(Dz.U.UE C z dnia 1 grudnia 2023 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej (TUE), w szczególności jego art. 2, 3 i 6,
- uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w szczególności jego art. 10 i 19,
- uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej (zwaną dalej "Kartą"), w szczególności jej art. 20, 21 i 23,
- uwzględniając orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE),
- uwzględniając wniosek Komisji z 2 lipca 2008 r. dotyczący dyrektywy Rady w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania poza rynkiem pracy niezależnie od wieku, niepełnosprawności, orientacji seksualnej lub wyznania ("horyzontalna dyrektywa antydyskryminacyjna"),
- uwzględniając dyrektywę Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzającą w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne 1 ("dyrektywa w sprawie równości rasowej"),
- uwzględniając dyrektywę Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającą ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy 2 ("dyrektywa w sprawie równego traktowania w obszarze zatrudnienia i pracy"),
- uwzględniając decyzję ramową Rady 2008/913/WSiSW z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych 3 ,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/692 z dnia 28 kwietnia 2021 r. ustanawiające program "Obywatele, równość, prawa i wartości" 4 ,
- uwzględniając komunikat Komisji z 3 marca 2021 r. zatytułowany "Unia równości: Strategia na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami na lata 2021-2030" (COM(2021)0101) oraz Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych ratyfikowaną przez UE i wszystkie jej państwa członkowskie,
- uwzględniając komunikat Komisji z 12 listopada 2020 r. zatytułowany "Unia równości: strategia na rzecz równości osób LGBTIQ na lata 2020-2025" (COM(2020)0698),
- uwzględniając komunikat Komisji z 18 września 2020 r. zatytułowany "Unia równości: Unijny plan działania przeciwko rasizmowi na lata 2020-2025" (unijny plan działania przeciwko rasizmowi) (COM(2020)0565),
- uwzględniając komunikat Komisji z 5 marca 2020 r. zatytułowany "Unia równości: strategia na rzecz równouprawnienia płci na lata 2020-2025" (COM(2020)0152),
- uwzględniając komunikat Komisji z 16 kwietnia 2019 r. zatytułowany "Skuteczniejsze podejmowanie decyzji w dziedzinie polityki społecznej: obszary, w których można wprowadzić na większą skalę głosowanie większością kwalifikowaną" (COM(2019)0186),
- uwzględniając sprawozdanie Komisji z 19 marca 2021 r. w sprawie stosowania dyrektywy Rady 2000/43/WE wprowadzającej w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne ("dyrektywa w sprawie równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe") oraz dyrektywy Rady 2000/78/WE ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy ("dyrektywa w sprawie równego traktowania w obszarze zatrudnienia i pracy") (COM(2021)0139),
- uwzględniając wytyczne w sprawie usprawnienia gromadzenia i wykorzystywania danych dotyczących równouprawnienia na szczeblu krajowym, opracowane w 2018 r. przez podgrupę ds. danych dotyczących równouprawnienia działającą w ramach Grupy Wysokiego Szczebla ds. Niedyskryminacji, Równouprawnienia i Różnorodności pod egidą Komisji oraz opublikowane w 2021 r.,
- uwzględniając traktaty i instrumenty ONZ dotyczące praw człowieka w sprawie ochrony praw człowieka i podstawowych wolności, w szczególności Powszechną deklarację praw człowieka, Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych, Konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej, Konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet oraz Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych,
- uwzględniając Agendę ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030,
- uwzględniając zalecenia i sprawozdania Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka, Wysokiego Komisarza ds. Mniejszości Narodowych oraz innych organów Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie,
- uwzględniając Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, w szczególności jej art. 14 i protokół 12 do niej, zakazujące dyskryminacji,
- uwzględniając orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC),
- uwzględniając zalecenia, sprawozdania i rezolucje Europejskiej Komisji przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji, Komitetu Sterującego ds. Antydyskryminacji, Różnorodności i Włączenia, Zgromadzenia Parlamentarnego, Komisji Weneckiej i innych organów Rady Europy,
- uwzględniając Europejską kartę społeczną,
- uwzględniając Europejski filar praw socjalnych, w tym jego trzecią zasadę równości szans, oraz komunikat Komisji z 4 marca 2021 r. zatytułowany "Plan działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych" (COM(2021)0102),
- uwzględniając swoją rezolucję z 13 grudnia 2022 r. w sprawie dążenia do równouprawnienia osób z niepełnos- prawnościami 5 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z 10 listopada 2022 r. w sprawie sprawiedliwości rasowej, niedyskryminacji i przeciwdziałania rasizmowi w UE 6 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z 14 września 2021 r. w sprawie praw osób LGBTIQ w UE 7 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z 11 marca 2021 r. w sprawie ogłoszenia UE strefą wolności osób LGBTIQ 8 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z 17 grudnia 2020 r. w sprawie potrzeby stworzenia osobnego składu Rady do spraw równości płci 9 ,
- uwzględniając swoje rezolucje z 25 października 2016 r. 10 i z 7 października 2020 r. w sprawie ustanowienia unijnego mechanizmu na rzecz demokracji, praworządności i praw podstawowych 11 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z 19 czerwca 2020 r. w sprawie protestów antyrasistowskich po śmierci George'a Floyda 12 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z 21 stycznia 2021 r. w sprawie europejskiej strategii na rzecz równouprawnienia płci 13 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z 26 marca 2019 r. w sprawie praw podstawowych osób pochodzenia afrykańskiego i czarnoskórych Europejczyków w Europie 14 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z 12 lutego 2019 r. w sprawie konieczności wzmocnienia strategicznych unijnych ram dotyczących krajowych strategii integracji Romów po 2020 r. i bardziej zdecydowanej walki z antycygańskością 15 ,
- uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z 2 kwietnia 2009 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Rady w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania osób bez względu na religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną 16 ,
- uwzględniając swoje rezolucje w sprawie stanu praw podstawowych w UE,
- uwzględniając swoją debatę na sesji plenarnej w Strasburgu zatytułowaną "Postępy w pracach nad horyzontalną dyrektywą dotyczącą przeciwdziałania dyskryminacji", która odbyła się 22 października 2019 r.,
- uwzględniając sprawozdania i ankiety Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA), w szczególności jej sprawozdanie zatytułowane "Równość w UE: 20 lat po pierwszym wdrożeniu dyrektyw w sprawie równego traktowania 17 ,
- uwzględniając pytania do Rady i Komisji w sprawie walki z dyskryminacją w UE - długo oczekiwanej horyzontalnej dyrektywy antydyskryminacyjnej (O-000010/2023 - B9-0013/23 i O-000011/2023 - B9-0014/23),
- uwzględniając art. 136 ust. 5 i art. 132 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że prawo do niedyskryminacji stanowi prawo podstawowe zapisane w Karcie i traktatach oraz że musi zostać zapewnione jego pełne poszanowanie; mając na uwadze, że UE zakazuje dyskryminacji;
B. mając na uwadze, że zasada niedyskryminacji jest jedną ze wspólnych wartości Unii Europejskiej, o której mowa w art. 2 TUE; mając na uwadze, że zgodnie z art. 10 TFUE Unia musi dążyć do zwalczania dyskryminacji przy określaniu i realizacji swoich polityk i działań; mając na uwadze, że art. 20 Karty stanowi, że wszyscy są równi wobec prawa, a ponadto mając na uwadze, że art. 21 zakazuje dyskryminacji z wielu powodów;
C. mając na uwadze, że każda osoba w UE ma równe prawo do bycia pełnoprawnym i aktywnym członkiem społeczeństwa oraz do równego traktowania wobec prawa;
D. mając na uwadze, że istnieją znaczne luki w ochronie zapewnianej przez unijne ramy antydyskryminacyjne; mając na uwadze, że ta fragmentacja prowadzi do sztucznej hierarchii podstaw, która ogranicza zasięg i zakres unijnej ochrony przed dyskryminacją w pracy i poza nią; mając na uwadze, że o ile płeć i pochodzenie rasowe lub etniczne są w pewnym stopniu chronione, o tyle względem religii lub światopoglądu, niepełnosprawności, wieku i orientacji seksualnej nie zapewnia się takiego samego poziomu ochrony;
E. mając na uwadze, że w 2008 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący horyzontalnej dyrektywy antydyskrymina- cyjnej (COM(2008)0426), który obejmował wiele dziedzin, takich jak edukacja, ochrona socjalna, dostęp do towarów i usług oraz dostarczanie towarów i usług; mając na uwadze, że Parlament przyjął stanowisko w kwietniu 2009 r.; mając na uwadze, że Rada nie przyjęła żadnego stanowiska od ponad 15 lat; mając na uwadze, że mimo ponawianych apeli Parlamentu wniosek pozostaje zablokowany w Radzie;
F. mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie blokują konkretne postępy w tej konkretnej sprawie w Radzie;
G. mając na uwadze, że dyskryminacja nasila się w całej UE; mając na uwadze, że brak gromadzenia przez państwa członkowskie porównywalnych i zdezagregowanych danych dotyczących równości oraz niedostateczne zgłaszanie przypadków uniemożliwia właściwe dokumentowanie dyskryminacji; mając na uwadze, że co piąta osoba w UE doświadcza dyskryminacji lub nękania z różnych powodów lub z kilku powodów 18 ;
H. mając na uwadze, że od czasu przedstawienia przez Komisję w 2008 r. wniosku dotyczącego horyzontalnej dyrektywy antydyskryminacyjnej TSUE i ETPC opracowały obszerne orzecznictwo w dziedzinie równego traktowania i przeciwdziałania dyskryminacji; mając na uwadze, że orzecznictwo TSUE i ETPC wyjaśniło kilka kwestii związanych z interpretacją unijnych ram antydyskryminacyjnych, a zatem dostarcza przydatnych wskazówek dotyczących stosowania obecnego prawodawstwa;
I. mając na uwadze, że brak wdrożenia unijnych ram antydyskryminacyjnych oraz orzecznictwa TSUE i ETPC przez państwa członkowskie jest ciągłym problemem, którego nie można ignorować;
J. mając na uwadze, że ochrona przed dyskryminacją jest niespójna w poszczególnych państwach członkowskich, co ma negatywny wpływ na jednostki i społeczeństwo jako całość;
1. głęboko ubolewa, że horyzontalna dyrektywa antydyskryminacyjna jest blokowana w Radzie od 2008 r.; ponawia swoje wcześniejsze apele do Rady o pilne odblokowanie horyzontalnej dyrektywy antydyskryminacyjnej po 15 latach bezczynności; podkreśla, że należy to osiągnąć do końca bieżącego roku oraz że Parlament jest gotowy do przyjęcia jej przed końcem obecnej kadencji parlamentarnej;
2. przypomina, że traktaty UE i Karta określają mandat i odpowiedzialność UE w zakresie zwalczania dyskryminacji i propagowania równego traktowania wszystkich osób;
3. podkreśla, że zgodnie z ostatnim sprawozdaniem z postępów prac nad horyzontalną dyrektywą antydyskryminacyjną dwie delegacje podtrzymały zastrzeżenia ogólne, dwie podtrzymały zastrzeżenia parlamentarne, a wszystkie delegacje podtrzymały ogólne zastrzeżenia weryfikacji; podkreśla, że do kwestii będących przedmiotem dyskusji w Radzie należą przepisy dotyczące niepełnosprawności, a w szczególności możliwość zaoferowania państwom członkowskim nadmiernie długiego okresu transpozycji w odniesieniu do ich obowiązku zapewnienia racjonalnych usprawnień; ubolewa nad faktem, że pomimo wyraźnej i pilnej potrzeby podjęcia działań na rzecz horyzontalnej walki z dyskryminacją na szczeblu UE, jak dotąd nie osiągnięto żadnych namacalnych postępów;
4. ubolewa nad faktem, że Rada zignorowała liczne i usilne wnioski o odblokowanie sprawy, a także zalecenia Parlamentu, i wzywa Radę do włączenia ich do swojego mandatu oraz do podjęcia wszelkich odpowiednich działań w celu zwalczania dyskryminacji w UE;
5. wzywa nadchodzące prezydencje Rady do poważnego rozważenia powołania składu Rady ds. równouprawnienia płci i równości w celu ułatwienia dyskusji na wysokim szczeblu w tych kwestiach i umożliwienia odpowiednich dyskusji ministerialnych nad tekstem tej dyrektywy; ubolewa nad faktem, że zgodnie z art. 19 TFUE w Radzie wymagana jest jednomyślność i wzywa do uruchomienia klauzuli pomostowej;
6. podkreśla fakt, że przyjęcie horyzontalnej dyrektywy antydyskryminacyjnej zapewniłoby kompleksowe i kluczowe ramy zwalczania dyskryminacji na szczeblu UE oraz usunęłoby obecną lukę w unijnych ramach antydyskryminacyjnych, co zapewniłoby ochronę poza rynkiem pracy; podkreśla pilną potrzebę przyjęcia horyzontalnego podejścia do zwalczania dyskryminacji w celu usunięcia obecnej sztucznej hierarchii zakazanych przesłanek i zapewnienia w ten sposób ochrony wszystkim osobom;
7. ubolewa nad ciągłym brakiem wdrażania unijnych ram antydyskryminacyjnych przez państwa członkowskie; wyraża zaniepokojenie, że ma to negatywny wpływ na jednostki i na całe społeczeństwo 19 ; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia pełnego i prawidłowego wdrożenia obecnych unijnych ram antydyskryminacyjnych;
8. wzywa Komisję do nasilenia monitorowania wdrażania obowiązującego prawodawstwa; przypomina swoje stanowisko, zgodnie z którym zakres rocznego sprawozdania Komisji na temat praworządności powinien zostać rozszerzony, tak aby obejmować wszystkie wartości określone w art. 2 TUE, w tym równe traktowanie i niedyskryminację; wzywa ponadto Komisję do proaktywnego wykorzystywania wszystkich dostępnych narzędzi w celu egzekwowania prawa UE w tej dziedzinie, w tym poprzez wszczynanie przeciwko państwom członkowskim i prowadzenie postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego;
9. domaga się, aby państwa członkowskie niezwłocznie zastosowały się do orzecznictwa TSUE i ETPC, a Komisja monitorowała jego wdrażanie, w szczególności w obszarze równego traktowania i niedyskryminacji; wzywa Komisję do podjęcia działań w przypadku nieprzestrzegania przepisów;
10. wyraża głębokie zaniepokojenie niewystarczającą świadomością i brakiem wdrażania Karty na szczeblu krajowym, co podkreśliła FRA; wzywa Komisję do wzmożenia wysiłków na rzecz promowania Karty i jej prawidłowego wdrażania, a także unijnych ram antydyskryminacyjnych oraz odpowiedniego orzecznictwa TSUE i ETPC w państwach członkowskich;
11. jest zaniepokojony faktem, że według FRA obecne procesy i systemy zgłaszania przypadków dyskryminacji są często nieskuteczne i nie zawsze pomagają ofiarom dyskryminacji w dochodzeniu zadośćuczynienia i w dostępie do wymiaru sprawiedliwości; wzywa państwa członkowskie i Komisję do zajęcia się tą sytuacją, co zapewniłoby wszystkim obywatelom Europy poczucie, że mogą bezpiecznie ujawniać wszelkie przypadki dyskryminacji, z którymi mogli się zetknąć;
12. wzywa państwa członkowskie i Komisję do promowania gromadzenia i wykorzystywania danych dotyczących równości zgodnie z prawodawstwem unijnym i krajowym; podkreśla fakt, że obowiązkowe gromadzenie porównywalnych i zdezagregowanych danych dotyczących równości jest konieczne, aby zapewnić odpowiednie udokumentowanie dyskryminacji przy pełnym poszanowaniu podstawowego prawa do prywatności, ochrony danych osobowych oraz odpowiedniego prawodawstwa unijnego i krajowego;
13. ubolewa nad bardzo niepokojącymi tendencjami w zakresie równego traktowania w kilku państwach członkowskich, na które zwróciła również uwagę FRA 20 ; wzywa Komisję do uważnego monitorowania nasilającego się obecnie regresu w zakresie praw podstawowych i wzrostu dyskryminacji w całej UE; ponadto wzywa Komisję do zbadania wszystkich możliwych sposobów przezwyciężenia impasu politycznego w sprawie horyzontalnej dyrektywy antydyskryminacyjnej oraz do zwalczania z równym zaangażowaniem wszelkich form dyskryminacji w UE;
14. uważa, że wszelkie aktualizacje wniosku Komisji dotyczącego horyzontalnej dyrektywy antydyskryminacyjnej muszą opierać się na stanowisku Parlamentu, odnosić się do dyskryminacji krzyżowej oraz wyraźnie zakazywać dyskryminacji z dowolnej kombinacji przyczyn wymienionych w Karcie;
15. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.
W ciągu pierwszych 5 miesięcy obowiązywania mechanizmu konsultacji społecznych projektów ustaw udział w nich wzięły 24 323 osoby. Najpopularniejszym projektem w konsultacjach była nowelizacja ustawy o broni i amunicji. W jego konsultacjach głos zabrało 8298 osób. Podczas pierwszych 14 miesięcy X kadencji Sejmu RP (2023–2024) jedynie 17 proc. uchwalonych ustaw zainicjowali posłowie. Aż 4 uchwalone ustawy miały źródła w projektach obywatelskich w ciągu 14 miesięcy Sejmu X kadencji – to najważniejsze skutki reformy Regulaminu Sejmu z 26 lipca 2024 r.
24.04.2025
Senat bez poprawek przyjął w środę ustawę, która obniża składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, ma kosztować budżet państwa 4,6 mld zł. Według szacunków Ministerstwo Finansów na reformie ma skorzystać około 2,5 mln przedsiębiorców. Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzaja Dudy.
23.04.2025
Rada Ministrów przyjęła we wtorek, 22 kwietnia, projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedłożony przez minister przemysłu. Chodzi o wyznaczenie podmiotu, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie i egzekwowanie przepisów w tej sprawie. Nowe regulacje dotyczą m.in. dokładności pomiarów, monitorowania oraz raportowania emisji metanu.
22.04.2025
Na wtorkowym posiedzeniu rząd przyjął przepisy zmieniające rozporządzenie w sprawie zakazu stosowania materiału siewnego odmian kukurydzy MON 810, przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Celem nowelizacji jest aktualizacja listy odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy, tak aby zakazać stosowania w Polsce upraw, które znajdują się w swobodnym obrocie na terytorium 10 państw Unii Europejskiej.
22.04.2025
Od 18 kwietnia policja oraz żandarmeria wojskowa będą mogły karać tych, którzy bez zezwolenia m.in. fotografują i filmują szczególnie ważne dla bezpieczeństwa lub obronności państwa obiekty resortu obrony narodowej, obiekty infrastruktury krytycznej oraz ruchomości. Obiekty te zostaną specjalnie oznaczone.
17.04.2025
Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje podpisana w czwartek przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
11.04.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2023.446 |
| Rodzaj: | Rezolucja |
| Tytuł: | Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 kwietnia 2023 r. w sprawie walki z dyskryminacją w UE - długo oczekiwana horyzontalna dyrektywa antydyskryminacyjna (2023/2582(RSP)) |
| Data aktu: | 19/04/2023 |
| Data ogłoszenia: | 01/12/2023 |