tiret pierwsze TFUE, oznacza, że państwo członkowskie osiągnęło trwały poziom stabilności cen, a średnia stopa inflacji, odnotowana w ciągu jednego roku poprzedzającego ocenę, nie przekracza o więcej niż 1,5 punktu procentowego stopy inflacji w trzech państwach członkowskich o najbardziej stabilnych cenach. Na potrzeby kryterium stabilności cen inflacja jest mierzona za pomocą zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych zdefiniowanych w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2494/95 z dnia 23 października 1995 r. dotyczącym zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych 15 . W celu oceny, czy kryterium stabilności cen zostało spełnione, inflacja w poszczególnych państwach członkowskich jest mierzona jako procentowa zmiana średniej arytmetycznej 12 wskaźników miesięcznych w stosunku do średniej arytmetycznej 12 wskaźników miesięcznych w poprzednim okresie. W sprawozdaniach Komisji i EBC jako wartość referencyjna przyjęta została zwykła średnia arytmetyczna stóp inflacji trzech państw członkowskich o najbardziej stabilnych cenach powiększona o 1,5 punktu procentowego. Wyliczono, że w okresie jednego roku do kwietnia 2013 r. włącznie wartość referencyjna inflacji wynosiła 2,7 %; trzema państwami członkowskimi o najbardziej stabilnych cenach były Szwecja, Łotwa i Irlandia, ze stopami inflacji wynoszącymi odpowiednio 0,8 %, 1,3 % i 1,6 %.

Uzasadnione jest wykluczenie z grupy państw o najbardziej stabilnych cenach tych państw, których stopa inflacji nie może zostać uznana za miarodajną wartość referencyjną dla innych państw członkowskich. Państwa, których wykluczenie jest uzasadnione, zostały wymienione w sprawozdaniach z konwergencji z 2004 i 2010 r. W obecnej sytuacji uzasadnione jest wykluczenie z grupy państw o najbardziej stabilnych cenach Grecji, gdyż jej stopa i profil inflacji znacznie odbiegają od średniej w strefie euro, co wynika w głównej mierze z konieczności dokonania szeroko zakrojonych dostosowań, a także wyjątkowej sytuacji greckiej gospodarki; uwzględnienie tego kraju miałoby nadmierny wpływ na wartość referencyjną, a tym samym na rzetelność tego kryterium 16 .

(9) Zgodnie z art. 2 Protokołu nr 13 kryterium sytuacji finansów publicznych, o którym mowa w art. 140 ust. 1 tiret drugie TFUE, oznacza, że w momencie oceny państwo członkowskie nie jest objęte decyzją Rady podjętą zgodnie z art. 126 ust. 6 TFUE, stwierdzającą istnienie nadmiernego deficytu.

(10) Zgodnie z art. 3 Protokołu nr 13 kryterium udziału w mechanizmie kursowym europejskiego systemu walutowego, o którym mowa w art. 140 ust. 1 tiret trzecie TFUE, oznacza, że państwo członkowskie utrzymywało normalne granice wahań przewidziane w mechanizmie kursowym (ERM) europejskiego systemu walutowego bez poważnych napięć co najmniej przez dwa lata przed dokonaniem oceny. W szczególności przez ten sam okres państwo członkowskie nie mogło zdewaluować z własnej inicjatywy dwustronnego centralnego kursu swojej waluty wobec euro. Od dnia 1 stycznia 1999 r. punkt odniesienia dla oceny spełnienia kryterium kursu wymiany stanowi mechanizm kursowy ERM II. Oceniając spełnienie tego kryterium w swoich sprawozdaniach, Komisja i EBC zbadały okres dwóch lat do dnia 16 maja 2013 r.

(11) Zgodnie z art. 4 Protokołu nr 13 kryterium konwergencji stóp procentowych, o którym mowa w art. 140 ust. 1 tiret czwarte TFUE, oznacza, że w ciągu jednego roku przed dokonaniem oceny państwo członkowskie posiadało średnią nominalną długoterminową stopę procentową nieprzekraczającą więcej niż o dwa punkty procentowe stopy procentowej trzech państw członkowskich o najbardziej stabilnych cenach. Na potrzeby kryterium konwergencji stóp procentowych wykorzystano porównywalne stopy procentowe referencyjnych dziesięcioletnich obligacji skarbowych. Aby ocenić, czy kryterium konwergencji stóp procentowych zostało spełnione, w sprawozdaniach Komisji i EBC jako wartość referencyjną przyjęto zwykłą średnią arytmetyczną nominalnych długoterminowych stóp procentowych trzech państw członkowskich o najbardziej stabilnych cenach powiększoną o dwa punkty procentowe. Obliczona w ten sposób wartość referencyjna dla okresu jednego roku do kwietnia 2013 r. włącznie wyniosła 5,5 %

(12) Zgodnie z art. 5 Protokołu nr 13 Komisja ma dostarczać dane wykorzystywane w ocenie spełnienia kryteriów konwergencji. Komisja udostępniła odpowiednie dane na potrzeby przygotowania niniejszej decyzji. Dane budżetowe zostały dostarczone przez Komisję po tym, jak państwa członkowskie złożyły do dnia 1 kwietnia 2013 r. odpowiednie sprawozdania zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 3605/93 17 z dnia 22 listopada 1993 r. w sprawie stosowania Protokołu w sprawie procedury dla nadmiernego deficytu.

(13) Na podstawie przedłożonych przez Komisję i EBC sprawozdań w sprawie postępów dokonanych przez Łotwę w wypełnieniu zobowiązań w zakresie urzeczywistnienia unii gospodarczej i walutowej stwierdza się, że:

a) przepisy krajowe na Łotwie, w tym statut krajowego banku centralnego, są zgodne z art. 130 i 131 TFUE i ze Statutem ESBC i EBC;

b) w odniesieniu do spełnienia przez Łotwę kryteriów konwergencji wymienionych w czterech tiret art. 140 ust. 1 TFUE stwierdza się, że:

- średnia stopa inflacji na Łotwie w okresie jednego roku do kwietnia 2013 r. włącznie wyniosła 1,3 %, a więc znacznie poniżej wartości referencyjnej, i prawdopodobnie utrzyma się poniżej tej wartości w najbliższych miesiącach,

- do końca 2012 r. deficyt budżetowy na Łotwie został w wiarygodny i trwały sposób obniżony do poziomu poniżej 3 % PKB. Decyzją 2013/317/UE z dnia 21 czerwca 2013 r. 18 Rada, stanowiąc na zalecenie Komisji, uchyliła decyzję 2009/591/WE 19 w sprawie istnienia nadmiernego deficytu na Łotwie,

- od dnia 2 maja 2005 r. Łotwa jest członkiem mechanizmu ERM II; w momencie przystąpienia do ERM II władze Łotwy jednostronnie zobowiązały się do utrzymania kursu wymiany łata łotewskiego w przedziale wahań ± 1 % wobec kursu centralnego; w ciągu dwóch lat poprzedzających obecną ocenę kurs łata nie odbiegał od kursu centralnego o więcej niż ± 1 % i nie odnotowano napięć kursowych,

- w okresie jednego roku do kwietnia 2013 r. długoterminowa stopa procentowa na Łotwie wyniosła średnio 3,8 %, czyli poniżej wartości referencyjnej;

c) w świetle oceny zgodności prawnej i spełnienia kryteriów konwergencji oraz dodatkowych czynników Łotwa spełnia warunki konieczne do przyjęcia euro,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł  1

Łotwa spełnia warunki konieczne do przyjęcia euro. Derogacja w stosunku do Łotwy, o której mowa w art. 4 Aktu przystąpienia z 2003 r., zostaje uchylona ze skutkiem od dnia 1 stycznia 2014 r.

Artykuł  2

Niniejsza decyzja skierowana jest do państw członkowskich.

Artykuł  3

Niniejsza decyzja zostaje opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Sporządzono w Brukseli dnia 9 lipca 2013 r.

W imieniu Rady

R. ŠADŽIUS

Przewodniczący

1Sprawozdanie z dnia 5 czerwca 2013 r. (dotychczas nieopubliko-wane w Dzienniku Urzędowym).
2Sprawozdanie z dnia 5 czerwca 2013 r. (dotychczas nieopubliko-wane w Dzienniku Urzędowym).
3Decyzja 1998/317/WE (Dz.U. L 139 z 11.5.1998, s. 30).
4Dz.U. L 167 z 7.7.2000, s. 19.
5Dz.U. L 195 z 15.7.2006, s. 25.
6Dz.U. L 186 z 18.7.2007, s. 29.
7Dz.U. L 186 z 18.7.2007, s. 32.
8Dz.U. L 195 z 24.7.2008, s. 24.
9Dz.U. L 196 z 28.7.2010, s. 24.
10Dz.U. L 236 z 23.9.2003, s. 33.
11Dz.U. L 157 z 21.6.2005, s. 203.
12Dz.U. L 112 z 24.4.2012, s. 21.
13Dz.U. C 236 z 2.8.1997, s. 5.
14Dz.U. C 73 z 25.3.2006, s. 21.
15Dz.U. L 257 z 27.10.1995, s. 1.
16W kwietniu 2013 r. 12-miesięczna średnia stopa inflacji w Grecji wyniosła 0,4 %, a w strefie euro 2,2 %, przy czym rozbieżność między tymi wartościami ma się powiększyć w nadchodzących miesiącach.
17Dz.U. L 332 z 31.12.1993, s. 7.
18Dz.U. L 173 z 26.6.2013, s. 48.
19Dz.U. L 202 z 4.8.2009, s. 50.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024
Wszystkie wyroby tytoniowe wkrótce trafią do systemu Track&Trace

Punkty sprzedaży wyrobów tytoniowych czekają nowe obowiązki. Unijnym Systemem Śledzenia Ruchu i Pochodzenia Wyrobów Tytoniowych (Track&Trace) obecnie objęte są papierosy i tytoń do samodzielnego skręcania papierosów. Od 20 maja trafią do niego także wszystkie inne wyroby zawierające w swoim składzie tytoń. W systemie muszą się również zarejestrować punkty sprzedaży wyrobów tytoniowych.

Krzysztof Koślicki 05.02.2024