Zwolnienie z grzywien oraz zmniejszanie grzywien w przypadkach karteli.

Obwieszczenie Komisji w sprawie zwolnienia z grzywien oraz zmniejszania grzywien w przypadkach karteli

(2002/C 45/03)

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

(Dz.U.UE C z dnia 19 lutego 2002 r.)

WPROWADZENIE

1. Obwieszczenie niniejsze dotyczy poufnych karteli między co najmniej dwoma konkurentami zmierzających do ustalania cen, kwot produkcji lub sprzedaży, podziału rynku wraz z ustalaniem ofert, a także ograniczania przywozu lub wywozu. Praktyki takie należą do najpoważniejszych ograniczeń konkurencji stwierdzonych przez Komisję i w ostatecznym rozrachunku skutkują wzrostem cen i zmniejszeniem wyboru dla konsumentów. Szkodzą także przemysłowi europejskiemu.

2. Ponieważ kartele sztucznie ograniczają konkurencję, która dominowałaby w stosunkach między przedsiębiorstwami, przedsiębiorstwa unikają właśnie tych bodźców, które prowadziłyby do innowacji, zarówno w zakresie rozwoju produktu, jak i wprowadzania wydajniejszych metod produkcyjnych. Praktyki takie prowadzą także do wzrostu cen surowców i części składowych dla przedsiębiorstw Wspólnoty, które nabywają towary od takich producentów. W dłuższej perspektywie prowadzą one do utraty konkurencyjności i zmniejszają możliwości zatrudnienia.

3. Komisja zdaje sobie sprawę, że niektóre przedsiębiorstwa zaangażowane w ten rodzaj nielegalnych porozumień pragną wycofać się z udziału w nich i poinformować Komisję o istnieniu takich porozumień, lecz zniechęcają ich do tego wysokie kary pieniężne, na które są one ewentualnie narażone. W celu wyjaśnienia swojego stanowiska wobec takich sytuacji Komisja przyjęła obwieszczenie w sprawie nienakładania lub zmniejszenia grzywien w przypadku karteli ¹ , zwane dalej "obwieszczeniem z 1996 r.".

4. Komisja uznała, że w interesie Wspólnoty leży przyznanie preferencyjnego traktowania przedsiębiorstwom współpracującym z nią. Dla konsumentów i obywateli ważniejsze jest zapewnienie, że poufne porozumienia kartelowe są wykrywane i karane, niż samo tylko ukaranie tych przedsiębiorstw, co umożliwia Komisji wykrycie i zakazanie takich praktyk.

5. W obwieszczeniu z 1996 r. Komisja ogłosiła, że zbada, czy konieczna jest zmiana obwieszczenia, jak tylko zdobędzie wystarczające doświadczenie w jego stosowaniu. Po pięciu latach jego stosowania Komisja posiada doświadczenie konieczne do zmiany swojej polityki w tym zakresie. O ile została potwierdzona słuszność zasad, na których oparto obwieszczenie, doświadczenie wykazało, że jego skuteczność zwiększy się poprzez wzrost przejrzystości i jednoznaczności warunków, na których przyznaje się zmniejszenie grzywien. Ściślejsze powiązanie między poziomem zmniejszenia grzywien a wartością wkładu przedsiębiorstwa do ustalenia istnienia naruszenia może także zwiększyć jego skuteczność. Obwieszczenie niniejsze dotyczy tych właśnie zagadnień.

6. Komisja uznaje, że współpraca przedsiębiorstwa w wykrywaniu istnienia kartelu jest istotną wartością. Decydujący wkład w rozpoczęcie dochodzenia lub stwierdzenie naruszenia może uzasadniać przyznanie zwolnienia z wszelkich grzywien danemu przedsiębiorstwu, pod warunkiem że spełnione zostaną pewne wymagania dodatkowe.

7. Ponadto współpraca jednego lub więcej przedsiębiorstw może uzasadniać zmniejszenie grzywny przez Komisję. Każde zmniejszenie grzywny musi odzwierciedlać rzeczywisty wkład przedsiębiorstwa, w sensie jakości oraz wartości momentu współpracy, do ustalenia przez Komisję istnienia naruszenia. Zmniejszenia ograniczają się do tych przedsiębiorstw, które dostarczyły Komisji dowody istotnie zwiększające wartość dowodów będących już w posiadaniu Komisji.

A. ZWOLNIENIE Z GRZYWIEN

8. Komisja przyzna przedsiębiorstwu zwolnienie z wszelkich grzywien, które w przeciwnym przypadku byłyby nałożone, jeżeli:

a) przedsiębiorstwo jako pierwsze przedłożyło dowody, które w opinii Komisji umożliwiają podjęcie decyzji o przeprowadzeniu postępowania w rozumieniu art. 14 ust. 3 rozporządzenia nr 17 ²  w związku z zarzutem kartelu wpływającego na Wspólnotę; lub

b) przedsiębiorstwo jako pierwsze przedłożyło dowody, które w opinii Komisji mogą umożliwiać stwierdzenie naruszenia art. 81 WE ³  w związku z zarzutem kartelu wpływającego na Wspólnotę.

9. Zwolnienie w zastosowaniu pkt 8 lit. a) przyznane zostanie wyłącznie pod warunkiem, że Komisja nie posiadała, w momencie składania dowodów, wystarczających dowodów do podjęcia decyzji o przeprowadzeniu postępowania w rozumieniu art. 14 ust. 3 rozporządzenia nr 17 w związku z zarzutem kartelu.

10. Zwolnienie w zastosowaniu pkt 8 lit. b) przyznane zostanie tylko wtedy, gdy łącznie zostaną spełnione następujące warunki: Komisja nie posiadała, w momencie składania dowodów, wystarczających dowodów do stwierdzenia istnienia naruszenia art. 81 WE w związku z zarzutem kartelu oraz żadnemu przedsiębiorstwu nie przyznano warunkowego zwolnienia z grzywny na mocy pkt 8 lit. a) w związku z zarzutem kartelu.

11. Poza warunkami określonymi w pkt 8 lit. a) i pkt 9 lub w pkt 8 lit. b) i pkt 10, jak właściwe, w każdym przypadku muszą być łącznie spełnione następujące warunki w celu zakwalifikowania przedsiębiorstwa do jakiegokolwiek zwolnienia z grzywny:

a) przedsiębiorstwo współpracuje w pełni, stale i bez opóźnień, poprzez procedury administracyjne Komisji oraz dostarcza Komisji wszelkich dowodów, w których posiadanie wejdzie lub które są dla niego osiągalne w odniesieniu do domniemanego naruszenia. Przede wszystkim pozostaje do dyspozycji Komisji w zakresie sprawnego udzielania odpowiedzi na wszelkie pytania, co może przyczynić się do ustalenia danego stanu faktycznego;

b) przedsiębiorstwo przerywa swój udział w domniemanym naruszeniu najpóźniej z chwilą, w której przedkłada dowody na mocy pkt 8 lit. a) lub pkt 8 lit. b), jak właściwe;

c) przedsiębiorstwo nie podjęło żadnych kroków zmierzających do zmuszania innych przedsiębiorstw do uczestniczenia w naruszeniu.

PROCEDURA

12. Przedsiębiorstwo pragnące zwrócić się z wnioskiem o zwolnienie z grzywny powinno skontaktować się z Dyrekcją Generalną Komisji ds. Konkurencji. Jeżeli okaże się, że nie są spełnione wymagania wymienione w punktach 8-10, jak właściwe, przedsiębiorstwo zostanie niezwłocznie poinformowane, że nie jest możliwe przyznanie zwolnienia z grzywny w danym przypadku domniemanego naruszenia.

13. Jeżeli jest możliwe przyznanie zwolnienia z grzywny w danym przypadku domniemanego naruszenia, przedsiębiorstwo może, w celu spełnienia warunków określonych w pkt 8 lit. a) lub pkt 8 lit. b), odpowiednio:

a) niezwłocznie dostarczyć Komisji wszystkie dowody odnoszące się do domniemanego naruszenia dostępne temu przedsiębiorstwu w momencie składania dowodów; lub

b) wstępnie przedstawić te dowody w sensie hipotetycznym; w tym przypadku przedsiębiorstwo musi przedstawić opisowy wykaz dowodów będących w jego posiadaniu, które mogą zostać ujawnione w późniejszym uzgodnionym terminie. Wykaz ten powinien dokładnie odzwierciedlać charakter i zawartość dowodów, zapewniając jednak hipotetyczny charakter ich ujawnienia. Do zilustrowania charakteru i zawartości dowodów można użyć spreparowanych kopii dokumentów, z których usunięto wrażliwe informacje.

14. Dyrekcja Generalna ds. Konkurencji wyda pisemne potwierdzenie otrzymania wniosku przedsiębiorstwa o zwolnienie z grzywny, datę, z którą przedsiębiorstwo albo przedłożyło dowody na mocy pkt 13 lit. a), albo przedstawiło Komisji opisowy wykaz określony w pkt 13 lit. b).

15. Z chwilą, gdy Komisja otrzyma dowody przedłożone przez przedsiębiorstwo na mocy pkt 13 lit. a) oraz stwierdzi, że spełniają one warunki określone w pkt 8 lit. a) lub pkt 8 lit. b), odpowiednio, przyzna przedsiębiorstwu warunkowe zwolnienie z grzywny na piśmie.

16. Ewentualnie Komisja sprawdzi, czy charakter i zawartość dowodów opisanych w wykazie określonym w pkt 13 lit b) spełniają warunki wymienione w pkt 8 lit. a) lub pkt 8 lit. b), jak właściwe, oraz odpowiednio poinformuje przedsiębiorstwo. Po ujawnieniu dowodów, najpóźniej w ustalonym dniu, oraz po sprawdzeniu, że odpowiadają one opisowi zawartemu w wykazie, Komisja przyzna przedsiębiorstwu warunkowe zwolnienie z grzywny na piśmie

17. Przedsiębiorstwo niespełniające warunków określonych w pkt 8 lit. a) lub pkt 8 lit. b), odpowiednio, może wycofać dowody ujawnione do celów wniosku o zwolnienie lub zażądać od Komisji rozważenia ich na podstawie sekcji B niniejszego obwieszczenia. Nie uniemożliwia to Komisji użycia swoich zwykłych uprawnień dochodzeniowych w celu uzyskania informacji.

18. Komisja nie rozpatrzy innych wniosków o zwolnienie z grzywny przed zajęciem stanowiska w sprawie już złożonego wniosku w związku z tym samym domniemanym naruszeniem.

19. Jeżeli na końcu procedury administracyjnej przedsiębiorstwo spełnia warunki określone w pkt 11, Komisja przyzna zwolnienie z grzywny odpowiednią decyzją.

B. ZMNIEJSZENIE GRZYWNY

20. Przedsiębiorstwa, które nie spełniają warunków określonych w sekcji A, mogą kwalifikować się do skorzystania ze zmniejszenia wszelkich grzywien, które w innym przypadku zostałyby nałożone.

21. W celu zakwalifikowania się do zmniejszenia grzywien przedsiębiorstwo musi dostarczyć Komisji takie dowody domniemanego naruszenia, które przyczyniają się do zwiększenia wartości dowodów już będących w posiadaniu Komisji oraz musi wycofać się z udziału w domniemanym naruszeniu najpóźniej z chwilą składania dowodów.

22. Pojęcie "zwiększenia wartości" odnosi się do zakresu, w którym dostarczone dowody zwiększają, poprzez swój charakter lub poziom szczegółowości, możliwość udowodnienia przez Komisję danego stanu faktycznego. Przy tej ocenie Komisja zasadniczo uzna pisemne dowody pochodzące z okresu, do którego odnosi się stan faktyczny, za mające większą wartość niż dowody ustalone później. Podobnie dowody bezpośrednio odnoszące się do danego stanu faktycznego zasadniczo zostaną uznane za posiadające większą wartość niż dowody odnoszące się tylko pośrednio.

23. Komisja ustali w końcowej decyzji przyjętej na końcu procedury administracyjnej:

a) czy dowody dostarczone przez przedsiębiorstwo znacząco zwiększają wartość dowodów będących w posiadaniu Komisji w tym samym czasie;

b) poziom zmniejszenia grzywien, z którego skorzysta przedsiębiorstwo, w odniesieniu do grzywien, które w przeciwnym przypadku zostałyby nałożone, według następujących zasad. Dla:

- pierwszego przedsiębiorstwa spełniającego warunki pkt 21: zmniejszenie o 30-50 %,

- drugiego przedsiębiorstwa spełniającego warunki pkt 21: zmniejszenie o 20-30 %,

- kolejnych przedsiębiorstw spełniających warunki pkt 21: zmniejszenie o wartość do 20 %.

W celu ustalenia poziomu zmniejszenia w ramach każdego przedziału Komisja uwzględni moment złożenia dowodów spełniających warunki określone w pkt 21 oraz zakres, w jakim zwiększają wartość dowodów już posiadanych. Może także uwzględnić zakres i ciągłość współpracy prowadzonej przez przedsiębiorstwo po dniu złożenia dowodów.

Ponadto, jeżeli przedsiębiorstwo przedstawi dowody odnoszące się do stanu faktycznego uprzednio nieznanego Komisji, mające bezpośredni wpływ na siłę lub czas trwania domniemanego kartelu, Komisja nie uwzględni tych elementów przy ustalaniu grzywien nakładanych na przedsiębiorstwo, które dostarczyło te dowody.

PROCEDURA

24. Przedsiębiorstwo, które pragnie skorzystać ze zmniejszenia grzywien, powinno dostarczyć Komisji dowody istnienia danego kartelu.

25. Przedsiębiorstwo otrzyma potwierdzenie odbioru z Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji zawierające datę złożenia odpowiednich dowodów. Komisja nie rozważy żadnych dowodów złożonych przez składającego wniosek o zmniejszenie grzywien, póki nie zajmie stanowiska w odniesieniu do już złożonego wniosku o warunkowe zwolnienie z grzywien w związku z tym samym domniemanym naruszeniem.

26. Jeżeli Komisja dojdzie do wstępnego wniosku, że dowody przedłożone przez przedsiębiorstwo zwiększają wartość dowodów już posiadanych w rozumieniu pkt 22, poinformuje przedsiębiorstwo na piśmie, najpóźniej z dniem notyfikowania deklaracji o zastrzeżeniach, o swoim zamiarze zastosowania zmniejszenia grzywny w ramach przedziałów przewidzianych w pkt 23 lit. b).

27. Komisja oceni ostateczne stanowisko każdego przedsiębiorstwa, które złożyło wniosek o zmniejszenie grzywny, na końcu procedury administracyjnej w każdej przyjętej decyzji.

ROZWAŻANIA OGÓLNE

28. Z dniem 14 lutego 2002 r. niniejsze obwieszczenie zastępuje obwieszczenie z 1996 r. we wszystkich przypadkach, w których żadne przedsiębiorstwo nie skontaktowało się z Komisją w celu skorzystania z preferencyjnego traktowania wymienionego w obwieszczeniu z 1996 r. Komisja zbada, czy konieczna jest zmiana niniejszego obwieszczenia, jak tylko zdobędzie wystarczające doświadczenie w jego stosowaniu.

29. Komisja zdaje sobie sprawę, że niniejsze obwieszczenie stworzy uzasadnione oczekiwania, na których przedsiębiorstwa mogą opierać się przy ujawnianiu Komisji istnienia karteli.

30. Niespełnienie wymagań wymienionych w sekcjach A lub B, odpowiednio do przypadku, na każdym etapie procedury administracyjnej, może skutkować utratą preferencyjnego traktowania określonego w tych sekcjach.

31. Zgodnie z praktyką Komisji w każdej decyzji zostanie wskazany fakt, że przedsiębiorstwo współpracowało z Komisją w celu wyjaśnienia przyczyn zwolnienia z grzywien lub ich zmniejszenia. Fakt, że przyznano zwolnienie lub zmniejszenie w odniesieniu do grzywien, nie może chronić przedsiębiorstwa od cywilnoprawnych konsekwencji udziału w naruszeniu art. 81 WE.

32. Komisja uważa, że zasadniczo ujawnienie, w dowolnym momencie, dokumentów otrzymanych w kontekście niniejszego obwieszczenia podważy ochronę celu inspekcji i dochodzeń w rozumieniu art. 4 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady.

33. Każde oświadczenie na piśmie skierowane do Komisji w związku z niniejszym obwieszczeniem stanowi część akt Komisji. Nie może być ono ujawnione lub użyte do innych celów niż stosowanie art. 81 WE.

1 Dz.U. C 207 z 18.7.1996, str. 4.

2 Dz.U. 13 z 21.2.1962, str. 204/62. (Lub równoważne przepisy proceduralne: art. 21 ust. 3 rozporządzenia (EWG) nr 1017/68 Rady; art. 18 ust. 3 rozporządzenia Rady (EWG) nr 4056/86 oraz art. 11 ust. 3 rozporządzenia Rady (EWG) nr 3975/87).

3 Odniesienie w niniejszym tekście do art. 81 WE obejmuje także art. 53 EOG przy stosowaniu przez Komisję zgodnie z zasadami ustanowionymi w art. 56 Porozumienia EOG.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2002.45.3
• Rodzaj: Obwieszczenie
• Tytuł: Zwolnienie z grzywien oraz zmniejszanie grzywien w przypadkach karteli.
• Data aktu: 19/02/2002
• Data ogłoszenia: 19/02/2002
• Data wejścia w życie: 01/05/2004, 19/02/2002