Rezolucja w sprawie wyzwań dla przyszłości demokracji, w tym wolnych i niezależnych mediów, w krajach Partnerstwa Wschodniego i krajach UE.

REZOLUCJA(1)

w sprawie wyzwań dla przyszłości demokracji, w tym wolnych i niezależnych mediów, w krajach Partnerstwa Wschodniego i krajach UE

(2012/C 153/03)

(Dz.U.UE C z dnia 30 maja 2012 r.)

ZGROMADZENIE PARLAMENTARNE EURONEST,

uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej ogłoszoną w Strasburgu dnia 12 grudnia 2007 r.,
uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej,
uwzględniając Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności,
uwzględniając akt ustanawiający Zgromadzenia Parlamentarnego Euronest z dnia 3 maja 2011 r.,
uwzględniając konkluzje ze szczytów Partnerstwa Wschodniego, które odbyły się dniach 7 maja 2009 r. w Pradze i 29-30 września 2011 r. w Warszawie,
uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie budowania demokracji w stosunkach zewnętrznych UE,
uwzględniając Europejską kartę na rzecz wolności prasy z dnia 25 maja 2009 r.,
uwzględniając rezolucje Parlamentu Europejskiego dotyczące wschodniego wymiaru europejskiej polityki sąsiedztwa oraz Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Ukrainy,
uwzględniając wspólny komunikat wysokiej przedstawiciel UE do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz Komisji Europejskiej z dnia 25 maja 2011 r. pt. "Nowa koncepcja działań w obliczu zmian zachodzących w sąsiedztwie",
uwzględniając opinie Komisji Weneckiej Rady Europy przyjęte w latach 2010 i 2011 i dotyczące kwestii konstytucyjnych, ordynacji wyborczej, wolności sumienia i religii, partii politycznych, norm w zakresie praw człowieka, organizacji pozarządowych, związków politycznych obywateli, prawa do zgromadzania się i manifestacji oraz niezawisłości sądownictwa w krajach Partnerstwa Wschodniego,
uwzględniając regularne sprawozdania składane Stałej Radzie OBWE przez przedstawiciela OBWE ds. wolności mediów,
uwzględniając deklarację Komitetu Ministrów Rady Europy w sprawie środków służących do promowania poszanowania art. 10 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (przyjętą dnia 13 stycznia 2010 r.),
uwzględniając swój regulamin,
A.
mając na uwadze, że demokracja jest wartością powszechną i formą systemu rządów, w którym obywatelom przysługują równe prawa do uczestnictwa w życiu politycznym i równy dostęp do procesów ustawodawczych;
B.
mając na uwadze, że wspólna deklaracja przyjęta na szczycie Partnerstwa Wschodniego, który odbył się w Warszawie w dniach 29-30 września 2011 r., stanowi, że "Partnerstwo Wschodnie opiera się na wspólnocie wartości i zasad wolności, demokracji, poszanowania praw człowieka oraz podstawowych wolności, jak również zasady państwa prawa" oraz że "wszystkie państwa uczestniczące w Partnerstwie Wschodnim dochowują wiary tym wartościom poprzez odpowiednie instrumenty międzynarodowe";
C.
mając na uwadze, że art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej odnosi się do demokracji jako podstawowej wartości Unii i określa ją jako wartość wspólną dla państw członkowskich UE; mając na uwadze, że te państwa członkowskie posiadają formę rządów opartych na demokracji przedstawicielskiej;
D.
mając na uwadze, że art. 49 Traktatu o Unii Europejskiej odnosi się do prawa każdego państwa europejskiego, które szanuje wartości demokratyczne i zobowiązuje się je wspierać, do złożenia wniosku o członkostwo w Unii;
E.
mając na uwadze, że systemy demokratyczne mogą mieć różne formy i kształty, co stanowi odzwierciedlenie różnych historii, kultur i sytuacji, lecz suwerenność narodu, równość i wolność, podział władzy i niezawisłość sądownictwa, przejrzystość i odpowiedzialność w sprawach publicznych to elementy powszechnie wskazywane jako podstawowe cechy demokracji; mając na uwadze, że poszanowanie praw człowieka i zasada państwa prawa ma istotne znaczenie dla ustanowienia systemów demokratycznych umożliwiających obywatelom ochronę ich praw i korzystanie z podstawowych wolności;
F.
mając na uwadze, że demokracja winna zapewniać równość wobec prawa i eliminację wszelkich form dyskryminacji; mając na uwadze, że wymaga ona, aby mężczyźni i kobiety mogli na równych warunkach uczestniczyć w życiu politycznym oraz aby wszystkim obywatelom, w tym obywatelom należącym do mniejszości lub grup znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, przysługiwały takie same prawa;
G.
mając na uwadze, że niedostateczna odpowiedzialność klasy politycznej i jej niewielkie zdolności do osiągania kompromisów, długotrwała niestabilność oraz niewielki wzrost i rozwój gospodarczy mogą skutkować powszechnym niezadowoleniem społecznym i może dojść do nasilenia się populizmu antydemokratycznego;
H.
mając na uwadze, że demokracja przedstawicielska opiera się na zasadzie wyboru osób reprezentujących wolę obywateli i wymaga okresowej organizacji opartych na konkurencji, wolnych i uczciwych wyborów; mając na uwadze, że wybory przedstawicieli wymagają czynnego udziału wyborców i wysokiej frekwencji;
I.
mając na uwadze, że niezależne instytucje wykonawcze, ustawodawcze i sądownicze o oddzielnych kompetencjach stanowią podstawę systemów i rządów demokratycznych; mając na uwadze, że zgodnie z zasadami demokratycznymi rządy i parlamenty na szczeblu międzynarodowym, krajowym, regionalnym i lokalnym są odpowiedzialne za prowadzenie polityk publicznych i za administrację oraz zapewniają przejrzystość swoich decyzji dla obywateli;
J.
mając na uwadze, że silne instytucje parlamentarne stanowią jeden z głównych elementów wszystkich demokratycznych systemów rządów; mając na uwadze, że Parlament Europejski zapewnia pozytywną pomoc, oferując wsparcie w zakresie zdolności parlamentom krajów partnerskich w Europie Wschodniej;
K.
mając na uwadze, że w demokracji różnorodność partii politycznych zdolnych do reprezentowania obywateli zapewnia istnienie różnych możliwości wyboru polityki, koncepcji i programów politycznych oraz kandydatów na urzędy w organach wykonawczych i ustawodawczych; mając na uwadze, że partie polityczne zapewniają obywatelom możliwości omawiania aspiracji i potrzeb społeczeństwa w sposób otwarty i przejrzysty oraz przekładania ich na propozycje i alternatywy polityczne;
L.
mając na uwadze, że wolność poglądów i wypowiedzi, wolność zgromadzania się, prawo do tworzenia niezależnych partii politycznych, organizacji pozarządowych i stowarzyszeń są istotnymi elementami demokracji; mając na uwadze, że podstawowe znaczenie ma zagwarantowanie obywatelom możliwości korzystania z ich praw w tych obszarach bez narażania ich na niebezpieczeństwo pozwu sądowego lub pozbawienia wolności;
M.
mając na uwadze, że wolność i pluralizm mediów i prasy mają istotne znaczenie, ponieważ umożliwiają obywatelom wyrażanie opinii i sądów przy wykorzystaniu różnych źródeł informacji; mając na uwadze, że życie polityczne wymaga swobodnego dostępu obywateli do informacji za pomocą kanałów komunikacji obejmujących swoim zakresem publikacje prasowe i nośniki elektroniczne, w tym internet i media społeczne, bez cenzury, oraz zapewnienia solidnych i bezpiecznych warunków dla dziennikarstwa śledczego;
N.
mając na uwadze, że ustanowienie lub dostosowanie ram prawnych dotyczących mediów w taki sposób, aby zapobiec tworzeniu monopoli i promować pluralizm mediów jest powtarzającym się problemem we wszystkich państwach; mając na uwadze, że ramy takie powinny określać odpowiednie przepisy dotyczące internetu, technologii komunikacji elektronicznej i sieci społecznych, które zapewniają nowe możliwości zwiększania wiedzy politycznej i uczestnictwa obywateli w życiu politycznym oraz ich zainteresowania aktywnością obywatelską;
O.
mając na uwadze, że organizacje społeczeństwa obywatelskiego, które różnią się od struktur państwowych i nie są z nimi powiązane, pełnią znaczącą rolę w funkcjonowaniu demokracji; mając na uwadze, że służą one tworzeniu kultury demokracji w społeczeństwie poprzez informowanie obywateli, zachęcanie ich do udziału w dyskusjach politycznych i rozliczaniu rządów z realizacji polityk publicznych;
P.
mając na uwadze, że rozwój demokracji stwarza szereg wyzwań związanych z udziałem obywateli w życiu politycznym i debatach politycznych, otwartością organów tworzących politykę, w tym parlamentów, na dialog ze społeczeństwem oraz wolnością mediów i ich niezależnością od władzy politycznej i potęg gospodarczych;
Q.
mając na uwadze, że korupcja osłabia zaufanie do instytucji demokratycznych oraz odpowiedzialność, legitymizację i wiarygodność przywódców politycznych; mając na uwadze, że wyeliminowanie korupcji jest wyzwaniem i warunkiem niezbędnym do demokratyzacji wszystkich społeczeństw oraz że wymaga egzekwowania odpowiednich przepisów prawa i zasad etycznych, deontologicznych i zasad postępowania w życiu politycznym;
R.
mając na uwadze, że reformy demokratyczne w krajach partnerskich w Europie Wschodniej byłyby bardzo korzystne dla współpracy i dialogu z państwami członkowskimi UE w ramach Partnerstwa Wschodniego; mając na uwadze, że w tym kontekście takie reformy demokratyczne powinny dotyczyć państwa prawa, niezawisłości sądownictwa, poszanowania i ochrony praw człowieka i podstawowych wolności oraz wolnych i uczciwych wyborów; mając na uwadze, że te reformy demokratyczne w dużej mierze zależą od woli politycznej i różnych zamiarów politycznych elity rządzącej w każdym kraju partnerskim;
S.
mając na uwadze, że przejrzyste i odpowiedzialne organy administracji publicznej stoją w obliczu nowych wyzwań organizacyjnych przy podejmowaniu decyzji i podczas procesów podejmowania decyzji politycznych, w których obywatele mogą brać udział oraz prowadzić debatę i dyskusję; mając na uwadze, że obywatele powinni mieć możliwość zgłaszania swoich postulatów i przedstawiania propozycji, które powinny być brane pod uwagę przez administrację publiczną;
T.
mając na uwadze obecne tendencje do podejmowania większej liczby decyzji politycznych na szczeblu międzynarodowym, ponieważ reakcje polityczne na światowe wyzwania gospodarcze, społeczne i środowiskowe muszą mieć charakter ogólnoświatowy; mając na uwadze, że jednocześnie organizacje międzynarodowe pełnią istotną rolę, ponieważ skupiają wszystkich partnerów na szczeblu światowym, którzy pracują nad wspólnymi normami dotyczącymi rządów demokratycznych;
U.
mając na uwadze, że zwiększanie wiedzy obywateli, a zwłaszcza młodzieży, o wartościach demokratycznych, a także tworzenie społeczeństwa obywatelskiego ma istotne znaczenie dla przyszłości demokracji, ponieważ celem tego działania jest zapobieganie niskiej frekwencji wyborców, która podważa legitymizację instytucji i organów przedstawicielskich;

Nadanie priorytetowego znaczenia podstawom demokracji

1.
uważa, że postępy w zakresie rozwijania demokracji, poszanowania praw człowieka i zasady państwa prawa mają istotne znaczenie zarówno dla państw członkowskich UE, jak i partnerów z Europy Wschodniej oraz dla rozwoju współpracy, integracji gospodarczej i stowarzyszenia politycznego;
2.
uważa, że podział władzy i odpowiednia równowaga między instytucjami państwowymi są konieczne do zapewnienia stabilności, niezależności i skuteczności instytucji demokratycznych, co jest jedyną gwarancją zwiększenia zaufania obywateli do tych instytucji;
3.
podkreśla, że w procesach demokratyzacji należy priorytetowo traktować poszanowanie i ochronę praw człowieka i podstawowych wolności, wzmocnienie zasady państwa prawa, niezawisłość sądownictwa, przejrzyste procedury udzielania zamówień, oddzielenie polityki od działalności gospodarczej, rzetelną procedurę sądową oraz uczciwość i przejrzystość wyborów;
4.
podkreśla potrzebę zapewnienia obywatelom swobody kandydowania na urzędy, które obsadzane są w drodze wyborów; podkreśla znaczenie promowania prawa obywateli do tworzenia partii politycznych, swobodnego deklarowania swojego członkostwa i uczestnictwa w kampaniach wyborczych;
5.
wzywa odpowiednie rządy do dopilnowania, aby wybory, w szczególności zbliżające się wybory parlamentarne i prezydenckie w krajach partnerskich w Europie Wschodniej, okazały się uczciwe, przejrzyste i całkowicie zgodne z międzynarodowymi normami demokratycznych wyborów oraz zaleceniami Komisji Weneckiej Rady Europy i OBWE/Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR); podkreśla znaczenie zapewnienia uczciwego procesu wyborczego, w tym sprawiedliwego dostępu do mediów, wszystkim rywalizującym stronom w okresie poprzedzającym wybory; wzywa do krytycznego przeglądu i - w razie konieczności - zmiany krajowych ram wyborczych i ordynacji wyborczej; w tym zakresie z zadowoleniem przyjmuje najnowsze zmiany w ordynacji wyborczej Armenii; uważa, że międzynarodowi obserwatorzy wyborów mają do odegrania istotną rolę we wspieraniu zaufania publicznego do wszystkich procesów wyborczych i wzywa społeczność międzynarodową do organizacji obserwacji wyborów, które odbędą się w krajach partnerskich w Europie Wschodniej, oraz zapewnienia obiektywnej oceny całego procesu wyborczego, dotyczącej w równym stopniu wszystkich partnerów z Europy Wschodniej i opartej na takich samych normach;
6.
wzywa partnerów z Europy Wschodniej do dopilnowania, aby zbliżające się wybory parlamentarne i prezydenckie okazały się wolne, uczciwe, demokratyczne i przeprowadzone zgodnie z normami OBWE;
7.
podkreśla, że przyjęcie i wdrożenie przepisów dotyczących przeciwdziałania dyskryminacji jest istotnym elementem procesu demokratycznego w otwartych, wieloetnicznych i wielokulturowych społeczeństwach;
8.
wzywa do egzekwowania, ulepszenia lub przyjęcia kodeksów postępowania w życiu politycznym, obejmujących zasady i normy etyczne stosowane w krajowych organach rządowych i parlamentach; podkreśla, że parlamenty należy wspierać w dążeniu do pełnienia odpowiedniej roli w określaniu polityk krajowych, rozliczaniu rządów z działań, monitorowaniu i ocenie przeszłej działalności i osiągniętych wyników; wzywa do wyraźnego oddzielenia sfery gospodarczej i sfery politycznej w procesie decyzyjnym, tak aby uniknąć konfliktów interesów, w szczególności w odniesieniu do finansowania partii politycznych; podkreśla znaczenie jasnych ram i przepisów prawnych dotyczących finansowania partii i kampanii politycznych, gwarantujących przejrzystość uregulowań, nadzór nad finansowaniem partii politycznych i równe szanse dla wszystkich partii politycznych;
9.
zwraca się do UE, państw członkowskich UE i partnerów z Europy Wschodniej o podjęcie zdecydowanego zobowiązania politycznego do walki z korupcją we wszystkich jej formach oraz wzmocnienia i skutecznego wdrożenia przepisów antykorupcyjnych, ponieważ korupcja nie tylko stanowi przeszkodę dla długoterminowego wzrostu gospodarczego i zmniejsza wiarę obywateli w prawidłowy rozwój sytuacji politycznej, lecz również wywiera negatywny wpływ na tkankę społeczną i rozwój perspektyw społeczeństwa;
10.
wzywa do wzmocnienia wspólnego programu UE i Rady Europy dotyczącego pogłębienia reformy sądownictwa w krajach partnerskich w Europie Wschodniej; zaleca poszerzenie go o wspólne szkolenia i wymianę doświadczeń między sędziami z różnych państw członkowskich UE i krajów partnerskich w Europie Wschodniej;

Pogłębienie dialogu politycznego i współpracy na rzecz budowania demokracji w ramach Partnerstwa Wschodniego

11.
wzywa do pogłębienia dialogu politycznego między UE i partnerami z Europy Wschodniej na temat kwestii budowania demokracji i realizacji reform demokratycznych; zobowiązuje się do zwiększenia roli Zgromadzenia Parlamentarnego Euronest w tym dialogu z instytucjami politycznymi i innymi zainteresowanymi stronami, w szczególności poprzez rozwój wymiany i dyskusji między swoimi członkami i przedstawicielami organów rządowych, parlamentarnych i pozaparlamentarnych partii politycznych, społeczeństwa obywatelskiego, mediów i organizacji pozarządowych;
12.
zachęca państwa członkowskie, które dokonały transformacji od systemów autorytarnych do demokracji, do zapewnienia partnerom z Europy Wschodniej porad opartych na wnioskach wyciągniętych z sukcesów i trudności z ostatnich dwudziestu lat; zaleca, aby podczas transformacji w kierunku głębszej demokracji i stowarzyszenia politycznego z UE kraje partnerskie przyjęły konkretne środki prawne zapewniające dostęp obywateli do archiwów krajowych związanych z inwigilacją prowadzoną przez wcześniejsze systemy autorytarne;
13.
zaleca budowanie solidarności i wzmocnienie wsparcia UE dla partnerów z Europy Wschodniej podczas realizacji reform demokratycznych, co w szczególności dotyczy reformy sądownictwa i systemów sądowych oraz zagwarantowania niezawisłości, bezstronności, odpowiedzialności i fachowości sądownictwa i sądów;
14.
wzywa Komisję Europejską do udzielenia administracji parlamentów krajowych krajów partnerskich w Europie Wschodniej większego wsparcia finansowego, technicznego i w zakresie wiedzy fachowej w ramach kompleksowych programów rozwoju instytucjonalnego w celu zwiększenia ich skuteczności, przejrzystości i rozliczalności, co ma zasadnicze znaczenie, jeżeli parlamenty mają odegrać należycie swoją rolę w demokratycznym procesie podejmowania decyzji;
15.
zaleca silne wsparcie istniejącego dialogu na temat praw człowieka, który UE nawiązała z Białorusią, oraz innych form współpracy w dziedzinie praw człowieka prowadzonej z innymi partnerami z Europy Wschodniej; wzywa UE i partnerów do przeznaczenia na ten cel dodatkowego wsparcia finansowego i dodatkowych zasobów ludzkich;
16.
wzywa do ustanowienia Europejskiej Fundacji na rzecz Demokracji mającej na celu wspieranie podmiotów politycznych, takich jak partie polityczne, niezarejestrowane organizacje pozarządowe i związki zawodowe, które dążą do dokonania zmiany demokratycznej; zaleca, aby fundacja ta pełniła rolę niezależnego, elastycznego i specjalistycznego narzędzia w krajach partnerskich w Europie Wschodniej;
17.
podkreśla, że Europejska Fundacja na rzecz Demokracji powinna być narzędziem dodatkowym do istniejących instrumentów wspierania demokracji, a w szczególności nie powinna ani zastępować, ani powielać ich działań realizowanych w ramach europejskiego instrumentu na rzecz wspierania demokracji i praw człowieka na świecie;
18.
zachęca partie polityczne w państwach członkowskich UE do opracowania programów współpracy z ich odpowiednikami w krajach partnerskich w Europie Wschodniej oraz zachęca do nawiązania partnerstwa między innymi podmiotami demokratycznymi, takimi jak związki zawodowe, organizacje pozarządowe, organizacje pracodawców, rolników i kobiet, podmioty religijne i podmioty prowadzące dialog kulturowy, organizacje konsumentów, organizacje młodzieżowe, organizacje dziennikarzy i nauczycieli, organy samorządów lokalnych i uniwersytety, i podobnymi organizacjami w krajach partnerskich w Europie Wschodniej;
19.
zaleca wzmożenie wysiłków w celu walki z korupcją poprzez zwiększenie finansowania planów i środków antykorupcyjnych oraz pogłębienie współpracy między państwami członkowskimi UE a partnerami z Europy Wschodniej w ramach Grupy Państw Przeciwko Korupcji Rady Europy (GRECO); zachęca partnerów z Europy Wschodniej do opracowania całościowych wieloletnich strategii antykorupcyjnych i antykorupcyjnych planów działań obejmujących konkretne środki i terminy oraz do przeznaczenia niezbędnych środków budżetowych na ich realizację;
20.
zaleca pogłębienie dialogu między UE i partnerami z Europy Wschodniej na temat sprawdzonych rozwiązań w odniesieniu do środków służących do ochrony osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji i mniejszości przed dyskryminacją; zwraca uwagę UE i partnerów z Europy Wschodniej na to, że przy ustanawianiu krajowego mechanizmu na mocy Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych instytucji, która zostanie wybrana do realizacji tych zadań, trzeba zapewnić wystarczające środki finansowe i zasoby ludzkie;

Wsparcie wolności wypowiedzi oraz rozwoju wolnych i niezależnych mediów

21.
podkreśla, że we wszystkich państwach członkowskich i krajach partnerskich w Europie Wschodniej niezależne i wolne media mają istotne znaczenie dla demokracji i jej funkcjonowania, ponieważ zapewniają udział społeczeństwa obywatelskiego w sprawach publicznych i zwiększają rolę obywateli;
22.
wzywa państwa członkowskie i partnerów z Europy Wschodniej do zapewnienia podstawowego prawa obywateli do informacji zgodnie z art. 11 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej poprzez monitorowanie i całkowite poszanowanie zasady niezależności mediów i ich pluralizmu, aby zapobiec monopolizacji i nieuzasadnionej ingerencji w działalność mediów;
23.
wyraża ubolewanie, że wielu dziennikarzy stało się obiektem zastraszania i prześladowania lub padło ofiarą agresji i ataków z powodu swojej odwagi i niezależnej pracy oraz wzywa odpowiednie władze do zbadania wszystkich tych faktów i postawienia osób odpowiedzialnych przed sądem;
24.
zaleca utworzenie lub ulepszenie ram prawnych dotyczących publicznej lub prywatnej działalności nadawczej, zgodnie z międzynarodowymi normami OBWE; uważa, że nowe i zmienione przepisy powinny mieć na celu zapobieganie koncentracji własności mediów, zapewnienie uczciwości przyznawania koncesji na działalność nadawczą w drodze konkursów oraz ochronę treści nadawanych przez media przed naciskami politycznymi i komercyjnymi, zwłaszcza podczas procesów wyborczych, zapewnienie wszystkim rywalizującym stronom ochrony przed nieuczciwymi warunkami, wykluczeniem niektórych opcji politycznych i restrykcjami;
25.
zaleca promowanie nieodpłatnie dostępnego internetu, który służy wolności wypowiedzi, pluralizmowi mediów i może być wykorzystywany jako narzędzie wspierania debat politycznych, inicjatyw demokratycznych oraz rozpowszechniania kultury i wiedzy politycznej;
26.
wzywa UE i partnerów z Europy Wschodniej do organizacji programów wymiany i szkolenia w celu zapewnienia fachowości dziennikarzy, określenia dobrych praktyk dziennikarskich i propagowania dziennikarskich norm etycznych i zawodowych oraz rozwoju dziennikarstwa śledczego; podkreśla, że lepsza wiedza i promocja Partnerstwa Wschodniego w mediach znacznie zwiększyłyby zrozumienie i poczucie odpowiedzialności za programy reform demokratycznych, które wspiera i do których zachęca UE, wśród ludności w Europie Wschodniej;

Budowanie zaufania obywateli do instytucji demokratycznych i rozwijanie ich zainteresowania polityką

27.
wzywa UE, państwa członkowskie UE i partnerów z Europy Wschodniej do zapewnienia przejrzystości decyzji w sprawie polityki poprzez podawanie zainteresowanym stronom informacji i angażowanie ich w publiczne otwarte debaty i konsultacje; zaleca rozwijanie zainteresowania obywateli debatami politycznymi poprzez większe otwarcie parlamentów i zgromadzeń demokratycznych na konsultacje i wymianę z obywatelami, co w szczególności dotyczy zaangażowania w dyskusje przedstawicieli kobiet i młodzieży;
28.
wzywa również UE, państwa członkowskie UE i partnerów z Europy Wschodniej do propagowania demokratycznej roli partii i ruchów politycznych jako pośredników między instytucjami państwowymi a obywatelami, które kształtują opinię publiczną, reprezentują wspólne interesy oraz umożliwiają konkurencję między różnymi opcjami politycznymi;
29.
zaleca dalsze zachęcanie partii politycznych do zapewnienia zrównoważonej reprezentacji mężczyzn i kobiet w ramach ich procedur wskazywania kandydatów w wyborach;
30.
podkreśla, że trwałe reformy demokratyczne wymagają lepszego zrozumienia i większego poczucia odpowiedzialności za nie; w związku z tym wzywa państwa członkowskie UE i partnerów z Europy Wschodniej do skonsultowania się ze społeczeństwem obywatelskim przed rozpoczęciem realizacji programów reform, tak aby zapewnić jak największe poparcie społeczne;

Wzmocnienie społeczeństwa obywatelskiego

31.
podkreśla znaczenie silnego, aktywnego i faktycznie niezależnego społeczeństwa obywatelskiego, które pełni kluczową rolę w rozwoju demokracji; w związku z tym wzywa UE i partnerów z Europy Wschodniej do zwiększenia pomocy technicznej i finansowej udzielanej organizacjom lub instytucjom społeczeństwa obywatelskiego oraz do zapewnienia przejrzystości i efektywności tej pomocy; apeluje ponadto o odpowiednie gwarancje dla obrońców praw człowieka i ich ochronę;
32.
podkreśla, że Forum Społeczeństwa Obywatelskiego Partnerstwa Wschodniego jest bardzo istotnym narzędziem służącym promowaniu roli społeczeństwa obywatelskiego we wspieraniu demokracji; wzywa do większego zaangażowania Forum Społeczeństwa Obywatelskiego w realizację założeń Partnerstwa Wschodniego; zaleca zwiększenie udziału delegatów Forum Społeczeństwa Obywatelskiego w posiedzeniach przedstawicieli UE i partnerów z Europy Wschodniej; zwraca należytą uwagę na działalność i zalecenia Forum w odniesieniu do kontaktów między obywatelami;
33.
podkreśla potrzebę zapewnienia niezależności organizacji pozarządowych, które przyczyniają się do żywotności debat publicznych i rozpowszechniania informacji w społeczeństwie; w związku z tym zdecydowanie stwierdza, że instytucje państwowe, zwłaszcza parlamenty i rządy krajowe, powinny propagować wzajemne kontakty ze społeczeństwem obywatelskim poprzez organizację wysłuchań parlamentarnych i konsultacji społecznych;
34.
zwraca uwagę, że wzmocnienie wymiaru Partnerstwa Wschodniego dotyczącego młodzieży jest istotną inwestycją w przyszłość stosunków UE w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa o znacznym przyszłym potencjale oraz w demokratyzację krajów partnerskich i harmonizację ich ustawodawstwa z normami europejskimi;
35.
podkreśla istotną rolę wszystkich inicjatyw mających na celu poprawę wiedzy i umiejętności młodych osób w zakresie procesów demokratycznych i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego opartego na uczestnictwie; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje wysiłki państw członkowskich UE i partnerów z Europy Wschodniej na rzecz organizacji parlamentów młodzieżowych; zachęca UE do rozpoczęcia programów wspierających te wysiłki, takich jak tworzenie międzyparlamentarnych młodzieżowych grup przyjaźni między Europejskim Parlamentem Młodzieży a krajowymi parlamentami młodzieży w krajach partnerskich w Europe Wschodniej;
36.
wzywa UE do zwiększenia liczby programów wymiany dla młodych osób, ponieważ są one najbardziej efektywnym sposobem promowania wymiany i dzielenia się doświadczeniem uzyskanym w dziedzinie rozwoju demokracji uczestniczącej i społeczeństwa obywatelskiego;
37.
zobowiązuje swoich współprzewodniczących do przekazania niniejszej rezolucji przewodniczącemu Parlamentu Europejskiego, Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, rządom i parlamentom państw członkowskich i państw partnerskich w Europie Wschodniej.
______

(1) Przyjęta w dniu 3 kwietnia 2012 r. w Baku (Azerbejdżan).

Zmiany w prawie

Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 30.04.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024