uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 63 ust. 3 i 4,
uwzględniając wniosek Komisji(1),
uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego(2),
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego(3),
uwzględniając opinię Komitetu Regionów(4),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) W celu stopniowego ustanawiania przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską przewiduje zarówno przyjęcie środków mających na celu zapewnienie swobodnego przepływu osób wraz ze środkami towarzyszącymi odnoszącymi się do kontroli granic zewnętrznych, azylu i imigracji, jak i przyjęcie środków odnoszących się do azylu, imigracji i ochrony praw obywateli państw trzecich.
(2) Rada Europejska podczas szczególnego szczytu w Tampere w dniach 15 i 16 października 1999 r. oświadczyła, że status prawny obywateli państw trzecich powinien zostać zbliżony do statusu obywateli Państw Członkowskich oraz że osoba, która zamieszkiwała legalnie na terytorium Państwa Członkowskiego przez określony czas i która posiada zezwolenie na pobyt długoterminowy, powinna uzyskać w tym Państwie Członkowskim zestaw jednolitych praw, jak najbardziej zbliżonych do praw przyznanych obywatelom Unii Europejskiej.
(3) Niniejsza dyrektywa szanuje prawa podstawowe oraz przestrzega zasad uznanych w szczególności w Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej.
(4) Integracja obywateli państw trzecich będących rezydentami długoterminowymi w Państwach Członkowskich jest kluczowym elementem wspierania spójności gospodarczej i społecznej, która stanowi podstawowy cel Wspólnoty określony w Traktacie.
(5) Państwa Członkowskie powinny wykonać przepisy niniejszej dyrektywy bez dyskryminacji ze względu na płeć, rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub przekonania, opinie polityczne lub inne poglądy, przynależność do mniejszości narodowej, stan majątkowy, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną.
(6) Głównym kryterium uzyskania statusu rezydenta długoterminowego powinien być czas zamieszkania na terytorium Państwa Członkowskiego. Zamieszkanie powinno być zarówno legalne, jak i nieprzerwane, w celu wykazania, że związki danej osoby z tym państwem mają charakter trwały. Należy wprowadzić przepis pozwalający na pewien stopień elastyczności, w celu umożliwienia uwzględnienia okoliczności, w których osoba ta mogła być zmuszona do tymczasowego opuszczenia terytorium państwa.
(7) W celu uzyskania statusu rezydenta długoterminowego obywatele państw trzecich powinni udowodnić, że posiadają odpowiednie środki oraz ubezpieczenie zdrowotne, aby nie stanowić obciążenia dla Państwa Członkowskiego. Państwa Członkowskie, dokonując oceny stanu posiadania stałych i regularnych dochodów, mogą uwzględnić czynniki takie, jak składki na fundusz emerytalno-rentowy oraz spełnienie obowiązku podatkowego.
(8) Ponadto obywatele państw trzecich, którzy pragną uzyskać i utrzymać status rezydenta długoterminowego, nie powinni stanowić zagrożenia dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego. Pojęcie porządku publicznego może obejmować skazanie za popełnienie poważnego przestępstwa.
(9) Względy ekonomiczne nie powinny stanowić podstawy odmowy przyznania statusu rezydenta długoterminowego i nie mogą być uznawane za wpływające na odnośne warunki.
(10) Należy ustanowić zbiór zasad regulujących procedury rozpatrywania wniosków o przyznanie statusu rezydenta długoterminowego. Procedury te powinny być skuteczne i możliwe do zrealizowania, uwzględniając zwykłe obciążenie pracą administracji Państw Członkowskich, jak również powinny być przejrzyste i sprawiedliwe w celu zapewnienia właściwej pewności prawnej danym osobom. Nie powinny one stanowić środka utrudniającego wykonywanie prawa pobytu.
(11) Uzyskanie statusu rezydenta długoterminowego powinno być potwierdzane zezwoleniem na pobyt umożliwiającym danym osobom łatwe i niezwłoczne udowodnienie ich statusu prawnego. Takie zezwolenie na pobyt powinno również spełniać wysokie normy techniczne, zwłaszcza w zakresie ochrony przeciw podrabianiu i fałszowaniu, w celu uniknięcia nadużyć w Państwach Członkowskich, w których przyznawany jest status, oraz w Państwach Członkowskich, w których prawo pobytu jest wykonywane.
(12) W celu ustanowienia rzeczywistego instrumentu integracji rezydentów długoterminowych ze społeczeństwem, w którym żyją, rezydenci długoterminowi powinni korzystać z równego traktowania z obywatelami Państwa Członkowskiego w szerokim zakresie spraw gospodarczych i społecznych, zgodnie z odpowiednimi warunkami określonymi w niniejszej dyrektywie.
(13) W odniesieniu do pomocy społecznej możliwość ograniczenia świadczeń dla rezydentów długoterminowych do świadczeń podstawowych ma być rozumiana w taki sposób, że pojęcie to obejmuje co najmniej minimalny dochód, pomoc w przypadku choroby, ciąży, pomoc rodzicom oraz stałą opiekę. Warunki przyznawania takich świadczeń powinny być określone przez prawo krajowe.
(14) Państwa Członkowskie powinny nadal podlegać obowiązkowi umożliwiania osobom małoletnim korzystania z systemu kształcenia na podstawie warunków zbliżonych do tych, które ustanowione są dla obywateli tych Państw Członkowskich.
(15) Pojęcie stypendiów naukowych w dziedzinie kształcenia zawodowego nie obejmuje środków, które są finansowane w ramach systemów pomocy społecznej. Ponadto dostęp do stypendiów naukowych może zależeć od tego, czy osoba starająca się o takie stypendium spełnia samodzielnie warunki uzyskania statusu rezydenta długoterminowego. W odniesieniu do przyznawania stypendiów naukowych Państwa Członkowskie mogą uwzględnić fakt, że obywatele Unii mogą korzystać z tego samego przywileju w kraju pochodzenia.
(16) Rezydenci długoterminowi powinni korzystać ze wzmocnionej ochrony przed wydaleniem. Ochrona ta oparta jest na kryteriach określonych w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. W celu zapewnienia ochrony przed wydaleniem Państwa Członkowskie powinny wprowadzić przepisy dotyczące skutecznych sądowych środków zaskarżenia.
(17) Harmonizacja warunków uzyskania statusu rezydenta długoterminowego wspiera wzajemne zaufanie między Państwami Członkowskimi. Niektóre Państwa Członkowskie wydają dokumenty pobytowe ze stałym lub nieograniczonym okresem ważności na warunkach bardziej korzystnych niż warunki przewidziane w niniejszej dyrektywie. Możliwość stosowania korzystniejszych przepisów krajowych nie jest wykluczona przez Traktat. Jednakże do celów niniejszej dyrektywy należy przyjąć, że dokumenty wydane na korzystniejszych warunkach nie przyznają prawa pobytu w innych Państwach Członkowskich.
(18) Ustanowienie warunków, na podstawie których prawo pobytu w innym Państwie Członkowskim może zostać przyznane obywatelowi państwa trzeciego będącego rezydentem długoterminowym, powinno przyczynić się do skutecznego urzeczywistnienia rynku wewnętrznego jako obszaru, na którym zapewniony jest swobodny przepływ osób. Mogłoby to również stanowić podstawowy czynnik mobilności, mianowicie na rynku pracy w Unii.
(19) Należy wprowadzić przepis przewidujący, że prawo pobytu w innym Państwie Członkowskim może być wykonywane w celu pracy w charakterze pracownika najemnego lub osoby prowadzącej działalność na własny rachunek, w celu podjęcia nauki lub nawet osiedlenia się bez wykonywania żadnej działalności gospodarczej.
(20) Członkowie rodziny powinni również mieć możliwość osiedlania się w innym Państwie Członkowskim wraz z rezydentem długoterminowym w celu zachowania jedności rodziny oraz w celu uniknięcia utrudniania wykonywania prawa pobytu rezydenta długoterminowego W odniesieniu do członków rodziny, którzy mogą być uprawnieni do towarzyszenia rezydentom długoterminowym lub do połączenia się z nimi, Państwa Członkowskie powinny zwrócić szczególną uwagę na sytuację dorosłych niepełnosprawnych dzieci oraz wstępnych w pierwszym stopniu pokrewieństwa w linii prostej, którzy są na ich utrzymaniu.
(21) Państwo Członkowskie, w którym rezydent długoterminowy zamierza wykonywać swoje prawo pobytu, powinno mieć możliwość sprawdzenia, czy dana osoba spełnia warunki niezbędne do zamieszkania na jego terytorium. Powinno ono również mieć możliwość sprawdzenia, czy dana osoba nie stanowi zagrożenia dla porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego lub zdrowia publicznego.
(22) Aby prawo pobytu nie było pozbawiane skuteczności, rezydenci długoterminowi powinni korzystać w innym Państwie Członkowskim z takiego samego traktowania, zgodnie z warunkami określonymi w niniejszej dyrektywie, z jakiego korzystają w Państwie Członkowskim, w którym uzyskali oni status. Przyznanie świadczeń w ramach pomocy społecznej pozostaje bez uszczerbku dla możliwości cofnięcia przez Państwo Członkowskie dokumentu pobytowego, jeżeli dana osoba przestaje spełniać wymogi ustanowione w niniejszej dyrektywie.
(23) Obywatelom państw trzecich należy przyznać możliwość uzyskania statusu rezydenta długoterminowego w Państwie Członkowskim, do którego się przenieśli i w którym postanowili się osiedlić, na warunkach porównywalnych z warunkami wymaganymi dla uzyskania statusu w pierwszym Państwie Członkowskim.
(24) Jako że cele proponowanych działań, mianowicie określenie warunków przyznawania i cofania statusu rezydenta długoterminowego oraz praw z nim związanych, jak i warunków wykonywania prawa pobytu przez rezydentów długoterminowych w innych Państwach Członkowskich nie mogą być osiągnięte w sposób wystarczający przez Państwa Członkowskie, natomiast z uwagi na rozmiary i skutki tych działań możliwe jest lepsze ich osiągniecie na poziomie Wspólnoty, Wspólnota może przyjmować środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia tych celów.
(25) Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską oraz bez uszczerbku dla art. 4 wskazanego Protokołu, te Państwa Członkowskie nie biorą udziału w przyjęciu niniejszej dyrektywy, nie są nią związane i nie są objęte jej stosowaniem.
(26) Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu w sprawie stanowiska Danii załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszej dyrektywy oraz nie jest nią związana i nie jest objęta jej stosowaniem,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
| W imieniu Rady | |
| G. TREMONTI | |
| Przewodniczący |
______
(1) Dz.U. C 240 E z 28.8.2001, str. 79.
(2) Dz.U. C 284 E z 21.11.2002, str. 102.
(3) Dz.U. C 36 z 8.2.2002, str. 59.
(4) Dz.U. C 19 z 22.1.2002, str. 18.
(5) Dz.U. L 251 z 3.10.2003, str. 12.
(6) Dz.U. L 304 z 30.9.2004, s. 2.
(7) Dz.U. L 157 z 15.6.2002, str. 1.
Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.
10.12.2025Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.
10.12.2025Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.20254 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2004.16.44 |
| Rodzaj: | Dyrektywa |
| Tytuł: | Dyrektywa 2003/109/WE dotycząca statusu obywateli państw trzecich będących rezydentami długoterminowymi |
| Data aktu: | 25/11/2003 |
| Data ogłoszenia: | 23/01/2004 |
| Data wejścia w życie: | 23/01/2004, 01/05/2004 |