Rezolucja 2025/1681 zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu agencji Unii Europejskiej za rok budżetowy 2023

REZOLUCJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO (UE) 2025/1681
z dnia 7 maja 2025 r.
zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu agencji Unii Europejskiej za rok budżetowy 2023

PARLAMENT EUROPEJSKI,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Wsparcia BEREC za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Centrum Tłumaczeń dla Organów Unii Europejskiej za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiej Agencji Chemikaliów za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiej Agencji Środowiska za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiej Agencji Kontroli Rybołówstwa za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiej Agencji Leków za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Kolejowej Unii Europejskiej za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Dostaw Euratomu za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiej Fundacji Kształcenia za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Unii Europejskiej ds. Azylu za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Unii Europejskiej ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiej Fundacji na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Unii Europejskiej ds. Programu Kosmicznego za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej za rok budżetowy 2023,

- uwzględniając art. 102 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,

- uwzględniając opinie przedstawione przez Komisję Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisję Ochrony Środowiska Naturalnego, Klimatu i Bezpieczeństwa Żywności, Komisję Transportu i Turystyki, Komisję Rybołówstwa, Komisję Kultury i Edukacji, Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz Komisję Praw Kobiet i Równouprawnienia,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A10-0065/2025),

A. mając na uwadze, że agencje UE 1  są odrębnymi podmiotami prawnymi powołanymi w celu realizacji konkretnych zadań o charakterze technicznym, naukowym lub zarządczym, które wspomagają instytucje UE w kształtowaniu i wdrażaniu polityki; mając na uwadze, że ich siedziby zlokalizowane są w różnych państwach członkowskich, a agencje wywierają duży wpływ w obszarach o istotnym znaczeniu w codziennym życiu obywateli europejskich, np. w dziedzinie zdrowia, bezpieczeństwa, wolności i sprawiedliwości;

B. mając na uwadze, że zgodnie z art. 268 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2024/2509 2  oraz art. 3 załącznika V do Regulaminu Parlamentu Europejskiego w niniejszej rezolucji przedstawiono, w odniesieniu do każdego organu, o którym mowa w art. 70 rozporządzenia (UE, Euratom) 2024/2509, oraz w odniesieniu do Agencji Dostaw Euratomu, uwagi przekrojowe towarzyszące decyzjom o absolutorium;

C. mając na uwadze, że agencje zdecentralizowane oraz Agencja Dostaw Euratomu powinny skupić się na zadaniach o wyraźnejeuropejskiejwartości dodanej, a organizacja takich zadań powinna być zoptymalizowana, aby - w interesie unijnych podatników - uniknąć powielania działań;

D. mając na uwadze, że w ramach procedury udzielania absolutorium organ udzielający absolutorium zamierza podkreślić istotne znaczenie wzmocnienia legitymacji demokratycznej instytucji Unii; mając na uwadze, że obejmuje to zwiększenie przejrzystości i rozliczalności, a także wdrażanie budżetowania celowego i zapewnienie dobrego zarządzania zasobami ludzkimi;

E. mając na uwadze, że działania Unii Europejskiej w dziedzinie kontroli budżetowej opierają się na dwóch zasadach: z jednej strony, zapewnieniu właściwego i przejrzystego wydatkowania środków z budżetu Unii, a z drugiej strony, ochronie interesów finansowych Unii i zwalczaniu nadużyć finansowych;

F. mając na uwadze, że w 2012 r. Parlament Europejski, Rada Unii Europejskiej i Komisja Europejska przyjęły wspólne oświadczenie i kompleksowy zestaw zasad przewodnich - "wspólne podejście" 3  - aby zwiększyć spójność, skuteczność i rozliczalność agencji; mając na uwadze, że Komisja zobowiązała się do podjęcia działań następczych w związku z tym porozumieniem, w stosownych przypadkach we współpracy z agencjami;

G. mając na uwadze, że uznając niewiążący prawnie charakter niniejszego wspólnego oświadczenia i załączonego do niego wspólnego podejścia oraz bez uszczerbku dla swojego udziału w procedurze ustawodawczej i rocznej procedurze budżetowej, instytucje wezmą to wspólne podejście pod uwagę w kontekście podejmowania w przyszłości wszelkich decyzji dotyczących zdecentralizowanych agencji unijnych, a wcześniej przeprowadzą analizę poszczególnych przypadków;

Uwagi ogólne

1. zauważa, że istnieją trzy rodzaje agencji: agencje zdecentralizowane, agencje wykonawcze i inne organy;

2. przypomina, że rezolucja ta obejmuje 31 z 33 agencji zdecentralizowanych i 2 z pozostałych czterech organów (Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT) oraz Agencję Dostaw Euratomu (ESA)); podkreśla, że procedury budżetowe i procedury udzielania absolutorium dla dwóch w pełni samofinansujących się agencji zdecentralizowanych, a mianowicie Wspólnotowego Urzędu Ochrony Odmian Roślin (CPVO) i Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), są zarządzane odpowiednio przez Radę Administracyjną CPVO i Komitet Budżetowy EUIPO i nie są częścią niniejszej rezolucji; zauważa, że - podobnie - roczna procedura budżetowa i procedura udzielania absolutorium Jednolitej Radzie ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji (SRB) leży wyłącznie w gestii jej zarządu; podkreśla potrzebę zapewnienia efektywnego wykorzystania zasobów europejskich; wzywa, zgodnie z Trybunałem Obrachunkowym ("Trybunałem"), do przeprowadzenia dogłębnej oceny agencji zdecentralizowanych w celu ocenienia ewentualnych reform, aby wyeliminować nadmiarowość, zwiększyć skuteczność i osiągnąć oszczędności; przypomina o znaczeniu wzmocnienia struktur zarządzania przy jednoczesnym zapewnieniu, że agencje pozostaną skuteczne i będą reagować na zmieniające się potrzeby;

3. podkreśla znaczenie procedury udzielania absolutorium, ponieważ jest ona nie tylko obowiązkiem wynikającym z traktatu, ale także promuje przejrzystość, rozliczalność i otwarty dialog na temat finansów Unii oraz dąży do ich zapewnienia; zauważa, że daje ona również agencjom możliwość zaprezentowania swojej pracy i wykazania wartości dodanej Unii i jej obywatelom; podkreśla ponadto, że agencje udzielają odpowiedzi na kwestionariusze przesłane przez Parlament i są zapraszane przez organ udzielający absolutorium na wysłuchania publiczne, co daje obywatelom, przedsiębiorstwom, organizacjom pozarządowym i innym zainteresowanym stronom możliwość śledzenia posiedzeń i upewnienia się, że dochody i wydatki są zgodne z zasadami należytego zarządzania finansami;

4. uważa, że koncepcja udzielania absolutorium przez wewnętrzny organ udzielający absolutorium, tak jak w przypadku EUIPO, CPVO i SRB, może potencjalnie prowadzić do konfliktu interesów; uważa, że absolutorium udzielane przez Parlament pozwala uniknąć potencjalnych konfliktów interesów i przyczynia się do przejrzystości i publicznego wizerunku agencji;

5. jest zdania, że niezależnie od ram prawnych te same zasady rozliczalności i przejrzystości powinny mieć zastosowanie do wszystkich organów związanych z UE;

6. przypomina pkt 58 wspólnego podejścia do w pełni samofinansujących się agencji w celu zapewnienia kontroli publicznej ze strony Parlamentu, który stanowi, że: "Należy zbadać możliwości zapewnienia demokratycznej odpowiedzialności w przypadku agencji utrzymujących się wyłącznie ze środków własnych (czyli agencji finansowanych przez swoich klientów), jako że są to organy unijne zobowiązane do wdrażania polityk UE, ale niepodlegające wymogowi uzyskania absolutorium w rozumieniu TFUE. Agencje takie mogłyby przedkładać Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komisji roczne sprawozdanie z wykonania budżetu i brać po uwagę wnioski lub zalecenia formułowane przez Parlament i Radę.";

7. zwraca uwagę, że chociaż ustanawianie agencji UE lub rozszerzanie ich działalności ma na celu zwiększenie zdolności Unii, kluczowe znaczenie ma zapewnienie, aby proces ten opierał się na gruntownych ocenach, ocenach skutków i wyraźnym wykazaniu wartości dodanej, aby można było wyciągnąć wnioski i w razie potrzeby rozważyć zakończenie mandatu; podkreśla, że podejście to nie tylko zapewniłoby lepsze uregulowania prawne, ale również zwiększyłoby skuteczność, rozliczalność, przejrzystość i spójność otoczenia instytucjonalnego Unii;

8. przypomina, że pkt 60 wspólnego podejścia stanowi, iż każda agencja UE powinna być poddawana ocenie co 5 lat; wzywa Komisję do zbadania dalszych synergii i konsolidacji działań oraz ewentualnego połączenia agencji prowadzących uzupełniające się działania w celu zapewnienia efektywności kosztowej i usprawnienia funkcji agencji, w tym potencjalnych przeglądów mandatów w przypadkach, w których występują nieefektywności lub nadmiarowość; zachęca do stosowania w razie potrzeby klauzuli wygaśnięcia/klauzuli przeglądowej w celu utrzymania skuteczności i zapewnienia optymalnego wykorzystania zasobów; uważa, że efektywność budżetowa ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania agencji; zgadza się z zaleceniem Trybunału zawartym w sprawozdaniu specjalnym 22/2020 4 , w którym zaleca się Komisji zwiększenie stosowania przekrojowych ocen agencji w kontekście przeprowadzanych przez Komisję kontroli adekwatności poszczególnych obszarów polityki;

9. potwierdza znaczenie przejrzystości, rozliczalności i budżetowania celowego we wszystkich agencjach UE, przy zapewnieniu skutecznego zarządzania finansami; podkreśla, że agencje muszą ściśle przestrzegać swoich mandatów; przyznaje, że niektóre agencje mogą wymagać rozszerzonego mandatu; wzywa do wzmocnienia mechanizmów zarządzania, aby uniknąć powielania kompetencji i poprawić efektywność operacyjną;

10. podkreśla, że potrzebne są wystarczające zasoby, aby agencje były w stanie wykonywać nowe zadania wymagane nowymi przepisami;

11. podkreśla, jak ważne jest zwiększenie obecności agencji w mediach, internecie i w mediach społecznościowych w celu podniesienia świadomości społecznej w zakresie ich pracy;

12. zwraca uwagę na rosnące zamieszanie wynikające z mnóstwa przypadków, w których nazwy i akronimy agencji są identyczne lub prawie identyczne; wzywa odpowiednie organy do zbadania sposobów poprawy sytuacji;

Zarządzanie

13. przypomina, że wspólne podejście 5  zawiera przegląd struktury zarządzania agencjami zdecentralizowanymi; uznaje postępy poczynione przez agencje UE w zakresie poprawy zarządzania finansami i struktur zarządzania, dostrzegając jednocześnie potrzebę dalszej poprawy skuteczności i rozliczalności; przypomina, że zarządy wszystkich agencji zdecentralizowanych odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu dobrego zarządzania i rozliczalności; przypomina, że wspólne podejście sugeruje, iż zarząd powinien składać się z jednego przedstawiciela z każdego państwa członkowskiego, dwóch przedstawicieli Komisji, jednego członka wyznaczonego przez Parlament (w stosownych przypadkach) oraz "dość ograniczonej" liczby przedstawicieli zainteresowanych stron (w stosownych przypadkach), zapewniając, że odzwierciedlają oni różnorodne interesy, a ich proces wyboru był przejrzysty;

14. zauważa, że struktura zarządzania agencjami zdecentralizowanymi jest ogólnie dość podobna w przypadku wszystkich agencji; zauważa, że wszystkie z nich mają zarząd/radę administracyjną i dyrektora; odnotowuje, że dziewięć agencji ma radę wykonawczą (Cedefop, EUDA, ENISA, ERA, EU-OSHA, Eurofound, Eurojust, FRA, EIT) 6 , a jedynie agencje związane z programem kosmicznym Unii Europejskiej mają Radę Akredytacji w zakresie Bezpieczeństwa; zauważa ponadto, że trzy Europejskie Urzędy Nadzoru (Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB), Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) oraz Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA)) oraz dwie agencje w grupie polityk "Jednolity rynek" (Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER) i Agencja Wsparcia BEREC (Urząd BEREC) powołały Radę Organów Regulacyjnych lub Organów Nadzoru;

15. przypomina, że zarządy Eurofoundu, Cedefopu i EU-OSHA mają strukturę trójstronną; zauważa, że każde państwo członkowskie jest reprezentowane w każdej radzie przez rząd, pracodawcę i członka związku zawodowego (łącznie 81 przedstawicieli); zauważa, że Komisja ma trzech przedstawicieli oraz że Parlament powołał niezależnego eksperta (bez prawa głosu); przypomina o mniejszej liczbie członków zarządu EFK, w skład której wchodzi 27 przedstawicieli państw członkowskich (bez partnerów społecznych), trzech przedstawicieli Komisji (którzy dysponują jednym głosem w radzie), trzech ekspertów mianowanych przez Parlament (w porównaniu z jednym na agencję trójstronną) oraz trzech przedstawicieli krajów partnerskich wyznaczonych przez Komisję 7 ;

16. przyjmuje do wiadomości wnioski z oceny Eurofoundu, Cedefopu, ETF i EU-OSHA dotyczącej trójstronnej struktury zarządzania (Eurofound, Cedefop i EU-OSHA); zauważa, że trójstronna struktura przynosi korzyści, takie jak: reprezentacja, kierunek strategiczny i dzielenie się wiedzą, ale wielkość i różnorodność zarządów stanowią wyzwanie w odniesieniu do zawierania kompromisów dotyczących podstawowej działalności i decyzji administracyjnych; zwraca uwagę, że w ocenie rozważono alternatywne modele zarządzania w celu skuteczniejszego zaangażowania partnerów społecznych; podkreśla zwiększony potencjał oszczędności i synergii w działaniach tych agencji; podkreśla potrzebę rygorystycznego nadzoru finansowego nad agencjami UE, aby zapewnić opłacalność i zapobiec niewłaściwemu wykorzystywaniu funduszy publicznych; podkreśla potrzebę odpowiedzialnego, opartego na potrzebach podejścia do finansowania agencji, zapobiegającego ekspansji biurokratycznej przy jednoczesnym zapewnieniu agencjom odpowiednich zasobów do wypełniania swoich mandatów;

17. przyjmuje do wiadomości wnioski ze sprawozdania z oceny rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1896 8  w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex) i jego ustalenia, zgodnie z którymi rozporządzenie jest odpowiednie do zakładanych celów, w tym przegląd stałej służby opublikowany w lutym 2024 r.: zauważa, że chociaż rozporządzenie zapewnia ramy skutecznego zarządzania granicami, nadal istnieją wyzwania w zakresie zarządzania, rozliczalności i efektywności; uznaje, że struktura zarządzania wymaga dostosowań, aby zapewnić, że Frontex może w pełni realizować swój mandat, a także uwzględnić równowagę reprezentacji w zarządzie, usprawnić wewnętrzne procesy decyzyjne i uniknąć nakładania się obowiązków; z zadowoleniem przyjmuje nową strukturę organizacyjną przyjętą przez zarząd w listopadzie 2023 r. jako krok w kierunku poprawy zarządzania, koordynacji strategicznej i alokacji zasobów; dostrzega niewydolność administracyjną podkreśloną w sprawozdaniu z oceny, w szczególności w odniesieniu do procedur zwrotu kosztów i przeszkód biurokratycznych napotykanych przez państwa członkowskie przy oddelegowywaniu personelu do Fronteksu; wzywa Komisję do zbadania sposobów uproszczenia tych procesów w celu zmniejszenia zbędnych obciążeń dla organów krajowych; zwraca uwagę na znaczenie wdrożenia zaleceń zawartych w sprawozdaniu rocznym urzędnika ds. praw podstawowych; uznając poczynione postępy, wzywa Frontex do dalszego zwiększania przejrzystości, pełnej współpracy w dochodzeniach i wdrażania środków zapewniających ochronę praw podstawowych we wszystkich swoich działaniach;

18. podkreśla, że zrównoważone podejście łączące skuteczną kontrolę graniczną z solidnymi gwarancjami praw podstawowych ma kluczowe znaczenie dla utrzymania bezpiecznej strefy Schengen i wiarygodnych ram zarządzania migracjami w Unii; przypomina zatem o znaczeniu strukturalnego i ustawicznego szkolenia w zakresie praw podstawowych dla funkcjonariuszy stałej służby (Frontex), aby zapewnić, że są zaznajomieni z odpowiednimi obowiązkami i standardami w zakresie praw podstawowych oraz międzynarodowych praw człowieka i prawa humanitarnego, i że ich przestrzegają 9 ; podkreśla ponadto znaczenie zgłaszania przez świadków zaobserwowanych naruszeń praw podstawowych za pomocą zgłoszeń poważnych incydentów;

Zarządzanie budżetem i finansami

19. zauważa, że całkowite ostateczne dochody za 2023 r. (po uwzględnieniu budżetów korygujących) oraz dane porównawcze za 2022 r. dla 33 agencji UE objętych niniejszą rezolucją zostały podzielone w następujący sposób 10 :

Dochody w 2023 r. (EUR) Dochody w 2022 r. (EUR) A (%)
ACER 29 582 967 24 827 843 19,15
URZĄD BEREC 7697265 7 428 456 3,62
CDT (1) 47 140 900 48 721 800 - 3,24
CEDEFOP 20 140 610 18 434 420 9,26
CEPOL 14 211 723 13 805 510 2,94
EASA (2) 169 665 375 163 367 860 3,85
EBA 52 672 002 50 315 014 4,68
ECDC 102 526 724 112 796 588 - 9,10
ECHA 123 280 140 116 981 740 5,38
EEA 76114 130 92 863 021 - 18,04
EFCA 30 862 554 35 734297 - 13,63
EFSA 148 954 729 134 773 287 10,52
EIGE 9358919 8 432 920 10,98
EIOPA 36 714 492 34 571 120 6,20
EIT 367 607 241 448 920 650 - 18,11
ELA 39 973 330 34 689 842 15,23
EMA 448 603 000 421 815 000 6,35
EUDA (EMCDDA) 22 082 074 18 839 136 17,21
EMSA 111 954 231 115 807 270 - 3,33
ENISA 25 183 495 39 207 625 - 35,77
ERA 38 532 447 33 983 956 13,38
ESA 258160 167000 54,59
ESMA 72 509 657 68 068 551 6,52
ETF 28 542 956 25 051 848 13,94
EUAA 170 135 127 168 842 192 0,77
EU-LISA 300 524 142 296 508 265 1,35
EU-OSHA 17 038 950 16 405 100 3,86
EUROFOUND 25 369 931 22 438 000 13,07
EUROJUST 59 324 460 49 086 843 20,86
EUROPOL 212 925 809 197 759 722 7,67
EUSPA 76 922 866 65 392 492 17,63
FRA 26 191 031 25 857 952 1,29
FRONTEX 829 352 752 693 122 858 19,65
OGÓŁEM 3 741 954 189 3 605 018 178 3,80

(1) Odjęta nadwyżka przeniesiona z poprzedniego roku budżetowego.

(2) Korekty budżetowe odpowiadające odjętej skumulowanej nadwyżce.

20. podkreśla, że wzrost dochodów w latach 2022-2023 był znaczący w niektórych agencjach i wyniósł 54,59 % w przypadku ESA, 20,86 % w przypadku Eurojustu, 19,65 % w przypadku Fronteksu i 19,15 % w przypadku ACER; z zadowoleniem przyjmuje zwiększenie finansowania organów ścigania;

21. zauważa, że w przypadku ESA wzrost ten wynika głównie z dalszego rozwoju systemu informatycznego ESA (Nuclear Observatory and ESA Management of Information (NOEMI)) oraz świadczenia usług księgowych na rzecz Agencji; w przypadku Eurojustu wzrost ten wynika głównie z dodatkowych zasobów niezbędnych do wykonywania zadań, dodanych w wyniku trzech wniosków Komisji dotyczących rozporządzeń, oraz ze szczególnie poważnego wpływu inflacji 11 ; zwiększenie budżetu Fronteksu ma na celu dalsze budowanie stałej służby straży granicznej, w tym zapewnienie sprzętu 12 ; w przypadku ACER wzrost ten wynika głównie z dodatkowych zadań delegowanych w planowanych zmienionych rozporządzeniach w sprawie infrastruktury energetycznej i redukcji emisji metanu 13 , związanej z tym rocznej indeksacji wynagrodzeń, wyższych kosztów prawnych oraz wyższego przydziału środków budżetowych wynikającego z opłat za konkretne projekty;

22. przyjmuje do wiadomości odpowiedź na pytanie wymagające odpowiedzi na piśmie, w której wskazano, że przeniesienia dokonywane przez Frontex (45 % w 2023 r.) są powiązane z jego cyklem operacyjnym, który nie jest zgodny z rokiem kalendarzowym i nie może być łatwo dostosowany, ponieważ dotyczy wszystkich państw członkowskich; jest świadomy, że priorytety polityczne Komisji i oczekiwania obywateli Unii w zakresie bezpieczeństwa są wyjaśnieniami stosowanymi w celu zwiększenia budżetu Fronteksu; podkreśla, że zasadnicze znaczenie ma zapewnienie odpowiednich zasobów dla skutecznego funkcjonowania Fronteksu, przy jednoczesnej ciągłej ocenie, czy budżet Agencji jest odpowiedni do zakładanych celów i przynosi rezultaty; przypomina o potrzebie monitorowania postępów w zakresie zdolności absorpcyjnej Agencji, w szczególności poprzez rekrutację pracowników straży granicznej i przybrzeżnej, podkreślając znaczenie należytego planowania dla zapewnienia jej skuteczności; wzywa ponadto EUAN do współpracy z agencjami i ETO w celu opracowania ujednoliconej prezentacji przeniesień, która będzie lepiej odpowiadała zasadzie jednoroczności określonej w rozporządzeniu finansowym;

23. przypomina, że większość agencji UE otrzymuje finansowanie w całości z wkładów z budżetu Unii; zauważa jednak, że niektóre agencje są w pełni lub częściowo finansowane z alternatywnych źródeł dochodów, w tym certyfikatów, zezwoleń, rejestracji substancji, składek, gromadzenia danych, nadzoru rynku, nadzoru i innych usług, takich jak tłumaczenia i terminologia zapewniane przez Centrum Tłumaczeń dla Organów Unii Europejskiej (CdT);

24. przyznaje w szczególności, że:

- agencje częściowo samofinansujące się to Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA), Agencja Kolejowa Unii Europejskiej (ERA), Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER), Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA), Europejska Agencja Leków (EMA);

- w pełni samofinansujące się agencje to CdT; oraz

- agencje częściowo współfinansowane przez krajowe organy publiczne to Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB), Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA) oraz Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA);

25. zauważa, że w 2023 r. źródło finansowania agencji samofinansujących się, które są częścią niniejszej rezolucji, miało następujący podział:

Dochody w 2023 r. (EUR) Dotacja UE (EUR) % Dochody własne (EUR) % Inne (EUR)
ACER 29 576 964 19 418 599 66 10 158 245 34 120
CDT 47 140 900 0 0 46 295 800 98 845100
EASA 169 665 375 44 329 433 26 120 937 434 71 4 398 508
EBA 52 672 002 19 428 306 37 31 479 331 60 1 764 364
ECHA 123 280 140 81 274 568 66 33 107 484 27 8 898 088
EIOPA 36 714 492 13 470 715 37 22 086 958 60 1 156 819
EMA 448 603 000 50 027000 11 398 209 000 89 367000
ERA 38 532 447 27 418 274 71 10 312 858 27 801315
ESMA 72 509 657 18 588 578 26 52 224 114 72 1 696 965
OGÓŁEM 1 018 694 977 273 955 473 724 811 224 19 928 279

26. przyjmuje do wiadomości uwagę Trybunału, że Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER), Agencja Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA), Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA), Europejska Agencja Leków (EMA), Agencja Kolejowa Unii Europejskiej (ERA) oraz Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) są prawnie zobowiązane do oddzielnego określania i rozliczania kosztów działań finansowanych z dochodów własnych; zauważa, że agencje te dysponują systemami umożliwiającymi spełnienie tego wymogu, i odnotowuje, że niektóre agencje, takie jak EMA, EASA i ERA, wykraczają poza te wymogi;

27. zauważa, że w rozporządzeniach ustanawiających trzy europejskie organy nadzoru (EUNB, EIOPA i ESMA - z wyjątkiem działań finansowanych z opłat nadzorczych) określono, że początkowo wkłady, które otrzymują od właściwych organów krajowych, powinny stanowić 60 % ich budżetów, a pozostałe 40 % powinno pochodzić z budżetu UE; zauważa, że rozwiązanie to odzwierciedla połączenie zadań regulacyjnych, które nadają się do finansowania przez UE, i zadań w zakresie konwergencji praktyk nadzorczych, które są odpowiednie dla wkładów właściwych organów krajowych, w ramach mandatów tych trzech organów; podkreśla, że ze względu na brak wyraźnego rozróżnienia między działaniami finansowanymi z tych dwóch źródeł w rozporządzeniach ustanawiających organy te nie dokonują rozróżnienia między kosztami pokrywanymi z dotacji z budżetu UE a kosztami pokrywanymi z wkładów krajowych;

28. wzywa EUNB, EIOPA i ESMA do rozwijania zdolności do identyfikowania i oddzielnego rozliczania kosztów działań generujących każde z ich źródeł dochodów własnych w celu poprawy procesu decyzyjnego i jakości informacji przekazywanych zainteresowanym stronom w odniesieniu do deficytów lub nadwyżek generowanych przez takie działania;

29. zauważa, że CdT posiada system monitorowania kosztów każdej działalności i każdego produktu generującego dochody własne, umożliwiający mu obliczanie zysków lub strat; podkreśla, że w 2023 r. 10 z 17 głównych produktów CdT odnotowało straty na łączną kwotę 3,4 mln EUR;

30. podkreśla, że w ciągu ostatniej dekady CdT miało w siedmiu latach deficyt budżetowy, a w sześciu latach straty księgowe z powodu spadku wolumenu działalności gospodarczej; zwraca uwagę, że aby zaradzić spadkowi wolumenu działalności, CdT korzysta ze specjalnej rezerwy utworzonej w 2011 r. w celu zapewnienia stabilności budżetu i cen; zauważa, że rezerwa ta osiągnęła najwyższy poziom 15,6 mln EUR w 2014 r., a następnie spadła do 10,3 mln EUR w 2022 r. i 8,9 mln EUR w 2023 r.; jest świadomy, że po całkowitym wyczerpaniu rezerwy wszelkie dalsze deficyty będą musiały zostać pokryte z dotacji z budżetu Unii, zgodnie z rozporządzeniem ustanawiającym CdT; wzywa CdT do przedstawienia organowi udzielającemu absolutorium sprawozdania na temat planów złagodzenia ryzyka w odniesieniu do ciągłości działania;

31. zauważa, ze agencje powinny ulepszyć sprawozdawczość finansową i mechanizmy kontroli wewnętrznej; wzywa agencje do corocznego przedstawiania szczegółowego podziału wydatków, w tym zdezagregowanych danych dotyczących umów zewnętrznych, usług doradczych i podwykonawców; podkreśla, że potrzebne są narzędzia sprawozdawczości cyfrowej w czasie rzeczywistym, które poprawią nadzór finansowy i rozliczalność wobec Parlamentu Europejskiego i opinii publicznej; zachęca do dalszych postępów w kwestii zaleceń z audytu;

Główne rodzaje ryzyka zidentyfikowane przez Trybunał

32. odnotowuje wniosek Trybunału zawarty w jego sprawozdaniu rocznym dotyczącym agencji UE za rok budżetowy 2023 ("sprawozdanie Trybunału"), zgodnie z którym przeprowadzona przez Trybunał kontrola przyniosła podobne wyniki jak w roku poprzednim (2022 r.), a głównym źródłem nieprawidłowych płatności pozostały uchybienia w procedurach udzielania zamówień publicznych;

33. odnotowuje na podstawie sprawozdania Trybunału, że ogólne ryzyko dla wiarygodności rozliczeń agencji, ustalone w wyniku zastosowania zasad rachunkowości przyjętych przez księgowego Komisji i opartych na międzynarodowych standardach rachunkowości, jest ogólnie niskie, podobnie jak w 2022 r.;

34. podkreśla, że Trybunał uznaje ogólne ryzyko dla legalności i prawidłowości dochodów leżących u podstaw rozliczeń agencji za niskie w przypadku większości agencji oraz za średnie w przypadku agencji, które częściowo finansują się ze środków własnych i w odniesieniu do których obowiązują przepisy szczegółowe dotyczące poboru opłat i innych wkładów na poczet dochodów, i że podobnie było w 2022 r.;

35. odnotowuje, że Trybunał uważa, iż ryzyko dla legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń agencji jest ogólnie średnie, a waha się w przedziale od niskiego do wysokiego w przypadku konkretnych tytułów budżetowych; zauważa, że Trybunał uznaje ryzyko w przypadku tytułu I (wydatki na personel) za ogólnie niskie, w przypadku tytułu II (wydatki administracyjne) - średnie, a w przypadku tytułu III (wydatki operacyjne) - od niskiego do wysokiego, w zależności od agencji i charakteru jej wydatków operacyjnych; zwraca uwagę, że Trybunał uznaje ryzyko związane z tytułem III za podobne do ryzyka związanego z tytułem II, ale ponieważ w grę wchodzą znacznie wyższe kwoty w ramach tytułu III, wpływ jest uważany za większy;

36. wyraża zaniepokojenie, że Trybunał szósty rok z rzędu uznaje ryzyko dla należytego zarządzania finansami za średnie i głównie związane z postępowaniami o udzielenie zamówień publicznych, w których nie zapewniono optymalnego wykorzystania środków finansowych;

37. zauważa, że Trybunał uznaje ryzyko dla zarządzania budżetem za niskie, ponieważ kontrola Trybunału wykazała wysoki poziom przeniesień środków, na które zaciągnięto zobowiązania;

38. zauważa, że zgodnie ze sprawozdaniem Trybunału główne problemy w agencjach to: (i) uchybienia dotyczące postępowań o udzielenie zamówienia, które były główną przyczyną występowania nieprawidłowych płatności; (ii) wyzwania związane z zarządzaniem budżetem, takie jak nadmierne przeniesienia i opóźnienia w płatnościach; (iii) uchybienia w kontroli wewnętrznej, w szczególności w zakresie zapewniania zgodności z przepisami finansowymi i wytycznymi proceduralnymi;

Przegląd wyników kontroli

39. odnotowuje, że Trybunał wydał opinię bez zastrzeżeń w odniesieniu do wiarygodności sprawozdań finansowych wszystkich agencji; zauważa, że Trybunał wydał opinię bez zastrzeżeń na temat legalności i prawidłowości dochodów leżących u podstaw sprawozdań finansowych wszystkich agencji; zauważa jednak, że chociaż opinia bez zastrzeżeń na temat legalności i prawidłowości dochodów leżących u podstaw sprawozdań finansowych została wydana dla wszystkich agencji, wyjątki odnotowano w przypadku czterech agencji: Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT), Europejskiego Urzędu ds. Pracy (ELA), Agencji Unii Europejskiej ds. Cyberbezpie- czeństwa (ENISA) oraz Agencji Unii Europejskiej ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu-LISA);

40. zauważa, że w przypadku EIT zastrzeżenie dotyczy nieprawidłowych płatności z tytułu dotacji, w przypadku których EIT przeprowadził weryfikację ex post na próbie 174 pozycji kosztów; zauważa, że EIT odrzucił koszty związane z 27 pozycjami kosztów oraz że Trybunał zidentyfikował trzy dodatkowe pozycje kosztów, w odniesieniu do których EIT nie był w stanie przedstawić dowodów na to, że beneficjenci spełnili podstawowe warunki umowy o udzielenie dotacji, co daje szacunkową łączną kwotę 12,2 mln EUR nieprawidłowych płatności z tytułu dotacji, odpowiadającą szacowanemu poziomowi błędu wynoszącemu 3,4 %; zaznacza, że EIT kwestionuje jeden z błędów zgłoszonych przez Trybunał, dotyczący trzech pozycji kosztów, które jego zdaniem są kwalifikowalne; zauważa ponadto, że według EIT, gdyby nie ten przypadek, szacowany wskaźnik błędu zgłoszony przez Trybunał byłby niższy niż próg istotności wynoszący 2 %, co doprowadziłoby do wydania opinii bez zastrzeżeń na temat legalności i prawidłowości płatności dokonanych przez EIT;

41. ubolewa, że w odniesieniu do ELA zastrzeżenie dotyczy płatności w wysokości 1,6 mln EUR w 2023 r., co stanowi 3,8 % całkowitych dostępnych środków na płatności; zauważa, że kwota ta obejmuje 1,3 mln EUR związane z umową uznaną za nieprawidłową w sprawozdaniu z audytu za 2022 r. ze względu na wartość zamówienia przekraczającą ustalony maksymalny limit zamówienia oraz 0,3 mln EUR związane z niedociągnięciami w kontrolach ex ante dotyczących realizacji umowy; przyjmuje do wiadomości odpowiedź ELA, w której wyjaśniono, że nieprawidłowa umowa wygasła w lutym 2024 r. i została zastąpiona nową umową ramową zawartą w listopadzie 2023 r.; jest świadomy decyzji ELA o tymczasowym kontynuowaniu nieprawidłowej umowy w celu ograniczenia ryzyka, ochrony swojej reputacji i zapewnienia nieprzerwanego świadczenia usług, co umożliwi utrzymanie spójnych działań i realizację planowanej działalności do czasu wejścia w życie nowej umowy;

42. zauważa, że w przypadku ELA zastrzeżenie dotyczy nieprawidłowych płatności w wysokości 1,8 mln EUR dokonanych w 2023 r., co stanowi 4,1 % całkowitych środków na płatności dostępnych w 2023 r.; przypomina, że w sierpniu 2022 r. ENISA otrzymała dodatkowe 15 mln EUR w swoim budżecie na zapewnienie zwiększonego wsparcia w zakresie cyberbezpieczeństwa dla państw członkowskich w następstwie rosyjskiej inwazji na Ukrainę; zauważa ponadto, że we wrześniu 2022 r. ENISA wszczęła postępowanie o udzielenie zamówienia obejmujące 28 części, a następnie podpisała 28 odrębnych umów ramowych o wartości 14,4 mln EUR; jest świadomy, że na początku 2023 r. zarząd zrobił wyjątek, aby tymczasowo odstąpić od swoich przepisów finansowych w celu spełnienia zmienionych wniosków państw członkowskich o wsparcie w zakresie cyberbezpieczeństwa; przyjmuje do wiadomości, że zgodnie z odpowiedzią ENISA decyzja zarządu stanowiła wyjątek (ograniczony w czasie i zakresie), aby zareagować na szczególną wyjątkową sytuację w niezwykle trudnym kontekście międzynarodowym; zauważa, że wyjątek ten został należycie zarejestrowany w związku z zastosowaniem ram kontroli wewnętrznej ENISA i został odpowiednio zgłoszony w skonsolidowanym rocznym sprawozdaniu z działalności za 2023 r.;

43. zauważa, że w przypadku eu-LISA zastrzeżenie dotyczy nieprawidłowych płatności na łączną kwotę 12,6 mln EUR dokonanych w 2023 r., co stanowi 3,2 % całkowitych dostępnych środków na płatności, w tym 2,7 mln EUR w przypadku umów skontrolowanych w 2023 r. i 9,9 mln EUR w przypadku umów uznanych za nieprawidłowe w sprawozdaniu z audytu za 2022 r.;

44. z zaniepokojeniem odnotowuje powtarzające się wydawanie opinii z zastrzeżeniem na temat legalności i prawidłowości płatności eu-LISA, co odzwierciedla utrzymujące się kwestie poruszane przez Trybunał w poprzednich sprawozdaniach od 2020 r.; odnotowuje uwagę Trybunału, że większość umów, w których wystąpiły błędy, wygasła lub została rozwiązana przez eu-LISA w 2023 r.;

45. zauważa, że podstawą opinii z zastrzeżeniem (eu-LISA) w 2023 r. były następujące nieprawidłowości:

- nieprawidłowość umowy ramowej: zauważa, że eu-LISA dokonała istotnych zmian w niektórych elementach cenowych ofert finansowych dwóch oferentów, wykraczających poza korekty dozwolone na mocy art. 151 rozporządzenia finansowego, co miało bezpośredni wpływ na wynik przetargu, a związane z tym płatności wyniosły łącznie 2,7 mln EUR w 2023 r.;

- nieuzasadniona procedura negocjacyjna: ponadto zwraca uwagę na nieprawidłową płatność w wysokości 7,7 mln EUR związaną z umową ramową przyznaną w drodze procedury negocjacyjnej bez odpowiedniego uzasadnienia, z naruszeniem norm dotyczących zamówień publicznych;

- niedozwolona zmiana umowy: zauważa, że płatności w wysokości 1,8 mln EUR zostały sklasyfikowane jako nieprawidłowe w następstwie niedozwolonej zmiany, która zwiększyła wartość umowy w cenach stałych o 3,6 mln EUR;

- niezgodność z warunkami umowy ramowej: zauważa z zaniepokojeniem, że płatności w ramach umowy ramowej na utrzymanie wspólnej infrastruktury na łączną kwotę 0,4 mln EUR były nieprawidłowe, ponieważ umowa w sprawie konkretnego zamówienia odbiegała od umowy ramowej;

46. wyraża głębokie zaniepokojenie powtarzającymi się problemami związanymi z zamówieniami publicznymi, które skutkują wydaniem opinii z zastrzeżeniem czwarty rok z rzędu, i wzywa eu-LISA do podjęcia natychmiastowych działań naprawczych w celu rozwiązania tych problemów i zapobiegania im w przyszłych praktykach w zakresie zarządzania finansami i udzielania zamówień, przy zapewnieniu pełnej zgodności z rozporządzeniem finansowym; apeluje o poinformowanie Parlamentu Europejskiego o postępach w tym względzie do 30 czerwca 2025 r.;

47. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że podczas wysłuchania 14  Trybunał przyznał, iż pomimo opinii wydanej na 2023 r. (eu-LISA) zidentyfikowane uchybienia są usuwane i odnotowano poprawę sytuacji;

48. podkreśla, że chociaż rozporządzenie finansowe nie określa pułapów przeniesień, powtarzające się i nadmierne poziomy przeniesień środków podważają budżetową zasadę jednoroczności i wskazują na trudności strukturalne w procesie opracowywania i wykonywania budżetu; zauważa, że w 14 agencjach (ENISA, Eurofound, EIGE, eu-LISA, EMA, EUSPA, ELA, FRA, EFCA, ECDC, EU-OSHA, ACER, Frontex i ESA) poziom przeniesień dotyczących wszystkich tytułów budżetowych łącznie przekracza 15 %; zauważa, że w przypadku Fronteksu i ESA przeniesienia wynoszą odpowiednio ponad 40 % i 50 %;

49. przypomina, że ramy regulacyjne zobowiązują agencje do dokonywania płatności w określonych terminach; zauważa, że niedotrzymanie tych terminów może skutkować ubieganiem się przez wierzycieli o odsetki za zwłokę; zauważa, że w odniesieniu do 2023 r. Trybunał stwierdził, że chociaż całkowitą kwotę naliczonych odsetek za zwłokę uznano za nieistotną, warto zauważyć, że dziewięć agencji (ACER, ECDC, EEA, EUDA, ENISA, ERA, EU-OSHA, Eurojust i Frontex) często nie dotrzymywało terminów płatności; zwraca się do odnośnych agencji o dopilnowanie, by przewidziane prawem terminy płatności były przestrzegane; podkreśla, że chociaż kwota naliczonych odsetek za zwłokę była niewielka, wysoka częstotliwość opóźnień w płatnościach może negatywnie wpłynąć na reputację agencji;

50. zwraca uwagę, że Trybunał wydał objaśnienia uzupełniające w celu podkreślenia kwestii przedstawionej lub zadeklarowanej w sprawozdaniu finansowym, która jest na tyle istotna, że ma zasadnicze znaczenie dla zrozumienia sprawozdania finansowego lub dochodów bądź płatności leżących u podstaw sprawozdania; zauważa ponadto, że w odniesieniu do roku budżetowego 2023 Trybunał zastosował objaśnienia uzupełniające w odniesieniu do następujących agencji, które są częścią niniejszej rezolucji: CDT, EUNB, EIT, EMA, ERA, ESMA, Eurojustu, eu-LISA i Fronteksu;

51. przypomina, że CdT ujawnia w swoich sprawozdaniach finansowych spadek przychodów operacyjnych, co negatywnie wpłynęło na jego wynik gospodarczy;

52. zwraca uwagę na informacje na temat wdrażania systemu SUMMA 15  w rocznych sprawozdaniach finansowych ERA i Eurojustu; zauważa, że w 2023 r. kwestie techniczne nadal przyczyniały się do zwiększenia opóźnień w płatnościach (50 % w 2023 r.) i przypadków niezgodności z przepisami w Eurojuście; zauważa, że w pierwszym kwartale ERA doświadczyła problemów technicznych, chociaż w porównaniu z 2022 r. wprowadzono znaczne usprawnienia;

53. zauważa, że sprawozdania finansowe ESMA i EUNB zawierają informacje na temat niepewności co do wyniku postępowania sądowego 16 ; zwraca uwagę, że ESMA został oficjalnie powiadomiony o postępowaniu sądowym związanym ze wspólnym postępowaniem o udzielenie zamówienia, w którym oprócz ESMA uczestniczyły trzy inne agencje UE (EUNB, EIOPA i ERA); jest świadomy, że procedura ta doprowadziła do zawarcia umowy ramowej o wartości 40,2 mln EUR, a do końca 2023 r. ESMA i EUNB podpisały umowy szczegółowe na łączną kwotę 2 185 226 EUR i 6 306 786 EUR w przypadku EUNB;

54. jest zaniepokojony faktem, że strona skarżąca wnosi o stwierdzenie nieważności decyzji o udzieleniu zamówienia i o odszkodowanie pieniężne w wysokości od 400 000 EUR do 3,5 mln EUR; zauważa, że ze względu na wczesny etap postępowania kierownictwo zarówno ESMA, jak i EUNB nie jest w stanie przedstawić wiarygodnego oszacowania potencjalnych kosztów wynikających z tej sprawy 17 ;

55. zwraca uwagę na ujawnienie w sprawozdaniu finansowym ESMA utraty wartości w wysokości 368 300 EUR odpowiadającej nieuregulowanym opłatom od nadzorowanych podmiotów z państw trzecich; zauważa, że utrata wartości jest związana z faktem, że rozporządzenie w sprawie infrastruktury rynku europejskiego (EMIR) nie zapewnia ESMA skutecznego mechanizmu egzekwowania pobierania zaległych opłat spoza Unii; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że niedawne porozumienie współprawodawców w sprawie zmiany rozporządzenia (EMIR 3) wprowadziło możliwość wycofania przez ESMA uznania nadzorowanych podmiotów z państw trzecich, które nie uiszczają opłat;

56. zauważa, że sprawozdanie finansowe EUNB zawiera informacje na temat istotnych skutków rozporządzenia w sprawie operacyjnej odporności cyfrowej sektora finansowego (DORA) i rozporządzenia w sprawie rynków kryptoaktywów (MiCAR) w odniesieniu do niefinansowanych zasobów niezbędnych do ustanowienia powiązanych zadań i wdrożenia odpowiedniej polityki nadzoru i kontroli, co miało miejsce w 2023 r., zanim można było rozpocząć pobieranie opłat; zauważa, że EUNB musiał realokować zasoby na te działania przygotowawcze;

57. zauważa, że w sprawozdaniu finansowym EIT ujawnia się założenia, które wykorzystano do oszacowania kosztów operacyjnych (kosztów dotacji), które są naliczone i prezentowane w bilansie jako zmniejszająca się pozycja aktywów płatności zaliczkowych; przypomina, że oszacowanie naliczonych wydatków na dotacje jest ważne, lecz nieuchronnie wiąże się z pewną niewiadomą;

58. zauważa, że EMA przedstawia w swoich rocznych sprawozdaniach finansowych istotne informacje dotyczące jej dawnej siedziby w Londynie oraz wskazuje na niejasności wynikające z faktu, że spółka dominująca podnajemcy złożyła wniosek o upadłość; zauważa z niepokojem, że EMA może zostać obciążona całą kwotą pozostającą do zapłaty w ramach głównej umowy najmu; jest świadomy, że maksymalna kwota, w tym zobowiązanie z tytułu podatku komunalnego, która zostanie uiszczona przez EMA, jeżeli pomieszczenia pozostaną puste przez pozostałą część najmu, wyniesie 550 mln EUR; zauważa, że EMA renegocjuje obecnie warunki podnajmu z brytyjskim poddziałem grupy i w ramach tych renegocjacji EMA zgodziła się na odroczenie płatności czynszu za pierwsze dwa kwartały 2024 r. i obniżenie czynszu podnajemcy od 1 stycznia 2024 r.; zwraca uwagę, że w związku z tym EMA utworzyła rezerwę na umowy rodzące obciążenia na kwotę 131,4 mln EUR; przyjmuje do wiadomości, że podnajemca Agencji wypełnił swoje zobowiązania umowne na 2023 r., a płatności za wynajem obejmują okres do 31 grudnia 2023 r., oraz wzywa EMA i Komisję do znalezienia sposobu trwałego rozwiązania umowy i zakończenia wszystkich powiązanych zobowiązań przed kolejną procedurą udzielania absolutorium w 2024 r.;

59. zauważa, że sprawozdanie finansowe eu-LISA zawiera informacje na temat sytuacji finansowej kluczowego wykonawcy posiadającego dwie aktywne umowy ramowe; zauważa, że eu-LISA zawarła dwie aktywne umowy ramowe z wykonawcą, który jest członkiem konsorcjum, i że wykonawca ten zastąpił swoją spółkę dominującą w umowach i jest odpowiedzialny za wdrożenie i utrzymanie systemu wjazdu/wyjazdu oraz świadczenie usług w ramach pierwszej transzy przekrojowego modelu operacyjnego; zauważa, że zakontraktowane kwoty pozostające do spłaty wynoszą odpowiednio 97,5 mln EUR i 41 mln EUR; zauważa, że aby wyeliminować potencjalne ryzyko związane z rentownością finansową spółki dominującej, eu-LISA ściśle monitoruje kondycję finansową wykonawcy za pomocą niezależnych narzędzi oceny ryzyka i bezpośrednich zapytań; zauważa ponadto, że eu-LISA regularnie ocenia również postępy w opracowywaniu aktywów, aby upewnić się, że nie wpływają one negatywnie na jej mandat, oraz że aktywnie zarządza ryzykiem związanym z zakłóceniami w łańcuchu dostaw i łagodzi je w granicach rozporządzenia finansowego 18 ;

60. przypomina o powtarzających się różnych podejściach Fronteksu i Trybunału do obliczania wkładów państw stowarzyszonych w ramach Schengen do budżetu Fronteksu; zauważa, że, Trybunał uznaje interpretację przyjętą przez Frontex za niewłaściwą, ponieważ w jej wyniku państwa stowarzyszone w ramach Schengen wnoszą do budżetu Frontexu o około 3,5 mln EUR mniej (7 %), niż wynikałoby to z wielkości ich gospodarek względem gospodarki UE; przyjmuje do wiadomości, że księgowy (ad interim) zbadał sytuację i podobnie jak zarząd uważa, że nie ma potrzeby dokonywania przez Frontex przeglądu obecnej metodyki obliczania wkładu państw stowarzyszonych w ramach Schengen do budżetu Fronteksu 19 ; przyjmuje do wiadomości sprawozdanie uzupełniające Fronteksu w związku ze sprawozdaniem w sprawie udzielenia absolutorium za 2022 r., w którym stwierdzono, że Agencja nie zamierza zmieniać metodyki stosowanej do tych obliczeń; zwraca się do Agencji o przedstawienie organowi udzielającemu absolutorium szczegółowego wyjaśnienia metodyki zastosowanej w tych obliczeniach;

Wyniki

61. zauważa, że we wspólnym podejściu do agencji zdecentralizowanych wprowadzono koncepcję kluczowych wskaźników skuteczności działania (KPI) mających na celu poprawę monitorowania wyników agencji;

62. zauważa ponadto, że zgodnie z planem działania opracowanym przez Komisję 20 , należy opracować kluczowe wskaźniki skuteczności działania dotyczące zarówno pracy agencji, jak i jej dyrektora; zauważa ponadto, że Komisja zaproponowała również opracowanie wzorców rocznego programu prac lub oceny;

63. zwraca uwagę, że zgodnie z planem działania kluczowe wskaźniki skuteczności działania powinny być opracowywane corocznie przez agencje i Komisję, a zatem zmieniają się one z roku na rok, co utrudnia monitorowanie wyników agencji w dłuższym okresie, ponieważ niektóre kluczowe wskaźniki skuteczności działania mogą nie być przestrzegane przez kilka lat;

64. zaleca, aby agencje podjęły działania w celu osiągnięcia zaległych lub opóźnionych wskaźników oraz regularnie dostosowywały swoje KPI w celu poprawy wyników;

65. podkreśla, że wytyczne Komisji 21  dotyczące kluczowych wskaźników efektywności dla dyrektorów agencji zdecentralizowanych UE koncentrują się wyłącznie na wynikach dyrektorów agencji, tj. są związane głównie z zarządzaniem budżetem i zasobami ludzkimi i nie są wykorzystywane do oceny wyników ani efektywności i skuteczności operacji w ramach mandatów agencji 22 ;

66. podkreśla ponadto, że ponieważ nie istnieje standardowe podejście do przedstawiania kluczowych wskaźników efektywności w rocznych sprawozdaniach z działalności agencji, trudno jest uzyskać przegląd stanu wyników każdej agencji;

67. podkreśla, że na podstawie wniosków Trybunału kluczowe wskaźniki efektywności nie przyczyniają się do monitorowania wyników agencji pod względem operacji oraz zarządzania zasobami finansowymi i ludzkimi;

68. apeluje o przeprowadzenie niezależnego przeglądu wyników wszystkich agencji, aby ocenić, czy ich działania są skutecznie dostosowane do priorytetów polityki Unii i przynoszą wymierne rezultaty; nalega na wprowadzenie budżetowania celowego i wskaźników efektywności, aby zapewnić optymalny przydział zasobów i zarządzanie ukierunkowane na skutki;

69. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że ECHA, we współpracy z Europejskim Urzędem ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), podjęła kroki w celu promowania zasady "jedna substancja - jedna ocena", aby zapewnić większą spójność oceny zagrożeń i ryzyka stwarzanych przez substancje czynne; zwraca się do agencji, aby nie ustawały w zacieśnianiu współpracy z innymi agencjami UE i organizacjami międzynarodowymi oraz wspierały dialog z zainteresowanymi stronami i obywatelami;

70. przypomina o unijnym podejściu zerowej tolerancji wobec nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów (połowy NNN) oraz o istotnym wkładzie Europejskiej Agencji Kontroli Rybołówstwa (EFCA) we wdrażanie wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb), w szczególności w odniesieniu do kontroli rybołówstwa i zwalczania połowów NNN;

71. podkreśla, że to państwa członkowskie są w pierwszym rzędzie odpowiedzialne za kontrolę działalności połowowej, natomiast zadania Agencji ograniczają się do wsparcia i koordynacji oraz udzielania pomocy państwom członkowskim w tym zakresie; wzywa Agencję, by wspierała państwa członkowskie w monitorowaniu i identyfikowaniu poważnych naruszeń dotyczących pracy przymusowej oraz w zapewnianiu odpowiednich szkoleń inspektorów w związku z tymi poważnymi naruszeniami;

72. wzywa EUSPA do kontynuowania starań jako kluczowego czynnika przyczyniającego się do realizacji Unijnego programu kosmicznego, wzmacniającego bazę przemysłową Unii, konkurencyjność i innowacje; zachęca do priorytetowego traktowania zamówień europejskich, zwłaszcza w obszarach o kluczowym znaczeniu dla odporności, autonomii strategicznej i suwerenności Unii; podkreśla kluczową rolę systemu Galileo i jego usługi publicznej o regulowanym dostępie dla bezpieczeństwa i obrony Unii, a także krótkoterminowe korzyści płynące z łączności GOVSATCOM i długoterminową wartość strategiczną IRIS2; podkreśla, że w unijnych inicjatywach na rzecz zdolności w zakresie obrony i bezpieczeństwa należy wykorzystywać wiedzę fachową i infrastrukturę unijnego sektora kosmicznego, aby uniknąć niepotrzebnego powielania działań;

73. odnotowuje nowy plan działania na rzecz interoperacyjności; przyznaje, że trzeba było zmienić harmonogram wdrażania i interoperacyjności unijnych systemów informacyjnych ze względu na opóźnienia w opracowywaniu systemu wjazdu/wyjazdu (EES), europejskiego systemu informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS) oraz europejskiego systemu przekazywania informacji z rejestrów karnych o obywatelach państw trzecich (ECRIS-TCN); podkreśla, że szybka, skuteczna i wiarygodna wymiana informacji zgodnie z obowiązującymi przepisami ma kluczowe znaczenie dla utrzymania i wzmocnienia unijnej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości; w tym względzie uznaje prace eu-LISA i osiągnięte przez nią usprawnienia;

74. odnotowuje wysiłki Centrum Tłumaczeń dla Organów Unii Europejskiej ("Centrum") na rzecz umożliwienia i promowania wielojęzyczności w Unii, na przykład w odniesieniu do komunikacji agencji UE i opracowywania terminologii w specjalistycznych obszarach tematycznych, aby udoskonalić jakość tłumaczeń; z zadowoleniem przyjmuje utworzenie w czerwcu 2023 r. grupy roboczej ds. sztucznej inteligencji (AI) oraz decyzję o dalszym prowadzeniu prac tej grupy w ramach nowej grupy doradczej ds. AI;

75. wzywa EFCA, by wspierała państwa członkowskie w monitorowaniu i identyfikowaniu poważnych naruszeń związanych ze stosowaniem art. 90 ust. 2 lit. p) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2842 23  w sprawie pracy przymusowej oraz w zapewnianiu odpowiednich szkoleń inspektorów w związku z tymi poważnymi naruszeniami;

76. zauważa, że w 2023 r. EFCA zgłosiła 44 993 inspekcje (na morzu i na lądzie), a w wyniku co najmniej 4 230 inspekcji wykryto podejrzane naruszenia; zauważa, że dane te ogółem oznaczają nieznaczny spadek łącznej liczby inspekcji (5 % mniej w porównaniu z 2022 r.), a także spadek o 18 % całkowitej liczby inspekcji, w których wykryto podejrzane naruszenia; przypomina, że inspekcje i inne działania następcze odgrywają kluczową rolę nie tylko we właściwym zarządzaniu zasobami rybnymi, ale również w zapewnieniu rybakom w Unii równych warunków działania;

77. pochwala działania Eurojustu na rzecz cyfryzacji wymiaru sprawiedliwości, a mianowicie wdrożenie nowego zautomatyzowanego systemu zarządzania sprawami w następstwie ostatniej zmiany rozporządzenia w sprawie Eurojustu 24  oraz wdrożenie nowej platformy współpracy zespołów JIT 25 ; odnotowuje rolę Eurojustu jako punktu kontaktowego dla państw trzecich i organizacji międzynarodowych w odniesieniu do wniosków ECRIS- TCN w kontekście postępowań karnych;

78. podkreśla znaczenie stałego wsparcia, jakie Eurojust udziela Ukrainie dzięki pracom zespołu JIT, który prowadzi dochodzenia w sprawie domniemanych najpoważniejszych zbrodni wagi międzynarodowej popełnionych w Ukrainie, dzięki prowadzeniu bazy danych najpoważniejszych zbrodni wagi międzynarodowej (CICED) w celu zabezpieczania, przechowywania i analizowania dowodów najpoważniejszych zbrodni wagi międzynarodowej w jednej, bezpiecznej, centralnej bazie danych, a także dzięki zapewnianiu bezpiecznej metody przekazywania danych cyfrowych na potrzeby przedkładania dowodów i ich analizy; ponadto z zadowoleniem przyjmuje uruchomienie w Eurojuście nowego Międzynarodowego Centrum Ścigania Zbrodni Agresji przeciwko Ukrainie (ICPA), które ma wspierać dochodzenia krajowe i uzgodnić wspólne strategie dochodzeniowe i prokuratorskie, a także aktywny udział w pracach grupy zadaniowej "Seize and Freeze" mającej zagwarantować skuteczność wdrażania unijnych sankcji w całej Unii Europejskiej;

79. podkreśla rolę FRA, która zgodnie z Kartą praw podstawowych jest jednym z najważniejszych strażników praw podstawowych i praworządności, i wyraża uznanie dla jej wsparcia na rzecz poszanowania, ochrony i przestrzegania praw podstawowych w obowiązujących przepisach i politykach UE w dziedzinie równości i przeciwdziałania dyskryminacji - takich jak przepisy i strategie polityczne Unii dotyczące zwalczania rasizmu, antysemityzmu i islamofobii - a także jej pomocy w gromadzeniu danych dotyczących równouprawnienia oraz we wdrażaniu strategii na rzecz równouprawnienia i walki z rasizmem, takich jak krajowe ramy strategiczne dotyczące Romów, jej wkład w śródokresowy przegląd strategii na rzecz równości osób LGBTIQ na lata 2020-2025 oraz w ochronę społeczeństwa obywatelskiego i zagrożonych obrońców praw człowieka, jej pomoc podczas przeglądów dyrektywy w sprawie praw ofiar, planu działania przeciwko rasizmowi, strategii Unii w sprawie zwalczania antysemityzmu, jak również jej doradztwo w sprawie przestrzegania praw podstawowych podczas opracowywania i wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji oraz wdrażania i wykorzystywania funduszy Unii;

80. zwraca uwagę na wytyczne i zaangażowanie FRA w obszarze azylu i migracji, granic i interoperacyjności oraz jej istotny nacisk na prawa podstawowe, międzynarodowe zobowiązania państw członkowskich i przepisy Unii dotyczące praw człowieka w tej dziedzinie, w tym jej współpracę z Agencją Unii Europejskiej ds. Azylu (AUEA) w celu podniesienia poziomu wiedzy na temat znaczenia opiekunów i przedstawicieli prawnych pomagających dzieciom bez opieki ubiegającym się o ochronę międzynarodową w Unii, a także szkolenia dla pracowników Europolu podnoszące świadomość i poziom wiedzy w kwestiach dotyczących praw podstawowych w odpowiednich kontekstach operacyjnych; z zadowoleniem przyjmuje terminowy wkład FRA we wdrażanie dyrektywy w sprawie tymczasowej ochrony w związku z napływem uchodźców z Ukrainy, w określenie wyzwań związanych z wdrażaniem prawa Unii dotyczącego pobytu długoterminowego, identyfikację niedociągnięć w kodeksie wizowym oraz sporządzenie wykazu działań, które Unia i jej państwa członkowskie mogą podjąć, aby zmniejszyć liczbę ofiar śmiertelnych na morzu;

81. z zadowoleniem przyjmuje wkład FRA w ocenę rozporządzenia w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej, jej udział w posiedzeniach zarządu Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex), współprzewodnictwo forum konsultacyjnego Fronteksu ds. praw podstawowych, a także współpracę z biurem urzędnika Fronteksu ds. praw podstawowych,

82. zauważa z zadowoleniem, że FRA zapewniła analizę praw podstawowych i wiedzę fachową na potrzeby wsparcia działań i prac innych agencji UE w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych (WSiSW), w tym AUEA, Fronteksu, Europolu, Agencji Unii Europejskiej ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu-LISA) oraz Agencji Unii Europejskiej ds. Szkolenia w Dziedzinie Ścigania (CEPOL); z zadowoleniem przyjmuje wkład FRA w propagowanie poszanowania praw podstawowych w 2023 r., w tym przez wydawanie wytycznych dotyczących funduszy Unii i stawianie czoła wyzwaniom związanym z nowymi technologiami; zwraca się do FRA o ustalenie, w jaki sposób praworządność i prawa podstawowe są ze sobą nierozerwalnie związane oraz w jaki sposób jej prace można włączyć do prac Komisji Europejskiej lub rozwijać w synergii z nimi w kontekście rocznego sprawozdania na temat praworządności;

83. pochwala pomyślne wdrożenie przez Europol platformy UE ds. nielegalnych treści w internecie (PERCI), zwłaszcza dzięki pełnemu wdrożeniu zaleceń Europejskiego Inspektora Ochrony Danych (EIOD); docenia ścisłą współpracę z EIOD i wspólną grupą roboczą ustanowioną z Fronteksem w celu podjęcia działań następczych w związku z zaleceniami EIOD dotyczącymi programu Fronteksu PeDRA (przetwarzanie danych osobowych do celów analizy ryzyka), w ramach którego obie agencje są żywotnie zainteresowane ochroną praw podstawowych przy jednoczesnym zwiększaniu bezpieczeństwa;

84. z zadowoleniem przyjmuje wdrożenie zmienionego w 2022 r. rozporządzenia w sprawie Europolu 26  w szczególności szybkie wyznaczenie urzędnika ds. praw podstawowych w styczniu 2023 r., co stanowi istotny krok w kierunku zwiększenia zaangażowania Europolu na rzecz praw człowieka;

85. uznaje znaczenie inicjatyw lokalnych wzmacniających systemy opieki zdrowotnej i inicjatyw środowiskowych, przy jednoczesnym zacieśnianiu współpracy z państwami członkowskimi i agencjami (ECDC, ECHA, EEA, EFSA, EMA); wzywa do poprawy podejścia do podziału finansowania poprzez priorytetowe traktowanie zmniejszenia obciążeń administracyjnych i kierowanie zasobów bezpośrednio do odbiorców końcowych dzięki uproszczeniu procedur, aby zwiększyć dostępność dla podmiotów gospodarczych w terenie;

86. zwraca uwagę, że w następstwie oceny przeprowadzonej przez Dyrekcję Generalną ds. Mobilności i Transportu, która zapewnia nadzór nad trzema agencjami (EASA, EMSA, ERA), wyniki tych trzech agencji w 2023 r. były w pełni zgodne z celami uzgodnionymi przez Komisję: w wyniku regularnych czynności monitorowania i nadzoru nie stwierdzono żadnych szczególnych problemów, które mogłyby mieć istotny wpływ na wiarygodność; ponadto w sprawozdaniach audytorów zewnętrznych i wewnętrznych nie wskazano żadnych poważnych problemów, które mogłyby budzić dodatkowe obawy DG ds. Mobilności i Transportu;

87. odnotowuje, że w 2023 r. EASA znacznie zacieśniła współpracę z organizacjami wojskowymi w zakresie przewidzianym w planie działania UE na rzecz mobilności wojskowej 2.0 i jest obecnie zapraszana na wszystkie posiedzenia Komitetu NATO ds. Lotnictwa; przyjmuje do wiadomości zatwierdzenie strategii agencji dotyczącej współpracy cywilnowojskowej - będącej jej wieloletnim priorytetem - i wspiera jejzaangażowanie w zadania w zakresie certyfikacji dla wojskowych statków powietrznych, które służyły wcześniej jako cywilne w myśl zasady "tak cywilne, jak to możliwe, tak wojskowe, jak to konieczne";

88. odnotowuje, że w 2023 r. EMSA nadal udzielała bardzo skutecznej pomocy w zmniejszaniu wpływu sektora transportu morskiego na środowisko, w tym poprzez zaangażowanie w liczne inicjatywy związane z Europejskim Zielonym Ładem; zwraca szczególną uwagę na ekspertyzę techniczną dostarczoną w ramach przeglądu pakietu dotyczącego bezpieczeństwa morskiego; pochwala wsparcie agencji dla Komisji i państw członkowskich w ostatecznym przyjęciu wniosków złożonych w ramach pakietu "Gotowi na 55", zwłaszcza w sprawie rozszerzenia systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS) na transport morski i rozporządzenia FuelEU Maritime; w tym kontekście docenia prowadzone przez agencję badania nad potencjałem różnych paliw alternatywnych i powiązanymi względami bezpieczeństwa wynikającymi z wprowadzenia i wdrażania zrównoważonych alternatywnych źródeł energii dla statków; z zadowoleniem przyjmuje dostosowanie systemu THETIS-MRV do wymogów określonych w przepisach dotyczących unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji;

89. z zadowoleniem przyjmuje nieustanną i stale rozwijającą się współpracę tych pięciu agencji (Eurofound, Cedefop, ETF, EU-OSHA, ELA) i dzielenie się przez nie zasobami między sobą oraz z innymi instytucjami, w tym z innymi agencjami UE, Komisją i Parlamentem;

90. wzywa Komisję do zadbania o lepsze wykorzystywanie wiedzy fachowej agencji (Eurofound, Cedefop, ETF, EU-OSHA, ELA) w odpowiednich obszarach polityki, na przykład na potrzeby opracowywania sprawozdań i analiz, prowadzenia badań i sondaży, co pozwoli na bardziej efektywne gospodarowanie istniejącymi zasobami budżetowymi Unii w porównaniu z innymi rozwiązaniami; docenia wysiłki tych pięciu agencji na rzecz dalszego rozwoju komunikacji cyfrowej i internetowej, aby zwiększyć swoją widoczność i rozpowszechniać wiedzę o swojej pracy o dużym oddziaływaniu; w tym kontekście podkreśla niewykorzystany potencjał pod względem dostarczania konkretnych, istotnych informacji i wyników tej samej jakości co od konsultantów zewnętrznych, gdy pozwalają na to mandaty agencji;

91. z zadowoleniem przyjmuje wysiłki agencji (Eurofound, Cedefop, ETF, EU-OSHA, ELA) na rzecz wdrażania strategii dotyczących różnorodności i inkluzywności, zwłaszcza w odniesieniu do osób z niepełnosprawnościami; zachęca agencje, aby usprawniły gromadzenie porównywalnych danych na temat zatrudnienia osób z niepełnospraw- nościami; uznaje postępy poczynione w agencjach na rzecz równowagi płci wśród ich personelu: apeluje o dalsze wysiłki, by zapewnić równowagę płci również wśród kadry kierowniczej wyższego szczebla, oraz o uwzględnianie aspektu płci we wszystkich działaniach;

92. zauważa, że wysiłki związane z monitorowaniem budżetu w roku budżetowym 2023 doprowadziły do osiągnięcia wskaźnika wykonania w odniesieniu do środków na zobowiązania na bieżący rok średnio ponad 97 %, z wyjątkiem CdT i ELA, w przypadku których wskaźniki te wyniosły odpowiednio 89,55 % i 93,72 %; zwraca uwagę, że agencje o najniższym wskaźniku wykonania środków na płatności w bieżącym roku, wymienione w porządku rosnącym wraz z ich odpowiednimi wartościami procentowymi, to: ESA - 47,61 %, Frontex - 55,37 %, EU-OSHA - 68,83 %, ACER - 70,69 % i ECDC - 71,79 %;

93. odnotowuje wzrost budżetu EUAA w 2023 r. z 168 mln EUR do 170 mln EUR (+0,77 %) oraz wzrost liczby pracowników z 519 do 529 (+2 %); ponownie podkreśla ważną rolę Agencji Unii Europejskiej ds. Azylu we wspieraniu państw członkowskich we wdrażaniu wspólnego europejskiego systemu azylowego i monitorowaniu jego prawidłowego wdrażania; przypomina, że w sprawozdaniu Agencji Unii Europejskiej ds. Azylu za 2022 r. organ udzielający absolutorium podkreślił obawy dotyczące wewnętrznego zarządzania i procedur agencji, zwracając uwagę, że Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) wszczął dochodzenie - które zostało już zakończone - w sprawie zarzucanego nepotyzmu i innych kwestii mających wpływ na zarządzanie finansami agencji; ubolewa, że dyrektor wykonawczy agencji unikał udzielania odpowiedzi podczas wysłuchania przygotowawczego w sprawie absolutorium przed komisją CONT; jest zaniepokojony faktem, że zarząd Agencji odmawia ujawnienia organowi udzielającemu absolutorium treści i zaleceń zawartych we wspomnianym sprawozdaniu OLAF-u; wzywa Agencję do natychmiastowego udostępnienia ustaleń zawartych w sprawozdaniu;

94. uważa, że sprawozdanie końcowe OLAF-u (OC-2022-0717) w sprawie EUAA zawiera bardzo niepokojące wnioski dotyczące ustalonych faktów, które zagrażają stabilności, zarządzaniu i reputacji Agencji, co zmusza do podjęcia decyzji o odroczeniu udzielenia Agencji absolutorium za rok budżetowy 2023; przypomina ponadto, że OLAF ustalił i określił ilościowo skutki finansowe środków, których nie można odzyskać, co potwierdza negatywny wpływ na należyte zarządzanie finansami w odniesieniu do zasobów agencji; w związku z tym zwraca się do zarządu o kompleksowe działania następcze, w których wyszczególnione zostaną wszystkie środki podjęte w celu skorygowania wykrytych uchybień;

95. wzywa Agencję do pełnego wyjaśnienia wszystkich otwartych kwestii, do wdrożenia zaleceń OLAF-u w sposób wiarygodny i przejrzysty oraz do ustanowienia solidnych mechanizmów kontroli wewnętrznej, nadzoru etycznego i rozliczalności; apeluje do Agencji, by informowała organ udzielający absolutorium o wszelkich podejmowanych niezwłocznie działaniach naprawczych;

Zamówienia

96. z niepokojem zauważa, że uchybienia w zamówieniach publicznych pozostają największą przyczyną występowania nieprawidłowych płatności; podkreśla, że w 2023 r. Trybunał sformułował 38 uwag dotyczących uchybień w zamówieniach publicznych (w porównaniu z 41 w 2022 r. i 28 w 2021 r.) 27 ; wzywa agencje do wprowadzenia środków zapewniających ścisłe przestrzeganie przepisów dotyczących zamówień publicznych oraz zasad przejrzystości, konkurencji i opłacalności; przypomina o potrzebie wprowadzenia programów regularnych szkoleń dla pracowników w zakresie zarządzania finansami, przepisów dotyczących zamówień publicznych i zapobiegania nadużyciom finansowym; apeluje o bardziej rygorystyczne środki w zakresie rozliczalności umożliwiające dopilnowanie, aby wszelkie utrzymujące się niedociągnięcia prowadziły do ukierunkowanych działań naprawczych i konsekwencji w związku z powtarzającymi się niezgodnościami;

97. zauważa, że według Trybunału 13 28  uwag dotyczących uchybień prowadzących do nieprawidłowych płatności w 2023 r. odnosi się do nieprawidłowości wykrytych i wymienionych w poprzednich kontrolach; odnotowuje, że w przypadku pozostałych 25 uwag dziewięć dotyczyło płatności, a pozostałe 16 nie doprowadziło do nieprawidłowych płatności w 2023 r.; zauważa, że uwagi z tego roku, które nie miały wpływu na płatności, odnoszą się do agencji ACER, EUNB, eu-LISA, ESMA, EMSA, ENISA, ERA, EIGE, ECDC, EEA, EUDA, EUAA i CEPOL; przyjmuje do wiadomości odpowiedzi agencji i wzywa je do podjęcia działań w celu skorygowania wykrytych uchybień oraz do poinformowania organu udzielającego absolutorium o działaniach podjętych w celu usunięcia tych uchybień;

98. zwraca uwagę na dziewięć uwag przestawionych w tym roku przez Trybunał, które dotyczą płatności; zauważa, że w przypadku ENISA, eu-LISA, a także ELA wykryte nieprawidłowości, wraz z nieprawidłowościami stwierdzonymi w poprzednich kontrolach, które skutkowały płatnościami w 2023 r. (tylko w przypadku eu-LISA i ELA), stanowią podstawę do wydania przez Trybunał opinii z zastrzeżeniem i zostały opisane w części "Przegląd wyników kontroli" niniejszej rezolucji;

99. zauważa, że pozostałe uwagi za rok budżetowy dotyczące płatności odnoszą się do CdT, EIGE, EFCA, ERA i EU-OSHA, z jedną uwagą na agencję, z wyjątkiem tej ostatniej agencji, która ma dwie; odnotowuje, że uzasadnienie uwagi oraz odpowiedź agencji na uwagę Trybunału są następujące:

- w przypadku CdT uwaga odnosi się do nieprawidłowego zastosowania procedury bezpośredniego udzielenia zamówienia zamiast wszczęcia procedury konkurencyjnej opartej na szacunkach przyszłych kosztów, co skutkowało nieprawidłowymi płatnościami w ramach tych umów na łączną kwotę 25 800 EUR w 2023 r.; przyjmuje do wiadomości odpowiedź CdT, zgodnie z którą zorganizuje ona uproszczone procedury konkurencyjne w odniesieniu do usług konserwacyjnych o wartości przekraczającej 1 000 EUR;

- w przypadku ERA uwaga dotyczy podpisania konkretnej umowy bez ponownego poddania zamówienia procedurze konkurencyjnej zgodnie z wymogami umowy ramowej, co skutkowało płatnościami w łącznej wysokości 254 400 EUR w związku z tą umową; odnotowuje odpowiedź ERA, że od 2024 r. Agencja zaczęła stosować własną procedurę ponownego poddania zamówienia procedurze konkurencyjnej w odniesieniu do objętych zakresem usług;

- w przypadku EIGE uwaga dotyczy nieprawidłowego stosowania kontroli ex ante, przekroczenia pułapu określonego w umowie ramowej oraz nieprawidłowego stosowania stawek dziennych, co skutkowało nieprawidłowymi płatnościami w wysokości 76 500 EUR; zauważa, że EIGE zapewni właściwe wdrożenie międzyinstytucjonalnych umów ramowych, ze zwróceniem uwagi na umowy dotyczące zasobów ludzkich;

- EFCA wykorzystała międzyinstytucjonalną umowę ramową o świadczenie usług związanych z podróżami do zakupu usług związanych z organizacją wydarzenia, które nie było objęte umową, w związku z czym płatności w wysokości 257 300 EUR dokonane w 2023 r. były nieprawidłowe; zauważa, że według EFCA Agencja napotkała nieprzewidziane okoliczności, które opóźniły procedury, a jako środek naprawczy opracuje plan awaryjny w celu złagodzenia wpływu nieprzewidzianych zdarzeń;

- EU-OSHA ma dwie uwagi:

1) nieprawidłowości w udzieleniu trzech procedur negocjacyjnych z tym samym wykonawcą bez publikacji ogłoszenia o zamówieniu, które zdaniem Trybunału nie spełniały warunków określonych w pkt 11.1 lit. c) załącznika I do rozporządzenia finansowego i skutkowały nieprawidłowymi płatnościami w wysokości 67 100 EUR w 2023 r.; przyjmuje do wiadomości odpowiedź EU-OSHA, że znalazła się w wyjątkowo pilnej sytuacji i nie miała innych realnych możliwości zapewnienia ciągłości działania;

2) w wyniku dwóch bezpośrednio udzielonych zamówień dokonano nieprawidłowych płatności w wysokości 29 700 EUR; zauważa, że zamówienia te należało połączyć w jedną procedurę konkurencyjną, ponieważ dotyczyły niemal identycznych usług, co jest sprzeczne z art. 160 rozporządzenia finansowego, który zakazuje podziału zamówień; zauważa, że EU-OSHA poprawi dokumentację swoich badań rynku i zbada alternatywne narzędzia udzielania zamówień;

100. powtarza zalecenie Trybunału, że agencje powinny udzielać konkretnych zamówień wyłącznie w celu zakupu towarów lub usług objętych powiązaną umową ramową; ponadto zgadza się z zaleceniem Trybunału, zgodnie z którym zainteresowane agencje powinny również dopilnować, aby przestrzegały zasad określonych w rozporządzeniu finansowym dotyczących zmiany istniejących umów, aby umowy szczegółowe określały ceny, ilości i terminy dostaw oraz aby realizacja umów podlegała odpowiednim kontrolom dotyczącym tych kluczowych elementów;

101. przypomina o znaczeniu, jakie dla wszystkich postępowań o udzielenie zamówienia publicznego mają zapewnienie towarów i usług wysokiej jakości, uczciwej konkurencji między oferentami oraz zakup towarów i usług najkorzystniejszych ekonomicznie, przy czym przedsiębiorstwa europejskie powinny mieć pierwszeństwo przed przedsiębiorstwami spoza Europy oraz należy zapewnić poszanowanie zasad przejrzystości, proporcjonalności, równego traktowania i niedyskryminacji;

102. podkreśla potrzebę zacieśnienia współpracy w zakresie zamówień publicznych między EUAN a Komisją Europejską;

103. podkreśla, jak ważne jest podniesienie poziomu cyfryzacji w agencjach, zarówno w odniesieniu do operacji wewnętrznych i zarządzania, jak i przyspieszenia cyfryzacji proceduralnej; podkreśla, że należy zachować proaktywne podejście; w związku z tym popiera dalsze inwestycje w narzędzia cyfrowe i innowacje w celu usprawnienia zadań proceduralnych, a także zapobiegania przepaści cyfrowej między agencjami;

Polityka kadrowa, równouprawnienie płci, włączenie społeczne, konflikty interesów i zapobieganie nadużyciom finansowym

104. zauważa, że w 2023 r. 33 agencje zdecentralizowane zgłosiły, iż zatrudniają ogółem 10 580 pracowników (w porównaniu z 10 146 w 2022 r.), w tym urzędników, pracowników zatrudnionych na czas określony, pracowników kontraktowych i oddelegowanych ekspertów krajowych, co stanowi wzrost o 4,27 % w porównaniu z 2022 r.;

105. odnotowuje, że przypadki wypalenia zawodowego (łącznie 25) zarejestrowano w sześciu agencjach, a mianowicie w EASA (pięć przypadków), EEA (cztery przypadki), EFCA (jeden przypadek), EFSA (dwa przypadki), EMA (dziesięć przypadków) i Europolu (trzy przypadki); zauważa jednak, że nie wszystkie agencje, w tym ECDC, ECHA, EMSA, ENISA, ERA, FRA, Frontex, gromadzą dane dotyczące przypadków wypalenia zawodowego ze względu na ochronę danych; wyraża zaniepokojenie, że dane medyczne nie są gromadzone, ponieważ są one ważne dla monitorowania dobrostanu psychicznego pracowników agencji; wzywa agencje do podjęcia natychmiastowych działań w celu zaradzenia rosnącej liczbie przypadków wypalenia zawodowego wśród pracowników; zauważa, że w 2022 r. szereg pracowników w 19 agencjach brało nadgodziny (w 13 w 2021 r.); zauważa w szczególności, że nadgodziny brała duża liczba pracowników EFSA (81 % pracowników) i Eurofoundu (97 % pracowników); przypomina w związku z tym o wadze opracowania długoterminowej polityki kadrowej, w tym struktur wspierających zdrowie psychiczne, zapewniającej kompleksowe podejście do równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, włącznie z przepisami dotyczącymi telepracy i rozwoju kariery; podkreśla ponadto znaczenie ochrony zdrowia psychicznego i dobrostanu pracowników;

106. zauważa, że podczas posiedzenia Komisji Kontroli Budżetowej 4 grudnia 2024 r. dyrektor EIT, wypowiadając się w imieniu sieci agencji UE, zgodził się zbadać rodzaje umów z personelem sprzątającym pracującym w agencjach zdecentralizowanych; zwraca się do sieci agencji UE o informowanie organu udzielającego absolutorium o rodzajach umów o pracę personelu sprzątającego w agencjach zdecentralizowanych, w tym o proporcji umów długo- i krótkoterminowych;

107. popiera stałe wysiłki Fronteksu na rzecz wzmocnienia jego urzędnika ds. praw podstawowych i odnotowuje, że w 2023 r. zatrudniono 46 obserwatorów praw podstawowych; podkreśla znaczenie zadbania o to, by wszyscy obserwatorzy praw podstawowych byli zatrudniani w grupie zaszeregowania AD, co powinno dodatkowo zwiększyć ich zdolności i niezależność; przyznaje, że Frontex podjął istotne kroki w odpowiedzi na opinie urzędnika ds. praw podstawowych, w szczególności w kwestiach takich jak uwzględnianie aspektu płci i handel ludźmi;

108. zauważa, że w 2023 r. wskaźnik rotacji personelu wyniósł ponad 5 % w 18 z 33 agencji (tj. Cedefop, CEPOL, EUNB, EFCA, EIGE, EIOPA, EIT, ELA, EUDA, ETF, EUAA, eu-LISA, Eurofound, Eurojust, Europol, EUSPA), a w trzech z nich przekroczył poziom 10 % (tj. Urząd BEREC, CdT, Eurojust); wyraża uznanie dla agencji za podjęcie ukierunkowanych działań w celu zapobiegania wysokim wskaźnikom rotacji pracowników; podkreśla znaczenie wdrożenia przez wszystkie agencje środków mających na celu usprawnienie zarządzania talentami i ich skuteczniejsze zatrzymywanie; liczy na to, że EUAN dla swoich agencji członkowskich stanowi forum, które pozwoli wymieniać dobre praktyki i, w miarę możliwości, łączyć siły w tej kwestii; wzywa Komisję do aktywnego wspierania agencji w rekrutacji ekspertów niezbędnych do wypełniania ich mandatów, zachęcając do ściślejszej współpracy ze szkołami wyższymi i innymi właściwymi instytucjami;

109. podkreśla, że równowaga geograficzna nadal stanowi wyzwanie dla kilku agencji, w przypadku których znaczny odsetek ogółu pracowników to obywatele państwa członkowskiego, w którym agencje te mają siedzibę;

110. przyznaje, że przyciąganie talentów i zapewnianie zróżnicowanej geograficznie siły roboczej jest związane z indywidualną specyfiką agencji (np. lokalizacja, infrastruktura, szkolnictwo, obszar polityki), a także z zewnętrznymi czynnikami ograniczającymi (np. konkurencja z sektorem prywatnym, niepewność zatrudnienia z powodu umów krótkoterminowych, niskie współczynniki korygujące); na podstawie sprawozdania uzupełniającego EUAN w sprawie absolutorium za 2021 r. odnotowuje z uznaniem działania podjęte przez EUAN w celu zaradzenia brakowi atrakcyjności oraz poprawy reprezentatywności personelu agencji pod względem wieku, płci i pochodzenia geograficznego;

111. przypomina, że agencje zlokalizowane w krajach o stosunkowo niskim współczynniku korygującym stoją w obliczu ciągłych wyzwań związanych z przyciąganiem wykwalifikowanych i zróżnicowanych geograficznie pracowników; wzywa Komisję, aby wraz z odpowiednim państwem członkowskim przeanalizowała tę kwestię i rozważyła wykorzystanie zachęt ekonomicznych w celu złagodzenia tego problemu; przypomina ponadto, że współczynnik korygujący realizuje w praktyce ogólną zasadę równego traktowania;

112. podkreśla, że niektóre agencje w szerokim zakresie korzystają z usług konsultantów zewnętrznych, głównie w obszarze ICT, ale również w obszarach swojej podstawowej działalności, które stanowią znaczną część ich budżetu operacyjnego (np. ACER, ETF, ELA itp.); wzywa wszystkie agencje, by nadawały priorytet stałemu personelowi przed konsultantami zewnętrznymi i pracownikami kontraktowymi, co pozwoliłoby zagwarantować wysokiej jakości warunki pracy oraz zapobiec utracie wiedzy i doświadczenia; wzywa ponadto agencje do zapobiegania niepewności zatrudnienia wynikającej z umów krótkoterminowych oraz do priorytetowego traktowania zatrudnienia długoterminowego; apeluje w związku z tym o zapewnienie agencjom elastyczności w przekształcaniu stanowisk oddelegowanych ekspertów krajowych w stanowiska pracowników zatrudnionych na czas określony, aby zagwarantować lepsze zatrzymywanie wiedzy fachowej, funkcjonalność operacyjną i ciągłość działania; ponadto nalega, aby unikać zlecania zadań firmom konsultingowym, jeżeli wiedza fachowa jest dostępna na miejscu;

113. uznaje postępy poczynione w agencjach na rzecz równowagi płci wśród ich personelu: apeluje o wzmożenie wysiłków, by zapewnić równowagę płci wśród kadry kierowniczej wyższego szczebla, oraz o systematyczne włączanie równouprawnienia płci do wszystkich strategii politycznych, procedur i działań agencji;

114. wzywa agencje do wyznaczenia jasnych celów i harmonogramów, aby osiągnąć równowagę płci i zapewnić różnorodność geograficzną w kadrze kierowniczej wyższego szczebla i organach decyzyjnych, oraz do systematycznego składania sprawozdań z postępów;

115. zauważa, że rozkład płci poprawił się w 2023 r. w porównaniu z 2022 r. na szczeblu kadry kierowniczej wyższego i średniego szczebla 29  oraz wśród członków zarządu 30 ; zauważa, że zgłoszona równowaga płci wśród pracowników ogólnie 31  nie uległa zmianie; zachęca ACER, Urząd BEREC, Cedefop, ECDC, ECHA, EFSA, EIOPA, EMCDDA, EMSA, ENISA, ERA, eu-LISA, ELA, Europol, EUAA, EUSPA i Frontex do wspierania kobiet w ubieganiu się o stanowiska kierownicze; ponownie wzywa Komisję i państwa członkowskie do dbania o równowagę płci przy mianowaniu i powoływaniu członków zarządów lub rad administracyjnych; przypomina, że agencje mają ambicję dostosowania się do Komisji, aby do końca 2025 r. osiągnąć równowagę płci wynoszącą 50 % na wszystkich szczeblach zarządzania; wzywa agencje do dalszego uwzględniania tych aspektów w odniesieniu do wszystkich przyszłych rekrutacji pracowników i do działania na rzecz dalszej poprawy równowagi płci na stanowiskach kadry kierowniczej wyższego szczebla;

116. wzywa agencje zdecentralizowane do poprawy polityki równości płci na wszystkich szczeblach, aby zapewnić wszystkim pracownikom równe szanse w zakresie rekrutacji, rozwoju kariery i warunków pracy; zachęca wszystkie agencje do przyjęcia i wdrożenia solidnych strategii na rzecz różnorodności i włączenia społecznego, które promują sprawiedliwość i równowagę, zapewniając równe szanse oraz reprezentację kobiet i mniejszości na stanowiskach kierowniczych; wzywa agencje do opracowania kompleksowych strategii oceny postępów i określenia obszarów wymagających poprawy; przypomina, że Parlament oceni zgodność z tymi zasadami w ramach corocznego procesu udzielania absolutorium;

117. odnotowuje, że wszystkie agencje wprowadziły środki mające na celu poprawę dobrostanu pracowników w miejscu pracy oraz równowagi między życiem zawodowym a prywatnym; zauważa, że liczba i wpływ takich środków różnią się znacznie w zależności od agencji i że nie wydaje się, aby istniały wspólne ramy odniesienia dla wszystkich agencji; wzywa EUAN, by koordynowała wysiłki na rzecz opracowania wspólnych ram odniesienia w tym zakresie; zauważa z zadowoleniem, że zdecydowana większość agencji wprowadziła środki na rzecz integracji osób z niepełnosprawnościami; zachęca agencje do utrzymania dobrych praktyk w zakresie dobrostanu pracowników, włączenia społecznego i integracji osób z niepełnosprawnościami oraz do dalszego zajmowania się kwestią równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, a także uczenia się przez całe życie i rozwoju kariery; podkreśla wagę zintensyfikowania wysiłków na rzecz osiągnięcia równowagi płci i równowagi geograficznej wśród pracowników instytucji i na stanowiskach kierowniczych wyższego szczebla; podkreśla użyteczną rolę, jaką może odegrać wymiana najlepszych praktyk w dziedzinie zarządzania personelem; zachęca agencje do organizowania odpowiednich i regularnych szkoleń dla swoich pracowników;

118. zachęca wszystkie agencje do wdrożenia polityki ochrony godności osobistej oraz zapobiegania nękaniu psychicznemu i molestowaniu seksualnemu, jak również do udziału w międzyagencyjnej grupie zadaniowej poufnych doradców; w związku z tym wzywa do wprowadzenia obowiązkowych szkoleń prewencyjnych dotyczących przeciwdziałania nękaniu i molestowaniu dla pracowników agencji UE; zauważa z zaniepokojeniem, że zgodnie z odpowiedziami na standardowy kwestionariusz ENISA poinformowała organ udzielający absolutorium, że w 2023 r. wszczęto dwa dochodzenia administracyjne dotyczące domniemanego molestowania; poinformowała ponadto, że jedno z nich zostało zamknięte w 2024 r. po otrzymaniu sprawozdania końcowego od OLAF-u; oczekuje, że Agencja będzie gruntownie monitorować toczące się sprawy, a także wprowadzi zdecydowane środki zapobiegające wszelkim podobnym przypadkom w przyszłości; wzywa agencje do regularnego informowania, za pośrednictwem sprawozdania z działań następczych, o postępach w tej dziedzinie;

119. zauważa, że postrzegany konflikt interesów może stanowić zagrożenie dla reputacji agencji i należy się nim zająć, nawet jeśli okaże się, że jest nieuzasadniony;

120. wzywa wszystkie agencje do dalszego wzmacniania zapobiegania konfliktom interesów i zarządzania nimi, w tym systematycznego składania deklaracji o braku konfliktu interesów przez kadrę kierowniczą wyższego szczebla, ekspertów zewnętrznych i członków zarządu, które to deklaracje byłyby publikowane w sposób proaktywny i przystępny;

121. podkreśla, jak ważna jest ochrona niezależności agencji UE od nadmiernego wpływu przemysłu dla utrzymania zaufania publicznego do ich procesu decyzyjnego; wyraża zaniepokojenie niedociągnięciami regulacyjnymi i potencjalnymi konfliktami interesów w niektórych agencjach; zwraca uwagę na kwestie związane z bliskimi powiązaniami z przemysłem i doniesienia o nadmiernym wpływie, w szczególności w postaci efektu "drzwi obrotowych" między instytucjami publicznymi a przedsiębiorstwami prywatnymi; podkreśla potrzebę większej przejrzystości, silniejszych mechanizmów nadzoru oraz zdecydowanego zobowiązania się do przedkładania zdrowia i bezpieczeństwa publicznego nad interesy finansowe;

122. zauważa, że w 2023 r. Trybunał nie zgłosił żadnych istotnych przypadków konfliktu interesów, z wyjątkiem Fronteksu i EMCDDA;

123. uważa, że obecnie większość agencji dysponuje solidnymi i kompleksowymi procedurami służącymi podnoszeniu świadomości i zapobieganiu konfliktom interesów, gwarantując zainteresowanym stronom i społeczeństwu wymaganą niezależność ich pracowników;

124. z zadowoleniem odnotowuje ścisłą współpracę z agencjami wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, w szczególności nowe porozumienie robocze z Europejskim Urzędem ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), 15 nowych spraw, w których Eurojust wspierał Prokuraturę Europejską (EPPO), a także współpracę w 42 sprawach z Agencją Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol); podkreśla, że Eurojust i Europol uruchomiły projekt pilotażowy systematycznej i strukturalnej wymiany danych do celów wykrywania połączeń, który zostanie poddany przeglądowi w pierwszej połowie 2024 r.; z zadowoleniem przyjmuje plan działania Eurojust-OLAF na lata 2022-2023 mający na celu zwalczanie przestępstw naruszających interesy finansowe Unii Europejskiej;

Kontrola wewnętrzna

125. z zaniepokojeniem odnotowuje ustalenia Trybunału w obszarze systemów zarządzania i kontroli dotyczące 9 agencji, a mianowicie EMA, Europolu, EUSPA, Eurofoundu, EIT, Eurojustu, ACER, ENISA i EEA;

126. podkreśla, że w przypadku Europolu i EIT dwie z trzech uwag dotyczą nieprawidłowych płatności w 2023 r.;

127. przypomina, że w 2022 r. Trybunał stwierdził, iż Europol nieprawidłowo zwrócił VAT w formie dotacji dla organów publicznych, uznając go za koszt kwalifikowalny, oraz że w 2023 r. zwrot z tytułu tej koncepcji wyniósł łącznie 279 900 EUR; z zadowoleniem przyjmuje decyzję Europolu o zaprzestaniu uznawania VAT za koszt kwalifikowalny w przypadku nowych dotacji operacyjnych;

128. zwraca uwagę, że w przypadku EIT jedna z uwag stanowi podstawę do wydania opinii z zastrzeżeniem na temat legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń, co zostało opisane w części "Przegląd wyników kontroli" niniejszej rezolucji;

129. wyraża zaniepokojenie, że druga uwaga Trybunału dotycząca EIT odnosi się do przejścia Agencji na strukturę wieloletnich umów o udzielenie dotacji, ale procedury i wytyczne dotyczące kontroli ex post wypłat dotacji nie zostały zaktualizowane w celu uwzględnienia implikacji; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że EIT jest już w trakcie aktualizacji swojego mechanizmu kontroli ex post, aby zająć się tymi implikacjami;

130. jest świadomy, że w pierwszym kwartale 2023 r. EMA przeprowadziła migrację danych, ale nie dotrzymała terminów 48 kontroli weterynaryjnych, co spowodowało znaczne opóźnienia faktur, które nie zostały zgłoszone w rejestrze wyjątków, i nieprawidłowo zaksięgowane dochody; zauważa, że jest to sprzeczne z rozporządzeniem finansowym EMA i ujawnia niedociągnięcia w jej systemach zarządzania i kontroli; odnotowuje cel EMA, jakim jest usprawnienie procesu wdrażania nowego rozporządzenia w sprawie opłat;

131. zauważa, że Eurofound dokonała płatności w wysokości 38 600 EUR w związku z umową dotyczącą oceny jakości danych z badań ankietowych, mimo że nie pozyskała niektórych kluczowych dokumentów potwierdzających, które dotyczyły produktów mających powstać w wyniku umowy;

132. zauważa, że w 2023 r. Eurojust odnotował wzrost liczby niestandardowych transakcji sklasyfikowanych jako wyjątki lub przypadki niezgodności, przy czym liczba tych transakcji wzrosła z 43 do 71, a łączna kwota tych transakcji wzrosła z 294 000 EUR do 566 400 EUR w porównaniu z 2022 r.; przyjmuje do wiadomości odpowiedź Eurojustu na tę uwagę, w której większość wszystkich przypadków niezgodności w 2023 r. przypisano pojedynczemu wydarzeniu dotyczącemu dotacji dla wspólnego zespołu dochodzeniowo-śledczego (JIT); zwraca uwagę, że według Agencji wzrost ten wynika przede wszystkim z niewystarczających zasobów ludzkich i nieefektywności procesów wewnętrznych, i z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Eurojust zajął się tą kwestią, dokonując przeglądu obecnej procedury rejestrowania i zgłaszania przypadków niezgodności w 2024 r.;

133. zauważa, że dyrektor wykonawczy EUSPA potwierdził wczesne rozpoczęcie działań monitorujących przed podpisaniem umowy o udzielenie dotacji, co skutkowało działaniami prowadzonymi bez zobowiązań budżetowych; podkreśla, że nie zgłoszono tego w rejestrze wyjątków ani w rocznym sprawozdaniu z działalności, co jest sprzeczne z rozporządzeniem finansowym; zauważa, że EUSPA twierdzi, iż nie było potrzeby rejestrowania w rejestrze wyjątków wczesnego rozpoczęcia działalności bez zobowiązania budżetowego, ale przyznaje, że sprawa ta nie została zgłoszona w rocznym sprawozdaniu z działalności zgodnie z wymogami;

134. odnotowuje powołanie przez ACER nowej księgowej, która był również kierowniczką zespołu działu ds. budżetu, finansów i zamówień, co stanowi naruszenie przepisów finansowych ACER wymagających rozdzielenia obowiązków urzędników zatwierdzających i księgowych; jest świadomy, że z dniem 1 maja 2024 r. nastąpiła reorganizacja, a kierowniczka zespołu ds. budżetu, finansów i zamówień została zwolniona z obowiązków kierownika zespołu;

135. zauważa, że we wrześniu 2023 r. dyrektor wykonawczy ENISA zezwolił 15 pracownikom tymczasowym na prowadzenie działań w ramach obiegu środków finansowych bez uprzedniej zgody, co jest sprzeczne z przepisami; jest świadomy, że zgodnie z odpowiedzią Agencji, ENISA skorzystała z usług pracowników tymczasowych i oddelegowanych ekspertów krajowych ze względu na potrzeby operacyjne i niedobory zasobów, i będzie dążyć do odstępstwa od przepisów finansowych, jeśli niedobory zasobów będą się utrzymywać;

136. zauważa ponadto, że księgowy ENISA został również mianowany koordynatorem kontroli wewnętrznej, co jest sprzeczne z przepisami określającymi podział obowiązków; odnotowuje, że ENISA przyjęła do wiadomości tę uwagę, ale uważa, że role koordynatora kontroli wewnętrznej i księgowego niekoniecznie są sprzeczne, ponieważ urzędnik zatwierdzający nie przekazał żadnych uprawnień koordynatorowi kontroli wewnętrznej; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że ENISA doprecyzuje rolę i obowiązki koordynatora kontroli wewnętrznej w swoich procesach wewnętrznych; apeluje o poinformowanie Parlamentu Europejskiego o postępach w tym względzie do 30 czerwca 2025 r.;

137. zauważa, że EEA zatwierdziła wypłatę dotacji ryczałtowych, nie będąc w stanie wykazać, w jaki sposób obliczono kwotę, co stwarza ryzyko, że nie była ona współmierna do świadczonych usług; zwraca uwagę, że EEA uważa pisemną decyzję w sprawie płatności ryczałtowej za w pełni zgodną z odpowiednimi klauzulami rozporządzenia finansowego; podkreśla, że Agencja dopilnuje, aby kwoty ryczałtowe były właściwie określane i dokumentowane w przypadkach, gdy koszty są deklarowane przez jednoosobowe przedsiębiorstwo/samozatrudnionego partnera w Europejskich Centrach Tematycznych 32 ;

138. zwraca uwagę, że EEA zleciła zewnętrznemu wykonawcy kontrole finansowe ex ante oraz że Trybunał wykrył niedociągnięcia w ustaleniach dotyczących kontroli; zauważa, że w odpowiedzi EEA przyjęła do wiadomości uwagę Trybunału i zaktualizuje procedury kontroli ex ante, aby zapewnić wyeliminowanie tego ryzyka;

139. wzywa agencje do szybkiego i systematycznego wdrażania uwag Trybunału oraz do podejmowania konkretnych działań naprawczych w celu wyeliminowania stwierdzonych uchybień w ramach kontroli wewnętrznej; apeluje o ustanowienie bardziej rygorystycznych środków w zakresie rozliczalności, umożliwiających dopilnowanie, aby wszelkie utrzymujące się niedociągnięcia prowadziły do ukierunkowanych działań naprawczych i konsekwencji w związku z powtarzającymi się niezgodnościami;

Cyberbezpieczeństwo, etyka i przejrzystość

140. zwraca uwagę na potrzebę wprowadzenia wszelkich niezbędnych środków bezpieczeństwa w celu ochrony integralności przetwarzanych informacji w internecie; nalega na zwiększenie odporności agencji na cyberataki lub próby infiltracji, w szczególności wywodzące się z Rosji lub innego państwa trzeciego; podkreśla, że wspólne udzielanie zamówień w tej dziedzinie przez agencje mogłoby doprowadzić do zmniejszenia kosztów finansowych i poprawy wyników;

141. z zadowoleniem przyjmuje współpracę FRA z Agencją Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa (ENISA) w zakresie ochrony prywatności i danych w trakcie opracowywania i wdrażania inicjatyw w zakresie cyberbezpie- czeństwa, a także współpracę z eu-LISA mającą zagwarantować, że systemy informatyczne będą projektowane i wykorzystywane zgodnie ze standardami praw podstawowych;

142. zauważa, że agencje zdecentralizowane Unii Europejskiej ustanowiły różne mechanizmy dotyczące przejrzystości i działalności lobbingowej w swoich odpowiednich obszarach polityki; podkreśla jednak, że według Trybunału agencje nie zawsze osiągają zadowalający poziom przejrzystości i stosunku jakości do ceny w przetargach, w których obowiązują złożone zasady i procedury udzielania zamówień publicznych 33 ; z zaniepokojeniem odnotowuje nadal istniejące problemy z przejrzystością, które z kolei wpływają na spójność, skuteczność, a przede wszystkim na rozliczalność;

143. podkreśla pozytywne postępy we wdrażaniu celów w zakresie praw podstawowych, w tym trwającą realizację planu działania dotyczącego praw podstawowych oraz niezależną ocenę zgodności działań Agencji z ramami praw podstawowych, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej; z zadowoleniem przyjmuje proaktywne działania następcze Fronteksu w następstwie skarg dotyczących poszanowania praw podstawowych, przy czym większość z nich jest odrzucana z powodu niedopuszczalności; z zadowoleniem przyjmuje zwiększone zaangażowanie Fronteksu na rzecz przejrzystości i rozliczalności;

144. podkreśla, że w celu zapewnienia pełnej jasności i przejrzystości oraz zgodnie z uwagą Trybunału agencje, które pobierają dochody własne, powinny ujawniać te same informacje w łatwy do zrozumienia sposób w swoim końcowym sprawozdaniu rocznym, skonsolidowanym rocznym sprawozdaniu z działalności i jednolitym dokumencie programowym, ponieważ sprawozdania te służą różnym celom;

145. zauważa ponadto, że w 2023 r. Frontex odmówił udzielenia publicznego dostępu do sprawozdania urzędnika ds. praw podstawowych dotyczącego operacji Fronteksu w Albanii (sprawa 652/2023/VB), co doprowadziło do wszczęcia dochodzenia przez Rzecznik Praw Obywatelskich; Rzecznik Praw Obywatelskich uznała, że Frontex powinien był udzielić dostępu do niektórych części sprawozdania, i z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Frontex zaakceptował propozycję rozwiązania przedstawioną przez Rzecznik Praw Obywatelskich;

146. ubolewa, że stosowanie rejestru służącego przejrzystości do kontaktów zewnętrznych nie jest obowiązkowe dla agencji zdecentralizowanych; zauważa jednak, że zgodnie z porozumieniem międzyinstytucjonalnym z 20 maja 2021 r. 34  między Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską w sprawie obowiązkowego rejestru służącego przejrzystości agencje mają możliwość dobrowolnego korzystania z rejestru służącego przejrzystości;

147. zachęca wszystkie agencje do skorzystania z tej dobrowolnej możliwości i pójścia za przykładem eu-LISA i Fronteksu, które jako jedyne wymagają od osób trzecich z zewnątrz rejestracji w rejestrze służącym przejrzystości;

148. podkreśla, że sygnatariusze porozumienia międzyinstytucjonalnego promują i zachęcają do korzystania z rejestru służącego przejrzystości; przypomina o zdecydowanym wezwaniu wszystkich agencji zdecentralizowanych do pełnego korzystania z rejestru;

149. zauważa, że eu-LISA skoncentrowała się na cyberbezpieczeństwie i zwalczaniu zagrożeń w cyberprzestrzeni, a zawłaszcza że poczyniła niezbędne przygotowania, aby mogła wypełniać obowiązki wynikające z nowych rozporządzeń Unii w sprawie bezpieczeństwa informacji i cyberbezpieczeństwa; podkreśla, że eu-LISA prowadzi i utrzymuje platformę monitorowania bezpieczeństwa, plan reagowania na cyberincydenty, protokoły reagowania oraz całodobowe dyżury w celu terminowej identyfikacji cyberzagrożeń i reakcji na nie; z zadowoleniem przyjmuje rolę, jaką eu-LISA odegrała we wspieraniu międzyagencyjnych ćwiczeń w dziedzinie cyberbezpieczeństwa we współpracy z siecią agencji WSiSW ("sieć agencji WSiSW") 35 ; podkreśla, jak ważne jest, aby agencje zdecentralizowane miały pełną zdolność do obrony przed cyberatakami; zachęca do ściślejszej współpracy między eu-LISA a innymi agencjami w celu opracowania bardziej odpornej, zbiorowej reakcji na cyberprzestępczość; podkreśla w związku z tym wagę wzmocnienia środków cyberbezpieczeństwa we wszystkich agencjach w świetle rosnącego ryzyka cyberzagrożeń i naruszeń ochrony danych; apeluje o dodatkowe inwestycje w bezpieczną infrastrukturę informatyczną i szkolenia w zakresie cyberbezpieczeństwa dla pracowników agencji; wzywa agencje do przedkładania Parlamentowi i Trybunałowi rocznego sprawozdania z oceny ryzyka w cyberprzestrzeni;

150. wzywa Frontex do zadbania bez dalszej zwłoki o to, by w pełni wdrożono wszystkie zalecenia europejskich organów kontroli, w szczególności zalecenia OLAF-u i grupy roboczej Parlamentu Europejskiego ds. kontroli Fronteksu, Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, Trybunału oraz grupy roboczej Fronteksu ds. praw podstawowych i prawnych aspektów operacyjnych operacji (WG FRaLO);

151. zauważa, że wszystkie agencje wdrożyły politykę dotyczącą sygnalistów; wzywa wszystkie agencje, aby zapewniły wdrożenie specjalnych, bezpiecznych i skutecznych kanałów zgłaszania zgodnie z odpowiednimi wymogami dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 36  w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii;

152. opowiada się za systematycznym uwzględnianiem w wewnętrznych audytach agencji ocen ryzyka dotyczących sztucznej inteligencji, co zapewni zgodność z unijnymi wytycznymi w zakresie etyki i normami cyberbezpie- czeństwa; apeluje o rozszerzenie mandatu ENISA w celu uwzględnienia szczególnego nadzoru nad ryzykiem związanym ze stosowaniem sztucznej inteligencji w agencjach UE;

Zrównoważony rozwój, wpływ na środowisko i włączenie społeczne

153. zauważa, że ogółem 11 37  z 33 agencji UE (33 %) wdrożyło już unijny system ekozarządzania i audytu (EMAS); pozytywnie ocenia proaktywne działania podejmowane przez kilka agencji w celu uzyskania certyfikatu EMAS w najbliższej przyszłości 38 ; zauważa, że niektóre agencje 39  dysponujące większym budżetem nie poinformowały o swoich planach wdrożenia EMAS w perspektywie krótkoterminowej; zauważa, że EASA ocenia obecnie instrumenty służące systematycznej i ciągłej poprawie efektywności środowiskowej, w tym EMAS, i pod koniec tego roku przedstawi organowi udzielającemu absolutorium aktualne informacje;

154. przypomina, że w sprawozdaniu (horyzontalnym) w sprawie absolutorium za 2022 r. wskazano, że 14 agencji nadal nie ma planów w zakresie zrównoważonego rozwoju; zauważa, że w sprawozdaniu Trybunału za rok budżetowy 2023 nie przedstawiono zaktualizowanych danych na ten temat; ponownie podkreśla, jak ważne jest, by wszystkie agencje posiadały plany zrównoważonego rozwoju; wzywa agencje do przekazywania Komisji informacji na temat charakterystyki energetycznej ich budynków;

155. zachęca Trybunał do regularnego aktualizowania danych liczbowych dotyczących planów zrównoważonego rozwoju w agencjach;

156. zauważa, że w roku budżetowym 2023 agencje wykazały rosnące zaangażowanie w realizację celów środowiskowych i celów zrównoważonego rozwoju; odnotowuje, że Europejska Agencja Środowiska (EEA) odegrała kluczową rolę w monitorowaniu i sprawozdawczości w zakresie zmiany klimatu i efektywności środowiskowej w całej Unii; zauważa, że agencje takie jak CINEA i EEA zainicjowały wdrażanie programów związanych ze zrównoważonym rozwojem, przyczyniając się do ogólnounijnych inicjatyw mających na celu zmniejszenie śladu węglowego i promowanie energii ze źródeł odnawialnych;

157. zauważa z zaniepokojeniem, że pomimo ogólnej tendencji wzrostowej niektóre agencje miały trudności z włączeniem zrównoważonego rozwoju do swoich strategii organizacyjnych ze względu na niewydolność proceduralną i niewystarczający przydział zasobów; podkreśla w związku z tym potrzebę bardziej spójnych i praktycznych ram w celu zapewnienia długoterminowej stabilności działań agencji;

Monitorowanie działań podjętych w związku z uwagami Trybunału z ubiegłych lat

158. odnotowuje, że "uwagi" zawarte w specjalnych sprawozdaniach rocznych agencji są w rzeczywistości "zaleceniami" Trybunału nieokreślonymi w czasie; zauważa, że Trybunał co roku podejmuje działania następcze w związku z tymi uwagami, uznając poruszone w nich kwestie za "otwarte" lub "zamknięte";

159. zauważa, że z łącznej liczby 116 uwag poczynionych przez Trybunał w odniesieniu do poprzednich lat działalności agencji, które są częścią niniejszej rezolucji, w 2023 r. zamknięto łącznie 58 uwag, z czego 53 nadal ma status otwartych, a pięć częściowo zamknięto; odnotowuje, że liczba bieżących uwag różni się w zależności od agencji, przy czym w odniesieniu do niektórych agencji żadne uwagi nie mają statusu otwartych, jak ma to miejsce w przypadku Urzędu BEREC, EUNB, ECHA, EEA, EMSA, ENISA, EU-OSHA, EUSPA i Eurofoundu, natomiast największa liczba uwag mających status otwartych dotyczy eu-LISA, Fronteksu i ELA (odpowiednio osiem, siedem i pięć); zwraca się do tych agencji o podjęcie proaktywnych działań w celu rozwiązania tych otwartych kwestii;

160. zauważa, że sześć z 53 otwartych uwag odnosi się do wysokiego poziomu przeniesień (ACER, ELA, EFCA, eu-LISA, FRA, Frontex); jest zaniepokojony faktem, że w przypadku Fronteksu uwaga ta ma status otwartej od 2018 r.;

161. zauważa, że przypadku ERA od 2018 r. jedna uwaga dotycząca pobierania opłat i należności za zadania certyfikacyjne, które rozpoczęły się w 2019 r., ma status otwartej; zauważa, że zgodnie z rozporządzeniem należy uwzględnić szczególne potrzeby małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), a ERA ma wdrożyć skuteczne kontrole w celu sprawdzenia, czy wnioskodawcy kwalifikują się jako MŚP; wzywa Agencję do poinformowania organu udzielającego absolutorium o aktualnym statusie tej kwestii oraz do podania powodów, dla których pozostaje ona otwarta;

162. zauważa, że na przestrzeni lat EASA zgromadziła nadwyżkę w wysokości 50 mln EUR pochodzącą z działań finansowanych przez branżę, co jednak nie zostało przewidziane w rozporządzeniu ustanawiającym; zwraca się do Komisji o zaproponowanie rozwiązania tej kwestii na poziomie legislacyjnym;

163. zauważa, że od 2019 r. ACER wykorzystywała pracowników tymczasowych do wykonywania długoterminowych zadań, aby zrekompensować brak pracowników zatrudnionych bezpośrednio; wzywa Komisję do zapewnienia dodatkowych stanowisk dla personelu statutowego;

164. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji agencjom objętym obecną procedurą udzielania absolutorium, Radzie, Komisji i Trybunałowi Obrachunkowemu oraz do zarządzenia jej publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (seria L).

1 Istnieją trzy rodzaje agencji UE: agencje zdecentralizowane, agencje wykonawcze i inne organy.
2 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2024/2509 z dnia 23 września 2024 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii (Dz.U. L, 2024/2509, 26.9.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/2509/oj).
3 Wspólne oświadczenie Parlamentu Europejskiego, Rady UE i Komisji Europejskiej w sprawie agencji zdecentralizowanych z lipca 2012 r.: https://european-union.europa.eu/document/download/d4199ff4-1e3d-45e6-af7e-90cf1a7b10bc_en?filename=joint_state ment_on_decentralised_agencies_en.pdf.
4 "Przyszłość agencji UE - istnieją możliwości, by zwiększyć elastyczność i zacieśnić współpracę", https://op.europa.eu/webpub/eca/ special-reports/agencies-performance-audit-22-2020/pl/.
5 Wspólne podejście nie jest prawnie wiążące, instytucje zgodziły się je uwzględniać przy podejmowaniu decyzji dotyczących agencji zdecentralizowanych.
6 Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego, Agencja Unii Europejskiej ds. Narkotyków, Agencja Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa, Agencja Kolejowa Unii Europejskiej, Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy, Europejska Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy, Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych, Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Europejski Instytut Innowacji i Technologii.
7 Ocena agencji UE: Eurofound, Cedefop, ETF i EU-OSHA SWD(2024) 222 final, s. 42, https://www.parlament.gv.at/dokument/XXVII/ EU/198502/imfname_11414247.pdf.
8 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1896 z dnia 13 listopada 2019 r. w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz uchylenia rozporządzeń (UE) nr 1052/2013 i (UE) 2016/1624 (Dz.U. L 295 z 14.11.2019, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2019/1896/oj).
10 Dane zgodnie z zestawieniami dochodów i wydatków za rok budżetowy 2023 opublikowanymi w Dz.U. dla każdej agencji.
11 Dokument roboczy III, projekt budżetu na 2023 r., s. 24.
12 Dokument roboczy III, projekt budżetu na 2023 r., s. 26.
13 Dokument roboczy III, projekt budżetu na 2023 r., s. 21.
14 Posiedzenie komisji CONT, 4 grudnia 2023 r.
15 Nowy system budżetowy, rachunkowy i finansowy został uruchomiony w 2022 r. jako projekt pilotażowy.
16 UniSystems Luxembourg i Unisystems systimata pliroforikis przeciwko ESMA - sprawa T-750/22.
17 Roczne sprawozdanie finansowe EUNB s. 26 oraz ETO w sprawie ESMA s. 139.
18 Sprawozdanie finansowe eu-LISA, s. 25.
19 Roczne sprawozdanie Fronteksu, s. 37.
20 Plan działania dotyczący działań następczych w związku ze wspólnym podejściem do zdecentralizowanych agencji UE: 5-AB- 12-13_Roadmap on the follow up to the Common Approach on EU Decentralised Agencies.pdf.
21 Komisja Europejska, dokument roboczy służb Komisji pt. "Wytyczne w sprawie kluczowych wskaźników efektywności dla dyrektorów zdecentralizowanych agencji UE" z 13 marca 2015 r., s. 3: https://www.eumonitor.eu/9353000/1/j9vvik7m1c3gyxp/vjx64xley4zd.
22 Sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego 22/2020: "Przyszłość agencji UE - istnieją możliwości, by zwiększyć elastyczność i zacieśnić współpracę": https://www.eca.europa.eu/Lists/ECADocuments/SR20_22/SR_Future_of_EU_A gencies_EN.pdf.
23 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2842 z dnia 22 listopada 2023 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 1224/2009, a także zmieniające rozporządzenia Rady (WE) nr 1967/2006 i (WE) nr 1005/2008 oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1139, (UE) 2017/2403 i (UE) 2019/473, w odniesieniu do kontroli rybołówstwa (Dz.U. L, 2023/2842, 20.12.2023, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2023/2842/oj).
24 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2131 z dnia 4 października 2023 r. w sprawie zmiany rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1727 oraz decyzji Rady 2005/671/WSiSW w odniesieniu do cyfrowej wymiany informacji w sprawach związanych z terroryzmem (Dz.U. L, 2023/2131, 11.10.2023, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2023/ 2131/oj).
25 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/969 z dnia 10 maja 2023 r. ustanawiające platformę współpracy mającą na celu wspieranie funkcjonowania wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych oraz zmieniające rozporządzenie (UE) 2018/1726 (Dz.U. L 132 z 17.5.2023, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2023/969/oj).
26 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/794 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol), zastępujące i uchylające decyzje Rady 2009/371/WSiSW, 2009/934/WSiSW, 2009/935/WSiSW, 2009/936/WSiSW i 2009/968/WSiSW (Dz.U. L 135 z 24.5.2016, s. 53, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2016/ 794/oj).
27 Sprawozdanie ETO, s. 37. Tylko uwagi, które odnoszą się do części niniejszej rezolucji dotyczącej agencji.
28 Uwagi z poprzednich lat dotyczące płatności w 2023 r.: EASA - 1,6 mln EUR; EIGE - 59 600 EUR; ELA - 1,32 mln EUR i podstawa do wydania opinii z zastrzeżeniem; ETF - dwie uwagi: 175 500 EUR i 300 600 EUR; Eurojust - 59 300 EUR; EUAA - 123 800 EUR; eu-LISA - 3 uwagi: 7,7 mln EUR, 1,8 mln EUR, 0,4 mln EUR i podstawa do wydania opinii z zastrzeżeniem; CEPOL - 85 000 EUR; CdT - dwie uwagi: 17 300 EUR i 257 200 EUR.
29 64 % mężczyzn i 36 % kobiet (odpowiednio 67 % i 33 % w 2022 r.); 54 % mężczyzn i 46 % kobiet (odpowiednio 54 % i 46 % w 2022 r.).
30 58 % mężczyzn i 42 % kobiet (odpowiednio 60 % i 40 % w 2022 r.).
31 54 % mężczyzn i 46 % kobiet (odpowiednio 54 % i 46 % w 2022 r.).
32 Europejskie Centra Tematyczne są konsorcjami organizacji w państwach członkowskich EEA posiadającymi wiedzę fachową w konkretnych obszarach ochrony środowiska, którym EEA zleciła wsparcie we wdrażaniu programów prac EEA: https://www.eionet. europa.eu/etcs.
33 Przykład: Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) - ETO, s. 97; Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego (EMSA) - ETO, s. 122; Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA) - ETO, s. 287.
34 Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 20 maja 2021 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską w sprawie obowiązkowego rejestru służącego przejrzystości: http://data.europa.eu/eli/agree_interinstit/2021/611/oj.
35 Sieć agencji ds. wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych - sieć obejmuje dziewięć agencji: CEPOL, EASO, EIGE, EMCDDA, eu-LISA, Eurojust, Europol, FRA i Frontex.
36 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (Dz.U. L 305 z 26.11.2019, s. 17, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2019/1937/oj).
37 EUNB, ECDC, ECHA, EEA, EFSA, EOIPA, EMSA, Europol, Eurofound, ETF i ESMA.
38 Urząd BEREC, Cedefop, eu-LISA, EUSPA i EMA.
39 EIT, Frontex, EUAA i EASA.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.2025.1681

Rodzaj: Rezolucja
Tytuł: Rezolucja 2025/1681 zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu agencji Unii Europejskiej za rok budżetowy 2023
Data aktu: 07/05/2025
Data ogłoszenia: 08/10/2025