Rozporządzenie 2185/96 w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami

ROZPORZĄDZENIE RADY (EURATOM, WE) NR 2185/96

z dnia 11 listopada 1996 r.

w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 235,

uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, w szczególności jego art. 203,

uwzględniając wniosek Komisji ⁽¹⁾,

uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego ⁽²⁾,

a także mając na uwadze co następuje:

(1) Jest rzeczą podstawową, z uwagi na wiarygodność Wspólnoty, zwiększenie wysiłków na rzecz przeciwdziałania nadużyciom finansowym i innym nieprawidłowościom popełnianym przeciwko budżetowi Wspólnoty.

(2) Artykuł 209a Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską stwierdza wyraźnie, że za ochronę interesów finansowych Wspólnot odpowiedzialne są przede wszystkim Państwa Członkowskie, bez wpływu na inne postanowienia Traktatu.

(3) Rozporządzenie Rady (WE, Euratom) 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich ⁽³⁾ ustanowiło wspólne ramy prawne dla wszystkich dziedzin działalności Wspólnot.

(4) ¹ Artykuł 1 ust. 2 wspomnianego rozporządzenia zawiera definicję "nieprawidłowości" a motyw szósty tego rozporządzenia wskazuje na to, że tego typu nieprawidłowe postępowanie obejmuje "oszukańcze działania" w znaczeniu nadanym temu pojęciu przez Konwencję o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich ⁽⁴⁾.

(5) Artykuł 10 wspomnianego rozporządzenia przewiduje dalsze przyjmowanie dodatkowych przepisów o charakterze ogólnym, dotyczących kontroli na miejscu oraz inspekcji.

(6) ² Bez uszczerbku dla kontroli przeprowadzanych przez Państwa Członkowskie w oparciu o art. 8 rozporządzenia (WE, Euratom) 2988/95 oraz ze względu na efektywność, właściwym jest przyjęcie dodatkowych przepisów o charakterze ogólnym dotyczących kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję, które nie wpływają na stosowanie regulacji sektorowych Wspólnoty, o których mowa w art. 9 ust. 2 wymienionego rozporządzenia.

(7) Wprowadzenie w życie przepisów niniejszego rozporządzenia zależy od identyfikacji celów, które uzasadniają ich stosowanie, szczególnie, jeżeli ze względu na skalę nadużycia finansowego, które nie jest ograniczone do jednego kraju i często obejmuje zorganizowane grupy lub jeśli z powodu szczególnej sytuacji w którymś z Państw Członkowskich, ze względu na wagę szkody wyrządzonej finansowym interesom Wspólnot lub szkody wyrządzonej wiarygodności Unii, cele te nie mogą być w pełni zrealizowane przez same Państwa Członkowskie i dlatego mogą być lepiej osiągnięte na poziomie wspólnotowym.

(8) Kontrole na miejscu oraz inspekcje nie mogą przekraczać tego co jest niezbędne, aby zapewnić poprawne stosowanie prawa wspólnotowego.

(9) ³ Kontrole na miejscu oraz inspekcje będą również przeprowadzane bez uszczerbku dla przepisów stosowanych w każdym Państwie Członkowskim, odnoszących się do ochrony istotnych interesów bezpieczeństwa państwa.

(10) Zgodnie z zasadą lojalnej współpracy Wspólnoty zawartej w art. 5 Traktatu WE oraz w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, jest ważne, aby administracje Państw Członkowskich oraz departamenty Komisji rzeczywiście współpracowały i wzajemnie wspomagały się w przygotowaniu i prowadzeniu kontroli na miejscu oraz inspekcji.

(11) Należy określić warunki, na jakich inspektorzy Komisji będą wykonywać swoje uprawnienia.

(12) Kontrole na miejscu oraz inspekcje, o których mowa, są przeprowadzane z należytym poszanowaniem praw podstawowych osób, których te kontrole dotyczą oraz przepisów dotyczących tajemnicy służbowej i ochrony danych osobowych; w związku z tym ważne jest, aby Komisja zapewniała, że jej inspektorzy przestrzegają przepisów krajowych i wspólnotowych dotyczących ochrony danych osobowych, w szczególności tych określonych w dyrektywie 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych ⁽⁵⁾.

(13) ⁴ Jeżeli działania mające na celu zwalczanie nadużyć finansowych i nieprawidłowości mają być skuteczne, Komisja musi być uprawniona do przeprowadzania kontroli w lokalach podmiotów gospodarczych, które mogły mieć swój udział, bezpośrednio lub pośrednio, w powstaniu badanej nieprawidłowości oraz do przeprowadzania kontroli w lokalach innych podmiotów gospodarczych, których mogłyby one dotyczyć; w przypadku stosowania niniejszego rozporządzenia Komisja powinna zapewnić, aby te podmioty gospodarcze nie podlegały, w odniesieniu do tych samych działań, podobnym kontrolom oraz inspekcjom prowadzonym przez Komisję lub Państwa Członkowskie na podstawie regulacji sektorowych Wspólnoty lub krajowego ustawodawstwa.

(14) ⁵ Inspektorzy Komisji powinni mieć dostęp do wszystkich informacji dotyczących badanych transakcji na takich samych warunkach, jak krajowi kontrolerzy; sprawozdania inspektorów Komisji podpisane, w razie potrzeby, przez krajowych kontrolerów, muszą być sporządzone przy uwzględnieniu wymogów proceduralnych określonych w prawie danego Państwa Członkowskiego; muszą być przyjęte jako dowód w postępowaniach administracyjnych i sądowych danego Państwa Członkowskiego, gdy okaże się konieczne ich wykorzystanie i mają taką samą wartość jak sprawozdania sporządzone przez krajowych kontrolerów.

(15) ⁶ W przypadku wystąpienia ryzyka zaginięcia dowodów lub gdy podmioty gospodarcze sprzeciwiają się kontrolom na miejscu albo inspekcjom Komisji, Państwa Członkowskie mają kompetencje do podjęcia niezbędnych środków zapobiegawczych lub wykonawczych zgodnie z ich ustawodawstwem.

(16) Niniejsze rozporządzenie nie narusza uprawnień Państw Członkowskich w zakresie ścigania przestępstw karnych ani reguł rządzących wzajemną pomocą między Państwami Członkowskimi w sprawach karnych.

(17) Traktaty nie zawierają innych kompetencji dla przyjęcia niniejszego rozporządzenia aniżeli te przewidziane w art. 235 Traktatu WE i art. 203 Traktatu Euratom,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł  1 ⁷

Niniejsze rozporządzenie ustala dodatkowe przepisy ogólne, w rozumieniu art. 10 rozporządzenia (WE) nr 2988/95, stosowane do kontroli administracyjnych na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nieprawidłowościami określonymi w art. 1 ust. 2 wymienionego rozporządzenia.

Nie naruszając przepisów rozporządzeń obowiązujących w odniesieniu do poszczególnych sektorów, niniejsze rozporządzenie stosuje się do wszystkich obszarów działalności Wspólnot.

Niniejsze rozporządzenie nie narusza kompetencji Państw Członkowskich w dziedzinie ścigania przestępstw karnych ani reguł rządzących wzajemną pomocą między Państwami Członkowskimi w sprawach karnych.

Artykuł  2 ⁸

Komisja może przeprowadzać kontrole na miejscu oraz inspekcje w oparciu o niniejsze rozporządzenie:

– w celu wykrycia poważnych lub ponadnarodowych nieprawidłowości lub nieprawidłowości, które mogą dotyczyć podmiotów gospodarczych działających w kilku Państwach Członkowskich, lub

– w celu wykrycia nieprawidłowości, gdy sytuacja w Państwie Członkowskim wymaga wzmocnienia kontroli na miejscu oraz inspekcji w szczególnym przypadku, w celu poprawienia skuteczności ochrony interesów finansowych a tym samym zapewnienia takiego samego poziomu ochrony wewnątrz Wspólnoty, lub

– na wniosek zainteresowanego Państwa Członkowskiego.

Artykuł  3 ⁹

Jeżeli Komisja postanawia przeprowadzić kontrole na miejscu lub inspekcje w oparciu o niniejsze rozporządzenie, to zapewnia, aby podobne kontrole oraz inspekcje nie odbywały się w tym samym czasie w zakresie tych samych okoliczności oraz w odniesieniu do zainteresowanych podmiotów gospodarczych, których kontrole dotyczą, na podstawie rozporządzeń sektorowych Wspólnoty.

Ponadto, Komisja bierze pod uwagę przeprowadzane lub już przeprowadzone kontrole przez Państwo Członkowskie na podstawie jego ustawodawstwa w zakresie tych samych okoliczności w odniesieniu do badanych podmiotów gospodarczych,

Artykuł  4

Kontrole na miejscu oraz inspekcje są przygotowane i przeprowadzane przez Komisję w ścisłej współpracy z właściwymi władzami danego Państwa Członkowskiego. Władze te są informowane we właściwym czasie o przedmiocie, celu i podstawie prawnej danej kontroli tak, aby mogły one służyć właściwą pomocą. W tym celu, przedstawiciele danego Państwa Członkowskiego mogą uczestniczyć w kontrolach przeprowadzanych na miejscu lub inspekcjach.

Ponadto, na wniosek Państwa Członkowskiego, kontrole na miejscu oraz inspekcje mogą być przeprowadzone wspólnie przez Komisję i właściwe władze Państwa Członkowskiego.

Artykuł  5 ¹⁰

Kontrole na miejscu oraz inspekcje są przeprowadzane przez Komisję u podmiotów gospodarczych, wobec których mogą mieć zastosowanie wspólnotowe środki administracyjne i kary na mocy art. 7 rozporządzenia (WE, Euratom) nr 2988/95, jeżeli istnieją podstawy do przypuszczeń, że dopuszczono się nieprawidłowości.

W celu ułatwienia kontroli Komisji, podmioty gospodarcze są zobowiązane do udostępnienia wykorzystywanych w celach prowadzenia działalności gospodarczej pomieszczeń, gruntów, środków transportu i innych nieruchomości.

W zakresie, w jakim jest to niezbędne do stwierdzenia nieprawidłowości, Komisja może przeprowadzać kontrole na miejscu oraz inspekcje w stosunku do innych podmiotów gospodarczych, w celu uzyskania istotnych, posiadanych przez te podmioty gospodarcze, informacji o okolicznościach, których dotyczą kontrole na miejscu i inspekcje.

Artykuł  6

1. 11 Kontrole na miejscu oraz inspekcje są przeprowadzane w imieniu i na odpowiedzialność Komisji przez jej odpowiednio upoważnionych urzędników lub innych pracowników, zwanymi dalej "inspektorami Komisji". W kontrolach i inspekcjach mogą uczestniczyć osoby oddelegowane do dyspozycji Komisji przez Państwa Członkowskie i pełniące rolę niezależnych ekspertów krajowych.

Inspektorzy Komisji wykonują swoje obowiązki na podstawie pisemnego upoważnienia zawierającego ich dane osobowe i stanowisko oraz na podstawie dokumentu wskazującego cel i przedmiot kontroli na miejscu lub inspekcji.

Podlegając właściwemu w tym względzie prawu wspólnotowemu, inspektorzy Komisji są zobowiązani do przestrzegania przepisów proceduralnych ustanowionych przez prawo danego Państwa Członkowskiego.

2. Za zgodą właściwego Państwa Członkowskiego, Komisja może zwrócić się o pomoc do urzędników innych Państw Członkowskich, by wystąpili w roli obserwatorów i może wezwać na własną odpowiedzialność podmioty zewnętrzne w celu uzyskania od nich pomocy technicznej.

Komisja zapewnia, aby wyżej wymienieni urzędnicy i podmioty gwarantowały najwyższy poziom w zakresie kompetencji technicznych, niezawisłości i zachowania tajemnicy służbowej.

Artykuł  7

1. 12 Inspektorzy Komisji mają dostęp, na takich samych warunkach jak krajowi kontrolerzy i w oparciu o ustawodawstwo krajowe, do wszystkich informacji i dokumentów związanych z kontrolowanymi operacjami, które są konieczne do właściwego przebiegu kontroli na miejscu oraz inspekcji. Mogą oni stosować te same materialne środki kontroli co krajowi kontrolerzy, w tym wykonywać kopie potrzebnych dokumentów.

Kontrole na miejscu oraz inspekcje mogą dotyczyć w szczególności:

– ksiąg rachunkowych i dokumentów takich jak: faktury, dokumentacja przetargowa, listy płac, raporty dzienne, wyciągi z kont bankowych podmiotów gospodarczych,

– danych informatycznych,

– systemów i metod produkcji, pakowania i wysyłki,

– fizycznej kontroli rodzaju i ilości towarów lub przeprowadzanych działań,

– pobierania i badania próbek,

– zaawansowania prac i inwestycji, którym zapewniono finansowanie, wykorzystanie i przeznaczenie zakończonych inwestycji,

– dokumentów budżetowych i księgowych,

– finansowej i technicznej realizacji wykonania projektów subwencjonowanych.

2. Gdy to niezbędne, Państwa Członkowskie, na wniosek Komisji, podejmą odpowiednie, przewidziane prawem krajowym, środki zabezpieczające, w szczególności w celu zabezpieczenia dowodów.

Artykuł  8 ¹³

1. Informacje przekazane lub otrzymane na mocy niniejszego rozporządzenia, bez względu na ich formę, są objęte tajemnicą służbową i chronione w taki sam sposób, w jaki tego typu informacje są chronione przez prawo krajowe Państwa Członkowskiego, które je otrzymało oraz przez odpowiednie przepisy stosowane wobec instytucji wspólnotowych.

Informacje te nie mogą być przekazywane osobom innym niż te, które są do tego upoważnione ze względu na pełnione funkcje, nie mogą być również wykorzystywane przez instytucje wspólnotowe w innym celu niż zapewnienie skutecznej ochrony interesów finansowych Wspólnoty we wszystkich Państwach Członkowskich. Jeżeli Państwo Członkowskie zamierza wykorzystać do innych celów informacje zebrane przez urzędników biorących udział w kontrolach ma miejscu oraz inspekcjach w charakterze obserwatorów zgodnie z art. 6 ust. 2, powinno wystąpić o zgodę Państwa Członkowskiego, w którym informacje te zostały zebrane.

2. Komisja informuje niezwłocznie właściwy organ państwa członkowskiego, na którego terytorium została przeprowadzona kontrola na miejscu lub inspekcja, o wszelkich okolicznościach lub podejrzeniach dotyczących nieprawidłowości, odnotowanych podczas kontroli na miejscu lub inspekcji. W każdej sytuacji Komisja ma obowiązek poinformować wymieniony organ o wynikach takich kontroli oraz inspekcji.

3. Inspektorzy Komisji dbają o przygotowanie sprawozdania pokontrolnego zgodnie z procedurami przewidzianymi przez prawo danego Państwa Członkowskiego. Materiały i dokumenty potwierdzające wskazane w art. 7 są załączane do wymienionego sprawozdania. Sprawozdania przygotowane w ten sposób stanowią, na takiej samej zasadzie jak sprawozdania sporządzone przez krajowych kontrolerów, dopuszczalny dowód w postępowaniu administracyjnym lub sądowym państwa członkowskiego, jeżeli ich użycie okaże się konieczne. Sprawozdania te podlegają takim samym zasadom oceny jak sprawozdania administracyjne opracowane przez krajowych kontrolerów i mają taką samą wartość. Jeżeli kontrola jest przeprowadzana wspólnie, zgodnie z art. 4 ust. 2, krajowi kontrolerzy, którzy uczestniczyli w operacji, kontrasygnują sprawozdanie sporządzone przez inspektorów Komisji.

4. Komisja zapewnia, aby w ramach wykonywania niniejszego rozporządzenia, jej inspektorzy przestrzegali przepisów wspólnotowych i krajowych dotyczących ochrony danych osobowych, szczególnie tych ustalonych w dyrektywie 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady.

5. W przypadku gdy kontrole na miejscu albo inspekcje są przeprowadzane poza terytorium Wspólnoty, sprawozdanie jest sporządzane przez inspektorów Komisji w sposób, który umożliwiłby im zebranie dopuszczalnych dowodów w postępowaniach administracyjnych lub sądowych w Państwie Członkowskim, w którym ich wykorzystanie okazuje się konieczne.

Artykuł  9 ¹⁴

Jeżeli podmioty gospodarcze wymienione w art. 5 sprzeciwią się przeprowadzeniu kontroli na miejscu lub inspekcji, Państwo Członkowskie, zgodnie z przepisami krajowymi, udziela inspektorom Komisji niezbędnej pomocy w zakresie umożliwiającym inspektorom Komisji wykonywanie ich obowiązków podczas kontroli na miejscu lub inspekcji, aby umożliwić zakończenie ich misji.

W razie potrzeby do Państwa Członkowskiego należy podjęcie koniecznych środków przewidzianych przez prawo krajowe.

Artykuł  10

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.

Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 1997 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 11 listopada 1996 r.

	W imieniu Rady
	R. QUINN
	Przewodniczący

______

⁽¹⁾ Dz.U. C 84 z 21.3.1996, str. 10.

⁽²⁾ Dz.U. C 166 z 10.6.1996, str. 102 i opinia wydana dnia 23 października 1996 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym).

⁽³⁾ Dz.U. L 312 z 23.12.1995, str. 1.

⁽⁴⁾ Dz.U. C 316 z 27.11.1995, str. 48.

⁽⁵⁾ Dz.U. L 281 z 23.11.1995, str. 31.

1 Motyw 4 zmieniony przez pkt 2 sprostowania z dnia 16 kwietnia 2009 r. (Dz.U.UE.L.96.292.2/1).

2 Motyw 6 zmieniony przez pkt 3 sprostowania z dnia 16 kwietnia 2009 r. (Dz.U.UE.L.96.292.2/1).

3 Motyw 9 zmieniony przez pkt 4 sprostowania z dnia 16 kwietnia 2009 r. (Dz.U.UE.L.96.292.2/1).

4 Motyw 13 zmieniony przez pkt 1 i 5 sprostowania z dnia 16 kwietnia 2009 r. (Dz.U.UE.L.96.292.2/1).

5 Motyw 14 zmieniony przez pkt 6 sprostowania z dnia 16 kwietnia 2009 r. (Dz.U.UE.L.96.292.2/1).

6 Motyw 15 zmieniony przez pkt 1 sprostowania z dnia 16 kwietnia 2009 r. (Dz.U.UE.L.96.292.2/1).

7 Art. 1 zmieniony przez pkt 7 sprostowania z dnia 16 kwietnia 2009 r. (Dz.U.UE.L.96.292.2/1).

8 Art. 2 zmieniony przez pkt 1 sprostowania z dnia 16 kwietnia 2009 r. (Dz.U.UE.L.96.292.2/1).

9 Art. 3 zmieniony przez pkt 1 sprostowania z dnia 16 kwietnia 2009 r. (Dz.U.UE.L.96.292.2/1).

10 Art. 5 zmieniony przez pkt 1 i 8 sprostowania z dnia 16 kwietnia 2009 r. (Dz.U.UE.L.96.292.2/1).

11 Art. 6 ust. 1 zmieniony przez pkt 9 i 10 sprostowania z dnia 16 kwietnia 2009 r. (Dz.U.UE.L.96.292.2/1).

12 Art. 7 ust. 1 zmieniony przez pkt 11 i 12 sprostowania z dnia 16 kwietnia 2009 r. (Dz.U.UE.L.96.292.2/1).

13 Art. 8 zmieniony przez pkt 13, 14, 15, 16 i 17 sprostowania z dnia 16 kwietnia 2009 r. (Dz.U.UE.L.96.292.2/1).

14 Art. 9 zmieniony przez pkt 1 sprostowania z dnia 16 kwietnia 2009 r. (Dz.U.UE.L.96.292.2/1).

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.1996.292.2
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Rozporządzenie 2185/96 w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami
• Data aktu: 11/11/1996
• Data ogłoszenia: 15/11/1996
• Data wejścia w życie: 18/11/1996, 01/01/1997, 01/05/2004