SWIFTP7_TA(2009)0016
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 września 2009 r. w sprawie przewidywanego porozumienia międzynarodowego dotyczącego udostępniania Departamentowi Skarbu USA danych z komunikatów o płatnościach finansowych w celu zapobiegania terroryzmowi i finansowaniu terroryzmu oraz ich zwalczania
(2010/C 224 E/02)
(Dz.U.UE C z dnia 19 sierpnia 2010 r.)
Parlament Europejski,
– uwzględniając art. 6 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej oraz art. 286 Traktatu WE,
– uwzględniając art.95 i 300 traktatu WE,
– uwzględniając Europejską Konwencję Praw Człowieka, w szczególności jej art. 5, 6, 7 i 8,
– uwzględniając Kartę Praw Podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności jej art. 7, 8, 47, 48 i 49,
– uwzględniając Konwencję nr 108 Rady Europy o ochronie osób w związku z automatycznym przetwarzaniem danych osobowych,
– uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 95/46/WE z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych(1),
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 45/2001 z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych(2),
– uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/60/WE z dnia 26 października 2005 r. w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu(3) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1781/2006 z dnia 15 listopada 2006 r. w sprawie informacji o zleceniodawcach, które towarzyszą przekazom pieniężnym(4),
– uwzględniając porozumienie o wzajemnej pomocy prawnej między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki z dnia 25 czerwca 2003 r., w szczególności jego art. 4 dotyczącego identyfikacji informacji bankowych)(5),
– uwzględniając amerykański program śledzenia finansowania terroryzmu (TFTP) oparty na amerykańskim prezydenckim rozporządzeniu wykonawczym nr 13224(6), który w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa narodowego zezwala w szczególności Departamentowi Skarbu USA na uzyskiwanie drogą nakazów administracyjnych kompletów danych o komunikatach finansowych za pośrednictwem finansowych sieci komunikacyjnych, takie jak te prowadzone przez towarzystwo SWIFT (Worldwide Interbank Financial Telecommunications),
– uwzględniając określone przez Departament Skarbu USA warunki dostępu do danych ze SWIFT (zgodnie z definicją amerykańskich "wyjaśnień"(7)) i biorąc pod uwagę informacje uzyskane przez Komisję za pośrednictwem "wybitnej osoby" na temat przestrzegania przez władze USA warunków przytaczanych wyżej wyjaśnień,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje, w których zachęcano do tego, aby SWIFT był w pełni zgodny z ramami prawnymi Unii Europejskiej, w szczególności w przypadku, gdy europejskich transakcji finansowcy dokonuje się na terytorium UE(8),
– uwzględniając dyrektywy negocjacyjne dla prezydencji Rady oraz przewidywane porozumienie międzynarodowe między UE a USA w sprawie przekazywania danych ze SWIFT, które zaklasyfikowano jako "zastrzeżone dla UE",
– uwzględniając opinię Europejskiego Inspektora Ochrony Danych z dnia 3 lipca 2009 r., którą skategoryzowano jako "zastrzeżoną dla UE",
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że SWIFT ogłosił w październiku 2007 r., iż nowa struktura przekazywania informacji będzie operacyjna do końca 2009 r.,
B. mając na uwadze, że wspomniana zmiana w strukturze przekazywania informacji poskutkuje tym, iż większość danych finansowych, do których przekazywania programowi TFTP Departamentu Skarbu USA SWIFT był dotychczas wzywany, nie będzie już udostępniana TFTP,
C. mając na uwadze, że Rada przyjęła jednogłośnie w dniu 27 lipca 2009 r. wytyczne dla prezydencji w celu wynegocjowania, przy współpracy z Komisją, porozumienia międzynarodowego z USA, na podstawie art. 24 i 38 Traktatu o Unii Europejskiej, aby kontynuować przekazywanie danych ze SWIFT na rzecz amerykańskiego programu TFTP,
D. mając na uwadze, że wytyczne negocjacyjne oraz opinia prawna na temat wyboru podstawy prawnej wydana przez służby prawne Rady nie zostały upublicznione, jako że zaklasyfikowano je jako "zastrzeżone dla UE",
E. mając na uwadze, ze porozumienie międzynarodowe zapewni tymczasowe i natychmiastowe zastosowanie od momentu złożenia podpisów aż do wejścia porozumienia w życie,
F. mając na uwadze, że sama UE nie posiada TFTP,
G. mając na uwadze, że dane, którymi zarządza SWIFT potencjalnie umożliwią wykrywanie nie tylko przekazów związanych z nielegalną działalnością, ale także informacji na temat działalności gospodarczej prowadzonej przez pojedynczych przedsiębiorców i państwa, których dotyczy sprawa, a zatem mogłyby zostać niewłaściwie wykorzystane w celach szpiegostwa gospodarczego i przemysłowego prowadzonego na wielką skalę,
H. mając na uwadze, że SWIFT zawarł protokół ustaleń z Departamentem Skarbu USA, co ograniczyło zakres przekazywanych danych oraz zakres wyszukiwania danych do konkretnych przypadków akcji antyterrorystycznych, a także poddało takie przekazywanie i wyszukiwanie niezależnemu nadzorowi i audytowi, łącznie z monitorowaniem w czasie rzeczywistym,
I. mając na uwadze, że wszelkie porozumienia między UE a USA muszą zależeć od zachowania poziomu ochrony określonego w protokole ustaleń oraz istniejącego w wyjaśnieniach ministerstwa finansów USA, takich jak te mające zastosowanie w przypadku danych, których uzyskania od amerykańskiego centrum operacyjnego SWITF żąda ministerstwo finansów USA,
1. ponownie podkreśla swoją determinację w walce z terroryzmem i wyraża zdecydowane przekonanie o konieczności znalezienia właściwej równowagi między środkami bezpieczeństwa a ochroną wolności obywatelskich i praw podstawowych, przy jednoczesnym zapewnieniu największego poszanowania dla prywatności i ochrony danych; ponownie potwierdza, że konieczność i proporcjonalność stanowią priorytety, bez których walka z terroryzmem nigdy nie będzie skuteczna;
2. podkreśla, że Unia Europejska opiera się na rządach prawa i że we wszelkich przypadkach przekazywania europejskich danych osobowych krajom trzecim w celach związanych z bezpieczeństwem należy przestrzegać zasady poszanowania gwarancji proceduralnych oraz prawa do obrony i działać zgodnie z przepisami w zakresie ochrony danych na poziomie krajowym i europejskim(9);
3. przypomina Radzie i Komisji, że w transatlantyckich ramach porozumienia UE-USA w sprawie pomocy prawnej, które wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2010 r., art. 4 zapewnia na żądanie dostęp do wybranych danych finansowych za pośrednictwem krajowych władz państwowych, oraz że może to stanowić solidniejszą podstawę prawną dla przekazywania danych ze SWIFT niż proponowane porozumienie przejściowe, a także zwraca się do Rady i Komisji o wyjaśnienie potrzeby zawarcia porozumienia przejściowego;
4. z zadowoleniem przyjmuje decyzję SWIFT z czerwca 2007 r. o przeniesieniu wszystkich danych dotyczących transferów finansowych odbywających się wewnątrz UE do dwóch europejskich centrów operacyjnych; zwraca uwagę Rady na fakt, że decyzja ta została podjęta z poszanowaniem wymogów belgijskiego Inspektoratu Ochrony Danych oraz zgodnie z wnioskiem grupy roboczej UE ustanowionej w art. 29 i ze stanowiskiem Parlamentu Europejskiego;
5. zwraca uwagę, że Rada przyjęła dyrektywy negocjacyjne dopiero prawie dwa lata po ogłoszeniu przez SWIFT zmiany w strukturze przekazywania informacji;
6. wyraża zaniepokojenie, że w odniesieniu do podstawy prawnej wybranej do przewidywanej umowy służby prawne instytucji wyraziły rozbieżne opinie, i stwierdza, że służby prawne Rady są zdania, iż leży to w gestii Wspólnoty;
7. sądzi, iż o ile porozumienie międzynarodowe jest bezwzględnie konieczne, musi ono zapewniać przynajmniej, co następuje:
a) dane przekazuje się i przetwarza wyłącznie w celu zwalczania terroryzmu, jak to określa w art. 1 ramowa decyzja Rady 2002/475/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie zwalczania terroryzmu(10), a odnosić się one mają do osób lub organizacji terrorystycznych traktowanych jako takie także przez UE;
b) przetwarzanie takich danych w zakresie ich przekazywania (tylko poprzez system dostarczania danych), przechowywania i wykorzystywania nie jest nieproporcjonalne do celów, do których te dane są przekazywane, a następnie przetwarzane;
c) wnioski o przekazanie opierają się na konkretnych, dokładnie dobranych przypadkach, ograniczone w czasie i zależne od zezwolenia sądowego, a każde następujące potem przetwarzanie danych ogranicza się do tych danych, które ujawniają powiązania z daną osobą lub organizacją na podstawie postępowania przeprowadzonego w Stanach Zjednoczonych; natomiast dane nie wykazujące takich powiązań są usuwane;
d) obywatele i przedsiębiorcy w UE mają zapewniony ten sam poziom prawa do obrony i gwarancji proceduralnych oraz takie samo prawo dostępu do wymiaru sprawiedliwości, jakie istnieje w UE, a zgodność z prawem i proporcjonalność wniosków o przekazanie danych podlega nadzorowi sądowemu w USA;
e) do przekazywanych danych mają zastosowanie takie same zasady wnoszenia skarg, jakie miałyby zastosowanie do danych przechowywanych w UE, włącznie z rekompensatą w przypadku niezgodnego z prawem przetwarzania danych osobowych;
f) porozumienie zakazuje jakiegokolwiek wykorzystywania przez władze USA danych ze SWIFT w celach innych niż związane z finansowaniem terroryzmu; przekazywanie takich danych stronom trzecim innym niż władze publiczne odpowiedzialne za zwalczanie finansowania terroryzmu także powinno być zakazane;
g) odpowiednie organy Stanów Zjednoczonych mają ściśle przestrzegać zasady wzajemności co do ich zobowiązania do przekazywania odpowiednich danych z komunikatów finansowych odpowiednim władzom UE, na ich wniosek;
h) porozumienie jest wyraźnie zawarte na okres przejściowy, na mocy klauzuli wygaśnięcia, nieprzekraczającej dwunastu miesięcy i bez uszczerbku dla zgodnej z traktatem lizbońskim procedury ewentualnego zawierania nowego porozumienia w tej sprawie;
i) porozumienie przejściowe wyraźnie przewiduje natychmiastowe powiadomienie władz USA o wejściu w życie traktatu lizbońskiego oraz negocjacje potencjalnego nowego porozumienia na podstawie nowych przepisów UE przewidujących pełne zaangażowanie Parlamentu Europejskiego i parlamentów krajowych;
8. domaga się, by Rada i Komisja wyjaśniła faktyczną rolę "organu publicznego", który ma być wyznaczony jako odpowiedzialny za przyjmowanie wniosków z ministerstwa finansów USA, uwzględniając zwłaszcza charakter uprawnień nadanych takiemu organowi oraz sposób, w jaki uprawnienia te mogłyby być realizowane;
9. domaga się, aby Rada i Komisja potwierdziły, że foldery i duże pliki takie jak te, które dotyczą transakcji związanych z Jednolitym Europejskim Obszarem Płatniczym, pozostają poza zakresem danych, których może żądać ministerstwo finansów USA, lub które mogą być mu przekazywane;
10. podkreśla, że SWIFT stanowi kluczową infrastrukturę umożliwiającą elastyczność systemów płatniczych i rynków papierów wartościowych w Europie i nie powinno się w niesprawiedliwy sposób działać na jego niekorzyść w odniesieniu do konkurujących ze sobą dostawców komunikatów finansowych;
11. podkreśla znaczenie pewności prawnej oraz nietykalności w odniesieniu do obywateli oraz prywatnych organizacji, których dotyczy przekazywanie danych na takich zasadach, jak te proponowane w porozumieniu między UE a USA;
12. zwraca uwagę, że mogłoby się okazać pożyteczne dokonanie przez Komisję oceny konieczności utworzenia europejskiego TFTP;
13. domaga się, aby Komisja i Prezydencja zapewniły udostępnienie Parlamentowi Europejskiemu oraz wszystkim parlamentom krajowym pełnego dostępu do dokumentów negocjacyjnych oraz wytycznych;
14. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiemu Bankowi Centralnemu, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz państw kandydujących, a także rządowi Stanów Zjednoczonych oraz dwóm Izbom Kongresu.
______
(1) Dz.U. L 281 z 23.11.1995, s. 31.
(2) Dz.U. L 8 z 12.1.2001, s. 1.
(3) Dz.U. L 309 z 25.11.2005, s. 15.
(4) Dz.U. L 345 z 8.12.2006, s. 1.
(5) Dz.U. L 181 z 19.7.2003, s. 34.
(6) Rozporządzenie wykonawcze nr 13224 zostało wydane przez prezydenta George'a Busha w dniu 23 września 2001 r. zgodnie z ustawą "Emergency Economic Powers Act", 50 USC, sekcje 1701-1706. Na mocy tego rozporządzenia wykonawczego prezydent przekazał swoje uprawnienia sekretarzowi skarbu. Sekretarz skarbu wydał nakazy do SWIFT zgodnie z dekretem wykonawczym 13224 oraz jego przepisami wykonawczymi.
(7) Przetwarzanie przez Departament Skarbu USA na użytek walki z terroryzmem danych osobowych pochodzących z UE SWIFT (Dz.U C 166, 20.7.2007, s. 18).
(8) Rezolucja z dnia 14 lutego 2007 r. w sprawie SWIFT, porozumienia dotyczącego PNR oraz dialogu transatlantyckiego w tych kwestiach (Dz.U. C 287 E z 29.11.2007, s. 349); rezolucja z dnia 6 lipca 2006 r. w sprawie przechwytywania danych o przekazach bankowych z systemu SWIFT przez służby specjalne USA (Dz.U. C 303 E z 13.12.2006, s. 843).
(9) Europejska Konwencja Praw Człowieka, w szczególności jej art. 5, 6, 7 i 8, Karta Praw Podstawowych, w szczególności jej art. 7, 8, 48 i 49, konwencja nr 108 Rady Europy o ochronie osób fizycznych w związku z automatycznym przetwarzaniem danych osobowych, dyrektywa 95/46/WE i rozporządzenie (WE) nr 45/2001.
(10) Dz.U. L 164 z 22.6.2002, s. 3.
