Głodny sędzia, to... surowy sędzia

Wymiar sprawiedliwości

Dopóki orzeczenia sądowe wydają żywi ludzie, a nie AI, to nie tylko fakty i przepisy mają znaczenie dla wyroku. Jak pokazują badania, zmęczenie i głód sędziego mogą wpłynąć na surowość orzeczonej kary. Znaczenie może mieć też presja społeczna, medialna czy nieuświadomione stereotypy. Wpływ czynników pozaprawnych na decyzje sędziów od dawna jest przedmiotem badań zarówno prawników, jak i psychologów. Temat ten doczekał się wielu analiz oraz licznych publikacji naukowych.

12.07.2025

Marcelina Lech: Sądy muszą zostać przygotowane na AI

Wymiar sprawiedliwości LegalTech

Sztuczna inteligencja może mieć swoje zastosowanie w sądach, ale jej wprowadzenie wymaga zapewnienia odpowiednich warunków technicznych, standardów, a przede wszystkim odpowiedzi na pytanie, do czego ma służyć. A powinna usprawniać pracę i niwelować chociaż częściowo negatywne skutki braków kadrowych – np. poprzez wspomaganie pracy pracowników Biura Podawczego czy choćby generowanie automatycznego protokołu – pisze Marcelina Lech, asystentka sędziego SN.

12.07.2025

Izbą Pracy SN będzie kierować neo-sędzia

Prawnicy

Sędzia Agnieszka Góra-Błaszczykowska została wyznaczona przez I Prezes Sądu Najwyższego do kierowania Izbą Pracy SN. Zastąpi ona sędziego Dawida Miąsika, wyłonionego do Sadu Najwyższego w procedurach...

11.07.2025

Zarzuty dyscyplinarne wobec sędziego Przemysława Radzika

Prawnicy

Rzecznik Dyscyplinarny ad hoc złożył wniosek o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej wobec sędziego Sądu Apelacyjnego w Warszawie - Przemysława Radzika, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych za czasów ministra Ziobry. Chodzi o pomówienie na portalu X w nim sędziego Grzegorza Kasickiego – o bezprawne umorzenie postępowania dyscyplinarnego.

11.07.2025

RPO interweniuje w sprawie niemianowania asesorów sądowych

Wymiar sprawiedliwości

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Kancelarii Prezydenta RP z prośbą o wyjaśnienie przyczyn zwłoki w podpisaniu aktów mianowania na asesorów. Kandydaci na asesorów wybrali stanowiska w sądach już w kwietniu, ale do dziś nie otrzymali aktów mianowania, przez co nie mogą rozpocząć pracy. Skończyło im się też stypendium, a z końcem czerwca stracili prawo do ubezpieczenia zdrowotnego.

11.07.2025

Ad Vocem: Projekt ws. prokuratorskich rozliczeń nie uderzy w zwykłych prokuratorów

Prokuratura

Projekt będzie podlegał ewaluacji i zmianom, ale idea pozostanie ta sama – w ten sposób prokuratorskie Stowarzyszenie Ad Vocem oficjalnie przyznało, że stoi za propozycją ustawy „o odpowiedzialności za czyny popełnione przez prokuratorów i asesorów oraz inne osoby zatrudnione w powszechnych jednostkach organizacyjnych prokuratury od dnia 12 stycznia 2024 roku”. Jak wskazuje, to odpowiedź na „bezprawie” przy zmianie m.in. prokuratora krajowego, jakiego „w historii prokuratury” jeszcze nie było.

11.07.2025

Adwokaci idą po urzędówki - pozywają sądy i ministra

Wymiar sprawiedliwości

21 lipca br. Sąd Rejonowy w Koninie rozpozna jeden z kilku pozwów o wyrównanie adwokatowi stawki za "urzędówkę". Kwestionowane wynagrodzenie zostało wyliczone na podstawie przepisów uznanych przez Trybunał za niekonstytucyjne. Jeśli wyrok będzie korzystny, to takie pozwy - podobnie jak sprawy frankowe - mogą zalać sądy. Adwokaci wzywają ministra sprawiedliwości do reformy systemu urzędówek, w tym opracowania mechanizmu odszkodowawczego, na wypadek ich zaniżenia.

11.07.2025

Adwokaci chcą opublikowania wyroku TK ws. wynagrodzenia kuratora

Wymiar sprawiedliwości

Stowarzyszenie Forum Adwokatów zwróciło się do premiera Donalda Tuska z petycją o niezwłoczne ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 kwietnia 2025 r. Chodzi o orzeczenie o niekonstytucyjności przepisów dotyczących wynagrodzenia dla kuratorów ustanawianych m.in. dla osób nieznanych z miejsca pobytu. W tym momencie otrzymują 40 proc. stawek minimalnych za czynności adwokackie czy radcowskie. Adwokaci podkreślają, że niepublikowanie wyroku godzi w konstytucyjne prawa obywateli.

11.07.2025

AI w sądach sprawdzi się jako asystentka, ale sędziego nie zastąpi

Wymiar sprawiedliwości

Prawnicy coraz częściej korzystają z możliwości, jakie daje sztuczna inteligencja. Zaczynają po nią sięgać także sędziowie, choć w MS trwają dopiero prace nad rozwiązaniami, które by im to w szerszym i bezpiecznym zakresie umożliwiały. Eksperci nie mają jednak wątpliwości, gdzie dla AI w sądownictwie miejsca nie ma. Jak podkreślają, jest omylna i nie ma umiejętności miękkich – może więc pomagać przy prowadzeniu przez sędziego sprawy, ale nie może w niej rozstrzygać.

11.07.2025

Iustitia o wypowiedzi prezydenta Dudy: niedopuszczalna próba zastraszenia sędziów

Wymiar sprawiedliwości

Zarząd Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia" ocenił wypowiedź prezydenta Andrzeja Dudy, dotyczącą sędziów, jako niedopuszczalną próbę zastraszenia środowiska sędziowskiego. W specjalnej uchwale Iustitia wskazała, że narusza ona elementarne standardy komunikacji i podsyca atmosferę nienawiści w debacie publicznej, a także potwierdza, że "nierozliczone zło wraca ze zdwojoną siłą".

10.07.2025

E-apelacja w sprawie karnej przez portal sądowy - Sejm uchwalił nowelę

Wymiar sprawiedliwości

Coraz bliższa jest możliwość wnoszenia środków odwoławczych i wniosków o uzasadnienie, a także np. odpowiedzi na apelację za pośrednictwem konta na portalu informacyjnym sądów. Sejm przyjął właśnie nowelę wprowadzającą taką możliwość w sprawach karnych. Na początkowym etapie mogliby z tego korzystać obrońcy, prokurator, pełnomocnik będący adwokatem lub radcą prawnym oraz Prokuratoria Generalna RP. W Sejmie trwają też pracę na dwustronną komunikacją w sprawach cywilnych.

10.07.2025

Coraz starsi podejrzani, coraz mniej przestępstw

Wymiar sprawiedliwości

Liczba przestępstw w Polsce jest niemal dwukrotnie mniejsza niż 20 lat temu. Przeciętny podejrzany jest znacznie starszy niż był wtedy. Podejrzanych cudzoziemców w liczbach bezwzględnych jest dużo jak nigdy wcześniej, ale odsetek łamiących prawo obywateli innych państw jest mniejszy niż odsetek łamiących prawo Polaków. To wnioski z wydanej przez Instytut Wymiaru Sprawiedliwości kolejnej edycji "Atlasu przestępczości w Polsce".

10.07.2025

Specjalny sąd dyscyplinarny rozliczy prokuratorów? Jest projekt

Prokuratura

Wybór na prezydenta Karola Nawrockiego wpłynął również na sytuację w środowisku prokuratorskim. W Komisji Kodyfikacyjnej Ustroju Sądownictwa i Prokuratury przeciągają się prace dotyczące nowego Prawa o prokuraturze. Tymczasem na forach prokuratorskich pojawił się projekt - zapowiedź rozliczeń za działania podejmowane przez prokuratorów, asesorów i inne osoby zatrudnione w prokuraturach od dnia 12 stycznia 2024 r. Prokuratorzy nieoficjalnie mówią o próbie wywołania efektu mrożącego i eskalacji konfliktu wewnątrz prokuratury.

09.07.2025

Włodzimierz Albin z Odznaką Honorową za Zasługi dla Wymiaru Sprawiedliwości

Wymiar sprawiedliwości

Włodzimierz Albin, dotychczasowy prezes i współtwórca Wolters Kluwer Polska, został uhonorowany przez ministra sprawiedliwości Adama Bodnara Odznaką Honorową za Zasługi dla Wymiaru Sprawiedliwości. W laudacji wskazano, że publikacje i cała infrastruktura prawnicza stworzona przez Wolters Kluwer to „integralna część polskiej tożsamości prawniczej, towarzysząca każdemu z prawników od początków drogi zawodowej".

09.07.2025

KRK, KRS, księgi wieczyste, rejestr zadłużonych - nie działają. Awaria systemów MS

Wymiar sprawiedliwości

W środę, 9 lipca, nie działają systemy Ministerstwa Sprawiedliwości. Na stronach m.in. Krajowego Rejestru Karnego, Krajowego Rejestru Sądowego, Krajowego Rejestru Zadłużonych oraz Elektronicznych Ksiąg Wieczystych pojawia się informacja o przerwie technicznej. MS wyjaśnia, że to efekt awarii u dostawcy infrastruktury.

09.07.2025

Prokuratorzy apelują w sprawie niezależności prokuratury

Prokuratura

Zgromadzenie Prokuratorów Prokuratury Regionalnej w Katowicach przyjęło uchwałę, w której wskazuje na potrzebę szeroko zakrojonego dialogu społecznego na temat realnego zapewnienia niezależności prokuratury i prokuratorów, poprzez wprowadzenie do Konstytucji RP zapisów regulujących podstawowe zasady działania prokuratury oraz status prokuratorów. Wskazano również na konieczność utrzymania zasady równości przy kształtowaniu uposażeń i wynagrodzeń prokuratorów i sędziów.

09.07.2025

Projekty „sprzątania” w kodeksach gotowe, ale podpisy prezydenta niepewne

Wymiar sprawiedliwości

W oczekiwaniu na objęcie urzędu prezydenta przez Karola Nawrockiego trwają spekulacje, które ustawy podpisze, a których nie. O ile nisko oceniane są szanse ustaw dotyczących sądów i statusu sędziów, to większą zagadką jest sprawa podpisu pod nowelizacjami procedury cywilnej, karnej czy rodzinnej. Niby tematyka politycznie neutralna, ale część zmian ma być „sprzątaniem po PiS”. Zresztą tarcia są i w samej koalicji. Do ponownych konsultacji trafiło m.in. bezwzględne dożywocie, a los rozwodu pozasądowego jest niepewny.

09.07.2025

Prezydent zmodyfikował wniosek do TK ws. mowy nienawiści

Prawnicy

Przedstawiciel prezydenta Andrzeja Dudy zmodyfikował w Trybunale Konstytucyjnym wniosek odnoszący się do marcowej nowelizacji przepisów karnych o tzw. mowie nienawiści - m.in. spośród zaskarżonych przesłanek dyskryminacji wykluczył niepełnosprawność. Zmiana ma jeszcze wpłynąć do TK pisemnie. We wtorek Trybunał odroczył rozprawę. Prezydent Andrzej Duda zaskarżył w kwietniu br. tę nowelizację Kodeksu karnego w trybie kontroli prewencyjnej. We wtorek wnioskiem prezydenta zajął się TK w pełnym składzie.

08.07.2025

Asystent prokuratora może liczyć na zwrot kosztów związanych z aplikacją uzupełniającą

Wymiar sprawiedliwości

Szkolenie w ramach aplikacji uzupełniającej prokuratorskiej prowadzonej w KSSiP można uznać za podnoszenie kwalifikacji zawodowych asystenta prokuratora. A to oznacza, że może on liczyć na płatny urlop szkoleniowy, zwolnienie z całości lub części dnia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia czy przyznanie świadczenia na pokrycie opłat za kształcenie - wynika z opinii przesłanej przez prokuratora krajowego do prokuratorów regionalnych i okręgowych. Jest jednak zastrzeżenie - prokuratury muszą równocześnie trzymać się zasad wydatkowania środków publicznych.

08.07.2025

Kandydaci na asesorów zamiast w sądach, siedzą w domu - stanowisko MS

Wymiar sprawiedliwości

Ten rok zaczął się od pogromu na egzaminie sędziowskim, który przeszło tylko 177 z 258 aplikantów. W kwietniu wybrali swoje miejsca w sądach, w maju po raz ostatni wypłacono im stypendium. Nadal jednak nie wręczono aktów mianowania, co skutkuje tym, że nie mogą rozpocząć pracy na stanowiskach asesorów. Upominają się o to i w kancelarii prezydenta, i u premiera. Odpowiedzi nie ma, podobnie jak wynagrodzenia. Z końcem czerwca stracili też prawo do ubezpieczenia zdrowotnego. MS zapewnia, że podjęło w tej sprawie niezbędne działania.

08.07.2025