Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2023 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowany rzepak MON 94100 (MON-941ØØ-2), składających się z niego lub z niego wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 (D086347/01 - 2023/2537(RSP))

P9_TA(2023)0063

Genetycznie zmodyfikowany rzepak MON 94100 (MON-94100-2) Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2023 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowany rzepak MON 94100 (MON-94100-2), składających się z niego lub z niego wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 (D086347/01 - 2023/2537(RSP))

(C/2023/396)

Parlament Europejski,

- uwzględniając projekt decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowany rzepak MON 94100 (MON-94100-2), składających się z niego lub z niego wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 (D086347/01),

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy ¹ , w szczególności jego art. 7 ust. 3 i art. 19 ust. 3,

- uwzględniając głosowanie Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, w dniu 14 grudnia 2022 r., w wyniku którego nie wydano opinii, oraz głosowanie komitetu odwoławczego w dniu 24 stycznia 2023 r., w wyniku którego również nie wydano opinii,

- uwzględniając art. 11 i 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję ² ,

- uwzględniając opinię Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z 20 czerwca 2022 r. opublikowaną 22 lipca 2022 r. ³ ,

- uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje zawierające sprzeciw wobec zatwierdzania organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO) ⁴ ,

https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.2903/j.efsa.2022.7411

Ponadto w dziewiątej kadencji Parlament przyjął następujące rezolucje:

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 10 października 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MZHG0JG (SYN-000JG-2), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 202 z 28.5.2021, s. 11);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 10 października 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję A2704-12 (ACS-GM005-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 202 z 28.5.2021, s. 15);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 10 października 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających zmodyfikowaną genetycznie kukurydzę MON 89034 x 1507 x MON 88017 x 59122 x DAS-40278-9 oraz rodzaje zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy łączące dwie, trzy lub cztery modyfikacje MON 89034, 1507, MON 88017, 59122 i DAS-40278-9 i produktów składających się z wymienionych rodzajów zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 202 z 28.5.2021, s. 20);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 listopada 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę LLCotton25 (ACS-GH001-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 208 z 1.6.2021, s. 2);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 14 listopada 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 89788 (MON-89788-1), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 208 z 1.6.2021, s. 7);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 14 listopada 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 89034 x 1507 x NK603 x DAS-40278-9 oraz subkombinacje MON 89034 x NK603 x DAS-40278-9, 1507 x NK603 x DAS-40278-9 i NK603 x DAS-40278-9, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 208 z 1.6.2021, s. 12);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 14 listopada 2019 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających zmodyfikowaną genetycznie kukurydzę Bt11 x MIR162 x MIR604 x 1507 x 5307 x GA21 oraz rodzaje zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy łączące dwie, trzy, cztery lub pięć modyfikacji Bt11, MIR162, MIR604, 1507, 5307 i GA21 i produktów składających się z wymienionych rodzajów zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 208 z 1.6.2021, s. 18);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 14 maja 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87708 x MON 89788 x A5547-127, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 323 z 11.8.2021, s. 7);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 11 listopada 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 87427 x MON 89034 x MIR162 x NK603 oraz genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę łączącą dwie, trzy lub cztery modyfikacje MON 87427, MON 89034, MIR162 i NK603, składających się z tych odmian kukurydzy lub z nich wyprodukowanych oraz uchylającej decyzję wykonawczą Komisji (UE) 2018/1111 na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. C 415 z 13.10.2021, s. 2);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 11 listopada 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję SYHT0H2 (SYN-000H2-5), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 415 z 13.10.2021, s. 8);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 11 listopada 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających zmodyfikowaną genetycznie kukurydzę MON 87427 x MON 87460 x MON 89034 x MIR162 x NK603 oraz rodzaje zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy łączące dwie, trzy lub cztery modyfikacje MON 87427, MON 87460, MON 89034, MIR162 i NK603 i produktów składających się z wymienionych rodzajów zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 415 z 13.10.2021, s. 15);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87751 x MON 87701 x MON 87708 x MON 89788, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 36);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających zmodyfikowaną genetycznie kukurydzę MON 87427 x MON 89034 x MIR162 x MON 87411 oraz rodzaje zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy łączące dwie lub trzy modyfikacje MON 87427, MON 89034, MIR162 i MON 87411 i produktów składających się z wymienionych rodzajów zmodyfikowanej genetycznie kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 43);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MIR604 (SYN-IR604-5), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 49);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 88017 (MON-88017-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 56);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 17 grudnia 2020 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę MON 89034 (MON-89034-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 63);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 marca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę GHB614 x T304-40 x GHB119, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 (Dz.U. C 474 z 24.11.2021, s. 66);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 marca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę MZIR098 (SYN-00098-3), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 474 z 24.11.2021, s. 74);

- uwzględniając art. 112 ust. 2 i 3 Regulaminu,

- uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,

A. mając na uwadze, że w dniu 29 października 2020 r. przedsiębiorstwo Bayer Agriculture BV, z siedzibą w Belgii, zwróciło się w imieniu przedsiębiorstwa Bayer CropScience LP, z siedzibą w Stanach Zjednoczonych, do krajowego właściwego organu Niderlandów z wnioskiem ("wniosek") dotyczącym wprowadzenia do obrotu żywności, składników żywności i paszy zawierających genetycznie zmodyfikowany rzepak MON 94100, składających się z niego lub z niego wyprodukowanych, zgodnie z art. 5 i 17 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003; mając na uwadze, że wniosek ten dotyczył również wprowadzenia do obrotu produktów zawierających rzepak zmodyfikowany genetycznie lub składających się z niego do zastosowań innych niż żywność i pasza, z wyjątkiem uprawy;

B. mając na uwadze, że 20 czerwca 2022 r. EFSA wydał pozytywną opinię w sprawie zezwolenia na genetycznie zmodyfikowany rzepak, którą to opinię opublikowano 22 lipca 2022 r.;

C. mając na uwadze, że zmodyfikowany genetycznie rzepak nadaje tolerancję na herbicyd dikamba;

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 7 lipca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję DAS-81419-2, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 99 z 1.3.2022, s. 45);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję DAS-81419-2 x DAS-44406-6, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 99 z 1.3.2022, s. 52);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę 1507 x MIR162 x MON810 x NK603 oraz rodzaje genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy łączące dwie lub trzy modyfikacje 1507, MIR162, MON810 i NK603, produktów składających się z wymienionych rodzajów genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 99 z 1.3.2022, s. 59);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę Bt 11 (SYN-BT011-1), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 99 z 1.3.2022, s. 66);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 15 lutego 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję GMB151 (BCS-GM151-6), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 342 z 6.9.2022, s. 22);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 15 lutego 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę GHB614 (BCS-GH002-5), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 342 z 6.9.2022, s. 29);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 9 marca 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę GHB811 (BCS-GH811-4), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 347 z 9.9.2022, s. 48);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 9 marca 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowany rzepak 73496 (DP-073496-4), składających się z niego lub z niego wyprodukowanych (Dz.U. C 347 z 9.9.2022, s. 55);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 6 kwietnia 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję MON 87769 x MON 89788, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 434 z 15.11.2022, s. 42);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 23 czerwca 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu, na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę DP4114 x MON 810 x MIR604 x NK603 oraz rodzaje genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy łączące dwie lub trzy modyfikacje DP4114, MON 810, MIR604 i NK603, produktów składających się z wymienionych rodzajów genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 32 z 27.1.2023, s. 6);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z 23 czerwca 2022 r. w sprawie decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2022/797 z 19 maja 2022 r. zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną kukurydzę NK603 x T25 x DAS-40278-9 oraz subkombinację T25 x DAS-40278-9, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Dz.U. C 32 z 27.1.2023, s. 14);

- rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 grudnia 2022 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji dotyczącej odnowienia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003, produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną soję A5547-127 (ACS-GM006-4), składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (Teksty przyjęte, P9_TA(2022)0433).

Brak oceny herbicydów uzupełniających

D. mając na uwadze, że na mocy rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 503/2013 ⁵  wymagana jest ocena, czy oczekiwane praktyki rolnicze mają wpływ na wyniki badanych punktów końcowych; mając na uwadze, że zgodnie z tym rozporządzeniem wykonawczym ma to szczególne znaczenie dla roślin tolerujących herbicydy;

E. mając na uwadze, że zdecydowana większość upraw zmodyfikowanych genetycznie została zmodyfikowana genetycznie, aby osiągnąć tolerancję na co najmniej jeden herbicyd uzupełniający spośród herbicydów, które mogą być stosowane w trakcie całej uprawy roślin zmodyfikowanych genetycznie bez powodowania zamierania upraw, jak miałoby to miejsce w przypadku upraw nietolerujących herbicydów; mając na uwadze, że według licznych badań uprawa genetycznie zmodyfikowanych roślin tolerujących herbicydy prowadzi do częstszego stosowania herbicydów uzupełniających, co w dużej mierze spowodowane jest pojawieniem się chwastów odpornych na herbicydy ⁶ ;

F. mając na uwadze, że genetycznie zmodyfikowane uprawy odporne na herbicydy wiążą rolników z systemem zarządzania chwastami, który jest w dużej mierze lub całkowicie uzależniony od herbicydów, a dzieje się to poprzez pobieranie premii za nasiona zmodyfikowane genetycznie, co można uzasadnić tylko wtedy, gdy rolnicy kupujący takie nasiona rozpylają również herbicyd uzupełniający; mając na uwadze, że zwiększone uzależnienie od dikamby w gospodarstwach, na których uprawia się genetycznie zmodyfikowany rzepak, przyspieszy powstawanie i rozprzestrzenianie się chwastów odpornych na dikambę, co spowoduje potrzebę jeszcze szerszego stosowania herbicydów, czyli doprowadzi do powstania błędnego koła; mając na uwadze, że w rezultacie negatywne skutki wynikające z nadmiernego uzależnienia od herbicydów spowodują pogorszenie zdrowia gleby, jakości wody oraz różnorodności biologicznej na powierzchni ziemi i pod ziemią, a także doprowadzą do zwiększenia narażenia ludzi i zwierząt, potencjalnie również dzięki większym pozostałościom herbicydów w żywności i paszy;

G. mając na uwadze, że dikamba jest wysoce lotna, co oznacza, że po zastosowaniu jest ona podatna na ulatnianie się i przedostawanie do powietrza, a następnie przemieszcza się z wiatrem aż do spadku na ziemię, co naraża ludzi i rośliny niebędące przedmiotem zwalczania, winorośl, drzewa i krzewy na potencjalne i poważne szkody, zwłaszcza gdy narażenie ma miejsce przez kilka lat; mając na uwadze, że od czasu wprowadzenia w Stanach Zjednoczonych w 2018 r. nowego systemu genetycznie zmodyfikowanych upraw soi i bawełny odpornych na dikambę do państwowych organów regulacyjnych wpłynęło kilkadziesiąt tysięcy skarg dotyczących poważnych szkód spowodowanych przez dikambę w odniesieniu do upraw, drzew i innej roślinności, co spowodowało coraz bardziej rygorystyczne limity dotyczące czasu i sposobu opryskiwania dikambą w kolejnych sezonach wegetacyjnych;

H. mając na uwadze, że przenoszenie się dikamby na pobliskie uprawy, drzewa i winorośl i powodowane tym szkody stały się problemem, który powoduje zbytnie podziały i nastawia jedną grupę rolników przeciwko innym rolnikom i sąsiadom z obszarów wiejskich, co prowadzi do zbyt wielu sporów dotyczących utraconych upraw i kosztów ponownego sadzenia; mając na uwadze, że lider sektora nasion soi w Stanach Zjednoczonych stwierdził: "dikamba wyrządziła większe szkody amerykańskiemu rolnictwu niż cokolwiek, czego byłem świadkiem życiu" ⁷ ; mając na uwadze, że w 2020 r. sąd federalny orzekł, że Agencja Ochrony Środowiska (EPA) naruszyła prawo, zatwierdzając dikambę mimo wyraźnych dowodów na to, że nowe połączenie herbicydu i genetycznie zmodyfikowanych nasion spowodowałoby rozległe szkody w uprawach ⁸ ; mając na uwadze, że 27 października 2020 r., pomimo orzeczenia sądu, EPA zatwierdziła herbicydy na bazie dikamby do stosowania w genetycznie zmodyfikowanych uprawach bawełny i soi na okres pięciu lat z dodatkowymi ograniczeniami ⁹ ; mając na uwadze, że EPA ogłosiła niedawno kolejny zestaw ograniczeń dotyczących tego, kiedy można stosować opryski z dikamby ¹⁰ , jednak nadal istnieją wątpliwości co do skuteczności nowych ograniczeń, ponieważ nieodłączną cechą tej substancji chemicznej jest lotność;

I. mając na uwadze, że badanie Heartland, projekt badań klinicznych realizowany w szpitalach w obejmującym 13 stanów regionie Hertland w Stanach Zjednoczonych i finansowany przez Heartland Health Research Alliance (HHRA) ma na celu ustalenie, czy rosnące narażenie prenatalne na herbicydy, w tym dikambę, jest powodem lub przyczynia się do częstszych lub poważniejszych niekorzystnych skutków przy porodzie lub zakłóca rozwój dzieci; mając na uwadze, że HHRA przebadał próbki moczu od kobiet ciężarnych w regionie Midwest, zebrane przed wprowadzeniem soi odpornej na dikambę, oraz inny zestaw próbek po powszechnym sadzeniu nasion tolerujących dikambę; mając na uwadze, że dane z biomonitoringu generowane przez HHRA są pierwszym na świecie źródłem oceny, czy nasiona odporne na dikambę i związane z nimi rosnące stosowanie dikamby zwiększają narażenie ludzi;

J. mając na uwadze, że dane HHRA zostały przedstawione na dorocznym posiedzeniu Amerykańskiego Stowarzyszenia Zdrowia Publicznego w listopadzie 2022 r. i pokazują, że około trzykrotnie więcej kobiet jest narażonych na dikambę w wyniku powszechnego sadzenia soi odpornej na dikambę, a średni poziom dikamby w badanych próbkach moczu wzrósł ponadtrzykrotnie w wyniku sadzenia i opryskiwania soi odpornej na dikambę ¹¹ ; mając na uwadze, że ze względu na niedawny i drastyczny wzrost narażenia ludzi na dikambę HHRA wezwał Agencję Ochrony Środowiska do ponownej oceny prawdopodobieństwa i poziomów narażenia ludzi na dikambę w drodze narażenia drogą wziewną, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń związanych z niekorzystnymi skutkami przy porodzie i dla rozwoju ¹² ;

K. mając na uwadze, że w recenzowanym czasopiśmie International Journal of Epidemiology opublikowano badanie z 2020 r. przeprowadzone przez naukowców z rządu Stanów Zjednoczonych, w którym stwierdzono, że intensywne stosowanie dikamby zwiększa ryzyko rozwoju raka wątroby i wewnątrzwątrobowych przewodów żółciowych wśród osób aplikujących tę substancję; mając na uwadze, że w badaniu stwierdzono, iż niedawne zatwierdzenie upraw genetycznie zmodyfikowanych odpornych na dikambę przypuszczalnie doprowadzi do zwiększonego wykorzystania dikamby w rolnictwie w nadchodzących latach ¹³ , a system danych HHRA dotyczący stosowania pestycydów potwierdza, że rzeczywiście ma to miejsce - w ostatniej dekadzie wykorzystanie dikamby wzrosło nawet dziesięciokrotnie ¹⁴ ;

L. mając na uwadze, że unijne zezwolenie na genetycznie zmodyfikowany rzepak nie byłoby spójne z międzynarodowymi zobowiązaniami w zakresie ograniczenia stosowania pestycydów ¹⁵ , biorąc pod uwagę zwiększone narażenie ludzi i środowiska na dikambę w krajach, w których uprawia się genetycznie zmodyfikowane uprawy odporne na dikambę, a także związane z tym skutki zdrowotne, które mogą być poważne;

M. mając na uwadze, że ocenę pozostałości herbicydów i metabolitów znalezionych na roślinach zmodyfikowanych genetycznie uznaje się za niewchodzącą w zakres kompetencji panelu EFSA ds. organizmów modyfikowanych genetycznie, w związku z czym nie dokonuje się jej w ramach procedury zatwierdzania GMO;

Uwagi państw członkowskich

N. mając na uwadze, że podczas trzymiesięcznego okresu konsultacji państwa członkowskie zgłosiły EFSA uwagi ¹⁶ ; mając na uwadze, że te uwagi krytyczne obejmują fakt, że ocena nie dotyczy ani pozostałości herbicydu dikamby, ani jego metabolitów w zebranych materiałach, że należy sprawdzić, czy maksymalny limit pozostałości ustanowiony w Unii dla dikamby jest przekroczony w materiałach wyprodukowanych z genetycznie zmodyfikowanego rzepaku przywożonego z państw trzecich, że nie jest możliwe wyrażenie opinii na temat bezpieczeństwa genetycznie zmodyfikowanego rzepaku ze względu na luki w danych w dokumentacji dotyczącej wymogów rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 503/2013, że badania toksykologiczne wykazały wpływ genetycznie zmodyfikowanego rzepaku na różne narządy, a także na fizjologiczne punkty końcowe u szczurów oraz że plan monitorowania nie jest zgodny z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/18/WE ¹⁷ , dlatego należy go zmienić;

Wypełnianie zobowiązań międzynarodowych Unii

O. mając na uwadze, że w sprawozdaniu specjalnej sprawozdawczyni Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) ds. prawa do żywności z 2017 r. stwierdzono, że szczególnie w krajach rozwijających się niebezpieczne pestycydy mają katastrofalne skutki dla zdrowia ¹⁸ ; mając na uwadze, że cel zrównoważonego rozwoju ONZ nr 3.9 zakłada znaczne zmniejszenie do 2030 r. liczby zgonów i chorób spowodowanych niebezpiecznymi chemikaliami oraz zanieczyszczeniem i skażeniem powietrza, wody i gleby ¹⁹ ; mając na uwadze, że zezwolenie na przywóz genetycznie zmodyfikowanego rzepaku zwiększyłoby popyt na tę roślinę uprawną, która wymaga ochrony przy pomocy dikamby, a tym samym zwiększyłoby narażenie pracowników i środowiska w państwach trzecich; mając na uwadze, że ryzyko zwiększonego narażenia pracowników i środowiska jest szczególnie niepokojące w przypadku zmodyfikowanych genetycznie upraw odpornych na herbicydy, gdyż w uprawach tych stosuje się większe ilości takich środków;

P. mając na uwadze, że Unia jest stroną Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej, w myśl której strony ponoszą odpowiedzialność za zapewnienie, aby działalność w ramach ich jurysdykcji lub pod ich kontrolą nie powodowała szkody w środowisku innych państw ²⁰ ;

Q. mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 genetycznie zmodyfikowana żywność lub pasza nie może wywierać szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi i zwierząt ani na środowisko naturalne, a przy sporządzaniu decyzji Komisja musi brać pod uwagę wszelkie istotne przepisy prawa Unii oraz inne uzasadnione czynniki istotne dla sprawy; mając na uwadze, że takie uzasadnione czynniki powinny obejmować zobowiązania Unii wynikające z celów zrównoważonego rozwoju ONZ, porozumienia klimatycznego z Paryża i Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej;

Niedemokratyczny proces podejmowania decyzji

R. mając na uwadze, że w wyniku głosowania Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz 14 grudnia 2022 r. nie wydano opinii, co oznacza, że zezwolenia nie poparła kwalifikowana większość państw członkowskich; mając na uwadze, że w wyniku głosowania w dniu 24 stycznia 2023 r. komitet odwoławczy po raz kolejny nie wydał opinii;

S. mając na uwadze, że Komisja przyznaje, iż sytuacja, w której nadal wydaje ona zezwolenia na wprowadzanie GMO bez uzyskania poparcia kwalifikowanej większości państw członkowskich, jest problematyczna, oraz że sytuacja taka jest wyjątkiem, jeśli chodzi ogólnie o wydawanie zezwoleń na wprowadzanie produktów, ale stała się normą w procesie podejmowania decyzji o zezwoleniu na wprowadzenie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy;

T. mając na uwadze, że w trakcie ósmej kadencji Parlament przyjął łącznie 36 rezolucji, w których sprzeciwił się wprowadzeniu do obrotu GMO: do zastosowania w żywności i paszy (33 rezolucje) oraz do uprawy w Unii (trzy rezolucje); mając na uwadze, że w dziewiątej kadencji Parlament Europejski przyjął już 30 sprzeciwów wobec wprowadzania GMO do obrotu; mając na uwadze, że nie uzyskano poparcia kwalifikowanej większości państw członkowskich dla zezwolenia na wprowadzenie żadnego z tych GMO; mając na uwadze, że powody, dla których państwa członkowskie nie popierają zezwoleń, obejmują brak poszanowania zasady ostrożności w procesie wydawania zezwoleń oraz obawy naukowe związane z oceną ryzyka;

U. mając na uwadze, że Komisja nadal wydaje zezwolenia na GMO, mimo że sama stwierdziła niedemokratyczność tego procesu, a także mimo braku poparcia ze strony państw członkowskich i mimo sprzeciwu Parlamentu;

V. mając na uwadze, że żadna zmiana w prawie nie jest konieczna, by Komisja mogła nie zatwierdzić GMO, jeżeli w komitecie odwoławczym kwalifikowana większość państw członkowskich nie opowie się za zatwierdzeniem ²¹ ;

1. uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji wykracza poza uprawnienia wykonawcze przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 1829/2003;

2. uważa, że projekt decyzji wykonawczej Komisji jest niespójny z prawem Unii, gdyż nie odpowiada celowi rozporządzenia (We) nr 1829/2003 zakładającemu - zgodnie z zasadami ogólnymi określonymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 ²²  - stworzenie podstawy do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, zdrowia i dobrostanu zwierząt, środowiska naturalnego oraz interesów konsumentów w związku z genetycznie zmodyfikowaną żywnością i paszą, przy jednoczesnym zagwarantowaniu skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego;

3. wzywa Komisję do wycofania projektu decyzji wykonawczej oraz do przedłożenia komitetowi nowego projektu;

4. ponownie apeluje do Komisji o uwzględnianie zobowiązań Unii wynikających z umów międzynarodowych, takich jak paryskie porozumienie klimatyczne, Konwencja ONZ o różnorodności biologicznej i cele zrównoważonego rozwoju ONZ; ponawia apel o to, by projektom aktów wykonawczych towarzyszyło uzasadnienie wyjaśniające, w jaki sposób zapewnia się w nich przestrzeganie zasady "nie szkodzić" ²³ ;

5. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w skierowanym do posłów piśmie z 11 września 2020 r. Komisja w końcu przyznała, iż przy podejmowaniu decyzji o zezwoleniu na wprowadzenie GMO należy uwzględniać zasady zrównoważonego rozwoju ²⁴ ; jest jednak głęboko rozczarowany faktem, że od tego czasu Komisja wciąż zezwala na przywóz GMO do Unii mimo sprzeciwu Parlamentu i większości państw członkowskich;

6. wzywa Komisję, aby nie zezwalała na przywóz upraw zmodyfikowanych genetycznie odpornych na herbicydy ze względu na związane z tym zwiększone stosowanie herbicydów uzupełniających i powiązane z nim ryzyko dla różnorodności biologicznej, bezpieczeństwa żywności i zdrowia pracowników;

7. podkreśla, że poprawki przyjęte przez Parlament Europejski 17 grudnia 2020 r. do wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 182/2011 ²⁵ , które stanowią podstawę negocjacji z Radą, przewidują, że Komisja nie może zezwalać na GMO, jeżeli nie popiera tego większość kwalifikowana państw członkowskich; nalega, aby Komisja szanowała to stanowisko, i wzywa Radę do kontynuowania prac i przyjęcia w trybie pilnym ogólnego podejścia w odniesieniu do tego dossier;

8. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

1 Dz.U. L 268 z 18.10.2003, s. 1.

2 Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13.

3 Opinia naukowa panelu EFSA ds. organizmów modyfikowanych genetycznie dotycząca oceny genetycznie zmodyfikowanego rzepaku MN 94100 przeznaczonego do stosowania w żywności i paszy, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 (wniosek EFSA-GMO-NL-2020-169), Dziennik EFSA 2022,20(7):7411.

4 W ósmej kadencji Parlament przyjął 36 rezolucji zawierających sprzeciw wobec zatwierdzania GMO.

5 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 503/2013 z 3 kwietnia 2013 r. w sprawie wniosków o zatwierdzenie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz zmieniające rozporządzenia Komisji (WE) nr 641/2004 i (WE) nr 1981/2006 (Dz.U. L 157 z 8.6.2013, s. 1).

6 Zob. na przykład Bonny, S., "Genetically Modified Herbicide-Tolerant Crops, Weeds, and Herbicides: Overview and Impact" [Genetycznie zmodyfikowane rośliny i chwasty tolerujące herbicydy a herbicydy: przegląd i wpływ], Environmental Management, styczeń 2016, 57(1). s. 31-48,https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26296738, oraz Benbrook, C.M., "Impacts of genetically engineered crops on pesticide use in the U.S. - the first sixteen years" [Wpływ genetycznie zmodyfikowanych upraw na stosowanie pestycydów w USA - pierwsze szesnaście lat], Environmental Sciences Europe; 28 września 2012 r., tom 24(1), https://enveurope. springeropen.com/articles/10.1186/2190-4715-24-24

7 https://www.agriculture.com/news/crops/harry-stine-takes-off-the-gloves-regarding-dicamba

8 https://www.theguardian.com/us-news/2020/jun/04/monsanto-herbicide-court-overrules-epa

9 https://investigatemidwest.org/2020/10/27/epa-allows-use-of-dicamba-through-2025-with-new-restrictions/?ct=t(RSS_EMAIL_- CAMPAIGN)

10 https://www.epa.gov/pesticides/epa-approves-label-amendments-further-restrict-use-over-top-dicamba-minnesota-and-iowa

11 https://hh-ra.org/wp-content/uploads/2022/11/HHRA_Dicamba_Comments_10-17-22.docx-1.pdf

12 Tamże.

13 Lerro, C.C., Hofmann, J.N., Andreotti, G., Koutros, S., Parks, C.G., Blair, A., Albert, P.S., Lubin, J.H., Sandler, D.P., Beane Freeman, L.E., International Journal of Epidemiology, sierpień 2020 r.; 49(4), s. 1326-1337, https://academic.oup.com/ije/advance-article- abstract/doi/10.1093/ije/dyaa066/5827818?redirectedFrom=fulltext

14 https://hh-ra.org/projects/measuring-pesticide-use/interactive-herbicide-use-tables/

15 W grudniu 2022 r. na COP15 Konwencji Narodów Zjednoczonych o różnorodności biologicznej uzgodniono globalne ramy dotyczące różnorodności biologicznej, które obejmują ogólnoświatowy cel zmniejszenia ryzyka związanego z pestycydami o co najmniej 50 % do 2030 r. (zob.: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/ip_22_7834)

16 Uwagi państw członkowskich są dostępne w portalu OpenEFSA: https://open.efsa.europa.eu/

17 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/18/WE z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie i uchylająca dyrektywę Rady 90/220/EWG - oświadczenie Komisji (Dz.U. L 106 z 17.4.2001, s. 1).

18 https://www.ohchr.org/en/documents/thematic-reports/ahrc3448-report-special-rapporteur-right-food

19 https://indicators.report/targets/3-9/

20 Konwencja ONZ o różnorodności biologicznej, art. 3: https://www.cbd.int/convention/articles/?a=cbd-03

21 Zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 182/2011 Komisja "może przyjąć", a nie "przyjmuje" zezwolenie, jeżeli w komitecie odwoławczym kwalifikowana większość państw członkowskich nie opowie się za zezwoleniem (art. 6 ust. 3).

22 Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.U. L 31 z 1.2.2002, s. 1).

23 Rezolucja Parlamentu Europejskiego z 15 stycznia 2020 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu (Dz.U. C 270 z 7.7.2021, s. 2), ust. 102.

24 https://tillymetz.lu/wp-content/uploads/2020/09/Co-signed-letter-MEP-Metz.pdf

25 Dz.U. C 445 z 29.10.2021, s. 257.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2023.396
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2023 r. w sprawie projektu decyzji wykonawczej Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowany rzepak MON 94100 (MON-941ØØ-2), składających się z niego lub z niego wyprodukowanych, na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 (D086347/01 - 2023/2537(RSP))
• Data aktu: 14/03/2023
• Data ogłoszenia: 23/11/2023