(2023/C 177/01)
(Dz.U.UE C z dnia 17 maja 2023 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając projekt decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję A5547-127 (ACS-GM006-4), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (D084951/01,
- uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy 1 , w szczególności jego art. 11 ust. 3 i art. 23 ust. 3,
- uwzględniając fakt, że Stały Komitet ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, nie wydał opinii w wyniku głosowania, które odbyło się 27 października 2022 r.,
- uwzględniając art. 11 i 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z 16 lutego 2011 r. ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję 2 ,
- uwzględniając opinię Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z 4 maja 2022 r. opublikowaną 20 czerwca 2022 r. 3 ,
- uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje zawierające sprzeciw wobec zatwierdzania organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO) 4 ,
- uwzględniając art. 112 ust. 2 i 3 Regulaminu,
- uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,
A. mając na uwadze, że decyzją wykonawczą Komisji 2012/81/UE 5 zezwolono na wprowadzenie do obrotu żywności i paszy zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję A5547-127, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych ("soja zmodyfikowana genetycznie"); mając na uwadze, że zezwolenie to obejmuje również wprowadzanie do obrotu produktów innych niż żywność i pasze, zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję lub składających się z niej, do takich samych zastosowań jak każda inna soja, z wyjątkiem uprawy;
B. mając na uwadze, że 10 grudnia 2020 r. BASF SE z siedzibą w Niemczech przedłożył Komisji - w imieniu BASF Agricultural Solutions Seeds US LLC z siedzibą w Stanach Zjednoczonych - wniosek w sprawie odnowienia tego zezwolenia;
C. mając na uwadze, że EFSA wydał 4 maja 2022 r. pozytywną opinię w sprawie odnowienia zezwolenia dotyczącego genetycznie zmodyfikowanej soi, a następnie opublikował ją 20 czerwca 2022 r.;
D. mając na uwadze, że genetycznie zmodyfikowana soja wykazuje tolerancję na herbicydy zawierające glufosynat amonowy;
Brak oceny herbicydów uzupełniających
E. mając na uwadze, że na mocy rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 503/2013 6 wymagana jest ocena, czy oczekiwane praktyki rolnicze mają wpływ na wyniki badanych punktów końcowych; mając na uwadze, że zgodnie z tym rozporządzeniem wykonawczym ma to szczególne znaczenie dla roślin tolerujących herbicydy;
F. mając na uwadze, że według licznych badań uprawa genetycznie zmodyfikowanych roślin tolerujących herbicydy prowadzi do częstszego stosowania herbicydów uzupełniających, co w dużej mierze spowodowane jest pojawieniem się chwastów odpornych na herbicydy 7 ; mając na uwadze, że należy się w związku z tym spodziewać stosowania w uprawie genetycznie zmodyfikowanej soi większych i częstych dawek glufosynatu, a tym samym obecności w zbiorach większej ilości jego pozostałości i produktów rozpadu ("metabolity");
G. mając na uwadze, że glufosynat zaliczono do substancji działających szkodliwie na rozrodczość (1B), spełnia on zatem kryteria graniczne określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 8 ; mając na uwadze, że zezwolenie na stosowanie glufosynatu w Unii wygasło 31 lipca 2018 r. 9 ;
H. mając na uwadze, że ocenę pozostałości herbicydów i metabolitów znalezionych na roślinach zmodyfikowanych genetycznie uznaje się za niewchodzącą w zakres kompetencji panelu EFSA ds. organizmów modyfikowanych genetycznie, w związku z czym nie dokonuje się jej w ramach procedury zatwierdzania GMO; mając na uwadze, że to podejście jest problematyczne, gdyż sama modyfikacja genetyczna może wpływać na sposób, w jaki dana roślina genetycznie zmodyfikowana rozkłada herbicydy uzupełniające, oraz na skład, a tym samym toksyczność metabolitów;
Uwagi państw członkowskich
I. mając na uwadze, że podczas trzymiesięcznego okresu konsultacji państwa członkowskie zgłosiły EFSA uwagi 10 ; mając na uwadze, że te krytyczne uwagi dotyczyły m.in. faktu, że brakuje informacji służących ocenie toksykologicznej i charakterystyce fenotypowej niezbędnej do zakończenia oceny ryzyka dla środowiska, że w ocenie toksykologicznej występują niedociągnięcia, takie jak niejasne traktowanie herbicydami i brak informacji na temat zanieczyszczenia obcym materiałem genetycznym, oraz że w sprawozdaniach z monitorowania genetycznie zmodyfikowanej soi w okresie obowiązywania zezwolenia stwierdzono zasadnicze braki;
Wypełnianie zobowiązań międzynarodowych Unii
J. mając na uwadze, że w sprawozdaniu specjalnej sprawozdawczyni Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) ds. prawa do żywności z 2017 r. stwierdzono, że szczególnie w krajach rozwijających się niebezpieczne pestycydy mają katastrofalne skutki dla zdrowia 11 ; mając na uwadze, że cel zrównoważonego rozwoju ONZ nr 3.9 zakłada znaczne zmniejszenie do 2030 r. liczby zgonów i chorób spowodowanych niebezpiecznymi chemikaliami oraz zanieczyszczeniem i skażeniem powietrza, wody i gleby 12 ; mając na uwadze, że zezwolenie na przywóz genetycznie zmodyfikowanej soi zwiększyłoby popyt na tę roślinę uprawną, która wymaga ochrony przy pomocy glufosynatu, a tym samym zwiększyłoby narażenie pracowników i środowiska w państwach trzecich; mając na uwadze, że ryzyko zwiększonego narażenia pracowników i środowiska jest szczególnie niepokojące w przypadku zmodyfikowanych genetycznie upraw odpornych na herbicydy, gdyż w uprawach tych stosuje się większe ilości takich środków;
K. mając na uwadze, że chociaż stosowanie glufosynatu nie jest dozwolone w Unii od końca lipca 2018 r., z danych liczbowych wynika, że od 2020 r. jest on wywożony z Unii do Brazylii, Argentyny, Stanów Zjednoczonych, Kanady i Japonii 13 , a wszystkie te kraje uzyskały zezwolenie na uprawę genetycznie zmodyfikowanej soi 14 ;
L. mając na uwadze, że do głównych przyczyn utraty różnorodności biologicznej należy wylesianie; mając na uwadze, że emisje wynikające z użytkowania gruntów i zmiany tego użytkowania, głównie z wylesiania, to druga po spalaniu paliw kopalnych przyczyna zmiany klimatu 15 ; mając na uwadze, że cel zrównoważonego rozwoju nr 15 obejmuje powstrzymanie wylesiania do 2020 r. 16 ; mając na uwadze, że lasy pełnią wiele funkcji sprzyjających osiągnięciu większości celów zrównoważonego rozwoju;
M. mając na uwadze, że produkcja soi należy do najważniejszych przyczyn wylesiania w dorzeczu Amazonki, w regionie Cerrado i na równinie Gran Chaco w Ameryce Południowej; mając na uwadze, że 97 % soi uprawianej w Brazylii i 100 % soi uprawianej w Argentynie to soja zmodyfikowana genetycznie 17 ; mając na uwadze, że zdecydowana większość genetycznie zmodyfikowanej soi dopuszczonej do uprawy w Brazylii i Argentynie jest również dopuszczona do przywozu do Unii;
N. mając na uwadze, że Unia jest stroną Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej, w myśl której strony ponoszą odpowiedzialność za zapewnienie, aby działalność w ramach ich jurysdykcji lub pod ich kontrolą nie powodowała szkody w środowisku innych państw 18 ;
O. mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 genetycznie zmodyfikowana żywność lub pasza nie może wywierać szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi i zwierząt ani na środowisko naturalne, a przy sporządzaniu decyzji Komisja musi brać pod uwagę wszelkie istotne przepisy prawa Unii oraz inne uzasadnione czynniki istotne dla sprawy; mając na uwadze, że takie uzasadnione czynniki powinny obejmować zobowiązania Unii wynikające z celów zrównoważonego rozwoju ONZ, porozumienia klimatycznego z Paryża i Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej;
Niedemokratyczny proces podejmowania decyzji
P. mając na uwadze, że w wyniku głosowania Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz 27 października 2022 r. nie wydano opinii, co oznacza, że zezwolenia nie poparła kwalifikowana większość państw członkowskich;
Q. mając na uwadze, że Komisja przyznaje, że sytuacja, w której nadal wydaje ona zezwolenia na wprowadzanie GMO bez uzyskania poparcia kwalifikowanej większości państw członkowskich, jest problematyczna oraz że jest wyjątkiem, jeśli chodzi ogólnie o wydawanie zezwoleń na wprowadzanie produktów, ale stała się normą w procesie podejmowania decyzji o zezwoleniu na wprowadzenie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy;
R. mając na uwadze, że w trakcie ósmej kadencji Parlament przyjął łącznie 36 rezolucji, w których sprzeciwił się wprowadzeniu do obrotu GMO: do zastosowania w żywności i paszy (33 rezolucje) oraz do uprawy w Unii (trzy rezolucje); mając na uwadze, że w dziewiątej kadencji Parlament Europejski przyjął już 29 sprzeciwów wobec wprowadzania GMO do obrotu; mając na uwadze, że w przypadku żadnego z tych GMO nie uzyskano poparcia kwalifikowanej większości państw członkowskich dla zezwolenia na wprowadzenie; mając na uwadze, że powody, dla których państwa członkowskie nie popierają zezwoleń, obejmują brak poszanowania zasady ostrożności w procesie wydawania zezwoleń oraz obawy naukowe związane z oceną ryzyka;
S. mając na uwadze, że Komisja nadal wydaje zezwolenia na GMO, mimo że sama stwierdziła niedemokratyczność tego procesu, a także mimo braku poparcia ze strony państw członkowskich i sprzeciwu Parlamentu;
T. mając na uwadze, że żadna zmiana w prawie nie jest konieczna, by Komisja mogła nie zatwierdzić GMO, jeżeli w komitecie odwoławczym kwalifikowana większość państw członkowskich nie opowie się za zatwierdzeniem 19 ;
1. uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji wykracza poza uprawnienia wykonawcze przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 1829/2003;
2. uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji jest niespójny z prawem Unii, gdyż nie odpowiada celowi rozporządzenia (We) nr 1829/2003 zakładającemu - zgodnie z zasadami ogólnymi określonymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 20 - stworzenie podstawy do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, zdrowia i dobrostanu zwierząt, środowiska naturalnego oraz interesów konsumentów w związku z genetycznie zmodyfikowaną żywnością i paszą, przy jednoczesnym zagwarantowaniu skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego;
3. wzywa Komisję do wycofania projektu decyzji wykonawczej oraz do przedłożenia komitetowi nowego projektu;
4. ponownie apeluje do Komisji o uwzględnianie zobowiązań Unii wynikających z umów międzynarodowych, takich jak porozumienie klimatyczne z Paryża, Konwencja ONZ o różnorodności biologicznej i cele zrównoważonego rozwoju ONZ; ponawia apel o to, by projektom aktów wykonawczych towarzyszyło uzasadnienie wyjaśniające, w jaki sposób zapewnia się w nich przestrzeganie zasady "nie szkodzić" 21 ;
5. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w skierowanym do posłów piśmie z 11 września 2020 r. Komisja w końcu przyznała, że przy podejmowaniu decyzji o zezwoleniu na wprowadzenie GMO należy uwzględniać zasady zrównoważonego rozwoju 22 ; jest jednak głęboko rozczarowany faktem, że od tego czasu Komisja wciąż zezwala na przywóz GMO do Unii mimo sprzeciwu Parlamentu i większości państw członkowskich;
6. wzywa Komisję, aby nie zezwalała na przywóz upraw zmodyfikowanych genetycznie tolerujących herbicydy ze względu na związane z tym zwiększone stosowanie herbicydów uzupełniających i powiązane z nim ryzyko dla różnorodności biologicznej, bezpieczeństwa żywności i zdrowia pracowników;
7. oczekuje, że Komisja - w trybie pilnym i przed upływem obecnej kadencji parlamentarnej - wywiąże się ze swojego zobowiązania 23 do przedstawienia wniosku gwarantującego, że niebezpieczne chemikalia zakazane w Unii nie będą produkowane na wywóz;
8. wzywa Komisję do natychmiastowego wstrzymania przywozu genetycznie zmodyfikowanej soi uprawianej w Brazylii i Argentynie, w razie potrzeby z zastosowaniem art. 53 rozporządzenia (WE) nr 178/2002, dopóki nie zostaną wprowadzone skuteczne, prawnie wiążące mechanizmy zapobiegania wprowadzaniu do obrotu w Unii produktów związanych z wylesianiem i wynikającymi stąd naruszeniami praw człowieka;
9. podkreśla, że poprawki przyjęte przez Parlament Europejski 17 grudnia 2020 r. do wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 182/2011 24 , które stanowią podstawę negocjacji z Radą, przewidują, że Komisja nie może zezwalać na GMO, jeżeli nie popiera tego większość kwalifikowana państw członkowskich; nalega, aby Komisja uszanowała to stanowisko, i wzywa Radę do dalszych prac i przyjęcia w trybie pilnym ogólnego podejścia w odniesieniu do tego dossier;
10. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.
10.12.2025
Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.
10.12.2025
Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.2025
4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025
Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025
Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2023.177.2 |
| Rodzaj: | Rezolucja |
| Tytuł: | Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 grudnia 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję A5547-127 (ACS-GMØØ6-4), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (D084951/01 - 2022/2930(RSP)) |
| Data aktu: | 13/12/2022 |
| Data ogłoszenia: | 17/05/2023 |