Opinie - Samorząd i administracja

Nielegalny „Deepfake” wymaga zmian w polskim prawie

Prawo karne Prawo AI

Dostępne narzędzia ochrony nie są dostosowane do funkcji, jaką pełni deepfake zarówno ten legalny, jak i nielegalny, a w przypadku przestępczego wykorzystywania treści deepfake, mamy do czynienia co najmniej z kwalifikowanymi typami już znanych nam czynów zabronionych, które winny być oceniane również z perspektywy zdecydowanie większej skali oddziaływania i „siły rażenia” - pisze Rafał Rozwadowski, adwokat.

04.12.2024

Przed samorządami zgłoszenia zewnętrzne. Mogą być problemy

Samorząd terytorialny Sygnaliści

Za półtora miesiąca, 25 grudnia, wchodzą w życie przepisy dotyczące zgłoszeń zewnętrznych w ramach ochrony sygnalistów - także w jednostkach samorządu terytorialnego. Będzie to od nich wymagało między innymi określania właściwości i trybu rozpoznawania zgłoszeń. Ogólnie sformułowane przepisy mogą wywołać wiele problemów w praktyce - pisze Bartłomiej Zydel z PwC Legal.

08.11.2024

Nowe sejmowe e-konsultacje społeczne czy rewolucyjny kierunek zmian

Administracja publiczna

Najnowsza zmiana Regulaminu Sejmu wprowadza nową formułę sejmowych e-konsultacji społecznych, która ma pozwolić na powszechne konsultowanie projektów ustaw przez obywateli. Każdy po zalogowaniu się przez ePUAP lub profil zaufany będzie mógł zgłaszać swoje uwagi do tekstu projektu ustawy, przed skierowaniem go do pierwszego czytania w Sejmie. Czy zatem nowe przepisy stanowią rewolucyjny krok w kierunku partycypacyjnego stanowienia prawa?

06.11.2024

Kto w korpusie obrony cywilnej - to materia ustawy czy rozporządzenia?

Samorząd terytorialny

Skierowany we wrześniu do Sejmu wyczekiwany projekt ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej zawiera rozwiązania dotyczące kadr obrony cywilnej. Ale ustawodawca nadal nie uszczegółowił regulacji w zakresie struktury i hierarchii w korpusie obrony cywilnej oraz powoływania do służby w tej formacji.

21.10.2024

Z perspektywy pracownika socjalnego - ochrona dzieci „na papierze”

Prawo karne Pomoc społeczna Prawo rodzinne

W 2023 r. przyjęto szereg ustawowych zmian, aby wzmocnić bezpieczeństwo małoletnich przed przemocą ze strony opiekunów. Prawne zrównanie statusu dziecka wprost z osobą doznającą przemocy czy następnie wprowadzone standardy ochrony małoletnich, to niewątpliwie działania podnoszące społeczną i zawodową świadomość w obszarze przeciwdziałania przemocy. Niestety zmiany, na które najbardziej liczyło środowisko pracowników socjalnych - albo nie doczekały się odpowiedzi ze strony decydentów, albo przepisy je wprowadzające nadal pozostają jedynie „na papierze”.

18.10.2024

WSA: Oburzenie na planowaną budowę biometanowni może i słuszne, ale bezprawne

Samorząd terytorialny Odpady

Rada miasta nie może podejmować uchwał w sprawach, w których nie ma ustawowej, szczegółowej podstawy prawnej. Choćby nawet realizowała w ten sposób wolę i interes lokalnej społeczności - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie, stwierdzając nieważność uchwały, wyrażającej negatywne stanowisko odnośnie lokalizacji biogazowni na terenie miasta.

12.10.2024

Deportacje imigrantów z UE: Prawo i praktyka

Administracja publiczna Prawo europejskie

UE ściśle przestrzega zasady non-refoulement, która zabrania deportacji uchodźców do krajów, gdzie mogliby być narażeni na poważne niebezpieczeństwo. Jednocześnie polityka deportacyjna UE staje się rygorystyczna, zwłaszcza po serii ataków na obywateli UE i innych uchodźców, dokonanych przez migrantów z krajów trzecich. Deportacje odbywają się głównie w przypadkach, gdy uchodźcy przebywają nielegalnie, gdy stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego lub porządku publicznego, oraz w sytuacjach związanych z nielegalnym zatrudnieniem lub naruszaniem przepisów migracyjnych - pisze prof. Natalia Mushak.

05.10.2024

Opinia rady gminy o lokalizacji kasyna gry a postępowanie koncesyjne

Samorząd terytorialny Administracja publiczna Prawo gospodarcze

Podmiot zainteresowany udziałem w postępowaniu koncesyjnym na prowadzenie kasyna gry musi dołączyć do wniosku o udzielenie koncesji pozytywną opinię rady gminy o lokalizacji kasyna gry. Organ koncesyjny, rozpatrując wniosek koncesyjny, ma obowiązek zweryfikować, czy dołączona do wniosku opinia jest „aktualna” w dacie wydawania decyzji przez organ koncesyjny. Decydujące znaczenie ma nie data złożenia wniosku, lecz data podejmowania decyzji przez organ koncesyjny.

03.10.2024

W powodzi deepfake płynie szeroko - ważne, aby go wyłowić

Prawo AI Powódź

Tragedia, jaką jest powódź, u większości z nas budzi chęć niesienia pomocy i wsparcia. Ale jest też, na szczęście dla nielicznych, kolejną szansą na prowadzenie przestępczej działalności. Popełnianie czynów zabronionych z wykorzystaniem zaawansowanej technologii (niekoniecznie spełniającej definicję systemów AI w rozumieniu AI ACT) w czasie powodzi jest szczególnie niebezpieczne - pisze Rafał Rozwadowski, adwokat.

01.10.2024

Wody Polskie – eksperyment, który się nie udał

Środowisko Administracja publiczna Spółki

W 2018 r. ówczesny rząd z fanfarami ogłosił utworzenie nowej osoby prawnej pod dumną nazwą Wody Polskie, które przejęły Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, działający wcześniej jako organ administracji. Dziś, w odpowiedzi na zarzuty dotyczące działania Wód Polskich w czasie powodzi, ich prezes tłumaczy, że „firma została ograbiona przez polityków ze środków”. Czy rzeczywiście organy, takie jak zarząd gospodarki wodnej, powinny być przekształcane w odrębne osoby prawne - pisze prof. Marcin Dziurda.

25.09.2024

„Słodko-gorzki” smak dodatków dla pracowników pomocy społecznej

Samorząd terytorialny Pomoc społeczna Prawo pracy

Rząd przyjął rozwiązania, które po raz pierwszy od kilkudziesięciu lat, pozwolą wypłacić dodatki 1 tys. złotych brutto do wynagrodzeń dla ok. 133 tys. osób zatrudnionych w publicznym sektorze pomocy społecznej. Dlaczego jednak tak oczekiwana i niezbędna zmiana, wprowadzona, gdy ponad 70 proc. z nich otrzymuje wynagrodzenie niemal równe płacy minimalnej, w efekcie stała się przyczynkiem dla pominięcia w dodatkach części zatrudnionych pracowników i ich uzasadnionego poczucia frustracji oraz niesprawiedliwości - pisze Paweł Maczyński.

06.09.2024

Czy apele partii politycznych o wpłatę darowizn są zgodne z prawem?

Wybory

Apele o dokonywanie wpłat na rzecz partii są dozwolone, niemniej mogą podlegać ocenie prawnej. Istotna jest ocena treści komunikacji używanej do nawoływania czy zachęcania do wpłaty - czy nie wprowadza ona potencjalnego wpłacającego w błąd. W przeciwnym razie i o ile zostaną spełnione pozostałe przesłanki odpowiedzialności, może dojść do przestępstwa oszustwa - pisze Rafał Rozwadowski, adwokat.

04.09.2024

Ostatni dzwonek na odszkodowanie planistyczne lub wykup nieruchomości

Samorząd terytorialny Prawo cywilne Ład Przestrzenny

Z końcem 2024 r. przedawnią się roszczenia mające podstawę w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, które zostały uchwalone 31 grudnia 2014 r. lub w latach 2015-2018. Obecnie przedawniają się już roszczenia z planów, które weszły w życie na początku 2014 r. Tak więc ten rok to ostatni dzwonek na odszkodowanie planistyczne lub wykup nieruchomości.

29.08.2024

Problemy z rejestracją pojazdu wciąż nierozwiązane

Samorząd terytorialny Małe i średnie firmy Transport

Obowiązujące od 1 stycznia 2024 r. przepisy dotyczące obowiązkowej rejestracji pojazdów ciągle budzą wątpliwości. Kary za niezłożenie wniosku o rejestrację pojazdu, w przypadku zbycia pojazdu przed terminem na jego złożenie, w dalszym ciągu są nakładane na byłych właścicieli pojazdów, przede wszystkim na przedsiębiorców profesjonalnie zajmujących się obrotem pojazdami. Stan ten pewnie w najbliższym czasie się nie zmieni, chyba że organy zaaprobują korzystną dla właścicieli pojazdów wykładnię wprowadzonych przepisów.

02.08.2024

Odrzucenie sprawozdania finansowego pozbawia partie ogromnych środków

Administracja publiczna Wybory

Państwowa Komisja Wyborcza w terminie sześciu miesięcy od złożenia przez komitety wyborcze sprawozdań musi je przyjąć bądź odrzucić. W systemie prawa wyborczego oraz związanej z tym ustawy o partiach politycznych negatywna decyzja wiąże się z pozbawieniem partii ogromnych środków. Przesłanki są jasne i konkretne. Na czym bazuje centralny organ wyborczy, analizując sprawozdania i jakie narzędzia prawne w tym względzie posiada - wyjaśnia Dariusz Lasocki, radca prawny, były członek PKW w latach 2020-2024.

30.07.2024

Czy istnieje potrzeba powołania Korpusu Ochrony Pogranicza?

Policja Wojsko

Czy Rzeczpospolita Polska posiada długoterminową strategię zarządzania konfliktem granicznym, czy jedynie zamierza działać reaktywnie ad hoc i na podstawie prowizorycznych rozwiązań instytucjonalnych? Nie widzę długoterminowej strategii zarządzania kryzysem granicznym. Trudno za taką uznać instytucjonalną korektę prawnej relacji pomiędzy formacjami mundurowymi - pisze adwokat dr Paweł Bała.

08.07.2024

Powiat każe dyżurować, a dyżuruje człowiek nie budynek

Samorząd terytorialny Małe i średnie firmy Opieka zdrowotna

Po przemianach z 1989 r. liczba aptek lawinowo wzrosła. Liczba magistrów farmacji, czyli farmaceutów - już nie. Arytmetyka jest nieubłagana. Z danych Ministerstwa Zdrowia wynika, że w statystycznej aptece liczba farmaceutów nie przekracza 2, z czego 83 proc. stanowią kobiety. Dlaczego powiaty i apteki nie są w stanie dogadać się w sprawie dyżurów - pisze Mariusz Politowicz z Pleszewa, członek Naczelnej Rady Aptekarskiej.

22.06.2024

Usprawnienie działań Sił Zbrojnych RP na granicy budzi wątpliwości

Prawo karne Wojsko

Zmiany prawa w celu uporządkowania chaosu prawnego regulującego udział żołnierzy Wojska Polskiego i policjantów podczas działań mających na celu ochronę granicy państwa są potrzebne. Obecne regulacje są prowizoryczne i nie przystają do wyzwań, z jakimi funkcjonariusze mierzą się na granicy. Krytycznie oceniam z zaproponowane w projekcie "nowe" zasady użycia broni w procesie ochrony granicy, które wręcz rażą kazuizmem, a w gruncie rzeczy są zbędnym rozbudowaniem obowiązujących reguł określonych przez ustawodawcę - pisze Paweł Bała, adwokat.

19.06.2024

Czy system AI jest systemem wysokiego ryzyka?

Prawo AI Prawo europejskie

Kluczową kwestią dla bezpieczeństwa organizacji jest dokonanie poprawnej oceny, czy mamy do czynienia z systemem wysokiego ryzyka w rozumieniu AI Act. Nie wszystkie bowiem systemy sztucznej inteligencji to systemy wysokiego ryzyka. Wbrew pozorom, AI Act precyzyjnie wskazuje, gdzie szukać odpowiedzi - pisze Rafał Rozwadowski, adwokat.

15.06.2024

Projekt ustanowienia „strefy buforowej” stawia pytania o przestrzeganie Konstytucji

Prawo karne Administracja publiczna

Czy rzeczywiście ustanowienie czasowego zakazu przebywania na określonym obszarze w strefie nadgranicznej z Białorusią spowoduje, że służby tego kraju przestaną prowadzić działania hybrydowe? Czy zakaz nie jest skierowany w aktywistów, którzy niosą pomoc migrantom? Projektowane rozporządzenia stawia pytanie o konstytucyjność wprowadzenia takiego zakazu, bo delegacja ustawowa jest wątpliwa - pisze Daria Górniak-Dzioba, radczyni prawna.

07.06.2024