Decyzja 98/527/WE,Euratom w sprawie postępowania w przypadkach nadużyć finansowych w zakresie podatku VAT (rozbieżności między teoretycznymi wpływami z podatku VAT i rzeczywistymi wpływami z podatku VAT) dla celów zbiorczej rachunkowości narodowo-gospodarczej

DECYZJA KOMISJI
z dnia 24 lipca 1998 r.
w sprawie postępowania w przypadkach nadużyć finansowych w zakresie podatku VAT (rozbieżności między teoretycznymi wpływami z podatku VAT i rzeczywistymi wpływami z podatku VAT) dla celów zbiorczej rachunkowości narodowo-gospodarczej

(notyfikowana jako dokument nr C(1998) 2202)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(98/527/WE, Euratom)

(Dz.U.UE L z dnia 21 sierpnia 1998 r.)

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej,

uwzględniając dyrektywę Rady 89/130/EWG, Euratom z dnia 13 lutego 1989 r. w sprawie harmonizacji obliczania produktu narodowego brutto w cenach rynkowych (1), w szczególności jej art. 1,

a także mając na uwadze, co następuje:

decyzja Komisji 94/168/WE, Euratom z dnia 22 lutego 1994 r. w sprawie środków, które należy podjąć należy w celu wykonania dyrektywy Rady 89/130/EWG, Euratom w sprawie harmonizacji obliczania produktu narodowego brutto w cenach rynkowych (2) dotyczy w szczególności uchylania się od zobowiązań podatkowych, lecz nie określa jednoznacznie, jak należy postępować w przypadkach uchylania się od podatku VAT; dlatego właściwe jest określenie w jaki sposób należy postępować w przypadkach uchylania się od podatku VAT;

w celu zapewnienia wyczerpujących prognoz ich PKB i PNB zgodnie z dyrektywą 89/130/EWG, Euratom, Państwa Członkowskie muszą dostosować te prognozy w taki sposób, aby uwzględnić uchylanie się od podatku VAT;

dostosowanie odnosi się do takiego przypadku rozbieżności między teoretycznymi wpływami z podatku VAT i rzeczywistymi wpływami z podatku VAT, który dotyczy uszczuplenia podatku w wyniku uchylania się od podatku z wyłączeniem porozumienia z nabywcą ("bez współudziału");

środki przewidziane w niniejszej decyzji są zgodne z opinią komitetu ustanowionego na mocy art. 6 dyrektywy 89/130/EWG, Euratom,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł  1

Państwa Członkowskie wyliczają wartość podatku VAT uszczuplonego w wyniku uchylania się od podatku "bez współudziału" poprzez zastosowanie metod wymienionych w Załączniku do niniejszej decyzji.

Do celów powyższego obliczenia Państwa Członkowskie ustalają teoretyczne wpływy z podatku VAT i rzeczywiste wpływy z podatku VAT oraz obliczają rozbieżność między tymi dwiema kwotami poprzez zastosowanie poniższego wzoru:

Uchylanie się "bez współudziału" =

Teoretyczne wpływy z podatku VAT minus rzeczywiste wpływy z podatku VAT minus różnice czasowe minus niewypłacalność minus utracony przychód (uchylanie się "ze współudziałem")

Państwa Członkowskie dostosowują, w razie konieczności, kwotę wartości dodanej zawartą w ich prognozach PKB i PNB dokonanych zgodnie z dyrektywą 89/130/EWG, Euratom poprzez dodanie do niej wartości obliczonej przy użyciu powyższego wzoru uchylania się "bez współudziału".

Artykuł  2

W celu dokonania dostosowania określonego w art. 1 Państwa Członkowskie mogą stosować metodę, która jest odpowiednikiem metody opisanej w art. 1 akapit pierwszy i która prowadzi do porównywalnych wyników.

Artykuł  3

Nie później niż dnia 1 października 1998 r. Państwa Członkowskie dostarczają Komisji wyjaśnienie dotyczące stosowanych źródeł i metod oraz stanu wartości dokonanych dostosowań. Zgodnie z art. 19 rozporządzenia Rady (EWG, Euratom) nr 1552/89 (3), Komisja bada ważność stosowanych źródeł i metod oraz dokonanych dostosowań, jak również porównywalność uzyskanych wyników, w szczególności w przypadkach, gdy zgodnie z art. 2 nie była stosowana metoda opisana w art. 1 akapit pierwszy.

Termin dla nowych Państw Członkowskich (Austria, Finlandia i Szwecja) ustala się na dzień 1 października 1999 r.

Artykuł  4

Jeżeli Państwo Członkowskie potrafi wykazać przed Komisją, że równoważne obliczenie zostało zawarte w jego rachunkach, art. 1 nie ma zastosowania. Każde Państwo Członkowskie, które chce skorzystać z tej możliwości dostarcza Komisji pełną dokumentację do dnia 1 października 1998 r. (termin dla Austrii, Finlandii i Szwecji: dzień 1 października 1999 r.).

Komisja informuje Komitet PNB o wyniku wdrażania niniejszej decyzji oraz, w szczególności, o metodach zastosowanych przez Państwa Członkowskie.

Artykuł  5

Niniejsza decyzja skierowana jest do Państw Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 24 lipca 1998 r.

W imieniu Komisji
Yves-Thibault DE SILGUY
Członek Komisji

______

(1) Dz.U. L 49 z 21.2.1989, str. 26.

(2) Dz.U. L 77 z 19.3.1994, str. 51.

(3) Dz.U. L 155 z 7.6.1989, str. 1.

ZAŁĄCZNIK

Wartość podatku VAT uszczuplonego w wyniku uchylania się bez porozumienia z nabywcą ("bez współudziału") oblicza się przy pomocy dwóch poniższych zmiennych:

1. wartość teoretycznych wpływów z podatku VAT;

2. rozbieżności pomiędzy teoretycznymi wpływami z podatku VAT i wpływami z podatku VAT rzeczywiście uzyskanymi w danym okresie.

Obliczanie teoretycznych wpływów z podatku VAT

Teoretycznymi wpływami z podatku VAT są kwoty podatku VAT, które zostałyby uzyskane, gdyby wszystkie jednostki podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT zapłaciły podatek zgodnie z przepisami.

Pierwszym etapem obliczania teoretycznych wpływów z podatku VAT jest doprowadzenie do zgodności podstawy opodatkowania podatkiem VAT z obowiązującymi przepisami: innymi słowy, zidentyfikowanie wszystkich transakcji, objętych podatkiem VAT, który nie podlega odliczeniu. Ostateczne spożycie w gospodarstwach domowych traktuje się jako całkowicie objęte podatkiem VAT niepodlegającym odliczeniu, podczas gdy inne rodzaje zużycia muszą zostać podzielone według stopnia, w jakim są objęte podatkiem VAT niepodlegającym odliczeniu. Obliczenia tego dokonuje się przy użyciu dostępnych najbardziej zdezagregowanych danych rachunków narodowych. Podstawa opodatkowania podatkiem VAT jest obliczana w świetle wszystkich aktualnych przepisów i zasad regulujących podatek VAT.

Drugim krokiem jest zastosowanie właściwej stawki podatku VAT do każdej transakcji stanowiącej podstawę opodatkowania podatkiem VAT, określonej według poprzedniego ustępu. Należy stosować stawki podatku VAT obowiązujące w roku, dla którego została obliczona podstawa podatku VAT. Teoretyczne wpływy z podatku VAT są obliczane w świetle wszystkich aktualnych ustaw i przepisów regulujących podatek VAT.

Obliczenia rozbieżności pomiędzy teoretycznymi wpływami z podatku VAT i wpływami z podatku VAT rzeczywiście uzyskanymi w okresie referencyjnym

Rozbieżności pomiędzy teoretycznymi wpływami z podatku VAT (obliczonymi w świetle wszystkich aktualnych ustaw i przepisów) a rzeczywistymi wpływami z podatku VAT obejmują cztery składniki:

1. różnice czasowe pomiędzy danymi skarbowymi i danymi zawartymi w rachunkach narodowych;

2. umorzenia ad hoc przez władze podatkowe niektórych roszczeń z tytułu podatku VAT w przypadkach niewypłacalności;

3. uchylanie się od podatku w porozumieniu z nabywcą (ze współudziałem) (przypadki, w których nabywca nie płaci podatku VAT sprzedawcy);

4. uchylania się od podatku bez porozumienia z nabywcą (bez współudziału) (przypadki, w których nabywca płaci podatek VAT sprzedawcy, lecz ten ostatni nie przekazuje go władzom podatkowym).

W rezultacie wartość uszczuplenia podatku w wyniku uchylania się bez porozumienia z nabywcą "bez współudziału" powstaje po odjęciu wartości uszczuplenia podatku w wyniku uchylania się w porozumieniu z nabywcą "ze współudziałem" i wartości umorzeń związanych z niewypłacalnością od rozbieżności pomiędzy teoretycznymi wpływami z podatku VAT i rzeczywistymi wpływami z podatku VAT, z uwzględnieniem różnic czasowych pomiędzy transakcją powodującą powstanie obowiązku podatkowego z tytułu podatku VAT i pobraniem wpływów z podatku VAT przez władze podatkowe.

Uchylanie się "bez współudziału" = Teoretyczne wpływy z podatku VAT minus rzeczywiste wpływy z podatku VAT minus różnice czasowe minus niewypłacalność minus utracone wpływy (Uchylanie się "ze współudziałem")

Rzeczywistymi wpływami z podatku VAT są kwoty rzeczywiście pobrane przez władze podatkowe w okresie, do którego odnosi się obliczenie teoretycznych wpływów z podatku VAT.

Korekty uwzględniające różnice czasowe mają na celu skorygowanie wpływów w taki sposób, aby uwzględnić fakt, że niektóre płatności podatku VAT dokonywane w roku bieżącym n) dotyczą roku poprzedniego (n - 1), oraz że część podatku VAT płatnego za rok n w rzeczywistości nie jest pobrana aż do następnego roku (n + 1).

Mogą wystąpić sytuacje, gdy aktualne przepisy uprawniają władze podatkowe do umarzania ad hoc roszczeń z tytułu podatku VAT w przypadkach niewypłacalności. W takich sytuacjach wartość umorzeń należy odjąć od różnicy między teoretycznymi wpływami z podatku VAT a rzeczywistymi wpływami z podatku VAT (o ile nie została ona już wzięta pod uwagę w obliczeniu teoretycznych wpływów z podatku VAT).

W celu obliczenia wartości uszczuplenia podatku w wyniku uchylania się "ze współudziałem", należy brać pod uwagę tylko te elementy działalności, w odniesieniu do których dokonano dostosowania uwzględniającego nie zgłoszone nakłady pracy (brak zapisu w ewidencjach statystycznych dla jednostek czynnych gospodarczo).

Przy wykorzystaniu tej metody, stosując korekty niezgłoszonych nakładów pracy, dokonanych uprzednio w odniesieniu do wyników gałęzi działalności gospodarczej oraz mnożąc odpowiednie kwoty dodatkowej sprzedaży (niezgłoszonej sprzedaży) przez właściwe stawki podatku VAT, możliwe jest oszacowanie wartości "utraconych" wpływów z podatku VAT, których organy podatkowe zostały pozbawione skutkiem uchylania się "ze współudziałem".

Przykładowo, jeżeli po dokonaniu dostosowania uwzględniającego niezgłoszone nakłady pracy prognoza wielkości spożycia w gospodarstwach domowych danego wyrobu z wyłączeniem podatku VAT wzrasta o 15 % oraz jeżeli stawka podatku VAT stosowana do zakupów tego wyrobu wynosi 18,6 %, wówczas kwotę należną władzom podatkowym można obliczyć w następujący sposób:

Utracone wpływy z podatku VAT wynikające z uchylania się od podatku "ze współudziałem" = wartość sprzedaży wyrobu przed dostosowaniem × 15 % × 18,6 %.

Zmiany w prawie

Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.1998.234.39

Rodzaj: Decyzja
Tytuł: Decyzja 98/527/WE,Euratom w sprawie postępowania w przypadkach nadużyć finansowych w zakresie podatku VAT (rozbieżności między teoretycznymi wpływami z podatku VAT i rzeczywistymi wpływami z podatku VAT) dla celów zbiorczej rachunkowości narodowo-gospodarczej
Data aktu: 24/07/1998
Data ogłoszenia: 21/08/1998
Data wejścia w życie: 01/05/2004, 27/07/1998